سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت هفتم): اِلِمِنتال‌ها
بازی‌های نقش‌آفرینی رومیزی موفق نشدند به‌طور گسترده در فرهنگ ایران جا بیفتند، ولی میراث آن‌ها، یعنی بازی‌های ویدئویی نقش‌آفرینی این عدم محبوبیت را جبران کردند و امروزه بازی‌های نقش‌آفرینی، چه غربی و چه ژاپنی، طرفداران بسیار زیادی در کشورمان دارند. شاید باورش سخت شود، ولی همه‌ی این بازی‌ها به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم یک ریشه‌ی یکسان دارند و آن ریشه بازی نقش‌آفرینی رومیزی سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (Dungeons & Dragons) است که در سال ۱۹۷۴ به بازار عرضه شد و از آن موقع تاکنون چهره‌ی صنعت بازی را برای همیشه تغییر داد. بازی‌هایی مثل دروازه‌ی بالدور (Baldur’s Gate)، پلین‌اسکیپ تورمنت (Planescape Torment)، شب‌های نوروینتر (Neverwinter Nights) اقتباسی مستقیم از دی‌انددی هستند و عناوین بسیار زیاد دیگر مثل ویچر (The Witcher) و عصر اژدها (Dragon Age) به‌طور مستقیم و غیرمستقیم از بازی‌های دی‌انددی الهام گرفتند تا مسیری متفاوت را طی کنند. در این سری مقالات قصدمان بر این است که با دنیای دی‌انددی بیشتر آشنا شویم، چون آشنایی با دی‌انددی به معنای آشنایی با بخشی بزرگ از دنیای گیم است. با ما همراه باشید.
آتش، خاک، هوا و آب.
متاسفانه در دنیای دی‌انددی به‌ندرت پیش می‌آید که این عناصر در راستای به وجود آوردن یک ابرقهرمان با یکدیگر ترکیب شوند، ولی همه‌یشان بخشی جدایی‌ناپذیر از فرآیند آفرینش هستند و گاهی هم به اشکال مختلف در جهان مادی تجسم پیدا می‌کنند.
تجسم‌های خالص عناصر چهارگانه به‌عنوان المنتال‌ها (Elemental) شناخته می‌شوند و به جهان‌های المنتال (Elemental Planes) تعلق دارند. المنتال‌ها فکر یا هدفی مخصوص به خود ندارند و معمولاً جادوگران آن‌ها را به زور به خدمت خود می‌گیرند. ولی المنتال‌ها و جهانی که به آن تعلق دارند جزو جنبه‌های قدیمی و جالب دنیاسازی دی‌انددی هستند.
در این مطلب قصدمان بر این است که به چهار نوع المنتال اصلی و جهانی که به آن تعلق دارند بپردازیم و همچنین برخی از المنتال‌های دیگر را که رواج کمتری دارند بررسی کنیم.
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت اول): تاریخچه‌ی بازی رومیزی سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت دوم): آبولث‌ها
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت سوم): نظاره‌گرها
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت چهارم): خزندگان لاشخور
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت پنجم): اژدهایان
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت ششم): دیوها و شیاطین
تاریخچه‌ی انتشار المنتال‌ها
المنتال‌ها برای اولین بار در ست اصلی دی‌انددی در سال ۱۹۷۴ معرفی شدند و چهار المنتال اصلی با عنوان المنتال هوا، خاک، آتش و آب معرفی شدند. درباره‌ی نحوه‌ی به وجود آمدن آن‌ها گفته شده بود که یک نفر باید آن‌ها را احضار کند. عامل محدودکننده این بود که هر نفر در هر روز فقط می‌توانست یک نوع المنتال را احضار کند. اگر شخصی که المنتال را احضار کرده، بنا به هر دلیلی کنترلش را روی آن از دست بدهد، المنتال فوراً به او حمله خواهد کرد.
در مکمل گری‌هاوک (Greyhawk) المنتال‌ها کمی قوی‌تر ظاهر شدند و در مقابل همه‌ی اسلحه‌های عادی و جادویی که قدرت‌شان زیر +۲ بود مصون بودند.
در ویرایش نخست ای‌دی‌انددی المنتال‌ها نسبت به گذشته تغییر خاصی نکردند. همچنین در این ویرایش دستورالعمل جهان‌ها (Manual of the Planes) منتشر شد، مکملی که در آن تعدادی از جهان‌ها یا ابعاد زمانی/مکانی دیگر شرح داده شدند و جهان المنتال‌ها هم جزوشان بود.
