بررسی تلسکوپ سلسترون AstroMaster 130EQ؛ آغاز حرفه‌ای نجوم
یکی از ابزارهای نجومی که این روزها با توجه به قیمت و کیفیت بسیار مورد توجه منجمان آماتور قرار گرفته، تلسکوپ AstroMaster 130EQ از برند شاخص سلسترون است.
تلسکوپ سلسترون AstroMaster 130 EQ یک ابزار اپتیکی به اندازه‌ی کافی قدرتمند است که هم نماهای راضی‌کننده و خوبی از اجرام آسمان شب ارائه می‌دهد و هم باعث می‌شود رصدگر بیشتر مشتاق کاوش آسمان شود. بدین ترتیب با فراهم کردن ترکیبی از رصد و تصویربرداری از اجرام سماوی گزینه‌ای ایدئال برای آغاز کار حرفه‌ای در نجوم به‌شمار می‌رود.
این تلسکوپ همچنین یک کیت مقرون‌به‌صرفه محسوب می‌شود و دارای بسیاری از چیزهایی است که رصدگر در آغاز کار خود برای یک شب رصدی خوب نیاز دارد. از سویی GoTo تزئینی و همچنین لوازم الکترونیکی پیچیده‌ای ندارد و این موضوع استفاده از آن را آسان می‌کند.
«سلسترون استرومستر ۱۳۰ ای‌کیو» (Celestron AstroMaster 130EQ) را می‌توان با یا بدون موتور خریداری کرد، اما با توجه به سبک بودن سه پایه‌ی خود تلسکوپ، هیچ یک از این دو ساختار، برای تصویربرداری با نوردهی طولانی از اجرام اعماق آسمان مناسب نخواهند بود و برای چنین کاری به یک سه پایه‌ی مستحکم‌تر با توان تحمل دوربین‌های سنگین نیاز است.
در عین حال، با توجه به اینکه تازه‌کاران بلافاصله وارد چنین تصویربرداری‌های تخصصی نمی‌شوند، قطعا از ثبت عکس ماه و سیارات درخشان مانند زهره، مشتری و زحل با این تلسکوپ راضی خواهند بود. بنابراین AstroMaster 130EQ را می‌توان پله‌ای برای مشاهده و تصویربرداری پیچیده‌تر از آسمان شب دانست.
به نوشته‌ی Digital Camera World داخل جعبه‌ی این تلسکوپ مجموعه لوله نوری (OTA)، پایه‌ی استوایی CG-3 و دو عدد چشمی ۲۰ میلی‌متری و ۱۰ میلی‌متری قرار دارند که با سیستم نوری برای ارائه‌ی بزرگنمایی ۳۳x و ۶۵x کار می‌کند. جوینده‌ی نقطه‌ای نور قرمز و سه پایه‌ی فولادی ضد زنگ هم دیگر قطعات موجود در جعبه هستند. دفترچه‌ی راهنما هم توضیحات کاملی درباره‌ی تنظیم تلسکوپ ارائه کرده است و کمک می‌کند مونتاژ تلسکوپ، در مجموع بیش از ۲۰ دقیقه طول نکشد.
ویژگی‌ها
نوع اپتیک: بازتابی نیوتنی
دهانه: ۱۳۰ میلی‌متر
فاصله کانونی: ۶۵۰ میلی‌متر
نسبت کانونی: f/5
طول لوله‌ی اپتیک: ۶۱۰ میلی‌متر
وزن سه پایه: ۳.۴۴ کیلوگرم
وزن کل کیت: ۱۲.۰۲ کیلوگرم
داخل جعبه: چشمی ۲۰ میلی‌متری (۳۳x) و ۱۰ میلی‌متری (۶۵x)، جوینده‌ی نقطه‌ای نور قرمز، پایه استوایی CG-3
طراحی و مشخصات کلیدی
دهانه‌ی ۱۳۰ میلی‌متری برای یک تلسکوپ مبتدی اندازه‌ی بسیار مناسبی است و جمع‌آوری کافی نور و توان تفکیک کافی را فراهم می‌کند تا کاربر بتواند دید خوبی از اهداف محبوب ازجمله دهانه‌های ماه، کمربندهای جوی مشتری، حلقه‌های زحل، نورهای درخشان سحابی شکارچی (مسیه ۴۲) یا شکل محو کهکشان آندرومدا (مسیه ۳۱) داشته باشد.
سه پایه‌ی GC-3 AstroMaster 130EQ نسبتا سبک و برای پشتیبانی از لوله‌ی اپتیکی تلسکوپ مناسب است، اما اگر لوازم جانبی سنگین دیگری را به مجموعه‌ی خود اضافه کنید، مثلا یک دوربین DSLR بسیار سنگین که می‌تواند با کمک یک رابط به تلسکوپ متصل شود، با مشکل مواجه خواهید شد.
