۱۰ انیمیشن جنایی برتر که باید تماشا کنید؛ از «شنل‌قرمزی» تا «رفقای بد»
هنوز هم درباره‌ی اینکه انیمیشن را باید یک ژانر در نظر گرفت یا یک مدیوم بحث می‌شود، اما در هر صورت، یکی از ژانرهایی که در جهان انیمیشن به آن کمتر پرداخته شده جنایی است. عدم علاقه‌ی استودیوها به تولید انیمیشن‌های جنایی دلایل واضحی دارد، این آثار قرار است کودکانه و خانوادگی باشند و ژانر جنایی اغلب به سوی جدیت و سیاهی می‌رود؛ با وجود این، تعدادی از بهترین فیلم‌های انیمیشنی دهه‌ی اخیر جنایی-پلیسی بوده‌اند و مطابق انتظار، مخاطب هدف اکثرشان بزرگسالان است.
۱۰- شنل‌قرمزی (Hoodwinked)
- سال اکران: ۲۰۰۵
- کارگردان: کوری ادواردز، تاد ادواردز، تونی لیش
- صداپیشگان: ان هتوی، گلن کلوز، پاتریک واربرتون، جیم بلوشی، کوری ادواردز، اندی دیک ،کلی استیبلز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۶ از ۱۰۰
«فریب‌خورده» که با نام «شنل‌قرمزی» هم شناخته می‌شود، در دوران اکران به اثر محبوبی تبدیل شد و شاید کودکانه‌ترین اثر فهرست بهترین انیمیشن‌های جنایی باشد، تا جایی که برخی از بزرگسالان با آن ارتباط برقرار نمی‌کنند. فیلم برداشتی نسبتا سطحی از آثار پلیسی-معمایی ارائه می‌دهد و این ساختار جنایی را با به‌کارگیری قصه‌ی مشهور شنل‌قرمزی انجام می‌دهد؛ در جریان بازجویی‌ها، چند شخصیت معروف دیگر قصه‌های فولکلور کلاسیک را نیز ملاقات می‌کنید.
بزرگترین نقطه‌ضعف فریب‌خورده اما کیفیت ضعیف انیمیشن آن است که گاهی حتی زشت به نظر می‌رسد؛ فریب‌خورده حتی در مقایسه با دیگر آثار انیمیشنی آن سال‌ها هم حرفی برای گفتن نداشت و حالا به مراتب بی‌کیفیت‌تر جلوه می‌کند. با وجود این، انتقال یک داستان کلاسیک به فضایی مدرن و اضافه کردن عناصر معمایی به آن باعث شده است تا این برداشت نامتعارف از شنل‌قرمزی به اثر متفاوتی تبدیل شود و حداقل برای کودکان تجربه‌ی سرگرم‌کننده‌ای باشد.
۹- روز خوبی داشته باشید (Have a Nice Day)
- سال اکران: ۲۰۱۷
- کارگردان: لیو جیان
- صداپیشگان: ژو چانگ‌لانگ، سائو کای، لیو جیان، یانگ سیمینگ، شوئه فنگ، ژانگ یی، ژو هونگ
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۸ از ۱۰۰
چه «روز خوبی داشته باشید» را دوست داشته یا از آن متنفر باشید، کسی نمی‌تواند سبک بصری و لحن متفاوت آن را نادیده بگیرد یا نسبت به قرار گرفتن آن در فهرست بهترین انیمیشن‌های جنایی اعتراضی داشته باشد. این فیلم کمدی سیاه بزرگسالانه، برای روایت قصه‌اش پیرامون پول‌های مسروقه، تنها به ۷۷ دقیقه زمان نیاز دارد، پولی که شخصیت‌های مختلف در رقابت هستند تا صاحب آن شوند و در این مسیر، حاضرند هر کاری انجام دهند. ما با سه گروه مختلف و اعضای آن‌ها آشنا می‌شویم که همگی به دنبال این پول هستند و با توجه به مدت زمان کوتاه فیلم، بی‌گمان همه‌ی این اشخاص شخصیت‌پردازی مناسبی ندارند.
