فضاپیمای استارلاینر بوئینگ در پرواز آزمایش راهی ایستگاه فضایی شد
سرانجام پس از مدت‌ها تأخیر برنامه و مشکلات فنی فراوان، فضاپیمای انسانی استارلاینر بوئینگ در راه ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) قرار دارد.
کپسول فضایی «استارلاینر» (Starliner) امروز ۱۹ می (بامداد ۳۰ می) ساعت ۱۸:۵۴ منطقه‌ی زمانی شرقی (۰۳:۲۴ به وقت تهران) و توسط موشک «اطلس ۵» (Atlas V) شرکت «ائتلاف پرتاب و راه‌اندازی» (ULA) به پرواز درآمد. این پرتاب از یک سکوی پایگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال فلوریدا انجام شد تا «آزمایش پرواز مداری-۲» (OFT-2) برای بوئینگ آغاز شود.
استارلاینر دقیقا کمتر از ۱۵ دقیقه پس از پرتاب، طبق برنامه از مرحله‌ی بالایی موشک اطلس ۵ جدا شد و سپس، ۱۶ دقیقه بعد و طی یک عملیات تزریق مداری ۴۵ ثانیه‌ای در مدار مورد نظر قرار گرفت.
«جاش بَرِت» (Josh Barrett) از بوئینگ در مورد پرتاب امروز گفت: «موتور در مدار به‌خوبی عمل کرد و اکنون استارلاینر در مداری ثابت و دایره‌ای در مسیر خود به سوی ایستگاه فضایی بین‌المللی قرار دارد.»
OFT-2 یک مأموریت بدون سرنشین به ایستگاه فضایی بین‌المللی است که برای نشان دادن آمادگی استارلاینر برای حمل فضانوردان ناسا طراحی شده است. این مأموریت قرار بود مدت‌ها پیش به سرانجام برسد اما مشکلات فنی باعث تأخیر طولانی‌مدت آن شده بود.
بوئینگ، ناسا و ULA تابستان گذشته قصد داشتند OFT-2 را پرتاب کنند. در آن زمان اما بررسی‌های معمول پیش از پرتاب، مشکلاتی را در برخی شیرهای اکسیدکننده‌ی سیستم پیشرانش استارلاینر نشان داد. مشکلی که شناسایی و کاهش آن حدود هشت ماه طول کشید.
در نهایت محققان تشخیص دادند که رطوبت هوا با اکسیدکننده واکنش داده و نیتریک اسید تولید می‌کند، که سپس با آلومینیوم دریچه‌های کنترلی (شیرها) واکنش می‌دهد و مواد ناشی از خوردگی تولید می‌کند که منجر به اختلال در عملکرد دریچه می‌شوند.
مانکن قرار گرفته در فضاپیمای استارلاینر مأموریت OFT-2
Credit: Boeing
همانطور که از نامش پیداست، OFT-2 دومین مأموریت مداری و تلاشی برای جبران شکست استارلاینر در رسیدن به ایستگاه فضایی در طول اولین آزمایش پرواز مداری خود است که در دسامبر ۲۰۱۹ (آذر ۱۳۹۸) انجام شد. نخستین مأموریت OFT پس از مجموعه‌ای از مشکلات نرم‌افزاری که باعث دستیابی به مدار اشتباه شد، از رسیدن به ایستگاه فضایی بین‌المللی بازماند.
چنین شکست‌هایی صدور گواهینامه‌ی پرواز استارلاینر را در مقایسه با کپسول «دراگون» (Dragon) اسپیس‌ایکس که تا کنون فضانوردان را در چهار مأموریت عملیاتی ناسا به ایستگاه فضایی بین‌المللی برده است، به‌طور قابل توجهی به تأخیر انداخته است. این دو شرکت هر دو در سال ۲۰۱۴ قراردادهای چند میلیارد دلاری با برنامه‌ی سرنشین‌دار تجاری ناسا امضا کردند.
آژانس فضایی آمریکا برای داشتن یک فضاپیمای پشتیبان، به استارلاینر متکی است و پرتاب موفقیت‌آمیز امروز در مأموریت OFT-2، ناسا و بوئینگ را یک قدم به این هدف مشترک نزدیک‌تر می‌کند.
استارلاینر عصر جمعه ۲۰ می (بامداد شنبه ۳۱ اردیبهشت) حدود ساعت ۱۹:۰۰ منطقه‌ی زمانی شرقی (۰۳:۳۰ به وقت تهران) با ایستگاه فضایی بین‌المللی ملاقات خواهد کرد. پس از رسیدن به محدوده، فناوری نوآورانه‌ی «مجموعه حسگر ردیابی الکترو-اپتیکال مبتنی بر دید» یا «وستا» (VESTA) استارلاینر، با استفاده از هوش مصنوعی به هدایت و مانور فضاپیما در هنگام نزدیک شدن به ایستگاه و در نهایت اتصال آن پس از چند آزمایش کوچک پیشرانه، کمک کند.
جدایش استارلاینر از اطلس ۵
Credit: NASA
هم‌زمان با سفر استارلاینر، فضانوردان ایستگاه فضایی هم در حال برنامه‌ریزی برای باز شدن دریچه‌های بین استارلاینر و ایستگاه فضایی بین‌المللی هستند. سپس خدمه بیش از ۱۸۰ کیلوگرم محموله (ازجمله مواد غذایی) و تدارکاتی را که برای سرنشینان فعلی ایستگاه فضایی ارسال شده است، بارگیری می‌کنند.
مقداری از محموله اما در استارلاینر باقی خواهد ماند، از جمله مانکن آزمایشی «رُزی موشک‌زن» (Rosie the Rocketeer) و مجموعه‌ای از یادگاری‌های بوئینگ که قرار است پس از بازگشت این وسیله نقلیه به زمین، به عنوان یادگاری‌های فضایی در اختیار کارکنان برنامه‌ی استارلاینر قرار بگیرند.
طبق اعلام ناسا بسته به شرایط آب‌وهوایی در مسیر و محل فرود، استارلاینر احتمالا به مدت چهار تا پنج روز در ایستگاه فضایی خواهد ماند. استارلاینر با استفاده از سیستم ترکیبی چتر نجات و کیسه‌ی هوا در غرب آمریکا فرود خواهد آمد.
سپس این کپسول آزمایشی، توسط ناسا و بوئینگ به‌طور گسترده بررسی خواهد شد و اگر همه چیز خوب پیش برود، برای پرواز سرنشین‌دار گواهینامه دریافت خواهد کرد. پس از آن استارلاینر می‌تواند فضانوردان را در یک پرواز آزمایشی، که احتمالا در اواخر سال ۲۰۲۲ انجام شود، به ایستگاه فضایی بین‌المللی بفرستد.
عکس کاور: پرتاب فضاپیمای استارلاینر بوئینگ
Credit: Boeing
منبع: Space