اگر تنها به این سه پایه متکی باشید، این موضوع به‌خودی‌خود استفاده از این تلسکوپ را برای عکاسی نجومی محدود می‌کند. بنابراین کاربران باید لوازم جانبی اضافی خود را با دقت انتخاب کنند. AstroMaster 130EQ همچنین با کمک یک رابط مخصوص، می‌تواند یک گوشی هوشمند را بدون مشکل در محل چشمی قرار دهد.
بر خلاف یک پایه‌ی ساده‌ی بالا به پایین و چپ-راست سمتی-ارتفاعی، سه پایه‌ی CG-3 یک پایه استوایی است، به این معنی که باید با ستاره‌ی قطبی هم‌سو شود. تراز قطبی از این جهت مهم است که بدون آن، شما با چرخش میدان، چرخش ظاهری اجرام در میدان دید در طول جلسه‌ی رصدی، مواجه خواهید شد. پس از تنظیم، تلسکوپ هنگام چرخش آسمان، حرکات ستاره‌ها را در جهت صعودی و به سمت راست (سیستم مختصات مورد استفاده در کره‌ی سماوی) ردیابی می‌کند.
این حرکت دستی و چرخاندن پایه برای ردیابی اجرام، شاید در ابتدا برای مبتدیان غیرمعمول به‌نظر برسد اما خیلی زود به مهارت کافی برای استفاده از آن دست پیدا می‌کنند. نکته‌ی مهم این است که این پایه دارای قطب‌نما نیست و بنابراین برای تنظیم آن باید خودتان از موقعیت ستاره‌ی قطبی آگاه باشید و تلسکوپ را به‌صورت دستی با آن تراز کنید. دفترچه‌ی راهنمای همراه اما توضیحات خوبی در این زمینه ارائه کرده است.
پس از تنظیم، یک جفت کنترل حرکت آهسته برای تنظیم دقیق جایی که تلسکوپ به سمت آن اشاره می‌کند، وجود دارد تا هدف خود را هنگام حرکت در آسمان، همچنان در میدان دید قرار دهید. این نیاز به حرکت دستی، عکاسی نجومی با نوردهی طولانی را بسیار مشکل می‌کند زیرا تصویر باید ثابت بماند و حتی کنترل‌های حرکت آهسته هم با تغییرات ناگهانی مواجه می‌شوند که تصویر را تار می‌کنند.
اگر نسخه‌ی موتوردار AstroMaster را انتخاب کنید، به شما کمک می‌کند تا هدفتان را به‌طور خودکار در سراسر آسمان ردیابی کنید. با این حال، این تلسکوپ در امتداد محور مِیل، امکان ردیابی خودکار ندارد و همچنان باید موقعیت تلسکوپ را به‌صورت دستی تنظیم کنید که باز هم عکاسی نجومی با نوردهی طولانی را مختل می‌کند. اما برای نوردهی کوتاه، مثلا در مورد ماه یا مشتری، وجود موتور حداقل در سطح مبتدی کافی است.
با رصد زیر آسمان تاریک، کیفیت خیره‌کننده‌ی تلسکوپ استرومستر کاملا به چشم می‌آید.
Credit: PicStop
عملکرد
نماهای تلسکوپی برای ابزار اپتیکی پنج اینچی با این قیمت بسیار مناسب و باکیفیت است، اما باید توجه داشت که طبق برخی گزارش‌ها، ظاهرا کنترل کیفیت در خط تولید AstroMaster اندکی نقص دارد و گاهی برخی نسخه‌های تولید شده، مشابه تلسکوپ‌هایی با اپتیک ضعیف‌تر عمل می‌کنند. بنابراین به‌نظر می‌رسد که درجه‌ای از شانس در کیفیت تلسکوپی که می‌خرید، اثرگذار است. اما اگر نسخه‌ای که تهیه کرده‌اید، کیفیت اصلی را داشته باشد، اپتیکی تصحیح شده با قدرت بالا دارد و ستاره‌های رصد شده با آن، به‌خوبی کانونی می‌شوند.
چشمی‌های تلسکوپ متوسط و در این بازه‌ی قیمتی قابل انتظار هستند. به‌نظر می‌رسد که چشمی ۲۰ میلی‌متری بازتاب‌های داخلی ایجاد می‌کند. این چشمی میدان دید واقعی را تا ۰.۹ درجه باریک می‌کند (برای مقایسه قطر زاویه‌ای ماه کامل فقط ۰.۵ درجه است.)
