هر آنچه درباره‌ی بلاک‌چین سولانا و رمزارز (SOL) باید بدانید
سولانا یک شبکه‌ی بلاک‌چین است که بر تراکنش‌های سریع و توان عملیاتی بالا متمرکز شده و برای این منظور و بهبود سرعت خود از روش منحصر به فردی برای تراکنش‌های شبکه استفاده می‌کند. کاربران در این شبکه می‌توانند با استفاده از رمزارز بومی این بلاک‌چین که با نماد SOL شناخته می‌شود کارمزد تراکنش‌های خود را بپردازند و همچنین با قراردادهای هوشمند تعامل داشته باشند. برای بررسی این بلاک‌چین با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.
معرفی
وقتی صحبت از فناوری بلاک‌چین می‌شود، مقیاس‌پذیری یکی از بزرگترین چالش‌های موجود است. همانطور که این شبکه‌ها روز به روز گسترده‌تر می‌شوند اغلب از نظر سرعت تراکنش و زمان تأیید با محدودیت‌هایی مواجه می‌شوند. هدف سولانا مقابله با این محدودیت‌ها بدون کاهش امنیت یا خارج شدن از اکوسیستم غیرمتمرکز خود است.
بلاک‌چین سولانا در سال ۲۰۱۷ توسط آناتولی یاکوونکو در «Solana Labs» راه‌اندازی شد. این شبکه از روش جدیدی برای تأیید تراکنش‌ها استفاده می‌کند. بیت‌کوین، اتریوم و بسیاری از پروژه‌های دیگر از مشکلات مقیاس‌پذیری و سرعت رنج می‌برند. با استفاده از الگوریتم گواه اثبات تاریخچه (Proof of History) بلاک‌چین سولانا می‌تواند هزاران تراکنش را در ثانیه انجام بدهد.
سولانا چگونه کار می‌کند؟
سولانا از نسل سوم بلاک‌چین‌ها موسوم به «Proof of Stake» است. این روش راهی منحصر به فرد برای ایجاد یک سیستم بدون نیاز به اعتماد برای تعیین زمان تراکنش به نام گواه اثبات تاریخچه به شمار می‌رود.
پیگیری ترتیب تراکنش‌ها برای ارزهای دیجیتال بسیار حیاتی است. بیت‌کوین این کار را با دسته‌بندی تراکنش‌ها در بلوک‌ها با یک مهر زمانی انجام می‌دهد. هر گره باید این بلوک‌ها را در توافق با گره‌های دیگر تأیید کند. این فرآیند زمان انتظار قابل توجهی را برای گره‌ها جهت تأیید یک بلوک در سراسر شبکه ایجاد می‌کند. سولانا در عوض رویکرد متفاوتی اتخاذ می‌کند. بیایید نگاه دقیق‌تری به این روش جدید داشته باشیم.
گواه اثبات تاریخچه چیست؟
رویدادها و تراکنش‌های سولانا همه با استفاده از تابع SHA256 هش می‌شوند (تولید یک مقدار یا مقادیری از یک رشته نوشته با استفاده از توابع ریاضی را هشینگ یا هش کردن می‌گویند). در روش هشینگ تابع یک ورودی می‌گیرد و یک خروجی منحصر به فرد تولید می‌کند که حدس زدن آن بسیار دشوار و تقریبا غیرممکن است. در واقع سولانا خروجی یک تراکنش را می‌گیرد و از آن به عنوان ورودی برای هش بعدی استفاده می‌کند.
این فرآیند هش کردن یک زنجیره‌ی طولانی و ناگسستنی از تراکنش‌های هش شده ایجاد می‌کند. یک اعتبارسنج (Validator) می‌تواند بدون آن که نیازی به مهر زمانی (Timestamp) معمول داشته باشد، تراکنش و رویدادها را به یک بلاک اضافه کند. از سوی دیگر، روند هش‌کردن زمانی مشخص دارد و از همین رو اعتبارسنج‌ها می‌توانند به‌راحتی بررسی کنند که چقدر زمان در این فرآیند سپری شده است.
گواه اثبات تاریخچه با فرآیندی که بیت‌کوین به عنوان بخشی از مکانیسم اجماع اثبات کار استفاده می‌کند، متفاوت است. بلاک‌های بیت‌کوین گروه‌های بزرگی از تراکنش‌های نامرتب هستند. هر ماینر بیت‌کوین زمان و تاریخ را بر اساس ساعت محلی خود به بلوکی که استخراج می‌کند اضافه می‌کند. زمان ممکن است با توجه به گره‌های دیگر متفاوت باشد یا حتی نادرست باشد. سپس گره‌ها باید متوجه شوند که آیا مهر زمانی معتبر است یا خیر.
برای بررسی تراکنش‌ها در زنجیره‌ای از هش‌ها، اعتبارسنج‌ها اطلاعات کمتری را در هر بلوک پردازش و ارسال می‌کنند. استفاده از نسخه‌ی هش شده آخرین وضعیت تراکنش‌ها زمان تأیید بلوک جدید را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
با وجود تمام مزیت‌های گفته شده در مورد سیستم گواه اثبات تاریخچه، این فناوری دارای معایب و مشکلاتی نیز هست. مثلا تبدیل‌شدن به یک اعتبارسنج در سولانا نیاز به سخت‌افزاری بسیار قدرتمند دارد که همین امر می‌تواند باعث شود افراد کمتری تمایل داشته باشند به عنوان اعتبارسنج فعالیت نمایند و این موضوع باعث متمرکزتر شدن اکوسیستم سولانا خواهد شد.
