۱۸ مهارت زندگی ضروری برای ورود فرزندان به دنیای واقعی
تا به حال به این موضوع که فرزند شما چقدر مستقل است فکر کرده‌اید؟ اگر فرزند شما مدتی تنها بماند می‌تواند از خود مراقبت کند؟ آیا فکر می‌کنید فرزند شما مهارتهای لازم را برای رویارویی با دنیای واقعی دارد؟ دربارهی این موضوعات فکر کنید. یادگیری مهارت‌ها به صورت عملی برای کودکان بسیار مهم است و فقط ثبت‌نام آن‌ها در کلاس‌های مختلف مفید نیست. اگر کودک شما نتواند از خود مراقبت کند نمی‌تواند ویژگی‌های مهم شخصیتی و انواع مهارت زندگی لازم را در خود پرورش دهد.
فراگیری مهارتهای زندگی فقط در مدرسه انجام نمی‌شود و لازم است قبل از ورود کودک به مدرسه این آموزش‌ها به صورت تجربی و عملی شروع شود.
دکتر آمریتا باسو میسرا می‌گوید: «اگر می‌خواهید فرزندی قوی داشته باشید باید به او قوی بودن را آموزش دهید. پدر و مادر بودن کار آسانی نیست و وقتی به مساله‌ی پروورش و تربیت کودک می‌رسیم، این کار سخت‌تر هم می‌شود.»
امروز در دیجی‌کالا مگ قصد داریم شما را با ۱۸ مهارت زندگی مهم و اساسی برای حضور کودک در دنیای واقعی آشنا کنیم و از راه‌های آموزش آن به کودک بگوییم. پس با ما همراه باشید.
۱. دفاع شخصی
حتما شما هم با ما هم عقیده هستید که ایمنی در دنیای امروز اهمیت بالایی دارد. آموزش دفاع شخصی به کودک نه تنها به استقلال او کمک می‌کند، بلکه در افزایش اعتماد به نفس او هم موثر است. فرقی ندارد فرزند شما دختر است یا پسر، آموزش دفاع شخصی برای کودکان یک ضرورت است.
۲. کمک‌های اولیه و سلامتی
شما همیشه در کنار فرزندتان نیستید و نمی‌توانید بلافاصله پس از زخمی شدن یا آسیب دیدن به او کمک کنید، این یک واقعیت غیر قابل انکار است. پس لازم است دوره‌های آموزشی در ارتباط با کمک‌های اولیه و نحوه‌ی استفاده از آن در موارد اضطراری را ببیند تا در صورت نیاز از آن استفاده کند.
شما می‌توانید این موضوع را در خانه به او آموزش دهید یا از کلاس‌هایی که در مراکز معتبر و مورد تایید برگزار می‌شود استفاده کنید.
یکی دیگر از مهارتهای مهم در این ارتباط، مراقبت از سلامتی است. به جای اینکه کودک را مجبور به خوردن سبزیجات کنید با او از خطرات سلامتی‌ای که در نتیجه‌ی مصرف نکردن سبزیجات و خوردن غذای ناسالم پیش می‌آید صحبت کنید. به او توضیح دهید چرا بعضی از غذاها مفید و بعضی دیگر مضر هستند.
مثلا می‌توانید برای کودکی که به ورزش علاقه‌مند است از مزایایی صحبت کنید که به آن‌ها قدرت تحرک و چابکی بیشتری می‌دهد و با خوردن آن‌ها می‌توانند بیشتر ورزش کنند. اگر کودک شما به ویژگی‌های ظاهری، مثل موها، اهمیت می‌دهد از اسیدهای چرب امگا۳ و تاثیر آن بر روی موها صحبت کنید.
۳. انجام امور شخصی
وقتی کودک ما بزرگ شد باید برای ادامه‌ی تحصیل یا کار از خانواده جدا شده و مستقل زندگی کند. اگر امروز مسئولیت‌پذیری و مهارت زندگی روزمره را فرا نگیرد، حتما در آینده با مشکل روبه‌رو خواهد شد.
معمولا والدین تمام کارهای فرزندان را انجام می‌دهند تا او در آسایش باشد و درگیر هیچ موضوعی نباشد. باید بگوییم که این کار کاملا اشتباه است. از کارهای ساده شروع کنید. کارهایی مثل بردن بشقاب غذا به آشپزخانه یا قرار دادن کیف مدرسه در جای مشخص.
