از پونگ تا پک من؛ بهترین بازی‌های تأثیرگذار آرکید تاریخ

مدت‌ها قبل از اینکه بازی‌های ویدیویی به اندازه‌ی کافی قابل حمل شوند تا داخل تلفن همراه شما قرار بگیرند یا حداقل برای رفت و آمد بین خانه‌ها به یک کوله پشتی نیاز داشته باشند، آن‌ها به دستگاه‌های بزرگ و غیر متحرک معروف به ماشین‌های آرکید محدود می‌شدند. از طرفی اولین بازی‌های ویدیویی به سختی شبیه چیزی هستند که این روزها بیشتر مردم با با عنوان بازی‌های مدرن می‌شناسند. با این حال، نگاهی گذرا به تکامل بازی‌های آرکید در طول روزهای طلایی آن، نقشه‌ی بسیار واضحی را از جایی که این صنعت محبوب شروع به کار کرده تا جایی که اکنون در آن قرار دارد، نشان می‌دهد. حال در اینجا به بهترین بازی های آرکید مهم تاریخ خواهیم پرداخت.

نکته: گفتنی است که این بازی‌ها بر اساس سال انتشار رتبه‌بندی شده‌اند.

بهترین بازی های آرکید تاریخ

۱۵. Computer Space

تهیه کننده: Nutting Associates / سازنده: Syzygy Engineering
سال انتشار: ۱۹۷۱

هر صنعتی باید از جایی شروع شود. شما نمی‌توانید یک پلتفرمر کلاسیک مانند Super Mario Bros بسازید، بدون اینکه شخص دیگری ابتدا پلتفرمر کمتر تأثیرگذاری را ساخته باشد. اینجاست که Computer Space به میان می‌آید. این بازی در سال ۱۹۷۱ عرضه و در واقع اولین بازی ویدیویی آرکید بود که به صورت تجاری منتشر شد. کامپیوتر اسپیس زاییده‌ی فکر نولان بوشنل زمانی که او دانشجوی مهندسی بود، است. جالب است بدانید که کامپیوتر اسپیس بیش از آن که یک بازی مستقل به نظر برسد، به یک پورت از بازی کامپیوتری Spacewar نزدیکتر بود!

گیم‌پلی بازی به طور کلی ساده است و در آن بازیکنان یک کشتی فضایی تنها را کنترل می‌کردند که با نقطه‌هایی به شکل یک سفینه‌ی فضایی نشان داده می‌شد و سعی می‌کردند که به بشقاب پرنده‌ای شلیک کنند. با این حال، از آنجایی که این بازی قبل از آنالوگ و دی‌پدها ساخته شده بود، همه‌ی کنترل‌های آن به دکمه‌ها منتقل شده بودند که این برای بسیاری از بازیکنان دشوار بود. با این حال، کامپیوتر اسپیس نشان داد که برای اجرای Spacewar به یک کامپیوتر ۱۰ هزار دلاری نیاز ندارید! در هر صورت بدون موفقیت اولیه‌ی این بازی، صنعت آرکید و به نوبه‌ی آن صنعت بازی‌های ویدیویی، ممکن بود هرگز به این شکل رشد نکند.

۱۴. Pong

تهیه کننده: Atari / سازنده: Atari
سال انتشار: ۱۹۷۲

در حالی که Computer Space اولین بازی ویدیویی تجاری در دسترس عموم بود، پونگ (Pong) گاهی اوقات با این عنوان شناخته می‌شود. در حالی که این باور از نظر واقعی نادرست است، اما تا حدود زیادی قابل درک است. پونگ اولین بازی آرکید نبود، اما عملا آغازگر صنعت بازی‌های ویدیویی شد. می‌توان گفت که تقریبا همه کسانی که تا به حال یک بازی ویدیویی انجام داده‌اند در مورد پونگ می‌دانند.

