زنانی که اسکار تحویلشان گرفت
در تاریخ آکادمی اسکار، فقط پنج زن هستند که نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین کارگردانی شدند. کارگردانان زن در اسکار خیلی تحویل گرفته نمیشوند. اما دو جین فیلم با کارگردانان زن داریم که توانستهاند تاییدیه اعضای آکادمی را برای نامزدی در بخش بهترین فیلم به دست بیاورند. به خصوص از زمانی که آکادمی اسکار تعداد فیلمهای نامزد شده در بخش بهترین فیلم را تا عدد ده افزایش داد. امسال البته با اعلام نامزدهای اسکار نه در بخش بهترین کارگردانی زنی نامزد جایزه اسکار شد و نه در بخش بهترین فیلم اثری از یک کارگردان زن به چشم میخورد. به نظر میرسد فعلا تبعیض جنسیتی را کنار گذاشتهاند و بیشتر به تبعیض نژادی قرار است بپردازند. با هم ۱۳ فیلم تاریخ سینما را مرور میکنیم که کارگردانان زن آنها را ساختند و نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم هم شدند.
فرزندان یک خدای کوچکتر / Children of a Lesser God
کارگردان: راینا هاینس
بازیگران: ویلیام هرت، مارلی ماتلین، پایپر لوری
محصول: 1986
یک معلم جدید در زمینه تکلم وارد مدرسه ناشنوایان میشود. او عاشق فراش مدرسه میشود. زنی ناشنوا که به انتخاب خودش حرف هم نمیزند.
فیلم اسکار بهترین بازیگر نقش اول را برای مارلی ماتلین به ارمغان آورد و نامزد بهترین فیلم و چند جایزه اسکار دیگر هم شد. در کل فیلم «فرزندان یک خدای کوچکتر» نامزد پنج جایزه اسکار شد. فیلم هاینس درام عاشقانهای بود که از روی یک نمایشنامه موفق برنده جایزه تونی اقتباس شد.
بیداریها / Awakenings
کارگردان: پنی مارشال
بازیگران: رابرت دنیرو، رابین ویلیامز
محصول: 1990
قربانیان اپیدمی ورم مغزی که سالها پیش به این بیماری دچار شدهاند از همان زمان دچار اختلال روانی شدهاند اما حالا دارویی کشف شده که چشماندازی برای دکترها به وجود آورده تا شاید بتوانند این بیماران را احیا کنند.
امتیاز متاکریتیک فیلم 74 از 100 است و فیلم نامزد سه جایزه اسکار شده بود. اقتباس از کتابی که نشان میداد در دل بیمارستان برانکس چه اتفاقی میافتد. فیلمنامه استیون زیلیان نامزد جایزه اسکار شد اما به کارگردانی پنی مارشال روی خوش نشان ندادند.
شاهزاده جزر و مد / The Prince of Tides
کارگردان: باربارا استرایسند
بازیگران: باربارا استرایسند، نیک نولتی
محصول: 1991
مردی که دچار مشکلات فراوان در زندگی است با روانشناس خواهرش که متخصص بیمارانی است که خودکشی میکنند درباره تاریخچه خانوادهشان حرف میزند و در طول پروسه درمانی عاشق پزشکش میشود.
فیلم نامزد هفت جایزه اسکار شد و از طرف منتقدان امتیاز ۶۵ از ۱۰۰ را در سایت متاکریتیک به دست آورد. اتفاقا منتقدان از کارگردانی باربارا استرایسند راضی بودند و در نوشتههایشان به این اشاره کردند که او توانسته به این داستان روح و زندگی ببخشد. از این فیلمهایی بود که اشک تماشاگر را درمیآورد. بیلی کریستال مجری آن سال اسکار به نامزد نشدن باربارا استرایسند اعتراض کرد و گفت: «هفت نامزدی اسکار بدون کارگردانی؟ فیلم خودش، خودش را کارگردانی کرده است؟» درنهایت البته «شاهزاده جزر و مد» دست خالی از مراسم اسکار بیرون رفت.
پیانو / The Piano
کارگردان: جین کمپیون
بازیگران: هالی هانتر، هاروی کایتل
محصول: 1993
زنی خاموش در سالهای میانی قرن نوزدهم (۱۸۵۰ میلادی) به نیوزیلند فرستاده میشود. او یک دختر نوجوان دارد و پیانویی به عنوان هدیه برای ازدواج او با یک ملاک که از پیش قرارش گذاشته شده است. اما یک کارگر مزرعه همه معادلات را به هم میزند.
یکی از تحسینبرانگیزترین فیلمهای تاریخ سینما که منتقدان هم آن را بسیار دوست داشتند. امتیاز فیلم در متاکریتیک ۸۹ از ۱۰۰ است. جین کمپیون تبدیل به اولین کارگردان زنی شد که نخل طلای کن را دریافت کرد. کارگردانی کمپیون آنقدر تاثیرگذار بود که حتی اعضای سنتی آکادمی اسکار هم نتوانستند از آن بگذرند و او را برای کارگردانی هم نامزد دریافت جایزه کردند اما درنهایت فیلم اسکار جایزههای بهترین بازیگری را به خانه برد و خود کمپیون برنده جایزه بهترین فیلمنامه شد. هرچند منتقد یو.اس.آ تودی نوشته که گرچه فیلمنامه فیلم خیلی خوب نوشته شده اما درنهایت برد آن به خاطر زیبایی بصری و زیباییشناسی سینماییاش است.