فرقی ندارد با چه کاری شروع می‌کنید، مهم این است که آموزش را شروع کنید و به او یاد بدهید که در برابر کارهای خود مسئول است. اگر این مهارت‌ها را به او آموزش دهید هم به آینده‌ی او کمک کرده‌اید و هم یک دستیار کوچک در خانه خواهید داشت.
۴. مدیریت زمان
آموزش این مهارت زندگی اصلا پیچیده نیست، فقط کافی است مسئولیت انجام کارها در زمان مشخص را به عهده‌ی کودک بگذارید. برای شروع یک ساعت زنگ‌دار تهیه کنید و از او بخواهید برای به موقع بیدار شدن در صبح و آماده شدن برای مدرسه از آن استفاده کند.
به او برنامه‌ریزی کردن را یاد بدهید و بخواهید برای انجام کارهای مدرسه و کارهای روزمره‌ی خود برنامه‌ریزی کند. به او گوشزد کنید که برای زمان بازی هم باید برنامه‌ریزی کند و آن را در برنامه‌ی روزانه‌ی خود قرار دهد.
۵. مهارتهای تصمیم‌گیری
موضوعات زیادی در آینده‌ی کودکتان قرار داد که باید برای آن‌ها تصمیم‌گیری کند. موضوعاتی مثل انتخاب رشته‌ی تحصیلی، انتخاب شغل و شریک زندگی. اما سوال این است که این مهارت زندگی را چطور در زمان کودکی به او آموزش دهید؟
برای آموزش این مهارت ابتدا از کودک بخواهید بین ۲ بازی یکی را انتخاب کند، یا بین ۲ نوع لباس مختلف یا غذای مختلف یکی را انتخاب کند. با انتخاب بین دو گزینه کودک متوجه می‌شود که هر تصمیمی عواقبی همراه دارد و او باید آن را بپذیرد.
شما می‌توانید در روند تصمیم‌گیری به او کمک کنید و راهنمایی‌اش کنید تا بتواند مزایای و معایب هر گزینه را بسنجد و در انتها برای انتخاب یکی تصمیم بگیرد.
۶. مدیریت پول و بودجه‌بندی
این مهارت یکی از اساسی‌ترین مهارتهای زندگی است. هر هفته یا هر دو هفته یک بار مقدار مشخصی پول توجیبی به فرزندتان بدهید و از او بخواهید برای هزینه‌هایش از آن پول استفاده کند. اگر وسیله‌ای نیاز دارد که که قیمت آن بیشتر از پول توجیبی‌اش است، به او آموزش دهید که پس‌انداز کند.
حتی می‌توانید به او بگویید هر دفعه که بخشی از پول توجیبی خود را پس‌انداز می‌کند شما هم مبلغ مشخصی در قلک او می‌اندازید. این کار در او انگیزه‌ی بیشتری برای پس‌انداز ایجاد می‌کند. این کار به مفهوم خرید تطبیقی و زیرمجموعه‌ی آموزش بودجه‌بندی است.
به فرزندتان بگویید گاهی می‌تواند گزینه‌های ارزان‌تری را برای مصرف انتخاب کند. وقتی با هم به خرید می‌روید از او برای انتخاب بین دو کالای مشابه کمک بگیرید و این مهارت زندگی را در او پرورش دهید. با این کار به او آموزش می‌دهید پول خود را هدر ندهد و به ارزش آن احترام بگذارد.
نانا تامب می‌گوید: «من معتقدم درک اهمیت پول و مدیریت آن مساله‌ای است که باید هر کودک بالای ۱۰ سال از آن آگاه باشد.» کودکان از سن ۷ سالگی به مدرسه می‌روند و به کمک موضوعاتی مثل ریاضی با پول آشنا می‌شوند. اما هیچ کسی با آن‌ها از اهمیت پول و ارتباط آن با بودجه‌بندی، برنامه‌ریزی و پس‌انداز صحبت نمی‌کند. کودکان در مدرسه به صورت واقعی با پول سر و کار ندارند و ارزش واقعی آن را نمی‌آموزند.