مشکل دیگری که در این میان به وجود می‌آید، حجم بالای تراکنش‌هاست. همان طور که گفته شد، سرعت انجام تراکنش‌ها در این شبکه بسیار بالاست. با فرض این که هر تراکنش ۲۵۰ کیلوبایت باشد و در هر ثانیه ۵۰ هزار تراکنش تأیید شود، هر سال ۴۰ پتابایت داده روی بلاک‌چین ذخیره خواهد شد. حجمی که شاید ذخیره آن برای هر کسی مقدور نباشد.
ویژگی‌های کلیدی سولانا
مطابق وایت‌پیپر انتشار یافته، تیم سولانا هشت ویژگی فنی اصلی را برای کمک به بلاک‌چین با قابلیت‌های یک سیستم متمرکز توسعه داده‌اند. گواه اثبات تاریخچه شاید برجسته‌ترین آن‌ها باشد، موارد دیگر که توسط این تیم توسعه داده شده است به شرح ذیل می‌باشد:
Tower BFT – نسخه‌ای از تحمل خطای بیزانس کاربردی بهینه شده برای اثبات تاریخچه.
Turbine – پروتکل انتشار بلوک.
Gulf Stream – پروتکل ارسال تراکنش بدون استخر حافظه.
Sealevel – زمان اجرای قراردادهای هوشمند موازی.
Pipelining – واحد پردازش تراکنش برای بهینه‌سازی اعتبارسنجی.
Cloudbreak – پایگاه داده حساب‌ها که به صورت افقی مقیاس پذیر شده‌اند.
Archivers – ذخیره سازی دفتر کل توزیع شده
این ویژگی‌ها شبکه‌ای با کارایی بالا ایجاد می‌کنند که ۴۰۰ میلی‌ثانیه زمان برای ایجاد یک بلوک نیاز دارد و هزاران تراکنش را در ثانیه انجام می‌دهد. برای درک این موضوع، باید بدانید که زمان مورد نیاز برای ایجاد بلاک بیت‌کوین حدود ۱۰ دقیقه و در اتریوم تقریباً ۱۵ ثانیه است.
دارندگان SOL می‌توانند توکن‌های خود را به‌عنوان بخشی از مکانیسم اجماع «PoS» در بلاک‌چین به اشتراک بگذارند. با یک کیف پول رمزنگاری سازگار با این شبکه، می‌توانید توکن‌های خود را با اعتبارسنج‌هایی که تراکنش های شبکه را پردازش می‌کنند، به اشتراک بگذارید. در صورت موفقیت آمیز بودن یک اعتبارسنجی سهمی به عنوان پاداش به کسانی که توکن‌های خود را به اشتراک گذاشته اند خواهد رسید.
این مکانیسم پاداش، اعتباردهندگان و نمایندگان را تشویق می‌کند تا به نفع شبکه عمل کنند. از ماه می ۲۰۲۱، سولانا حدود ۹۰۰ اعتبارسنج دارد که آن را به یک شبکه نسبتاً غیرمتمرکز تبدیل می‌کند.
توکن SOL چیست؟
SOL ارز رمزنگاری شده بومی شبکه‌ی سولانا است که به عنوان یک توکن کاربردی عمل می‌کند. کاربران برای پرداخت هزینه‌ی تراکنش هنگام انجام نقل و انتقالات یا تعامل با قراردادهای هوشمند به SOL نیاز دارند. شبکه SOL را به عنوان بخشی از مدل کاهش تورم خود می‌سوزاند. دارندگان SOL همچنین می‌توانند در سیستم اعتباربخشی شبکه سهیم شوند. مانند اتریوم، سولانا به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا قراردادهای هوشمند و پروژه‌هایی بر بستر بلاک‌چین ایجاد کنند.
SOL از پروتکل SPL استفاده می‌کند. SPL استاندارد توکن بلاک‌چین سولانا است، مشابه ERC20 در اتریوم. توکن SOL دو مورد استفاده‌ی اصلی دارد:
کارمزد تراکنش: به‌منظور استفاده از این شبکه و ایجاد قرارداد هوشمند و انجام تراکنش، کاربران باید کارمزد را از طریق ارز SOL پرداخت نمایند.
اجماع: در آینده کاربران امکان رأی‌دهی در شبکه را فقط از طریق دارا بودن ارز SOL خواهند داشت.
ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز در سولانا نیز موارد استفاده جدید SOL خواهند بود. به عنوان مثال، Chainvote در حال ایجاد یک برنامه‌ی مالی غیرمتمرکز برای حاکمیت شرکتی با استفاده از توکن های SOL برای رأی دادن است. قیمت سولانا در دو سه ماهه اول سال ۲۰۲۱ تقریباً ۳۰ برابر افزایش یافته و که همین موضوع آن را به انتخابی محبوب در بین سرمایه‌گذاران تبدیل کرده است.
جمع‌بندی
سولانا به عنوان یک پروژه‌ی نسبتا جدید، مزایایی را که وعده داده در سرعت و مقیاس پذیری ارائه کرده است. قیمت توکن آن نیز عملکرد خوبی داشته و توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده است. با این وجود، پذیرش و استفاده از خود شبکه هنوز در مراحل ابتدایی است.
تا زمانی که شاهد ترافیک سنگین و موارد استفاده بیشتر از سولانا نباشیم، نمی‌توان با اطمینان اعلام کرد که آیا سرعت آن تفاوت زیادی در دنیای ارزهای دیجیتال ایجاد می کند یا خیر. داشتن یک شبکه سریع خوب است، اما مزایای آن تنها زمانی حاصل می‌شود که افراد بیشتری شروع به استفاده از آن کنند و موارد استفاده بیشتری را شاهد باشیم.
اطلاعات این مقاله فقط برای اهداف آموزشی عمومی ارائه شده و به هیچ عنوان توصیه‌ی سرمایه‌گذاری نیست.
منبع: Binance Acamedy / Solana.com / Solana-whitepaper