این بازی آرکید که در ابتدا در سال ۱۹۷۲ منتشر شد، شامل تعدادی خط و نقطه بود که از نظر فنی به دلیل ساختار تنیس مانندش به اولین بازی ورزشی آرکید جهان تبدیل شد. پونگ همچنین اولین بازی تجاری موفق جهان بود. آتاری نه تنها صد‌ها هزار دستگاه آرکید پونگ را فروخت، بلکه برخی از اولین کنسول‌های خانگی فقط شبیه‌ساز پنگ بودند. به طور کلی صنعت بازی‌های ویدیویی وجود خود را مدیون پونگ است. محبوبیت پونگ باعث احیای آرکیدها شد و آن‌ها را به مقاصد سرگرمی محبوبب تبدیل کرد و زمینه را برای آثار نمادینی مانند Space Invaders و Pac-Man فراهم کرد. هر طور که حساب کنیم، پونگ قطعاً یکی از بهترین و مهم ترین بازی های آرکید تاریخ است.

۱۳. TV Basketball

تهیه کننده: Taito / سازنده: Taito
سال انتشار: ۱۹۷۴

جلوه‌های بصری باکیفیت بخش عمده‌ای از بازی‌های مدرن است و به لطف سخت‌افزار قدرتمند کنسول‌ها، گیمر‌ها انتظار دارند که جهان‌هایهمراه شده با ری تریسینگ را با نرخ فریم ۶۰ کشف کنند. با این حال، در روز‌های اولیه‌ی صنعت بازی، بازیکنان خوش شانس بودند که به صفحه‌ای با خطوط و نقاط ساده خیره می‌شدند. هرچند همه چیز با اختراع اسپرایت‌ها (Sprites) تغییر کرد. در سال ۱۹۷۴، شرکت تایتو یک بازی بسکتبال را منتشر کرد. در این بازی، دو بازیکن هر کدام دو شخصیت روی صفحه را کنترل می‌کردند. بازی در واقع به یک میز فوتبال دیجیتال نزدیکتر بود.

در حالی که گیم‌پلی بازی و ایده‌ی آن به طور کلی ساده بود، اما به یکباره جریان جدیدی را در صنعت ایجاد کرد. تی‌وی بسکتبال اولین اثری بود که به جای نقاط یا خطوط ساده از اسپرایت استفاده کرد و از آنجایی که  بازی از این اسپرایت‌ها برای ایجاد تصاویری از انسان‌ها استفاده کرد، همچنین اولین اثری محسوب می‌شود که از شخصیت‌های کاملا انسان نما استفاده می‌کرد. شایان ذکر است که اولین بازی بسکتبال تاریخ نیز شناخته می‌شود. مهم‌تر از همه، این بازی سابقه‌ای برای مجوز بازی‌های ویدیویی بین ژاپن و آمریکای شمالی ایجاد کرد. در حالی که شرکت تایتو بازی را توسعه داد، کمپانی میدوی آن را در ایالات متحده منتشر کرد؛ به نوعی بسکتبال راه را برای برخی از بهترین بازی های آرکید تاریخ هموار کرد.

۱۲. Gun Fight

تهیه کننده: Taito / سازنده: Taito
سال انتشار: ۱۹۷۵

چیزی جادویی در مورد تماشای یک جنگ قدیمی غرب وحشی وجود دارد که همچنان در خاطره‌ی برخی نرفته است. برخی از بهترین آثار اکشن تاریخ سینما شامل گاوبازیهایی بود که با هفت تیرهایشان به یکدیگر شلیک می‌کردند. بسیاری از بازی‌های ویدیویی دارای مبارزه با محوریت سلاح‌های غرب وحشی هستند، اما اگر بازی گان فایت نبود، شاید هرگز این بازی‌ها وجود نداشتند.

این بازی را نباید با بازی آرکیدی با همین نام در سال ۱۹۶۹ از سگا اشتباه گرفت. گان فایت که در سال ۱۹۷۵ منتشر شد، یک اثر تیراندازی رقابتی بود که بازیکنان را در مقابل یکدیگر قرار می‌داد. هدف بازی ساده بود و در آن می‌بایست به حریف خود شلیک می‌کردید و از گلوله‌های او جاحالی می‌دادی. چیزی که بازی در آن نسبت به آثار مدرن فاقد پیچیدگی بود، با مسائل فنی جبران کرد. گان فایت اولین بازی آرکید بود که از ریزپردازنده استفاده کرد که به آن اجازه می‌داد تا گرافیک بهتری نسبت به دیگر آثار آرکید زمان خود ارائه دهد. مانند بازی بسکتبال، گان فایت به میدوی به عنوان ناشر خود در اروپا و آمریکا، کمک کرد تا خود را در صنعت آرکید تثبیت کند و به یک غول انتشاراتی تبدیل شود.

