کاخ سفید از استراتژی حفاظت سیاره‌ای رونمایی کرد
کاخ سفید در تاریخ ۳۰ دسامبر (۱۰ دی) استراتژی ملی حفاظت سیاره‌ای را منتشر کرد که در آن ارزیابی‌های تازه‌ای برای جلوگیری از انتقال آلودگی‌های زمینی به دیگر نقاط جهان و برعکس ارائه داده است.
استراتژی ملی آمریکا برای حفاظت سیاره‌ای، توسط یک کارگروه میان‌سازمانی به رهبری شورای ملی فضا و دفتر سیاست علم و فناوری (OSTP) این کشور تهیه شده است و با توجه به پیشرفت‌های علمی و همچنین توانایی‌های روزافزون شرکت‌های خصوصی در کاوش‌های فضایی، چارچوب کارهایی را که باید در سال آینده برای به‌روزرسانی سیاست‌های حفاظت سیاره‌ای انجام شود، تعیین می‌کند.
این استراتژی برای اجرای بخشی از سیاست ملی به‌روز شده‌ی آمریکا در تاریخ ۹ دسامبر (۱۹ آذر) طراحی شده است که از دفتر سیاست علم و فناوری می‌خواهد، با همکاری ناسا و سازمان‌های دیگر، دستورالعمل‌های تازه‌ای برای حفاظت سیاره‌ای تدوین کند و این‌طور که در استراتژی آمده است، باید «با همکاری شرکای علمی، تجاری و بین‌المللی، برای حفاظت مناسب از اجرام سیاره‌ای و زمین در برابر آلودگی زیستی زیان‌بار» اقدام شود. بدین ترتیب در کنار دفاع سیاره‌ای (Planetary Defense) که با همکاری ناسا برای حفاظت از زمین در برابر اجرام بزرگ آسمانی انجام می‌شود، حفاظت سیاره‌ای (Planetary Protection) می‌تواند عدم آلودگی زیستی زمین توسط منابع غیرزمینی را تضمین کند.
«اسکات پیس» (Scott Pace) دبیر اجرایی شورای ملی فضا، در بیانیه‌ای گفت: «مأموریت‌های فعلی و آینده به مریخ و دیگر مقاصد نیازمند یک استراتژی برای حمایت از زمین و محیط فضایی امن، پایدار و قابل پیش‌بینی است. با تعیین اهداف اجرایی سیاست ملی فضایی ۲۰۲۰ برای حفاظت سیاره‌ای، این استراتژی همچنان موجب امتداد رهبری آمریکا در کشف‌های علمی، کاوش‌های انسانی و فعالیت‌های فضایی بخش خصوصی می‌شود.»
اهداف اصلی استراتژی حفاظت سیاره‌ای
استراتژی حفاظت سیاره‌ای سه هدف عمده دارد. یکی ایجاد «ارزیابی خطر و دستورالعمل‌های مبتنی بر علم» برای کاهش چیزی است که تحت عنوان «آلودگی رو به جلو» یا آلودگی جهان‌های دیگر توسط زندگی زمینی شناخته می‌شود. همچنین نقش حفاظت سیاره‌ای را در روند بررسی محموله‌های مأموریت‌های خصوصی توسط دولت تعیین می‌کند.
هدف دوم این است که از «آلودگی رو به عقب» یا آلودگی احتمالی زمین توسط هر گونه حیات فرازمینی جلوگیری شود. این استراتژی آژانس‌ها را به ایجاد چارچوب‌های گوناگون برای ارزیابی خطرات مأموریت‌های آوردن نمونه (مانند اسیریس رکس) و دیگر منابع آلودگی رو به عقب و همچنین چارچوب تصویب و اجرای چنین مأموریت‌هایی هدایت می‌کند.
هدف سوم با توجه به توانایی‌های روزافزون شرکت‌های خصوصی و علاقه‌ی آن‌ها به پروازهای فضایی گوناگون به ویژه به مریخ، در پی همراه‌سازی دیدگاه‌های بخش خصوصی در مورد مسائل مربوط به حفاظت سیاره‌ای است. این هدف شامل کار دولت برای تدوین رهنمودهایی است که برای صدور مجوز و نظارت مستمر بر مأموریت‌های بخش خصوصی به مقاصد دارای پیامدهای حفاظت سیاره‌ای به‌کار می‌رود.