«روز خوبی داشته باشید» پرکشش و منحصربه‌فرد است، با این حال کمی زمان نیاز دارید تا به سبک انیمیشنی مینیمال آن عادت کنید. مطابق انتظار، این سبک انیمیشنی با هر نوع سلیقه‌ای سازگار نیست؛ خصوصا اینکه یادآور کارتون‌های درجه‌دو شبکه ادالت سویم است -و حتی گاهی بدوی‌تر از آن‌ها- و با توجه به آشفتگی قصه و فضای خاصی که دارد، هر کسی نمی‌تواند از تماشایش لذت ببرد. به هر روی، اگر به دنبال یک کارتون جنایی متفاوت هستید، «روز خوبی داشته باشید» گزینه‌ی ایده‌آلی به حساب می‌آید.
۸- رفقای بد (The Bad Guys)
- سال اکران: ۲۰۲۲
- کارگردان: پیر پریفل
- صداپیشگان: سم راکول، مارک مارون، کریگ رابینسون، آنتونی راموس، آکوافینا، ریچارد آیوادی، زاسی بیتس
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۸ از ۱۰۰
«رفقای بد» -که با نام «بچه‌های بد» نیز شناخته می‌شود- از آثار موفق اخیر استودیوی دریم‌ورکس است که در آن امضاهای فیلم‌های کلاسیک -خصوصا با محوریت سرقت- را پیدا می‌کنید. داستان درباره‌ی چند رفیق خلافکار است که می‌خواهند خطرناک‌ترین و بزرگترین سرقتِ زندگی خود را انجام دهند، کاری که آن‌ها را با چالش‌های اخلاقی و رویدادهای غیرمنتظره‌ای روبهرو می‌کند. عناصر جنایی فیلم از همان دقایق اولیه پررنگ هستند، یعنی جایی که آقای گرگ و آقای مار یک کافه را به آشوب می‌کشانند. این افتتاحیه علاوه‌بر هیجانی که دارد، یادآور آثار شاخص زیرژانر سرقت است و حتی به سکانس آغازین مشهور فیلم «پالپ فیکشن» (۱۹۹۴) و نام شخصیت‌های فیلم «سگ‌های انباری» (۱۹۹۲) ادای دین می‌کند.
این دوستان خلافکار به یک بانک دستبرد می‌زنند و در ادامه وارد یک تعقیب‌و‌گریز ماشینی دیوانه‌وار می‌شوند، جایی که -مشابه دیگر فیلم‌های فیلم‌های سرقتی- اعضای گروه بر اساس مهارت‌های ویژه‌ای که دارند به ما معرفی می‌شوند. اینجا همه‌چیز به شکلی طراحی شده است که شبیه آثار جنایی-سرقت باشد و کلیشه‌های آشنای ژانر در کانون توجه قرار می‌گیرند، مثل موسیقی‌های تعلیق‌آمیز مشابه، نشان دادن هم‌زمان شخصیت‌ها یا رویدادها و البته برداشت‌های بلندی که در آن‌ها چیزی به‌صورت مخفیانه میان اعضای گروه رد‌و‌بدل می‌شود. کودکان عاشق «رفقای بد» خواهند شد اما بزرگسالان هم می‌توانند از تماشای آن لذت ببرند.
۷- تکونکینکریت (Tekkonkinkreet)
- سال اکران: ۲۰۰۶
- کارگردان: مایکل آریاس
- صداپیشگان: کازوناری نینومیا، یو آئویی، یوسوکه ایسیا، کانکورو کودو، مین تاناکا، نائو اوموری، یوشی‌نوری اوکادا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۶ از ۱۰۰
یکی از بهترین انیمیشن‌های جنایی، کمتر پیش می‌آید که «تکونکینکریت» در فهرست برترین انیمه‌های ژاپنی قرار بگیرد اما از آن آثار چیزی کم ندارد. فیلم فضای رنگارنگ و درخشانی دارد و بخش اعظمی از قصه پیرامون آدمکش‌های یاکوزا و تعدادی بچه‌ی نوجوان خیابانی اتفاق می‌افتد. جذابیت اصلی تکونکینکریت این است که رویدادهایش در یک محله-شهر با طراحی خاص اتفاق می‌افتد که مسلما با الهام از آثار علمی-تخیلی طراحی شده است و نمونه مشابه آن را در انیمیشن‌های دیگر پیدا نمی‌کنید.