تصویری از طرح جلد دستورالعمل جهان‌ها
در ویرایش نخست فرهنگ هیولاشناسی ۲ تعداد زیادی از جانورانی که ساکنین این جهان‌ها بودند، مثل خفاش‌های آتشین (Flame Bats) و اسب‌های اژدهایی (Dragon Horses) معرفی شدند. در این کتاب، پاراالمنتال‌ها (Paraelemental) نیز معرفی شدند. پاراالمنتال‌ها متعلق به جهان‌هایی بین چهار جهان المنتال اصلی بودند. از پاراالمنتال‌ها می‌توان به دو مورد زیر اشاره کرد:
- المنتال‌های یخی (Ice Elemental)، که به ناحیه‌ای که در آن هوا و آب با هم ترکیب می‌شوند تعلق دارند
- المنتال‌های مذاب (Magma Elemental)، که به ناحیه‌ای که در آن آتش و خاک با هم ترکیب می‌شوند تعلق دارند
در ویرایش‌های آتی تمرکز اولیه روی چهار المنتال اصلی باقی ماند و در ویرایش سوم این قانون که هر روز فقط یک المنتال قابل احضار است، از بازی حذف شد. در ویرایش پنجم فرهنگ هیولاشناسی هر چهار المنتال اصلی حضور دارند و در کتاب دشمنان، اثر موردن‌کاینن (Mordenkainen’s Tome of Foes) میرمیدون‌های (Myrmidon) المنتال مورد اشاره قرار گرفتند، یعنی المنتال‌هایی که داخل زره‌ای حبس شده‌اند.
با توجه به این‌که هنوز کتاب «دستورالعمل جهان» جدیدی مخصوص ویرایش پنجم منتشر نشده، منبع اصلی این مقاله اطلاعات به‌جامانده از ویرایش ۳.۵ خواهد بود، چون ویرایش چهارم در مقایسه با ویرایش پنجم کیهان‌شناسی متفاوت‌تری داشت.
تصویری از چهار المنتال اصلی
ویژگی‌های اصلی المنتال‌ها
همان‌طور که اشاره شد، المنتال‌ها فقط در مواقعی‌که کسی آن‌ها را احضار کند، در جهان مادی تجسم پیدا می‌کنند. این نیرو ممکن است جادوگری باشد که طلسمی اجرا کرده یا از یک شیء جادویی استفاده کرده است.
فرا خواندن یک المنتال به جهان مادی به آن‌ها شکل می‌دهد، چون در حالت معمول آن‌ها در جهان خودشان اشباحی سرگردان هستند. به همین خاطر المنتال‌های احضارشده اشکال و اندازه‌های مختلفی به خود می‌گیرند و قدرت متفاوتی دارند. شکل آن‌ها از لکه‌های متحرک از جنس خاک و آتش تا هیولاهای بزرگی از جنس طوفان و موج متفاوت هستند.
تصویری از یک ماجراجو در حال بازی کردن با المنتال‌های کوچک
شخصی که به احضار کردن المنتال‌ها در دنیای مادی تمایل داشته باشد، صرفاً با استفاده از قوه‌ی اراده‌ی خود آن‌ها را اسیر خواهد کرد. المنتال‌ها علاقه ندارند تا از عنصر ذاتی خود بیرون کشیده شوند و به خدمت کسی دربیایند، برای همین احضارکننده‌ای که موفق نشود المنتال را تحت‌کنترل خود نگه دارد، به هدف اصلی آن‌ها تبدیل خواهد شد.
اما فراتر از این، المنتال‌ها از هوش کمی برخوردارند و خواسته‌ی اصلی‌شان این است که شاد و آزاد در جهان خود شناور باشند. هر نوع المنتال می‌تواند به گویشی از زبان باستانی (Primoridal Language) منحصر به جهانش حرف بزند. این زبان‌های باستانی به شرح زیر هستند:
- آکوئن (Aquan) برای المنتال آب
- اورن (Auran) برای المنتال هوا
- ایگنِن (Ignan) برای المنتال آتش
- ترن (Terran) برای المنتال خاک
ولی المنتال‌ها به‌ندرت تصمیم می‌گیرند لب به سخن باز کنند.
المنتال‌های آتش
المنتال‌های آتش، همان‌طور که از اسمشان برمی‌آید، موجوداتی از جنس آتش هستند و صرفاً با لمس کردن هر ماده‌ی اشتعال‌پذیری که اطراف‌شان باشد، آن را به آتش می‌کشند. المنتال‌های آتش عموماً شبیه به یک کپه‌ی آتش در هیبت انسان هستند که دو دست شعله‌ور دارند. دشمن اصلی امنتال‌های آتش آب است و اگر آب روی آن‌ها ریخته شود، جثه‌ی آن‌ها کوچک‌تر می‌شود و آن‌ها هم از شدت درد فس‌فس می‌کنند.