چشمی ۱۰ میلی‌متری شاید بهتر باشد، اما محل قرارگیری چشم در هر دو، ضعیف است و برای دیدن هر چیزی، باید چشم‌های خود را مستقیما به سمت کاسه‌ی چشمی فشار دهید که کار را برای افراد عینکی ناخوشایند و تقریبا غیرممکن می‌کند.
CG-3 همچنین کمی دچار لرزش در سه پایه است که به دلیل وزن پایین آن است. بدین ترتیب تصاویر نهایی ممکن است اندکی لرزان به‌نظر برسند که باز هم برای تصویربرداری جدی مناسب نیست. با این حال، برای تصاویر پایه از ماه یا حتی اجرام درخشان اعماق آسمان مانند سحابی شکارچی (مسیه ۴۲)، تلسکوپ و رابط آن شرایط خوبی را فراهم می‌کنند.
شکل زحل از طریق دهانه‌ی پنج اینچی تلسکوپ به‌خوبی قابل درک است و حلقه‌های این غول گازی به آسانی در میدان دید قابل مشاهده‌اند. با استفاده از تجهیزات اضافی برای افزایش بزرگنمایی تا تقریبا ۱۲۰ برابر، حتی بخش کاسینی حلقه‌ها، شکاف تاریک در حلقه‌های زحل، به همراه جزئیات جوی این سیاره قابل تشخیص است. این یک شاهکار چشمگیر با یک تلسکوپ حرفه‌ای کم‌هزینه است. عکس‌های ثبت شده با کمک این تلسکوپ هم مطمئنا برای آغاز کار عکاسی اعماق آسمان مطلوب است.
مشتری هم توسط AstroMaster 130EQ با بزرگنمایی ۳۳ برابر، به‌صورت یک دیسک سفید همراه با قمرهای گالیله‌ای شامل آیو، گانیمد، اروپا و کالیستو قابل مشاهده است، اما افزایش بزرگنمایی تا ۶۶ برابر، حتی سیستم‌های طوفانی را هم در معرض دید قرار می‌دهد.
علاوه بر سیارات شاخص، مشاهده‌ی اهداف کم‌نورتر، به‌ویژه سحابی دمبل (مسیه ۲۷) هم از طریق AstroMaster 130EQ به اندازه‌ی کافی خوشایند است و نمای واضح و روشنی را ارائه می دهد که شبیه به شکل دولپه‌ای است. خوشه‌ی ستاره‌ای کروی مسیه ۱۳ که به‌عنوان خوشه کروی هرکول شناخته می‌شود هم، منظره‌ی بسیار خیره‌کننده‌ای را توسط این تلسکوپ خواهد داشت: ستاره‌های بی‌شمار با کنتراست و وضوح زیبا که لحظه‌ای شاخص را در طول یک نشست رصدی رقم می‌زند.
نقاط قوت تلسکوپ AstroMaster 130EQ
- گزینه‌ای عالی برای آغاز حرفه‌ای نجوم
- دهانه به گشودگی مناسب
- نماهای عالی از ماه و سیارات
- قابل حمل بودن با وزن کم
- مقرون‌به‌صرفه
نقاط ضعف تلسکوپ AstroMaster 130EQ
- چشمی‌های موجود در جعبه، خیلی کامل و قدرتمند نیستند.
- امکان ثبت مطلوب عکس از اجرام اعماق آسمان با نوردهی طولانی وجود ندارد.
- با توجه به استقرار استوایی، تنظیم تلسکوپ شاید برای مبتدیان گیج‌کننده باشد.
جمع‌بندی
Celestron AstroMaster 130EQ برای رصد آسمان شب، یک تجربه‌ی ساده از راه‌اندازی و استفاده از یک تلسکوپ را ارائه می‌دهد و در عین حال گوشه‌ای از کارهایی را که می‌توان با تلسکوپ‌های گران‌تر و پیچیده‌تر انجام داد را عرضه می‌کند. با این حال، می‌توان گفت که قطعا به چشمی‌های داخل جعبه بسنده نخواهید کرد و آن‌ها را ارتقا می‌دهید تا از سیستم نوری، حداکثر استفاده را ببرید.
از نگاه عکاسی نجومی هم این تلسکوپ بازتابی همه‌ی چیزهایی را که ناظر برای ثبت تصاویر دلپذیر از ماه، سیارات درخشان و اجرام شاخص‌تر اعماق آسمان نیاز دارد، فراهم می‌کند. امکان ثبت مطلوب تصاویر با نوردهی طولانی وجود ندارد، اما به‌عنوان مقدمه‌ای برای عکاسی نجومی، AstroMaster 130EQ مطمئنا ارزش استفاده دارد. به‌ویژه با توجه به قیمت بسیار مناسب در میان تلسکوپ‌های کاربردی و نماهای واضح و ساخت کلی عالی، یک گزینه‌ی مقرون‌به‌صرفه خواهد بود.
