هواپیمای بال تاشو بویینگ برای در اختیار گرفتن بازار آماده می‌شود
تولید هواپیمای پرچم‌دار بویینگ ۷۴۷ در سال ۲۰۲۲ متوقف خواهد شد و انتظار می‌رود که در همان سال، هواپیمای کاملا جدید بویینگ ۷۷۷ ایکس (۷۷۷x) با مزایا و مسؤولیت‌های ناشی عنوان «پرچم‌دار» این شرکت، فعالیت خود را آغاز کند.
بویینگ پس از بررسی موفق‌ترین هواپیمای دوربرد پهن‌پیکر خود، ۷۷۷، تصمیم گرفت تا میراث طراحی آن را در دهه‌ی ۲۰۲۰ ارتقا دهد. به این ترتیب نخستین نمونه‌ی نسل بعدی ۷۷۷، با عنوان ۷۷۷x، بزرگترین جت دو موتوره خواهد بود که تا کنون در آسمان‌ها پرواز کرده است. اگرچه بسیاری از فناوری‌های آن برای بهبود نسبت به نسل قبلی خود، از هواپیمای کوچکتر ۷۸۷ دریم‌لاینر وام گرفته شده است.
مصرف سوخت کمتر
یک جفت موتور توسعه‌یافته‌ی جنرال الکتریک GE9X به‌عنوان پیشرانه‌های این هواپیما عمل می‌کنند که ۱۰ درصد نسبت به ۷۷۷ مدل ۳۰۰ER سوخت کمتری می‌سوزانند و عملا نسبت به هر طراحی دیگری در این کلاس، ۵ درصد بهبود مصرف سوخت دارند. موتور GE9X در عین حال که بازدهی را افزایش می‌دهد، برد مشابهی نسبت به نسل قبل دارد و از سویی افزایش وزن هم ندارد.
عرض این موتورها به اندازه‌ای بزرگ است که قابل مقایسه با عرض بدنه‌ی سری ۷۳۷ بویینگ است. جنرال الکتریک GE9X را بی‌سروصداترین موتوری می‌داند که تا کنون توسط این شرکت تولید شده است.
بازدهی سوخت با توجه به طول بال قابل تنظیم، بیشتر هم خواهد شد. نوک بال‌های ۷۷۷x تاشو است و درست پیش از بلند شدن از باند، باز شده و طول بال را افزایش می‌دهد تا صرفه‌جویی در مصرف سوخت بیشتر شود. طول بال‌های جمع شده ۶۴٫۸۵ متر و در حالت باز ۷۱٫۷۵ متر خواهد بود.
تطابق با بیشتر فرودگاه‌ها
دلیل اصلی تاشو بودن بال‌های این هواپیما این است که قادر به فرود در اکثر فرودگاه‌های جهان باشد. گروه‌های طراحی هواپیمای (ADG) اداره‌ی هوانوردی فدرال (FAA) شامل ۶ دسته‌ی تعریف شده برای دهانه‌ی بال است که به طور مستقیم با پذیرش هواپیما در فرودگاه‌ها ارتباط دارد. گروه ۶ (از دهانه‌ی بال ۶۵ تا ۸۰ متر) که هواپیمای ۷۷۷x با بال‌های باز شده در آن جای می‌گیرد، اختصاص به بزرگترین پرنده‌ها مانند A380 دارد. به این ترتیب اگر هواپیمای ۷۷۷x تحت این گروه فعالیت کند، تعداد فرودگاه‌هایی که می‌تواند در آنها بنشیند، بسیار محدود خواهد بود.
اما با داشتن نوک بال‌های تاشو، دهانه‌ی بال به طرز قابل توجهی کم می‌شود. در نتیجه بویینگ ۷۷۷x به‌خوبی در مرز گروه ۵ جای می‌گیرد (از دهانه‌ی بال ۵۲ تا ۶۵ متر) که شمار بسیار بیشتری از فرودگاه‌ها پذیرای آن خواهند بود و به این مدل هواپیما اجازه می‌دهد مناطقی را که به هواپیماهای پهن‌پیکر معمولی اختصاص دارد پوشش دهد.