برای فرزندتان یک حساب بانکی باز کنید و از او بخواهید ماهانه به آن مبلغی واریز کند. این پول می‌تواند از هدیه‌هایی که می‌گیرد تامین شود یا دستمزدی که شما برای انجام بعضی از کارها به او می‌دهید. با این کار او پس‌انداز کردن را یاد می‌گیرد و از آن لذت می‌برد.
۷. خرید کردن
همیشه در زمان خرید مواد غذایی فرزندتان را همراه خود ببرید. وقتی کودک شما کاملا با مکان‌های مختلف خرید و محل قرار گرفتن مواد غذایی مختلف آشنا شد به او یک سبد بدهید و بخواهید یک چیز آسان را برای شما تهیه کند.
مهم‌ترین نکته دربارهی این مهارت زندگی این است که اول خودتان خرید هوشمند را یاد بگیرید.
همچنین می‌توانید هر ماه فرزندتان را مسئول خرید یک کالا کنید. مثلا یک ماه مسئول خرید آبمیوه برای منزل است. سپس به او بیاموزید چطور باید آبمیوه بخرد و هزینه‌ها را کنترل کند.
۸. آشپزی کردن ساده
کودکان هم می‌توانند آشپزی کنند. تعجب نکنید، انجام خیلی از کارهای ساده‌ی آشپزی و پختن غذاهای ساده برای کودکان امکان‌پذیر است. می‌توانید این کار را با درست کردن یک ساندویچ نان و پنیر شروع کنید. به او آموزش دهید که باید چطور از مواد غذایی موجود استفاده کند تا یک ساندویچ خوشمزه داشته باشد.
حتی می‌توانید از آن‌ها بخواهید در تهیه‌ی سالاد به شما کمک کنند. مثلا کاهو را با دست خرد کنند، لیموی تازه را فشار دهند و آبلیمو بگیرند یا سبزیجات خرد شده را با هم مخلوط کنند.
همچنین می‌توانید در هنگام پخت غذا یک چهارپایه در کنار اجاق گاز بگذارید تا فرزندتان روی آن بایستد و با نحوه‌ی پخت غذاها آشنا شود. گاهی هم به او ادویه‌ها را بدهید تا در غذا بریزد.
۹. حفظ محیط زیست و اهمیت آن
القای اهمیت محیط زیست و پایداری آن به کودکان در سنین پایین به آن‌ها کمک می‌کند که با کره‌ی زمین و محیط زیست اطراف مهربان باشند. تاثیر تغییرات در سبک زندگی بر محیط زیست را به فرزندتان آموزش دهید و به آن‌ها بگویید قبل از انجام هر کاری به تاثیر آن بر محیط زیست فکر کنند.
همچنین آن‌ها را به انجام فعالیت‌های زیست محیطی تشویق کنید. کارهایی مثل باغبانی یا جمع‌آوری زباله و انداختن آن به سطل آشغال را به او بسپارید. اگر حیاط دارید بخشی از آن را به او بدهید تا هرچه می‌خواهد بکارد.
به او کمک کنید که بذرهایی را بکارد و مسئول آبیاری و رسیدگی به آن‌ها باشد. اگر حیاط ندارید و در آپارتمان زندگی می‌کنید می‌توانید یک یا چند گلدان را به این کار اختصاص دهید. می‌توانید با خواندن مطلب راهنمای کامل کاشت انواع سبزیجات در خانه و آپارتمان با گیاهانی که می‌توانید در آپارتمان بکارید آشنا شوید.
۱۰. انجام کارها به صورت کامل
اجازه دهید فرزندتان کارهای ساده و شخصی را به صورت کامل انجام دهد. کارهایی مثل بستن کیف مدرسه، مرتب کردن رختخواب یا خوردن غذا. می‌توانید برای تشویق آن‌ها به این کار کمی ماجرا را هیجان‌انگیز کنید. مثلا ملافه‌ها و روبالشی با طرح کارتون مورد علاقه‌ی او بخرید تا از مرتب کردن رختخواب خود لذت ببرد.
می‌توانید برای صبحانه برای چیدن میز صبحانه هم از او کمک بگیرید. اجازه دهید تا چند عدد پنکیک بپزد یا بشقاب و لیوان‌های صبحانه را روی میز بچیند. بگذارید خودش لقمه‌های صبحانه را آنطور که دوست دارد آماده کند و بخورد.