تکونکینکریت بر اساس مانگایی به همین نام ساخته شده که سال‌های ۱۹۹۳ الی ۱۹۹۴ منتشر شد و از آنجایی که خطوط داستانی و خرده پیرنگ‌های متعددی در آن وجود دارد، فیلم ممکن است گاهی بیش از حد آشفته به نظر برسد و بعضی از مخاطبان که تنها به دنبال سرگرمی هستند را آزار دهد. با وجود این، تکونکینکریت چند سکانس احساسی و به‌یادماندنی هم دارد و فارغ از ضعف‌های روایی، از جنبه‌ی بصری، می‌تواند یک تجربه‌ی سینمایی فوق‌العاده باشد.
۶- شهر سایبری اوئدو ۸۰۸ (Cyber City Oedo 808)
- سال اکران: ۱۹۹۰
- کارگردان: یوشیاکی کاواجیری
- صداپیشگان: هیرویا ایشیمارو، میتسوکو هوری، اوسامو ساکا، یوشیکو ساکاکیبارا، امی شینوهارا، آکو مایاما
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
به‌عنوان یک او وی اِی (OVA، انیمه‌های سینمایی که بدون اکران، در شبکه نمایش خانگی قرار می‌گیرند)، «شهر سایبری اوئدو ۸۰۸» چیزی میان فیلم و مینی‌سریال است. این انیمه ۱۲۸ دقیقه‌ای روی پرده نرفت، به همین دلیل در مقایسه با نمونه‌های مشابه کمتر به آن پرداخته شده و شامل سه بخش -یا در حقیقت سه اپیزود- می‌شود که هر کدامشان یک شخصیت اصلی دارد.
این سه شخصیت زندانی هستند و همه‌ی آن‌ها به حبس ابد محکوم شده‌اند. قصه اما از جایی آغاز می‌شود که یک پیشنهاد ویژه روی میز قرار می‌گیرد، آن‌ها در صورتی که ماموریت‌های خطرناکی را برای پلیس انجام دهند، مدت زمان کمتری را در زندان خواهند بود و شانس آزادی دارند. شهر سایبری اوئدو ۸۰۸ ایده‌های «دوازده مرد خبیث» (۱۹۶۷) و «جوخه انتحار» (۲۰۱۶) را با زیرژانر سایبرپانک تلفیق کرده است و طرفداران انیمه‌های قدیمی را هم راضی می‌کند.
۵- روبن برنت مجموعه‌دار (Ruben Brandt, Collector)
- سال اکران: ۲۰۱۸
- کارگردان: میلارد کرستیچ
- صداپیشگان: ایوان کاماراس، گابریلا هموری، مت دوره، هنری گرنت، کریستین نلسون باکهولت، کاتالین دامبلی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۲ از ۱۰۰
آن‌هایی که رفقای بد را تماشا کرده‌اند و به دنبال اثری با سوژه‌ی مشابه اما فضایی متفاوت هستند، نباید «روبن برنت مجموعه‌دار» را از دست بدهند زیرا یکی از بهترین انیمیشن‌های جنایی سال‌های اخیر است. در این فیلم، قهرمان قصه زندگی دوگانه‌ای دارد، او هم یک روان درمانگر است و هم یک خلافکار که مهارت بالایی در سرقت تابلوهای نقاشی و آثار هنری گران‌قیمت دارد. ایده‌ی بامزه‌ی فیلم این است که اعضای گروه خلافکاری او، بیماران وی نیز به حساب می‌آیند!
روبن برنت مجموعه‌دار سبک انیمیشنی نامتعارفی دارد که اوایل ارتباط برقرار کردن با آن سخت است اما با پیشروی قصه، آن را درک می‌کنید و از خلاقیت‌های میلارد کرستیچ (کارگردان) لذت خواهید برد. فیلم همچنین ریتم سریعی دارد و مخاطب هدف آن بزرگسالان است (از سبک انیمیشن تا درون‌مایه‌ها هیچ‌کدام برای کودک مناسب نیستند) و از آنجایی که کارتون‌های جنایی زیادی در بازار نداریم، نباید آن را نادیده بگیرید.