۱۱. Breakout

تهیه کننده: Atari / سازنده: Atari
سال انتشار: ۱۹۷۶

آتاری اساسا رونق بازی‌های ویدیویی خود را به لطف اثر پرفروش خود که حول محور ضربه زدن به یک توپ دیجیتال بین دو خط  مجازی بود، آغاز کرد. هرچند به نظر می‌رسد که این شرکت راهی برای بازیافت این مفهوم و تبدیل آن به موفقیت دیگری پیدا کرد. Breakout یک بازی ساده بود که مانند پونگ، کنترل یک خط و یک نقطه را به بازیکنان می‌داد. با این حال برخلاف پونگ، هدف این بود که توپ را به سمت یک سری از بلوک‌ها پرتاب کنید و آن‌ها را بشکنید. Breakout ثابت کرد که مانند پونگ موفق و اعتیادآور است اما مهمتر از آن، به ایجاد یکی از موفق‌ترین برند‌های صنعت کامپیوتر یعنی اپل نیز کمک کرد. استیو وزنیاک به عنوان یکی از بنیانگذاران اپل، Breakout را برای آتاری توسعه داد و بسیاری از ویژگی‌های اپل II، مانند قابلیت‌های گرافیکی رنگی، در اصل طراحی شده بودند تا Breakout را به خوبی در رایانه نشان دهد. بدون Breakout، اپل ممکن بود آن غول فناوری امروزی نباشد.

۱۰. Space Invaders

تهیه کننده: Taito / سازنده: Taito
سال انتشار: ۱۹۷۸

وقتی به بهترین بازی های آرکید فکر می‌کنید، احتمالاً اولین تصویری که به ذهنتان خطور می‌کند، صفحه‌ای است که تمام امتیازات بالای بازیکنان را نشان می‌دهد. با این حال اولین ماشین‌های آرکید قدرت محاسباتی برای به خاطر سپردن این دستاورد‌ها را نداشتند، اما وقتی دستگاه‌های آرکید به آن سطح فناوری رسیدند، به تدریج آن عناصر را ایجاد کردند. در بازی کلاسیک تایتو در سال ۱۹۷۸ با عنوان مهاجمان فضایی، هدف سرنگونی کشتی‌های مهاجم بیگانه است، اما گفتن آن آسان‌تر از انجام آن است زیرا با هر بار شکست، این کشتی‌ها سریع‌تر می‌شوند. شایان ذکر است، این در واقع یک اشکال فنی بود که به یک ویژگی از بازی تبدیل شد زیرا سخت‌افزار بازی زمان کمتری را برای رندر کردن اسپرایت‌های کمتر روی صفحه داشت. با این حال، Space Invaders بسیار موفق بود و این هم به لطف توانایی آن در حفظ امتیازات بالای بازیکن انجام شد. بسیاری این بازی را با شروع دوران طلایی بازی‌های ویدیویی و به طور کلی کاتالیز کردن صنعت بازی‌های ویدیویی مرتبط می‌دانند.

