انقلاب صدای ساز ویولن سل در ژانر راک با گروه نیروانا
در سال ۱۹۹۱، گروه نیروانا دومین آلبوم خود با نام «بی‌خیال» (Nevermind) را عرضه کرد، آلبومی که توانست سال بعد به جایگاه شماره‌ی یک چارت آمریکایی بیلبورد ۲۰۰ (Billboard 200) راه پیدا کند. عرضه‌ی این اثر که با موفقیت تجاری و استقبال منتقدان همراه بود، جا پای این گروه گرانج را به عنوان یکی از تاثیرگذارترین گروه‌های آلترناتیو راک آن دهه محکم کرد و نامشان را بر سر زبان‌ها انداخت.
از زمان عرضه‌ی آلبوم «بی‌خیال» تاکنون ۳۰ میلیون نسخه از آن خریداری شده است که آن را به یکی از پرفروش‌ترین آلبوم‌ها در تمام دوران تبدیل می‌کند. تاثیری که نیروانا بر نسل جوان گذاشت، محسوس و چشمگیر بود. موفقیت «بی‌خیال» کمک کرد تا دوران سیطره‌ی هر متال (Hair Metal) پایان یابد و آلترناتیو راک با آن پیچیدگی به خصوص خود، به عرصه‌ی جریان اصلی موسیقی راک راه پیدا کند، آن هم با گروه نیروانا که ارزش‌های مترقی و اشعار پراحساس را در ترانه‌های خود عرضه می‌کرد.
خواننده‌ی اصلی گروه کرت کوبین با بهره‌گیری از موسیقی به صدای یک نسل تبدیل شد تا حس استیصال و بیزاری را نمایندگی کند و از ارزش‌های ضدسرمایه‌داری و ضداستبداد دفاع کند. مایکل آزراد در کتاب خود به نام «خودت باش: داستان نیروانا» که در آن بیوگرافی این گروه را به رشته‌ی تحریر در آورده است، می‌نویسد: «آلبوم «بی‌خیال» درست به موقع منتشر شد. این موسیقی از، برای و درباره‌ی نسل کاملا جدید و متفاوتی از جوانان بود که پیش از این نادیده گرفته شده و خوار و کوچک شمرده شده بودند».
به بیان ساده «بی‌خیال» یک اثر انقلابی بود. این آلبوم که تهیه‌کنندگی آن بر عهده‌ی بوچ ویگ بود، نه تنها به خاطر اشعار کوبین احساسات را برمی‌انگیخت، بلکه از حیث ساز‌های موجود، هر آهنگ با تکرار‌های اعجاب‌انگیز توالی‌های آکورد گیتار و بیس‌لاین و البته درام‌نوازی نفس‌گیر دیو گرول، جوانان را به وجد می‌آورد.
با این حال به رغم اینکه بسیاری از ترانه‌ها از شدت و نیرومندی بارزی در این ژانر بهره می‌برد، «چیزی سر راه» (Something in the way) که آخرین ترانه‌ی این آلبوم (اگر آهنگ بونوس Endless Nameless را قلم بگیریم) به حساب می‌آید، مشخصا رویکرد ملایمی دارد. اولین تلاش‌ها برای ضبط این آهنگ با حضور تمامی اعضای گروه موفقیت‌آمیز نبود که این امر سبب شد تا کوبین با گیتار آکوستیک خود ترانه را برای ویگ به ساده‌ترین شکل ممکن اجرا کند.
این ترانه ویگ را تحت تاثیر قرار دارد و او تصمیم گرفت تا صدای گیتار آکوستیک و آواز زیرلبی کوبین را ضبط کند که این دو قلب ترانه را تشکیل می‌داد. از این مرحله به بعد ویگ ساز‌های بعدی را قرار داد اما گرول و بیسیست گروه کریست نوووسلیچ ضبط این کار را چالش‌برانگیز می‌دانستند. خواننده‌ی گروه اجرای خود را با گیتار آکوستیک ناکوک انجام داده بود و نوووسیلیچ فکر می‌کرد که کوک‌کردن بیس برای جورشدن با آن کار سختی است. از طرفی گرول مجبور بود تا درام خود را خیلی آرام‌تر از چیزی که به آن عادت داشت، بزند. ویگ با یادآوری آن روز‌ها می‌گوید: «کرت و من می‌خواستیم تا درامز ساده باشد و خیلی به چشم نیاید. دیو با صدای خیلی بلندتری می‌زد و علاوه بر این خیلی سخت بود تا به عقب برگردی و درامز را روی آهنگی با گیتار آکوستیک بگذاری، از آنجایی که ممکن بود وزن موسیقی فرق کند». در نهایت این ترانه با اضافه‌کردن یک ویولن‌سل تکمیل شد که بر ملایمت و بار عاطفی ترانه می‌افزود.
نوای این ساز کلاسیک را می‌توان در کوروس (Chorus) آهنگ شنید، جایی که کوبین به حال زار و افسرده‌ی خود تاسف می‌خورد، به زندگی زیر پل و با آهنگ «چیزی سر راه» که حالش را بهتر می‌کند. ساز ویولن سل را یک از دوستان گروه به نام کرک کنینگ می‌زند که با نوازنده‌ی درامز گروه L7 ازدواج کرده است. به رغم اضافه‌شدن کنینگ در دقیقه پایانی آهنگ، کار و حضور او ترکیب فراموش‌نشدنی را خلق می‌کند و سطح جدیدی از یاس و سرخوردگی را به آهنگ‌های نیروانا می‌آورد که با ترانه‌ی آرام کوبین و گیتاری که اندکی ناکوک می‌زند، ضبط شده است.
گرچه از عرضه‌ی این موسیقی بیشتر از ۳۰ سال می‌گذرد، در سال ۲۰۲۲ این آهنگ به رتبه‌ی ۴۶ صد آهنگ داغ بیلبورد (Billboard Hot 100) راه پیدا کرد و در جدیدترین فیلم بتمن با بازی رابرت پاتینسون نیز نواخته شد. «چیزی سر راه» مسلما یکی از برترین ترانه‌های آلبوم «بی‌خیال» است که ثابت می‌کند گروه نیروانا در کنار اجراهای پرشور و هیجان و پر سر و صدای خود، قادر بودند تا به ساده‌ترین شکل ممکن و با نوایی آرام، اثری ماندگار را خلق کنند.
منبع: Far Out
