شاخص تسلط بیتکوین یا همان BTC Dominance چیست؟
شاخص تسلط بیتکوین یا همان BTC Dominance بیانگر ارزش بازار بیتکوین نسبت به بقیۀ بازار رمزارزها است. برخی از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران رمزارز از شاخص تسلط بیتکوین به عنوان راهنمایی در مدیریت سبدهای سرمایه‌گذاری و استراتژی‌های معاملاتی خود استفاده می‌کنند.
مقدمه
در حال حاضر هزاران آلت‌کوین (هر رمزارزی که بعد از بیتکوین به وجود آمده است آلت‌کوین نامیده می‌شود) وجود دارد، بیتکوین یا همان رمزارز اولیه، بزرگترین دارایی دیجیتال طبق ارزش بازاری باقی مانده است. معامله‌گران با مشاهدۀ مسیر سهم بیتکوین در کل ارزش بازار رمزارز، برخی الگوهای پرتکرار شرایط بازار را شناسایی کرده‌اند. برخی از آنها به استفاده از شاخص تسلط بیتکوین به عنوان راهنمایی برای رفتار معاملاتی خود روی آوردند. به طور خاص اعتقاد بر این است که شاخص تسلط بیتکوین بینشی نسبت به روند کلی بازار فعلی ارائه می‌دهد.
دامیننس بیتکوین و ارزش بازار
به بیان ساده، ارزش بازاری به کل ارزش یک دارایی مشخص در گردش اشاره دارد. ارزش بازاری برای بیتکوین با ضرب قیمت فعلی در تعدادی بیت‌کوینی که تا به حال استخراج شده است محاسبه می‌گردد.
می‌توانید دامیننس بیتکوین را با فرمول زیر محاسبه کنید:
شاخص تسلط بیتکوین= ارزش بازاری بیتکوین/ کل ارزش بازاری رمزارزها
عوامل تاثیرگذار بر شاخص تسلط بیتکوین
تغییر روندها
پیش از رشد سریع آلت‌کوین‌ها، دور از ذهن نبود که شاخص تسلط بیتکوین در بالای ۹۰ درصد باشد. همچنانکه آلت‌کوین‌ها کاربران و سرمایه‌گذاران بیشتری جذب کردند، بیتکوین بخشی از آن توجه تمام و کمال را به دارایی‌های دیگر با نوسان قیمت بیشتر و پروژه‌هایی که موارد کاربردی جدید و هیجان‌انگیز را به رخ می‌کشیدند باخت.
با اینکه بیتکوین برای تغییر چگونگی کارکرد انتقال ارزش ایجاد شده بود، پروژ‌ه‌های رمزارز برای انجام کارهای بیشتری تحول یافتند. برخلاف بیتکوین، بسیاری از آلت‌کوین‌ها در بخش‌های مختلفی از جمله بازی، هنر، و خدمات مالی غیرمتمرکز فراتر از انتقال پول به کار گرفته می‌شوند.
بسته به روند موجود، ممکن است تمایل و معاملۀ بیشتری در نوع مشخصی از پروژۀ رمزارز وجود داشته باشد. برای مثال ممکن است رشد سریع NFTها باعث افت نسبی شاخص تسلط بیتکوین به نفع توکن‌های مرتبط به NFT شده باشد.
بیتکوین در طول زمان خودش را به عنوان یکی از دارایی‌های رمزی «پایدار» جا انداخته است. علاقۀ معامله‌گران به نوسانات قیمتی چشمگیرتر و فرصت‌های سود مرتبط با آنها که برخی آلت‌کوین‌های جدیدتر ارائه می‌کنند، نیز می‌تواند بر شاخص تسلط بیتکوین اثر بگذارد و منجر به هدایت جریان سرمایه به سمت دارایی‌های پرخطرتر شود. در این حالت، پروژه‌هایی که این آلت‌کوین‌ها بیانگر آنها هستند ممکن است به اندازۀ سودهای احتمالی مهم نباشند.