۴- لوپین سوم: قلعه‌ی کاگلیوسترو (Lupin III: The Castle of Cagliostro)
- سال اکران: ۱۹۷۹
- کارگردان: هایائو میازاکی
- صداپیشگان: یاسوئو یامادا، یوشی کوبایاشی، ماکیو اینوئه، ایکو ماسویاما، گورو نایا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
هایائو میازاکی در دهه‌ی ۶۰ میلادی به عنوان یک انیماتور کار خود را آغاز کرد و در دهه‌ی ۷۰ میلادی به ساخت انیمه‌های تلویزیونی روی آورد و اواخر این دهه، نخستین انیمه سینمایی خود را ساخت که یکی از بهترین انیمیشن‌های جنایی دهه‌های اخیر است. «لوپین سوم: قلعه‌ی کاگلیوسترو» در واقع زمانی ساخته شد که استودیو جیبلی هنوز به‌وجود نیامده بود اما حاصل کار هایائو میازاکی و همان تیمی است که بعدها به اعضای این استودیوی مشهور تبدیل شدند. اقتباسی از مانگای «لوپین سوم»، برای لذت بردن از این فیلم، نیازی نیست که اطلاعات خاصی از این مجموعه داشته باشید. در ضمن تماشای اولین ساخته‌ی میازاکی فی‌نفسه هیجان‌انگیز است.
قلعه‌ی کاگلیوسترو یک فیلم اکشن-جنایی به حساب می‌آید که با الهام از انیمه‌های تلویزیونیِ ماجراجویانه‌ی کلاسیک ساخته شده است اما در آن عناصر آشنای استودیو جیبلی نیز به چشم می‌خورد، از فضاسازی متفاوت آن‌ها تا یک دنیای رنگارنگ و پرانرژی، و البته اینجا سکانس‌های اکشن هم داریم. با اینکه چهار دهه از تولید این انیمه گذشته است اما حتی در مقایسه با آثار مدرن هم قابل دفاع است و البته میازاکی روی عنصر کمدی نیز تمرکز زیادی دارد.
۳- برج (Tower)
- سال اکران: ۲۰۱۶
- کارگردان: کیت میتلند
- صداپیشگان: مانتی موئر، وایولت بین، کول بی ویلسون، بلیر جکسون، کریس دوبک، لی زامورا، ربکا بیگل
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۹ از ۱۰۰
چه چیزی از یک انیمیشن جنایی نادرتر است؟ یک انیمیشن جنایی که از قضا به حوزه‌ی مستند نیز قدم می‌گذارد! و «برج» دقیقا چنین چیزی است، یک فیلم به شدت احساسی و تعلیق‌آمیز درباره تیراندازی تراژیک دانشگاه تگزاس (سال ۱۹۶۶) که در آن، چارلز ویتمن -تفنگدار دریایی سابق- از ساختمان مرکزی دانشگاه شروع به تیراندازی به مردم کرد و ۱۶ نفر را به قتل رساند و ۳۱ نفر دیگر را مجروح کرد. او پیش از این تیراندازی‌ها، مادر و همسرش را نیز به قتل رسانده بود.
این سوژه غم‌انگیز و تلخ باعث شده است تا تماشای انیمیشن برج آسان نباشد، به‌ویژه وقتی به یاد می‌آوریم که همه‌ی رویدادهایی که در فیلم مشاهده می‌کنیم، واقعا اتفاق افتاده‌اند (شهات بازماندگان و شاهدان نیز به قصه اضافه شده است). برج، سبک انیمیشنی ساده‌ای دارد اما تاثیرگذار است و دلیل ساخته شدن اثر به شکل انیمیشن این بود که کم‌خرج‌تر باشد. برج، مضطرب‌کننده است و اگر به دنبال یک انیمیشن جدی هستید، شما را راضی می‌کند.