گمشده در ترجمه / Lost in Translation
کارگردان: سوفیا کوپولا
بازیگران: بیل موری، اسکارلت جوهانسون
محصول: 2003
یک ستاره سینما که حالا در دوران افول است به ژاپن سفر میکند تا در یک آگهی تبلیغاتی بازی کند. در توکیو با زن جوانی آشنا میشود که در ظاهر هیچ ربطی به هم ندارند اما رابطه قوی بینشان شکل میگیرد.
اولین فیلم بلند سوفیا کوپولا با اقبال عمومی مواجه شد. جایزه اسکار بهترین فیلمنامه را گرفت و نامزد سه جایزه اسکار دیگر از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی هم شد. سوفیا کوپولا از معدود کارگردانان زنی است که کنار جین کمپیون و کاترین بیگلو در اسکار مورد توجه قرار گرفته است. منتقدان هم فیلمش را دوست دارند و امتیاز ۸۹ از ۱۰۰ را به فیلم دادهاند. آنها میگویند دقتی که سوفیا کوپولا در ساخت این فیلم به خرج داده و بلوغ و اصالت آن نکات مبهوتکننده فیلم هستند.
لیتل میس سان شاین / Little Miss Sunshine
کارگردان: جاناتان دیتون و والری فاریس
بازیگران: استیو کارل، تونی کولت
محصول: 2006
داستان یک خانواده که هر کدام از اعضای آن مشکل خودش را دارد اما پدر خانواده از همه میخواهد در بهترین شکل ممکن عمل کنند. دختر کوچک خانواده میخواهد برای یک مسابقه استعدادیابی به ایالت دیگری برود و همه اعضای خانواده او را همراهی میکنند و در طول مسیر تنشهای زیادی به وجود میآید.
فیلمی شیرین و دوستداشتنی. از آنهایی که اهمیت خانواده را یادآور میشود. نامزد اسکار بهترین فیلم در حالی که با اسکار بهترین فیلمنامه به این درجه رسید وگرنه در کارگردانی نامزد نشد. امتیاز فیلم در سایت متاکریتیک ۸۰ از ۱۰۰ است. بیشتر منتقدان هم البته از شخصیتپردازی فیلم تعریف کرده بودند که عمیق و در عین حال شیرین و باورپذیر بود.
گنجه رنج / The Hurt Locker
کارگردان: کاترین بیگلو
بازیگران: جرمی رنر، آنتونی مککی
محصول: 2008
درام جنگی کاترین بیگلو درباره سربازی بود که در حین جنگ عراق و آمریکا تخصصاش خنثی کردن مین بود. مردی که با بقیه اعضای گردانش تفاوت زیادی دارد و جنگ را از نگاه او میبینیم.
فیلم کاترین بیگلو آن سال یک شگفتی بزرگ به ارمغان آورد. فیلم «آواتار» را شکست داد و کاترین بیگلو برنده اسکار بهترین کارگردانی و بهترین فیلم شد. کاترین بیگلو با این اسکار تبدیل به اولین زن تاریخ اسکار شد که جایزه بهترین کارگردانی را کسب کرد و البته همسر سابقش جیمز کامرون محبوب سینما و آکادمی را شکست داد.
امتیاز متاکریتیک فیلم ۹۴ از ۱۰۰ است و فیلم به جز دو اسکار بیگلو برنده چهار اسکار دیگر هم شد.
منتقدان معتقدند که دستاورد کاترین بیگلو در این فیلم بسیار تاثیرگذار و برجسته و جالب توجه است.
تحصیلات / An Education
کارگردان: لون شرفیگ
بازیگران: کری مولیگان
محصول: 2009
فیلمی درباره بالغ شدن یک دختر نوجوان که در دهه شصت در حومه لندن زندگی میکند. و اینکه چطور زندگیاش با رسیدن مردی که تقریبا دو برابر او سن دارد تغییر میکند.
فیلم نامزد سه جایزه اسکار شد که البته نتوانست در بخش کارگردانی نظر اعضای آکادمی را جلب کند. فیلم مستقل شرفیگ تبدیل به یکی از پدیدههای آن سال شد و منتقدان خیلی تحویلش گرفتند. امتیاز متاکریتیک فیلم ۸۵ از ۱۰۰ است و جزو اولین فیلمهایی در اسکار که به آزادیهای زنان اشاره میکند و بعدتر افرادی مثل گرتا گرویگ دنبالهروی این ماجرا شدند. فیلم در جزییات بسیار دلپسند عمل میکند.