تصویری از یک المنتال آتش
المنتال‌های آتشی که جثه‌ای بزرگ دارند، صرفاً با حرکت کردن هر چیزی را که دور و برشان است خاکستر می‌کنند و حمله کردن فیزیکی به چنین موجودی کاری بس خطرناک است.
جهان المنتال آتش نیز قلمرویی است که از پیدایش کائنات در آتش غرق بوده و تا پایان دنیا نیز خواهد سوخت. زمین جهان المنتال آتش از خاکستر، مواد مشتعل و شعله‌های بزرگ تشکیل شده است. هوای آن سرشار از حرارتی است که ریشه‌ی آن به طوفان‌های آتشین برمی‌گردد و اقیانوس‌های بی‌انتهایی از مواد مذاب سرتاسر آنجا را فرا گرفته است.
همان‌طور که می‌توانید حدس بزنید، جهان المنتال آتش برای بیشتر موجودات مرگبار است، ولی موجوداتی که به آتش علاقه دارند و با آن سازگار هستند، موفق شده‌اند در آنجا تمدن‌های کوچکی به وجود بیاورند. برجسته‌ترین تمدن در جهان المنتال آتش شهر بِرَس (City of Brass) است.
تصویری از جهانی که المنتال‌های آتش به آن تعلق دارند
المنتال‌های هوا
المنتال‌های هوا به شکل حجمی تغییرپذیر و ابرمانند از هوا ظاهر می‌شوند که ته‌چهره‌ای شبه‌انسانی روی سرشان دیده می‌شود. المنتال‌های هوا به‌عنوان موجوداتی چابک و سریع شناخته می‌شوند و می‌توانند با تغییر دادن بدن‌شان، طوفان و گردباد به وجود بیاورند و با استفاده از باد هرآن‌چه را که اطراف‌شان هست از جا بلند کنند.
تصویری از یک المنتال هوا
به‌خاطر این قدرت‌ها، المنتال هوایی که جثه‌اش به‌قدر کافی بزرگ باشد، می‌تواند میدان مبارزه را کاملاً تحت اختیار خود دربیاورد و کاری کند که هیچ چیز و هیچ کس سر جایش باقی نماند.
جهان المنتال هوا تقریباً از هیچ چیز جز هوا پر نشده است، هوایی که در همه‌ی جهات تا بی‌نهایت ادامه دارد. در این جهان ابرهایی وجود دارند و رطوبت به‌قدر کافی جمع می‌شود تا طوفان به وجود بیاورد، ولی اگر موجودی قادر به پرواز نباشد، به هنگام ورود به این جهان برای مدتی طولانی سقوط خواهد کرد.
البته نیروی گرانش در جهان المنتال هوا تثبیت‌شده نیست؛ یعنی موجودی که در حال سقوط کردن باشد می‌تواند بنا بر اختیار خود مسیر سقوط خود را تغییر دهد. موجوداتی که قادر به پرواز باشند، در این جهان احساس راحتی خواهند کرد.
لازم به ذکر است که گاهی می‌توان تکه‌هایی از زمین سفت و خشکی را در جهان المنتال هوا پیدا کرد که از جهان مادی به آنجا وارد شده‌اند. گاهی جادوگرهای قدرتمند و موجودات دیگر در این خشکی‌های معلق برای خود خانه درست می‌کنند. اگر بتوانید غذا و جای خواب پیدا کنید، این جهان جای بدی برای زندگی نیست.
تصویری از جهانی که المنتال‌های هوا به آن تعلق دارند
المنتال‌های خاک
از بین چهار المنتال اصلی، المنتال‌های خاک بیشترین زور بازو را دارند و المنتال‌های خاک درشت‌اندام می‌توانند هر چیزی را خرد و خاک‌شیر کنند.
المنتال‌های خاک موجوداتی درشت‌اندام با هیبت انسان هستند که بدن‌شان از سنگ، خاک، فلزات و حتی جواهرات تشکیل شده است. سرعت حرکت آن‌ها پایین است و ضربات‌شان بسیار سنگین و کوبنده.
تصویر یک المنتال خاک
المنتال‌های خاک همچنین توانایی این را دارند تا لابلای سنگ و کولاخ، به‌راحتی قدم زدن روی زمین صاف حرکت کنند، ویژگی‌ای که باعث می‌شود در جهان بومی خود بسیار احساس راحتی کنند.