تصمیم‌گیری کلان
در حقیقت این استراتژی حفاظت سیاره‌ای هیچ سیاست جدیدی را تعیین نمی‌کند، اما در عوض کارهایی را درباره‌ی موضوعات گوناگونی که طی سال آینده باید انجام شود، بیان می‌کند. یک مقام دولت آمریکا با اشاره به پیشینه‌ی این موضوع گفت: «این استراتژی واقعا یک برنامه‌ی کاری برای تعیین اقداماتی است که قرار است طی نه ماه تا یک سال آینده انجام شود.»
حفاظت سیاره‌ای به طور سنتی در درجه‌ی نخست مورد توجه ناسا بوده است. این آژانس فضایی در تلاش است تا سیاست‌های حفاظت سیاره‌ای خود را بر پایه‌ی توصیه‌های سال گذشته توسط هیأت بررسی مستقل به‌روز کند. در ماه جولای (اواخر تیر)، ناسا اعلام کرد که دستورالعمل‌های موقت تازه‌ای را برای بازطبقه‌بندی بیشتر بخش‌های ماه در یک گروه پایین‌تر که نیاز به حفاظت سیاره‌ای ندارد؛ همچنین برای مطالعه‌ی چگونگی سازگاری دستورالعمل‌های حفاظت سیاره‌ای با مأموریت‌های انسانی آینده به مریخ، صادر می‌کند.
این مقام دولتی افزود: «ما از اقدام ناسا راضی هستیم، اما مشکل این است که قوانین و دستورالعمل‌های موقت ناسا به شکل واقعی در بخش خصوصی اعمال نمی‌شوند.» استراتژی حفاظت سیاره‌ای از آنچه این مقام دولتی آن را رویکرد «لمس خفیف» برای هر گونه مقررات حفاظت سیاره‌ای برای مأموریت‌های خصوصی می‌خواند، پیروی می‌کند. وی خاطرنشان کرد: «ما به دنبال یافتن راه‌هایی هستیم تا مردم بتوانند به جلو حرکت کنند، اما این کار به شکل ایمن انجام شود.»
این استراتژی همچنین به دنبال استفاده از تخصص آژانس‌های دیگر است. این کارگروه میان‌سازمانی شامل چندین بخش در سطح کابینه، از وزارت کشاورزی و بهداشت و خدمات انسانی گرفته تا بازرگانی و کشور می‌شود. مرکز کنترل بیماری، آژانس حفاظت از محیط زیست و اداره‌ی هوانوردی فدرال از جمله دیگر سازمان‌هایی هستند که در این استراتژی مد نظر قرار گرفته‌اند.
بسیاری از آن‌ها برای حمایت از کار در زمینه‌ی آلودگی رو به عقب درنظر گرفته شده‌اند. به گفته‌ی دولت آمریکا این «یک فرصت عالی برای گرد هم آمدن ادارات و سازمان‌هایی است که ممکن است پیش از این درباره‌ی این موضوع همکاری نکرده باشند اما اکنون از انجام این کار بسیار هیجان‌زده هستند. در واقع هیچ دلیلی وجود ندارد که پژوهشگران حوزه‌ی فضا دوباره چرخ را اختراع کنند بلکه برای هر نیازی در این زمینه یک متخصص فوق‌العاده در نهادهای دیگر وجود دارد.»
استراتژی حفاظت سیاره‌ای بخشی از موج فعالیت‌های وضع سیاست‌های فضایی توسط کاخ سفید در هفته‌های آخر دولت فعلی آمریکاست. کاخ سفید علاوه بر سیاست ملی فضایی به‌روز شده، در تاریخ ۱۶ دسامبر (۲۶ آذر) استراتژی هسته‌ای فضایی را منتشر کرد که در آن اولویت‌های توسعه‌ی قدرت هسته‌ای، پیشرانه و دیگر موضوعات مربوط به این حوزه را بیان کرده است.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از حضور مأموریت‌های رباتیک و سرنشین‌دار ناسا در مریخ که انتظار می‌رود تا پایان دهه‌ی ۲۰۲۰ میلادی عملی شود.
Credit: Pat Rawlings/NASA
منبع: Space News
