کاوشگر تیان‌ون-۱ چین با موفقیت وارد مدار مریخ شد
فضاپیمای تیان‌ون-۱ چین با فاصله‌ی یک روز از مدارگرد امارات، وارد مدار سیاره‌ی سرخ شد تا گام مهمی از این مأموریت بلندپروازانه به مریخ با موفقیت برداشته شود.
این موفقیت چین را به ششمین کشوری تبدیل می‌کند که به مریخ دست یافته است. پیش از این آمریکا، شوروی، آژانس فضایی اروپا، هند موفق به انجام این کار شده بودند و دیشب هم کاوشگر «امید» (مسبار الأمل) امارات با موفقیت به مدار مریخ دست یافت.
فضاپیمای تیان‌ون-۱ چین یک مأموریت بلندپروازانه به مریخ محسوب می‌شود. زیرا این کشور تا کنون به مریخ دست پیدا نکرده بود و اکنون با مأموریتی کامل راهی این سیاره شده است. تیان‌ون-۱ شامل یک مدارگرد، یک سطح‌نشین و یک مریخ‌نورد است و سلامت رسیدن به مدار مریخ مقدمه‌ای برای فرود سطح‌نشین و مریخ‌نورد در ماه‌های آینده و احتمالا در ماه می (اردیبهشت) است.
«تیان‌ون-۱» (Tianwen-1) به معنای «کاوش آسمان‌ها» پس از آن برنامه‌ریزی شد که کاوشگر مریخ قبلی این کشور که با همکاری روسیه پرتاب شد، از رسیدن به خارج از مدار زمین بازماند و شکست خورد. این بار اما فضاپیمای چینی از خاک چین و توسط موشک لانگ مارچ ۵ راهی مریخ شد.
این مأموریت بلندپروازانه از طریق ابزارهای گوناگونی به بررسی ویژگی‌های مریخ می‌پردازد. برای نمونه مدارگرد توسط یک دوربین با وضوح بالا، یک طیف‌سنج، یک مغناطیس‌سنج و یک ابزار راداری نقشه‌برداری از یخ در کنار دیگر ابزارهای علمی این سیاره را مطالعه خواهد کرد. این مدارگرد همچنین وظیفه‌ی برقراری ارتباط با سطح‌نشین و مریخ‌نورد را بر عهده دارد. اما این مأموریت پیش از این هم داده‌های جالبی به زمین فرستاده است. از جمله یک سلفی که در راه مریخ از خود گرفت و یک تصویر سیاه و سفید که مریخ را از فاصله‌ی ۲٫۲ میلیون کیلومتری نشان می‌دهد.
طرحی گرافیکی از مسیر طی شده توسط تیان‌ون-۱ برای ورود به مدار مریخ
Credit: CNSA
مریخ‌نورد تیان‌ون-۱ هم دارای دوربین‌ها، ابزارهای سنجش آب‌وهوا و زمین‌شناختی است و از یک رادار نفوذپذیر به خاک برای بررسی سفره‌های آب زیرزمینی بهره می‌برد. سفره‌هایی که به گفته‌ی انجمن سیاره‌ای می‌توانند میزبان حیات میکروبی باشند و شناسایی آن‌ها در مریخ گام مهمی در جست‌وجوی حیات در نقاط دیگر خواهد بود.
اگر مجموعه‌ی سطح‌نشین و مریخ‌نورد در ماه‌های آینده با موفقیت بر سیاره‌ی سرخ بنشینند، چین پس از آمریکا دومین کشوری خواهد بود که برای مدت زمانی قابل توجه، یک کاوشگر را روی خاک مریخ به‌کار می‌گیرد. پیش از این کاوشگر اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۷۱ میلادی نخستین برخورد نرم را روی خاک این سیاره انجام داد اما کمتر از ۲ دقیقه پس از برخورد برای همیشه خاموش شد.
طبق برنامه‌ریزی مدارگرد تیان‌ون-۱ حداقل برای یک سال مریخی یا حدود ۶۸۷ روز زمینی به فعالیت بپردازد و طول عمر مریخ‌نورد این مجموعه هم ۹۰ روز مریخی یا ۹۳ روز زمینی برآورد شده است.
مأموریت تیان‌ون-۱ گام آغازین چین برای بررسی دقیق مریخ است و این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ میلادی، نمونه‌هایی از خاک مریخ را به زمین بیاورد و آن‌ها را برای بررسی نشانه‌های حیات و علت تبدیل مریخ از سیاره‌ای گرم و مرطوب به سیاره‌ای سرد و خشک مطالعه کند.
علاوه بر چین، ناسا هم برنامه‌های مشابهی را دنبال می‌کند و کاوشگر «پشتکار» (Perseverance) آمریکا در ۱۸ فوریه (۳۰ بهمن) برای فرود بر سطح مریخ برنامه‌ریزی شده است. بدین ترتیب شمار کشورهای فعال در زمینه‌ی کاوش منابع فرازمینی، رو به افزایش است و این‌طور که انجمن سیاره‌ای می‌گوید «این فعالیت‌ها به معنای فرصت‌های بیشتر برای همکاری‌های جهانی است. کاوش‌های فضایی بهترین‌ها را برای ما به همراه دارد و وقتی ملت‌ها با هم همکاری می‌کنند، همه برنده‌اند.»
عکس کاور: طرحی گرافیکی از رسیدن کاوشگر تیان‌ون-۱ چین به مدار مریخ
Credit: CNSA
منبع: Space