بچهها حالشان خوب است / The Kids Are All Right
کارگردان: لیزا کولودنکو
بازیگران: آنت بنینگ، جولین مور، مارک روفالو
محصول: 2010
دو کودک که توسط لقاح مصنوعی متولد شدهاند پدر بیولوژیکیشان را پیدا میکنند و او را داخل خانواده غیر سنتی و عجیب و غریبشان میکنند.
کمدی درام کولودنکو نامزد چهار جایزه اسکار شد اما در کارگردانی شانسی نداشت. امتیاز فیلم در سایت متاکریتیک ۸۶ از ۱۰۰ است.
زمستان استخوانسوز / Winter’s Bone
کارگردان: دبرا گرانیک
بازیگران: جنیفر لارنس، جان هاوکس
محصول: 2010
در روستای اوزارک میزوری دختر نوجوانی به دنبال پدرش است که در کوهستان گم شده. پدر دختر در کار قاچاق مواد مخدر بوده و با گرو گذاشتن خانهشان آزاد شده و حالا دختر دنبال پدر است تا مبادا از سرمای زمستان بمیرد.
فیلمی که جنیفر لارنس را به عنوان یک بازیگر بااستعداد به سینما معرفی کرد. از میان چهار نامزدی اسکار یکی نصیب جنیفر لارنس شد و خود گرانیک هم نامزد دریافت جایزه بهترین فیلمنامه شد اما در کارگردانی شانسی نیاورد. امتیاز متاکریتیک فیلم 90 از 100 است. منتقدان میگفتند که قهرمان زن این فیلم در جهان مدرن هیچ همتایی ندارد.
سی دقیقه پس از نیمهشب / Zero Dark Thirty
کارگردان: کاترین بیگلو
بازیگران: جسیکا چستین، جوئل ادگارتون، کریس پرت
محصول: 2013
اینبار کاترین بیگلو سراغ جنگ افغانستان و تروریستهای القاعده و سرکردهشان اوسامه بن لادن رفت. اینکه چطور او به دست نیروی دریایی آمریکا شناسایی و کشته شد.
بیگلو اینبار شانس نیاورد که نامزد اسکار کارگردانی شود و فیلم از پنج جایزه اسکاری که برای آن نامزد شد فقط جایزه اسکار صدا را به خانه برد. با این حال منتقدان حتی این فیلم را از «گنجه رنج» هم بیشتر پسندیدند و امتیاز آن در سایت متاکریتیک ۹۵ از ۱۰۰ است. آنها معتقد بودند که بیگلو جوری عملیات را به تصویر کشیده که انگار شاهد دیدن یک مستند هستید.
سلما / Selma
کارگردان: آوا دوورنی
بازیگران: دیوید اویلو، تیم راث
محصول: 2014
داستان افسانهای که دکتر مارتین لوترکینگ خلق کرد. سال ۱۹۶۵ تظاهراتی در آلاباما اتفاق میافتد که از شهر سلما آغاز میشود. این تظاهرات برای اعتراض به تبعیض نژادی و برای برابری حقوق رای دادن میان سفیدپوستان و سیاهپوستان انجام شد.
آوا دوورنی با این فیلم به سینما معرفی شد. فیلمی که به طرز عجیبی نامزد جایزه بهترین فیلم شد و به جز آن فقط نامزد اسکار بهترین موسیقی بود! درواقع از همان سال رسم اسکار بر این شد که فیلمهای مربوط به تبعیض نژادی و سیاهپوستان را جدی بگیرد. امتیاز فیلم البته پیش منتقدان هم خوب بود و در سایت متاکریتیک امتیاز ۸۸ از ۱۰۰ را کسب کرده است. منتقدان بیشتر از این به وجد آمده بودند که دوورنی در شرایطی که آمریکا مجددا وارد بحرانهای تبعیض نژادی شده بود دست روی نقطه حساسی از تاریخ این کشور گذاشته بود.
لیدی برد / Lady Bird
کارگردان: گرتا گرویگ
بازیگران: سیرشا رونان
محصول: 2017
اولین فیلم سینمایی گرتا گرویگ به عنوان کارگردان که خودش با بازی در فیلمهای مستقل نیویورکی نوآ بومباک مثل «فرانسس ها» شهرت پیدا کرد. داستان فیلم در سال 2002 در شهر ساکرامنتو میگذرد و درباره دختری است که به سن بلوغ رسیده و میخواهد مسیر زندگیاش را تغییر دهد. دختری که از طرفی وابسته به خانوادهاش است و از طرف دیگر میخواهد زندگی جدید خودش را داشته باشد.
منتقدان عاشق فیلم گرویگ شدند. امتیاز فیلم در متاکریتیک ۹۴ از ۱۰۰ است. آنها معتقد بودند که تصویر گرویگ از دختر نوجوان عمیقا شخصی و شیرین است و بازی سیرشا رونان هم زیاد تحسین شد. فیلم نامزد پنج جایزه اسکار شد از جمله بهترین فیلم، بهترین کارگردانی برای گرویگ و بهترین فیلمنامه برای او. البته که در نهایت شکستخورده بزرگ مراسم شد و فیلم هیچ جایزه اسکاری به خانه نبرد.
منبع: thewrap
