چرا باید محیط اطراف خودمان را تمیز کنیم؟
ماه اسفند برای ما ایرانی‌ها همیشه یادآور خانه تکانی است. در این اوقات از سال کم‌تر خانواده‌ای هست که برنامه تمیزکاری منزل نداشته باشد. اما به راستی چرا باید مدت زمان زیادی از وقت گرانبهای خودمان را صرف تمیز کردن محیط اطراف کنیم. در این مقاله از اهمیت و فواید خانه تکانی و تمیز کردن محیط اطراف‌تان و خانه تکانی آگاه خواهید شد، پس با ما همراه باشید.
هم‌خانه‌ای‌های ذره‌بینی اطراف ما
مطالعات علمی نشان داده که میکروب‌های زیادی در محیط اطراف ما وجود دارند که انرژی لازم برای بقا را از طریق انجام واکنش‌های شیمیایی و نه لزوما خورشید به دست می‌آورند. میکروب‌ها یا میکروارگانیسم‌های افسانه‌ای در محیط‌های گوناگون از رسوبات بخش‌های تاریک و تحتانی اقیانوس‌ها گرفته تا به اصطلاح ذخایر میکروسکوپی آب در درون صخره‌های سخت و جامد یافت می‌شوند. اما هنوز پرسش‌های زیادی درباره میکروب‌ها وجود دارد.
نزدیکی انسان با میکروب‌ها شاید مساله‌ای است که کم‌تر به آن توجه میشود اما بایستی به خاطر داشت که این موجودات ذره‌بینی حتی در منازل نیز همراه با ما هستند. میکروب‌ها موجودات ریزی هستند که تقریبا در هر جایی میتوان آن‌ها را پیدا کرد. آن‌ها می‌توانند یک سلول یا مجموعه‌ای از سلول‌ها باشند.
میکروب‌ها در هر جایی که تصور کنید، یافت می‌شوند. آن‌ها می‌توانند در درجه حرارت منفی ۲۰ درجه سلسیوس تا درجه حرارت بالای نقطه جوش هم دوام بیاورند. هر بار که از منزل به بیرون قدم می‌گذارید، در زمان بازگشت میلیون‌ها میکروب جدید را وارد خانه‌تان می‌کنید.
کابینت آشپزخانه، حمام و هر جای دیگر منزل که تصور کنید؛ آلوده به میکروب است. بنابراین مهم‌ترین روش مقابله با میکروب‌ها تمیز نگاه داشتن محیط اطراف‌مان است.
کاشفان میکروب‌ها
آنتونی فیلیپس فن لیوونهوئک (Antonie Philips van Leeuwenhoek) در سال ۱۶۷۵ میلادی برای نخستین بار این موجودات میکروسکوپی را مشاهده کرد. ایوونهوئک یکی از مشهورترین دانشمندان دوران طلایی هلند است. دوران طلائی هلند (Dutch Golden Age) در سده ۱۷ میلادی اتفاق افتاد که در آن این کشور از نظر سیاست، اقتصاد، فرهنگ و هنر به اوج شکوفایی خود رسید و توانست شهرتی جهانی پیدا کند.
لیوونهوئک نخستین تجربه خود را برای دیدن میکروب‌ها با یک میکروسکوپ تک‌لنزی آغاز کرد و نام آن چیزی را که در زیرمیکروسکوپ دید، حیوان کوچک (animalcules) گذاشت.
آنتونی فیلیپس فن لیوونهوئک نخستین کسی بود که میکروب‌ها را در زیرمیکروسکوپ مشاهده کرد.
میکروب‌ها دامنه گسترده‌ای دارند اما در مجموع میتوان آن‌ها را به ۳ گروه فاسدکننده‌ها، خنثی‌ها و احیاءکننده‌ها تقسیم کرد. فراموش نکنید که میکروب‌ها لزوما بیماری‌زا نیستند بلکه محیطی که به آن وارد می‌شوند، این قابلیت بالقوه آن‌ها را به صورت بالفعل تبدیل می‌کند.