علاوه بر این، هواپیمای ۷۷۷x می‌تواند در کنار مدل‌های قبلی و بال-ثابت خود تعمیر و نگهداری شود. مهم‌تر از همه، گروه ۵ می‌تواند مشتری بیشتری را جلب کند. بال‌های تاشو یک ویژگی کاملا نوآورانه در میان خطوط هوایی پهن‌پیکر عملیاتی محسوب می‌شوند. هرچند که چنین ایده‌ای از سال ۱۹۳۰ در ارتش برای صرفه‌جویی در فضا به ویژه در هواپیماهای ناونشین استفاده شده بود.
بازار ۷۷۷x
تا ۳۱ جولای امسال ۳۵۰ فروند هواپیمای ۷۷۷x توسط ۸ خط هوایی سفارش داده شده است که شامل ۲۰ فروند برای آل نیپون ایرویز، ۱۸ فروند برای بریتیش ایرویز، ۲۱ فروند برای کاتای پاسیفیک، ۱۵۶ فروند برای هواپیمایی امارات، ۲۵ فروند برای هواپیمایی اتحاد، ۲۰ فروند برای لوفت‌هانزا، ۶۰ فروند برای قطر ایرویز، ۲۰ فروند برای سنگاپور ایرلاینز و ۱۰ فروند با مشتری نامشخص دیگر است. هرچند امارات بیشترین سفارش را دارد اما تحول‌های تازه نشان می‌دهد که این شرکت می‌تواند برخی از سفارش‌های خود را به هواپیمای کوچکتر ۷۸۷ دریم‌لاینر تغییر دهد.
آزمایش اولیه‌ی بویینگ ۷۷۷x
بزرگترین رقیب بویینگ ۷۷۷x همتایان منطقه‌ای آن ۷۸۷ و ۷۷۷ و همچنین محصول شرکت رقیب ایرباس A350 است. هرچند رقابت با خود بدترین حالت نیست اما هر سفارش کمتر از ۷۷۷x یک ضرر اقتصادی است، زیرا قیمت آن از ۴۱۰ میلیون دلار آغاز می‌شود. برای نمونه سفارش ۹-۷۸۷ به جای ۷۷۷x حدود ۷۲ میلیون دلار سود کمتر برای بویینگ خواهد داشت.
از سویی اگرچه رقیب اصلی، ایرباس A350 فاقد ظرفیت ارائه شده توسط بویینگ است؛ با این وجود با داشتن ۵ سال سابقه‌ی اثبات خدمات خود، در حال حاضر A350 به طور خودکار در دسترس‌تر و یک انتخاب مطمئن‌تر است. روی کاغذ هر دو گزینه، پیشنهادهای خوبی به نظر می‌رسند اما بویینگ برای شکست A350 در تقریبا همه‌ی مسیرهای پروازی به جز پرحجم‌ترین آنها وظیفه‌ی دشواری بر عهده خواهد داشت.
طبق برنامه‌ریزی قرار است ۷۷۷x در سال ۲۰۲۲ به نخستین مشتری تحویل داده شود. تا کنون سه فروند هواپیمای آزمایشی ۷۷۷x در سال ۲۰۲۰ تولید و به طور گسترده آزمایش شده است تا طراحی آن برای دریافت گواهینامه در اواخر ۲۰۲۱ آماده باشد. بدون شک ۷۷۷x به عنوان یک هواپیمای پرچم‌دار مشتری خود را خواهد داشت اما در حال حاضر با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا، آینده خیلی روشن نیست، برخی مشتریان تردید دارند و گزینه‌های دیگری را مانند همتایان تولید شده توسط بویینگ و البته پیشنهادی عالی از ایرباس در اختیار دارند. پیش از این انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (IATA) اعلام کرده بود که وضعیت این صنعت تا سال ۲۰۲۴ به حالت عادی بازنمی‌گردد.
با دانستن این‌که بحران هواپیمای ۷۳۷Max در پی سقوط‌های فاجعه‌بار، هنوز حل و فصل نشده است، بویینگ باید موانع بسیاری را پشت سر بگذارد که حفظ سفارش‌های فعلی و تحویل به موقع نخستین سفارش‌ها، از مهم‌ترین آنها خواهد بود.
منبع: AeroTime
عکس کاور: نوک بال تاشو هواپیمای بویینگ ۷۷۷x
Credit: Boeing