بازار پررونق یا بی‌رونق
طی چندین سال گذشته، محبوبیت استیبل‌کوین‌ها افزایشی چشمگیری داشته است، روندی که فشار مستمری بر دامیننس بیتکوین وارد آورد. در یک بازار بی‌رونق یا در زمان‌هایی که بازار متحمل نوسانات شدید است، استیبل‌کوین‌ها غالباً برای محافظت از سرمایه‌های سرمایه‌گذاران رمزارز در بحبوحۀ کاهش قیمت‌ها به کار گرفته می‌شوند. استیبل‌کوین آلت‌کوینی است که برای حفظ ارزش به صورت برابر با ارزش دارایی با قیمت پایدارتر مانند پول‌های رایج کاغذی یا کالا طراحی شده است. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران رمزارز غالباً از استیبل‌کوین برای حفظ سود به دست آمده بدون نیاز به تبدیل رمزارز خود به ارزهای رایج کاغذی یا همان فیات استفاده می‌کنند. وقتی سرمایه‌ی در گردش از بازار بیتکوین خارج شده و به سمت استیبل‌کوین‌ها می‌رود ممکن است شاخص تسلط بیتکوین افت پیدا کند.
برعکس این امر در بازار پررونق احتمال دارد. وقتی بازار پررونق است، ممکن است معامله‌گران به انتقال ارزش از استیبل‌کوین‌ها به دارایی‌های پرنوسان‌تری مانند بیتکوین که فرصت‌های معاملاتی بیشتری را فراهم می‌کنند ترغیب شوند. با این حال معامله‌گران پرجرأت ممکن است گزینه‌های پرخطرتری را نیز انتخاب کنند و سرمایه خود را در آلت‌کوین‌هایی که حتی از بیتکوین هم پرنوسان‌تر هستند وارد نمایند، بنابراین نوع بازار تاثیر بسیار زیادی بر شاخص تسلط بیتکوین دارد.
ورود از طریق استیبل‌کوین‌ها
در مقایسه با استفاده از فیات، استیبل‌کوین‌ها راه مناسبی برای دسترسی به مجموعۀ متنوعی از رمزارزها هستند. این امر بدین خاطر است که در حالی که صرافی‌های فیات-به-رمزارز می‌توانند محدودکننده بوده و صرفاً استیبل‌کوین‌ها و رمزارزهای محبوب‌تر را ارائه دهند، صرافی‌های رمزارز-به-رمزارز غالباً انتخاب جامع‌تری از رمزارزهای قابل معامله با استیبل‌کوین‌های منتخب را فراهم می‌کنند. بنابراین افرادی که می‌خواهند برخی رمزارزهای خاص را مورد معامله قرار دهند ممکن است از طریق استیبل‌کوین‌ها وارد بازار شوند.
طبیعتاً اگر مقدار قابل توجهی از سرمایه‌های جدید از طریق استیبل‌کوین‌ها و نه بیتکوین وارد بازار شوند، ارزش کلی بازار رمزارز افزایش یافته و منجر به تعدیلی در شاخص تسلط بیتکوین می‌شود.
پیدایش کوین‌های جدید
گاهی اوقات کوین‌های جدیدی که وارد بازار می‌شوند می‌توانند به سرعت محبوبیت کسب کنند و منجر به کاهش دامیننس بیتکوین شوند. به خاطر بسپارید که بیتکوین با هر رمزارز دیگری در بازار در حال «مبارزه» است، بنابراین پیدایش چندین آلت‌کوین محبوب به یکباره می‌تواند بر آن تاثیر بگذارد. با این حال احتمال دارد که این آلت‌کوین‌ها پس از فروکش کردن تبلیغات محبوبیت خود را از دست بدهند. اگر این اتفاق بیفتد و سرمایه از این آلت‌کوین‌ها به بیتکوین یا به طور کلی به خارج از بازار رمزارز منتقل شود، دامیننس بیتکوین ممکن است مجدداً افزایش یابد.
استفاده از شاخص تسلط بیتکوین در معامله
روش وایکوف (Wyckoff)
روش وایکوف که در اوایل دهۀ ۱۹۳۰ به وجود آمد، مجموعه‌ای از اصول طراحی‌شده برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی سنتی است. برخی از این اصول مانند قاعدۀ علت و معلول، می‌توانند در زمان جستجوی فرصت‌های سود با استفاده از شاخص تسلط بیتکوین اعمال شوند.