کلود برنارد (Claude Bernard) پزشک فرانسوی و لویی پاستور (Louis Pasteur) در زمینه قابلیت میکروب‌ها و نحوه بالفعل شدن آن‌ها هیچ‌گاه با یکدیگر به توافق نرسیدند. برنارد و پاستور دو دانشمند بزرگ فرانسوی قرن ۱۹ میلادی بودند که ادراک متفاوتی از میکروب‌ها داشتند و جالب این‌جاست که حتی بر سر نحوه درمان بیماری هم با یکدیگر به توافق نرسیدند.
روایت‌هایی هست که لوئی پاستور تنها در زمان مرگش بود که حقیقت را پذیرفت و گفت: «حق با برنارد بود، کیفیت محیط و سیستم ایمنی در ایجاد بیماری تعیین‌کننده است نه میکروب‌ها.»
جایی که آب هست، میکروب هم هست
کلود برنارد یکی از برجسته‌ترین دانشمندان عصر خود بود که نظرش در مورد چگونگی عملکرد میکروب‌ها با لوئی پاستور فرق داشت.
واقعیت این است که هر جایی که آب باشد، میکروب هم هست. میکروب‌ها مانند هر موجود زنده دیگر، برای زنده ماندن و تولیدمثل به آب نیاز دارند. البته ترجیح‌های زیستی میکروب ها با یکدیگر فرق می‌کند، به عنوان مثال برخی از میکروب‌ها محیط‌های پرآب و برخی دیگر محیط‌های کم‌آب را مناسب بقا می‌دانند.
میکروب‌ها لزوما برای بقا مضر نیستند بلکه بالعکس بسیاری از موجودات زنده برای بقا به میکروب‌ها نیاز دارند. میکروب‌هایی که در سیستم گوارش یا دهان ما هستند، از جمله میکروب‌های مفید هستند. اغلب حیوانات غذا و محیط مناسب زیست را در اختیار میکروب‌ها قرار می‌دهند و به همین دلیل از آن‌ها با عنوان میزبان یاد میشود. اما چرا خانه ما باید تمیز باشد؟
همه می‌دانیم که یک خانه تمیز برای سلامت و رفاه تک‌تک اعضای خانواده لازم و ضروری است. یک خانه کثیف، یک خانه پر از میکروب است و همان‌طور که گفته شد میکروب‌ها در شرایط مساعد می‌توانند باعث بیماری شوند.
خانه را چطور تمیز کنیم؟
مهم‌ترین گام برای تمیزکاری منزل این است که هر چیزی در سر جای خود باشد. بدیهی است که وقتی لباس‌ها و کفش‌ها در سر جای خودشان نباشند، شما نمی‌توانید اطاق‌تان را جارو بزنید یا حتی گردگیری کنید بنابراین قدم اول برای تمیز نگاه داشتن منزل این است که هر چیزی را در سر جای خودش بگذارید.
برای تمیزکاری منزل نخست باید هر چیزی را در سر جای خودش گذاشت.
قانون دوم در تمیزکاری منزل این است که از کارهای بزرگ شروع کنید و سپس به جزئیات و کارهای خرده و ریز برسید. به عنوان مثال اگر می‌خواهید اطاق خودتان را تمیز کنید؛ نخست شیشه را پاک کنید، در مرحله دوم جارو بزنید، در مرحله سوم زمین را تمیز کنید و در مرحله آخر هم گردگیری کنید.
مزایای داشتن یک خانه تمیز
خانه انعکاس‌دهنده روحیه، شخصیت و خلقیات ساکنان آن است. این یک امر بدیهی است که کسی که وارد خانه شما میشود، شخصیت شما را از روی تمیزی و نظافت آن قضاوت خواهد کرد. بنابراین داشتن یک خانه تمیز و آراسته می‌بایست جزو اولویت‌های ما در زندگی باشد.