۹. Galaxian

تهیه کننده: Namco / سازنده: Namco
سال انتشار: ۱۹۷۹

تلویزیون تقریبا یک قرن است که وجود داشته است و مهندسان تلویزیون حدود سه دهه تلاش کردند تا اولین تلویزیون رنگی را تولید کنند. بازی‌های ویدیویی نیز روند مشابهی را طی کردند. Galaxian که در سال ۱۹۷۹ منتشر شد، طراحی شد تا پاسخ کمپانی نامکو به Space Invaders باشد یا همانطور که ماسایا ناکامورا، رئیس وقت نامکو می‌گوید، این یک بازی Space Invaders بود. بسیار شبیه به آن بازی، Galaxian یک شوت‌ام آپ است که در آن بازیکنان امواجی از بیگانگان فضایی را دفع می‌کنند. با این حال، از آنجایی که بازی یک سال دیرتر از Space Invaders منتشر شد، سازندگان فرصتی برای بهبود فرمول بازی ذکر شده داشتند. Galaxian در نهایت به عنوان اولین بازی آرکید که دارای اسپریات‌های رنگارنگ بود، در تاریخ ثبت شد، اما این تنها پیشرفت بازی نبود. برخلاف Space Invaders، بازی Galaxian شامل یک پس‌زمینه‌ی اسکرولینگ بود و کشتی‌های فصایی دشمن می‌توانستند در خطوطی خمیده نیز پرواز کنند.

۸. Pac-Man

تهیه کننده: Namco / سازنده: Namco
سال انتشار: ۱۹۸۰

شما نمی‌توانید یک کتاب را از روی جلد آن قضاوت کنید، اما می‌توانید تا حدودی یک بازی ویدیویی را بر اساس کاور آن قضاوت کنید. فقط نگاه کردن به باکس آرت اکثر بازی‌ها چیز زیادی به شما نمی‌گوید، اما اگر شخصیتی آشنا روی آن حضور داشته باشد، معمولا می‌دانید که وارد چه چیزی می‌شوید. در سال ۱۹۸۰، بازی کلاسیک پک من را منتشر کرد. هدف بازیکن در بازی به عنوان خوردن تمام نقاط برای پایان دادن به یک مرحله، پیچیدگی خاصی نداشت و در عین حال چالش برانگیز و اعتیادآور بود. نه تنها گیمر‌ها پک من را دوست داشتند، بلکه طبق گزارش مجله‌ی تایم، این بازی در سال اول حدود ۱ میلیارد دلار در هر سه ماهه بدست آورد. روی ماشین‌های آرکید، پورت‌های کنسول و دنباله‌های آن، نام پک من به طور کلی بیش از ۱۲ میلیارد دلار درآمد داشته است تا این بازی را همه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و بهترین بازی های ویدئویی آرکید تاریخ در نظر بگیرند.

۷. Donkey Kong

تهیه کننده: Nintendo / سازنده: Nintendo
سال انتشار: ۱۹۸۱

چیز‌های بزرگ شروع‌های کوچکی دارند. تقریبا همه‌ی کسانی که حتی کمی با سوپر ماریو آشنا هستند، داستان Donkey Kong را می‌دانند. داستان این بازی زمانی شروع شد که شیگرو میاموتو و گونپی یوکوی شروع به کار روی تبدیل Radar Scope به اثری محبوب‌تر کردند. در ابتدا یوکوی می‌خواست اثری بر اساس Popeye یا همان ملوان زبل بسازد، اما این‌ایده از بین رفت. به عنوان یک پلن جداگانه، میاموتو و یوکوی شخصیت‌های اصلی جامپ‌من، لیدی و دانکی کونگ را خلق کردند که به عنوان نمونه‌ی اولیه ماریو، پائولینا و دانکی کونگ عمل کردند. hdk بازی آرکید به طور رسمی در سال ۱۹۸۱ منتشر شد و باعث ایجاد مجموعه‌ای شد که نماد صنعت بازی است. این بازی یکی از اولین آثار پلتفرمر تاریخ بود و تحسین منتقدان را به خود جلب کرد و به تبدیل نینتندو به عنوان یک غول انتشاراتی صنعت بازی کمک کرد.