بسیاری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران از روش وایکوف برای شناسایی روند بازار، تخمین احتمال واژگونی روند و زمان‌بندی معاملات استفاده می‌کنند. طبق اصل وایکوف، رفتار معاملاتی متشکل از چهار فاز است: انباشت، قیمت‌افزایی، توزیع، تنزل قیمت. شناسایی مکان و زمان جریان سرمایه می‌تواند برای برخی از معامله‌گرانی که برای تصمیمات معاملاتی آگاهانه به زمان‌بندی بازار متکی هستند مهم باشد.
معامله‌گران و سرمایه‌گذاران مختلف غالباً از این رویکرد برای انتخاب روند قوی‌تر استفاده می‌کنند. در زیر چندین سناریو می‌بینیم که در آن روش وایکوف در حال اجرا است.
استفاده از شاخص تسلط بیتکوین برای تشخیص فصل آلت‌کوین
با افزایش تعداد آلت‌کوین‌ها در بازار، عجیب نیست که شاخص تسلط بیتکوین رو به تعدیل است. در سال‌های اخیر برخی آلت‌کوین‌ها محبوبیت بیشتری به دست آورده و منجر شده‌اند که ارزش بازار کل همۀ آلت‌کوین‌ها اندکی از ارزش بازار بیتکوین پیشی بگیرد. به زمان‌هایی که آلت‌کوین‌ها به طور پیوسته عملکرد بهتری نسبت به بیتکوین دارند «فصل آلت‌کوین» یا «آلت سیزن» می‌گویند. بر اساس روش وایکوف، چنین جابجایی سرمایه از بیتکوین به آلت‌کوین، دوره‌ای است.
از آنجا که آلت‌کوین‌ها معمولاً طی فصل آلت‌کوین عملکرد بهتری دارند، در این فاز از دورۀ بازار ممکن است شاخص تسلط بیتکوین پایین باشد. بنابراین افرادی که هم بیتکوین و هم آلت‌کوین‌ها را مورد معامله قرار می‌دهند ممکن است شاخص تسلط بیتکوین را تحت نظر داشته باشند تا سبد خود را بر طبق آن تنظیم کنند.
استفاده از شاخص تسلط بیتکوین با قیمت فعلی بیتکوین
برخی از افراد برای تصمیم‌های معاملاتی بهتر، قیمت بیتکوین را همراه با شاخص تسلط بیتکوین تحت نظر قرار می‌دهند.
اگرچه هیچ چیز قطعی نیست اما در اینجا برخی پیامدهای احتمالی را می‌بینیم که ترکیبات مختلف قیمت بیتکوین و شاخص تسلط بی‌کوین ممکن است نشان‌دهندۀ آنها باشد:
- وقتی قیمت و شاخص تسلط بیتکوین رو به افزایش است، ممکن است سیگنالی برای بازار پررونق (بازار گاوی) بیتکوین باشد.
- زمانی که قیمت بیتکوین رو به افزایش است ولی شاخص تسلط بیتکوین در حال کاهش است، ممکن است سیگنال بازار پررونق (بازار گاوی) آلت‌کوین باشد.
- وقتی قیمت بیتکوین در حال کاهش ولی شاخص تسلط بیتکوین رو به افزایش است، ممکن است سیگنال بازار بی‌رونق (بازار خرسی) آلت‌کوین باشد.
- وقتی قیمت و شاخص تسلط بیتکوین در حال کاهش است، ممکن است سیگنال روند بی‌رونقی (بازار خرسی) برای کل بازار رمزارز باشد. در حالی که این دو عامل نشانگر قطعی بازار پررونق یا بی‌رونق نیستند، مشاهدات تاریخی حاکی از ارتباط این عوامل با رونق بازار هستند.
جمع‌بندی
دامیننس بیتکوین ابزاری برای کمک به آشکارسازی چگونگی تغییر دوره‌های بازار است. برخی معامله‌گران از آن برای تنظیم استراتژی‌های معاملاتی خود استفاده می‌کنند، در حالی که دیگران از آن برای مدیریت سبدهای سرمایه‌گذاری خود کمک می‌گیرند. به خاطر بسپارید که این شاخص عملکرد بیتکوین یا هر رمزارز دیگر را تضمین نمی‌کند بلکه به عنوان راهنمایی برای معامله‌گران در برنامه‌ریزی رویکرد معاملاتی‌شان عمل می‌نماید.
منبع: Binance Academy