اما از سوی دیگر نباید فراموش کرد که یک خانه تمیز و آراسته الزاما یک خانه گران‌قیمت نیست. تحقیقات نشان داده افرادی که در یک خانه تمیز زندگی می‌کنند، از وضعیت سلامت بهتری هم برخوردار هستند. کودکان و افراد آسیب‌پذیر در یک خانه تمیز، کم‌تر از مشکلاتی نظیر آلرژی و حساسیت رنج خواهند برد.
یکی دیگر از مزایای داشتن خانه تمیز تاثیر آن بر خلقیات افراد است. طبیعی است که شما در یک خانه تمیز از لحاظ روحی و روانی آرامش بیش‌تری خواهید داشت اما اگر خانه به هم ریخته باشد، روحیات شما هم چندان مساعد نخواهد بود. بررسی‌ها نشان داده افرادی که در یک خانه تمیز زندگی می‌کنند، اغلب اعتماد به نفس بیش‌تری دارند و کم‌تر هم مریض می‌شوند.
خانه محل سکونت بیانگر روحیه، شخصیت و خلقیات ما می‌باشد.
اگر ما عادت کنیم که منزل خود را هر روز تمیز کنیم، بدون‌تردید مشکلات بسیاری برای همیشه از سر راه ما کنار خواهند رفت. یکی از مشکلات خانه‌های کثیف این است که در آن‌ها اغلب قارچ وجود دارد و قارچ‌ها نه‌تنها عامل ایجاد حساسیت بلکه عامل ایجاد بسیاری از مشکلات دیگر هم هستند.
آبریزش مخاط و چشم، سرفه‌های مداوم، سردرد و دل‌پیچه و حالت تهوع همگی می‌توانند به دلیل وجود قارچ‌ها در محیط اطراف ما باشند بنابراین تا حد امکان سعی کنید که خانه‌تان را از مواد آلاینده نظیر قارچ‌ها، گرد و خاک و میکروب‌ها دور نگه دارید.
آلودگی‌های باور نکردنی در اطراف ما
واقعیت این است که دنیای امروز ما نیز همچون گذشته سرشار از میکروب‌ها است، با این تفاوت که برخی از میکروب‌ها را ما در عمل پرورش داده‌ایم و برای بقا مقاوم‌تر ساخته‌ایم. بسیاری از میکروب‌ها توسط وسایل ابتدایی که از آن‌ها استفاده می‌کنیم، وارد حریم زندگی ما شده‌اند و این در حالی است که ما حتی از وجود آن‌ها هم بی‌اطلاعیم.
آیا می‌دانستید که کیف دستی یا حتی صندلی و ساک کودک شما که آن را با خود به مغازه می‌برید، ۱۱۵ بار آلودهتر از نشیمنگاه توالت است؟ آیا باور می‌کنید که اسفنج ظرفشویی منازل حاوی ۷۷۵.۴۶۰.۵۶۰ عدد میکروب و باکتری باشد؟
البته آمارهای تکان‌دهنده دیگری هم وجود دارد. تحقیقات دانشمندان دانشگاه سنتلوئیس (Saint Louis University) نشان داد که در یک منزل معمولی و نسبتا تمیز؛ شیرآب آشپزخانه۲۲۸.۸۵۴ عدد، گاری مخصوص خرید بانوان ۱۳۸ هزار عدد، ماوس و کیبورد کامپیوتر ۷۹ هزار عدد، تخته آشپزی ۶۱.۵۹۷ عدد، شیرآب حمام ۵۰.۰۶۸ عدد، کنترل از راه دور تلویزیون ۱۷ هزار عدد، تلفن موبایل بیش از ۱۱ هزار عدد، دستگیره درب اطاق ۸.۶۴۳ عدد، صفحه آیفون درب منزل ۴.۵۰۰ عدد، پیشخوان آشپزخانه ۱.۷۳۶ عدد و در نهایت نشیمنگاه توالت فرنگی تنها ۱.۲۰۱ عدد میکروب را در خود جای دادهاند.