۱۱. ارتباط با مردم
همه‌ی ما دربارهی ارتباط با غریبه‌ها و خطرهایی که دارد به کودکان خود آموزش داده‌ایم. به او گفته‌ایم منطقی نیست که یک شخص غریبه به او نزدیک شود و باید حتما این مورد را به ما اطلاع دهد. در کنار این موضوع می‌توانیم روش ارتباط صحیح با مردم و رفتار اجتماعی در بین بزرگسالان را به او آموزش دهیم. همچنین به او بگوییم که چه تفاوت‌هایی بین غریبه‌های خوب و بد وجود دارد.
به آن‌ها یاد دهید که چطور با دیگران دوست شوند و چطور با بزرگسالان رفتار کنند. فراموش نکنید که در طول آموزش و تعامل آن‌ها با دیگران باید حضور داشته باشید و نظارت کنید. به این موضوع فکر کنید که ما روزانه با افراد مختلفی ارتباط داریم و اگر نحوه‌ی ارتباط را در کودکی به فرزندتان آموزش ندهید در بزرگسالی با مشکل مواجه خواهد شد.
۱۲- انجام نظافت و کارهای مختلف خانه
حق دارید، مشارکت با کودکان برای تمیز کردن خانه واقعا دشوار است اما اعتماد کنید، کارهای کوچک را به آن‌ها بسپارید و بعد از مدتی متوجه می‌شوید که ارزشش را داشته است. احتیاجی نیست کارهای سنگین را به آن‌ها بسپارید، کارهای سبک و ساده سهم آن‌هاست.
از فرزندتان بخواهید اتاقش را تمیز نگه دارد، تخت‌خواب خود را مرتب کند و مطمئن شود که همه چیز در جای مناسب خودش قرار دارد. بعد از مدتی از او بخواهید ظرف‌هایی که در آن‌ها میوه یا غذا می‌خورد را تمیز کند.
می‌توانید گردگیری میزها یا چیدن وسایل روی میز را به او بسپارید. اگر کودکی در سن ابتدایی دارید از او بخواهید کیسه‌ی زباله را از خانه بیرون ببرد. برای سپردن کارهای تمیزکاری به فرزندتان خلاقیت داشته باشید و با توجه به شخصیت و علایق او این کار را بکنید.
از او بخواهید در انجام کارهایی به شما کمک کند و بابت این کار دستمزد بگیرد! بله دستمزد بگیرد. البته این کار را می‌توانید در زمان‌هایی که او نیاز به پول دارد انجام دهد و در زمان‌های دیگر به او دستمزدی ندهید. با این کار هم با ارزش پول آشنا می‌شود و هم یاد می‌گیرد که فقط در ازای دریافت دستمزد کار نکند.
۱۳. آداب معاشرت و نحوه‌ی سفارش در رستوارن‌ها
به کودک خود آداب معاشرت و نحوه‌ی رفتار در رستوران را آموزش دهید. با او تمرین کنید که چطور می‌تواند غذای خود را در رستواران سفارش دهد. به او اجازه دهید خودش غذا را از منو انتخاب کند و به تنهایی برای غذا خوردن تصمیم بگیرد.
همچنین به او نحوه‌ی کار با چاقو و چنگال را یاد دهید. به او آموزش دهید چطور غذا را برش بزند و بعد از تمام شدن غذا چه رفتاری داشته باشد. یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید به فرزندتان آموزش دهید نحوه‌ی رفتار با پیشخدمت است. یادگیری این مهارت زندگی برای آینده‌ی او ضروری است.
۱۴. روش استفاده از نقشه‌ها
این کار را با آموزش مسیرهای اطراف خانه شروع کنید و از او بخواهید وقتی که در راه خانه هستید شما را راهنمایی کند و مسیر درست را بگوید. برای این کار باید به او روش خواندن نقشه را آموزش دهید. بعد از اینکه فرزندتان با نقشه آشنا شد به او دربارهی GPS و روش استفاده از آن آموزش دهید تا بتواند از مسیریاب‌ها به درستی استفاده کند.