۶. Pole Position

تهیه کننده: Namco / سازنده: Namco
سال انتشار: ۱۹۸۲

بسیاری از بازی‌های ویدیویی مدرن از قوانین و قرارداد‌های خاصی پیروی می‌کنند. در واقع بازی‌های قدیمی این قوانین را ایجاد کرده‌اند؛ قوانینی که در ابتدا چندان مناسب نبودند. Pole Position در سال ۱۹۸۲ اولین بازی آرکید مسابقه‌ای نبود که تا به حال ساخته شده بود، اما اولین بازی نامکو بود که از گرافیک ۱۶ بیتی بهره می‌برد. علاوه‌بر این، بازی بسیاری از عناصر ابتدایی بازی‌های مسابقه‌ای را معرفی کرد که گیمر‌ها امروزه آن‌ها را بدیهی می‌دانند و از بین آن‌ها می‌توان به بهبود پاداش‌ها برای اتمام بازی در رتبه‌های بهتر، چک‌پوینت‌ها و دور‌های مقدماتی اشاره کرد. برخلاف بازی‌های مسابقه‌ای قبلی، Pole Position از دوربین سوم شخص نیز استفاده می‌کرد که به بازیکنان این امکان را می‌داد تا از گرافیک بازی به خوبی دیدن کنند. همچنین، Pole Position یکی از اولین بازی‌های ویدیویی بود که اسپین‌آف کارتونی دریافت کرد. هرچند این اسپین‌آف ارتباط چندانی با بازی نداشت.

۵. Dragon’s Lair

تهیه کننده: Cinematronics / سازنده: Advanced Microcomputer Systems
سال انتشار: ۱۹۸۳

در دهه‌ی ۱۹۸۰، صنعت بازی‌های ویدیویی شروع به استفاده از قدرت اسپرایت‌ها کرده بود، اما حتی در آن زمان، طراحان در آنچه که می‌توانستند به تصویر بکشند محدود بودند. با این حال، یک انیماتور سابق دیزنی نشان داد که اگر توسعه‌دهندگان خارج از چارچوب‌های استاندارد فکر کنند، می‌توانند به چیزی متفاوت دست پیدا کنند. این که بازی Dragon’s Lair را یک بازی آرکید بنامیم ممکن است کمی عجیب در نظر گرفته شود.

Dragon’s Lair یکی از اولین بازی‌هایی بود که به لطف قدرت لیزردیسک از ویدیوهای فول موشن (FMV) استفاده کرد. این فناوری، همراه با هنر دان بلوث به عنوان سازنده‌ی فیلم‌هایی مانند The Land Before Time و The Secret of NIMH، یک ماجراجویی اعتیادآور را با بازی نمادین Dragon’s Lair ایجاد کرد. هرچند این سطح گرافیکی هزینه‌ای را به همراه داشت و گیم‌پلی را به یک QTE شکوهمند تبدیل کرد، اما طرفداران اهمیتی ندادند. گیمرها هنوز برای آن صف می‌کشند و بسیاری معتقدند که Dragon’s Lair به صنعت بازی که در آن زمان رو به زوال بود، کمک زیادی کرد.

۴. Gauntlet

تهیه کننده: Atari / سازنده: Atari
سال انتشار: ۱۹۸۵

بسیاری از بازی‌های ویدیویی این روزها به خصوص اگر روی پاکسازی سیاه چال‌ها تمرکز کنند، روی محور عناصر چند نفره‌ی کوآپ می‌چرخند. در این میان اگرچه عنوان اولین اثر سبک Dungeon Crawler که به آرکید آمد به Gauntlet نمی‌رسد، اما احتمالا مهم‌ترین آن‌ها بود. بازی Gauntlet که در سال ۱۹۸۵ منتشر شد، به عنوان اولین Dungeon Crawler چندنفره‌ی صنعت، دنیای آرکید را تکان داد. هر دور از بازی به بازیکنان وظیفه‌ی پیدا کردن راه خروج به سیاه چال‌هایی را می‌داد که با دشمنان غرق شده بودند.

این یک اثر انفرادی دلهره‌آور و البته تا حد زیادی غیر ممکن بود، اما راز موفقیت Gauntlet، ویژگی پیشگامی بود که باعث می‌شد تا متحدان در هر زمان برای کمک به بازیکن بپیوندند. در این میان سهولت انجام این بازی با دیگران به ماهیت همکاری و ارتباط تجربه‌ی آرکید کمک کرد و موجی از آثار مشابه را ایجاد کرد که برای تشویق همکاری طراحی شده بودند. از طریق آن نوآوری، Gauntlet همچنین به محبوبیت تجربه‌ی آرکید چهار نفره کمک کرد. حتی طراحی ماشین‌های آرکید Gauntlet که به هر بازیکن فضای تعریف شده‌ی خود را می‌داد، به سرعت به استانداردی برای صنعت تبدیل شد.