بنابراین باعث تاسف است که اغلب ما نمی‌دانیم تلفن همراه ما حتی از نشیمنگاه یک توالت فرنگی هم آلودهتر است! عدم آگاهی ما نسبت به حضور میکروب‌ها در محیط اطراف‌مان به راستی نگران‌کننده است. جالب این‌جاست که بعضی افراد عادت به تمیز کردن موبایل‌شان ندارند در حالی که برای تمیز کردن سایر اماکن بهداشتی منزل به شدت وسواسی عمل می‌کنند.
قدم‌های مثبت و سازنده
یک تحقیق نشان داده که بسیاری از انسان‌ها عادت دارند، در زمان عصبانیت موبایل‌شان را به داخل دریا پرتاب می‌کنند و این مساله به شکل جبران‌ناپذیری دریاها و اقیانوس‌ها را آلوده کرده است.
باید به خاطر داشت که همه میکروب‌ها بیماری‌زا نیستند و بدن یک انسان سالم میتواند بسیاری از میکروب‌ها را دفع کند. اما به هر حال همیشه دور خوابیدن از شتر باعث میشود که انسان کم‌تر خواب آشفته ببیند! گردگیری به موقع محیط اطراف، تمیزکاری و ضدعفونی یکی از بهترین راه‌های مقابله با میکروب‌ها است.
اسفنج و سیم ظرفشویی چنانچه اشاره شد، یکی از آلوده‌ترین وسایل منزل هستند. عدم تعویض به موقع، ضدعفونی نکردن هفتگی، اجتناب از قرار دادن آن‌ها در معرض نور خورشید و هوای آزاد از مهم‌ترین دلایل آلودگی است. شیر آب دستشویی و حمام می‌بایست قبل و بعد از استفاده با مواد ضدعفونیکننده تمیز شوند.
این روزها مواد ضدعفونیکننده خوبی یافت می‌شوند که حتی با رقیق کردن آن‌ها هم میتوان به نتیجه مطلوب دست یافت. فراموش نکنید که چرخ‌های مخصوص خرید و کیسه پلاستیک‌ها اغلب آلوده به انواع و اقسام میکروب‌ها هستند. بسیاری عادت دارند که کیسه خرید خود را بلافاصله بر روی کابینت یا میز آشپزخانه قرار می‌دهند، همین کار ظاهرا ساده میتواند بسیاری از میکروب‌های ناشناخته را وارد زندگی و حتی غذای شما کند.
تمیز کردن صفحه کلید و کامپیوتر و موبایل یک امر ضروری است. اما توجه داشته باشید که بسیاری از وسایل برقی نظیر کامپیوتر به اندک رطوبتی حساس هستند و یک دستمال آغشته به الکل میتواند به راحتی صفحه کلید کامپیوتر شما را خراب کند.
برای تمیز کردن وسایل الکترونیک بایستی دقت کافی به خرج داد. برای تمیز کردن وسایل برقی از مواد ضدعفونی کننده مخصوص این تجهیزات استفاده کنید. علاوه بر این توصیه میشود که ماده ضدعفونی کننده حداقل ۳۰ ثانیه با سطح مورد نظر تماس داشته باشد تا عملا میکروبزدایی انجام شود.
پاک کردن سریع ماده ضدعفونیکننده تنها باعث میشود که میکروب‌ها از جایی به جای دیگر منتقل شوند. بسیاری از اوقات مواد ضدعفونیکننده معمولی نظیر سرکه هم می‌توانند کارساز باشند. اما دفعات ضدعفونی وسایل به این بستگی دارد که شما در چه محیطی هستید یا مقاومت بدن شما در برابر عوامل بیماری‌زا چقدر است.
منبع: clickhole.com, dailymail.co.uk, edu.pe.ca,۷۶۰maids.com, drhealthbenefits.com
بسیار عالی و آموزنده تشکر.