۲- بتمن: نقاب شبح (Batman: Mask of the Phantasm)
- سال اکران: ۱۹۹۳
- کارگردان: اریک رادومسکی، بروس تیم
- صداپیشگان: کوین کانروی، مارک همیل، دینا دلانی، هارت بوچنر، استیسی کیچ، ایب ویگودا، دیک میلر، جان پی. رایان
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۲ از ۱۰۰
برخی از فیلم‌های لایو اکشن «بتمن» از نقاط اوج ژانر ابرقهرمانی به حساب می‌آیند اما انیمیشن‌های این شخصیتِ محبوب مهجورتر بوده‌اند و کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. در میان این آثار، «بتمن: نقاب شبح» یکی از محبوب‌ترین و بهترین نسخه‌ها به حساب می‌آید و یکی از انیمیشن‌های جنایی شاخص دهه‌ی ۹۰ میلادی است. این ساخته‌ی اریک رادومسکی و بروس تیم، از نظر کیفی در حدواندازه‌ی نسخه‌های لایو اکشن است و حتی اگر علاقه‌ای به آثار دی‌سی ندارید، باید آن را تماشا کنید.
در «نقاب شبح»، بروس وین با چالش تازه‌ای روبهرو می‌شود زیرا یک آدمکش آتش به اختیار از راه رسیده است که ترسی از کشتار گانگسترهای سرشناس شهر ندارد و حالا همه فکر می‌کنند که آن آدمکش خودِ بتمن است. شرایط به تدریج وخیم‌تر می‌شود و در نقطه‌ی اوج فیلم، همه‌چیز به نقطه‌ی فروپاشی می‌رسد. نقاب شبح نه تنها یک اثر معمایی-جنایی است، بلکه از امضاهای رایج ژانر ابرقهرمانی نیز بهره می‌برد و تلفیق راضی‌کننده‌ای از این ژانرهای کاملا متفاوت ارائه می‌دهد.
۱- چه کسی برای راجر رابیت پاپوش دوخت؟ (Who Framed Roger Rabbit)
- سال اکران: ۱۹۸۸
- کارگردان: رابرت زمکیس، ریچارد ویلیامز
- بازیگران: باب هاسکینز، چارلی فلیسشر، کریستوفر لوید، کاتلین ترنر، جوآنا کاسیدی، اد هرلیهی، آوریل وینچل
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۷ از ۱۰۰
«چه کسی برای راجر رابیت پاپوش دوخت؟» تفاوت واضحی با دیگر آثار این فهرست دارد زیرا انیمیشن را با لایو اکشن تلفیق می‌کند و شاید یکی از بهترین فیلم‌های جنایی تاریخ باشد. این فیلم محصول همکاری استیون اسپیلبرگ و رابرت زمکیس است که در دهه‌ی ۸۰ میلادی تصمیم گرفتند تا اقتباسی سینمایی از رمان «چه کسی راجر رابیت را سانسور کرد؟» (۱۹۸۱) بسازند، یک کتاب تقریبا بی‌نام‌ونشان که با تشکر از محبوبیت این فیلم کلاسیک، آن هم در کانون توجه قرار گرفت. «چه کسی برای راجر رابیت پاپوش دوخت؟» در دوره‌ای که اکران شد، یک اثر ساختارشکن به حساب می‌آید و هنوز هم مثل روز اول جذاب است.
رویدادها در جهانی رخ می‌دهد که شخصیت‌های کارتونی و انسان‌های واقعی در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند. هنگامی که برای یک شخصیت کارتونی به نام راجر رابیت پاپوش درست می‌کنند و او به قتل متهم می‌شود، یک کارآگاه خصوصی به نام اِدی حاضر می‌شود به راجر کمک کند تا از حقیقت پرده بردارد. ساخته‌ی زمیکس و اسپیلبرگ (در مقام تهیه‌کننده‌ی پروژه) یک فیلم بامزه است که غیرمنتظره پیش می‌رود و گاهی هم با پیچش‌های داستانی‌اش شما را غافل‌گیر می‌کند.
منبع: Collider