۳. Street Fighter II

تهیه کننده: Capcom / سازنده: Capcom
سال انتشار: ۱۹۹۱

کپ‌کام سعی کرد با اولین نسخه از استریت فایتر ژانر مبارزه‌ای را متحول کند اما شکست خورد چرا که می‌بایست به ساخت دنباله‌ای بهتر روی می‌آورد. هنگامی که بسیاری به استریت فایتر فکر می‌کنند، به بازی Street Fighter II: The World Warrior در سال ۱۹۹۱ فکر می‌کنند. این بازی ایده‌های بسیاری را معرفی کرد که این روز‌ها با آثار مبارزه‌ای مترادف هستند که از بین آن‌ها می‌توان به کمبوها و کنترل‌های شش دکمه اشاره کرد. استریت فایتر ۲ یک موفقیت بزرگ بود. این بازی به مرور جای خود را به نسخه‌های مختلف و همچنین تعداد بیشماری پورت کنسولی داد. در نهایت اگرچه کپ‌کام دنباله‌های زیادی منتشر کرده است، اما این بازی به‌ ویژه نسخه‌ی Super Street Fighter II Turbo آن، هنوز هم تا به امروز به‌ صورت رقابتی تجربه می‌شود که گویای کیفیت و اهمیت آن است.

۲. Mortal Kombat

تهیه کننده: Midway / سازنده: Midway
سال انتشار: ۱۹۹۲

موفقیت استریت فایتر ۲ منجر به کلون‌های متعددی شد که هدفشان رسیدن به سطحی از موفقیت اثر ذکر شده بود. بدون شک تأثیرگذارترین و مهم‌ترین این کلون‌ها مورتال کامبت بود. اگر استریت فایتر ۲ نحوه‌ی رویکرد استودیو‌های ژاپنی به سبک مبارزات رقابتی را نشان می‌داد، مورتال کامبت چگونگی خلق بازی‌های مبارزه‌ای توسط توسعه‌دهندگان آمریکایی را به تصویر می‌کشید. در واقع یکی روی کمبوها متمرکز بود، دیگری روی کشتار. اولین مورتال کامبت بازیکنان را با یک طرح کنترل پنج دکمه‌ای آشنا، استفاده از اسپرایت‌های دیجیتالی شده را رایج و مخاطبان را با شکل نهایی تحقیر یعنی فیتالیتی روبرو کرد. در واقع، مورتال کامبت آنقدر خشن بود که در نهایت منجر به سازمان رتبه‌بندی سنی بازی‌ها یا همان ESRB شد. چه بازی‌ ویدیویی دیگری را می‌توانید در نظر بگیرید که اساسا یک سازمان نظارتی ایجاد کرده است؟

۱. Dance Dance Revolution (1998)

تهیه کننده: Konami / سازنده: Bemani
سال انتشار: ۱۹۹۸

اکثر بهترین بازی های آرکید از دستگاه‌های ساده با دکمه‌ها و جوی استیک یا تفنگ‌های نوری تشکیل شده‌اند، اما بازی‌های موزیکال این استانداردها را تغییر دادند. بازی Dance Dance Revolution از کونامی که در سال ۱۹۹۸ در ژاپن و در سال ۱۹۹۹ در خارج از این کشور منتشر شد، مسلما مشهورترین بازی ریتمیک است که تا به حال در دستگاه‌های آرکید قرار گرفته است. در زمان انتشار، این بازی تجربه‌ای بدیع بود که بازیکنان را موظف می‌کرد تا پا‌های خود را روی پنل‌های مختلف قرار دهند. این بازی به دلیل اوریجینال بودن و ترکیب بازی‌های ویدیویی و ورزش مورد تحسین قرار گرفت. Dance Dance Revolution دنباله‌ها، کلون‌ها و پورت‌های بی‌شماری دریافت کرده و تاثیر آن همچنان قدرتمند است.

منبع: Den of Geek