۱۵. شست‌وشوی لباس
برای شستن لباس‌ها و کار با ماشین لباسشویی از فرزند خود کمک بخواهید. به او آموزش دهید که چطور می‌تواند ماشین لباسشویی را روشن کند و از برنامه‌های مختلف استفاده کند. همچنین به او دربارهی مقدار مناسب مواد شوینده، نحوه‌ی کار با خشک کن و کارهای مختلف مربوط به ماشین لباسشویی آموزش دهید.
۱۶. مبانی سفر
یکی دیگر از مهارتهای مهمی که باید به کودک خود آموزش دهید اصول سفر است. از آموزش دوچرخه سواری گرفته تا نحوه‌ی استفاده از وسایل نقلیه‌ی عمومی را به او آموزش دهید. مطمئن شوید که فرزندتان می‌داند که چطور مسیر را انتخاب و طی کند.
به او یاد دهید چطور بلیط اتوبوس یا مترو را بخرد و با آن‌ها مسیر مدرسه و خانه را طی کند. این‌ها مهارتهای ساده اما مهمی هستند که فرزندتان در موارد اضطراری به آن‌ها نیاز خواهد داشت.
۱۷. نگاه کردن به موقعیت از دید دیگران
وقتی فرزندتان با دوستش به مشکل خورده و احتمالا دعوا کرده است به شما مراجعه می‌کند و ماجرا را تعریف می‌کند. اینجاست که باید به او یاد بدهید موضوع را از دید طرف مقابل هم ببیند. او را تشویق کنید که خودش را به جای دوستش بگذارد و دوباره به قضیه نگاه کند.
در هر فرصتی که پیش می‌آید دربارهی واکنش‌های احساسی افراد مختلف به او توضیح دهید. بگویید که چرا یک نفر در حال حاضر غمگین یا عصبانی است. این کار توانایی حل مساله را در کودک پرورش می‌دهد و سطح درک آن‌ها از افراد اطراف‌شان را افزایش می‌دهد.
۱۸. انعطاف‌پذیری و سازگاری
مهارت زندگی مهم دیگری که باید به فرزند خود آموزش دهید مهارت تاب‌آوری است. اولین قدم برای این کار این است که گاهی اجازه دهید کودک به تنهایی با شرایط بحرانی یا چالشی روبه‌رو شود و خودش برای برطرف کردن آن تصمیم بگیرد.
فرزندتان را به این مهارت زندگی مجهز کنید تا برای مقابله با چالش‌ها در زندگی آماده باشد. آن‌ها باید انعطاف‌پذیری را یاد بگیرند و خود را با تغییرات مختلف و محیط‌های متفاوت سازگار کنند.
مطمئن شوید ارتباط‌تان با کودک نزدیک و دوستانه است و می‌توانید شرایط او را در زمان مواجهه با چالش درک کنید. همچنین بسیار مهم است که شما هم به عنوان والدین انعطاف‌پذیر باشید و به عنوان الگو برای او عمل کنید.
سخن آخر
اساس و پایه‌ی شخصیت افراد تا سن ۶ یا ۷ سال شکل می‌گیرد و آموزش مهارتهای زندگی در این دوره‌ی سنی بسیار مهم است. کودک شما باید در این مرحله‌ی سنی تقریبا از نظر عملکردی در خانه مستقل باشد. همچنین باید با پیروی از قوانین و اصول ایمنی آشنا باشد. این موضوع نشان دهنده‌ی قدرت درک و استدلال در او است.
چند مهارت زندگی دیگر که در این مطلب به آن پرداخته نشد مهارت مهربانی، مثبت بودن، صبر، استقامت، ایمان به خود و سخت‌کوشی در کودکان است. توسعه‌ی مهارتهای زندگی بسیار مهم است و کودکان با یادگیری آن‌ها می‌توانند شخصیتی که قرار است در آینده داشته باشند را در ذهن تصور کنند.
این آموزش‌ها باید به شکلی سرگرم کننده و جذاب پیش برود تا فرآیند یادگیری مشتاقانه پیش برود و نگرانی‌ای در این ارتباط نداشته باشیم.
در این مطلب تقریبا تمام مهارتهای اساسی برای حضور در جامعه را ذکر کردیم. اگر فکر می‌کنید مهارت دیگری وجود دارد که کودکان باید آن را یاد بگیرد در قسمت کامنت‌ها بنویسید.
منبع: flintobox
عالی بود