جهان المنتال خاک به‌کل از صخره، خاک و سنگ تشکیل شده و هر از گاهی غارها و تونل‌هایی را نیز می‌توان در آن پیدا کرد. بنابراین هر غریبه‌ای که به نقطه‌ای تصادفی در جهان المنتال خاک منتقل شود، به احتمال زیاد لابلای صخره‌ی جامد حبس خواهد شد و در مدتی کوتاه خفه خواهد شد.
تصویری از جهانی که المنتال‌های خاک به آن تعلق دارند
بسیاری از موجودات می‌توانند در این جهان طوری بین صخره‌ها حرکت کنند که انگار آب است، ولی بعضی از موجودات دیگر – مثل اژدهایان و دورف‌ها – نیز در غارهای فضادار این جهان برای خود خانه می‌سازند.
با این حال، این جهان مکان امنی نیست و بازدیدکننده‌هایی که به امید پیدا کردن گنج بین رگ‌های سنگ‌جواهر به آنجا می‌آیند، به احتمال زیاد در تونل‌ها زیر آوار فرو خواهند رفت، به‌دست ساکنین بومی و متخاصم جهان کشته خواهند شد یا در غارهای بی‌انتهایش گم خواهند شد.
المنتال‌های آب
المنتال‌های آب به شکل امواجی بزرگ و غلتان یا حجم خروشانی از آب پدیدار می‌شوند که دو دست انعطاف‌پذیر و ته‌چهره‌ای شبه‌انسانی دارند. یک المنتال آب قوی می‌تواند با استفاده از مایع طوری به حریفش ضربه بزند که او احساس کند سیمان سفت به بدنش برخورد کرده است، ولی در کنارش می‌تواند با پر کردن شش دشمن از آب او را خفه کند.
تصویری از یک المنتال آب
گفته می‌شود که آن‌ها نمی‌توانند از ۵۵ متر فراتر از بدنه‌ی آبی که از آن احضار شدند جلوتر بروند. با این حال، داخل آب تشخیص وجود آن‌ها بسیار سخت است و جنگیدن با یک المنتال آب داخل محیطی که از آب پر شده کاری بس خطرناک است، چون آن‌ها می‌توانند شما را به زیر آب بکشند، آنقدر کتک‌تان بزنند تا بیهوش شوید یا در گردابی گیرتان بیندازند و آنقدر شما را بچرخانند تا شش‌هایتان بترکند.
تصویری از یک المنتال آب
جهان المنتال آب اقیانوسی بی‌انتها است که نه سطح دارد، نه کف. با این حال، این اقیانوس به‌وسیله‌ی منبعی نامشخص روشن شده است، برای همین اگر موجودی بتواند به‌نحوی زیر آب نفس بکشد، مشکلی در زمینه‌ی دیدن محیط اطرافش نخواهد داشت.
با این‌که این جهان هیچ سطح یا کفی ندارد، برخی از قسمت‌های جهان هستند که محتوایشان بین آب یخ، آب جوش و آب تازه و آب شور متغیر است. تعداد بی‌شماری موج و جریان در این جهان جاری هستند و همراه با خود مخروبه‌جاتی حمل می‌کنند که بسیاری از موجودات آنجا را به‌عنوان خانه‌ی خود برگزیده‌اند. اگر بتوانید زیر آب نفس بکشید، جهان المنتال آب جای بدی برای زندگی نیست، چون در آن در دریایی بی‌انتها در جریان هستید.
تصویری از جهانی که المنتال‌های آب به آن تعلق دارند
جهان‌های پاراالمنتال
با این‌که در توصیف این جهان‌ها از واژه‌ی «بی‌انتها» استفاده کردم، بین این جهان‌های المنتال نواحی‌ای وجود دارند که در آن مرز دو جهان به‌نوعی با هم تلفیق می‌شود. همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردم، این نواحی جهان‌های پاراالمنتال نام دارند.
جهان‌های پاراالمنتال به‌مرور کنار گذاشته شدند، ولی به‌نوبه‌ی خود جالب هستند، برای همین اینجا بهشان اشاره خواهم کرد، هرچند برای دریافت اطلاعات درباره‌یشان باید به ویرایش نخست دی‌انددی رجوع کرد.
تصویری از نقشه‌ی جهان مادی و جایگاه جهان‌های المنتال و پاراالمنتال در اطراف آن
جهان‌های پاراالمنتال حتی از چهار جهان المنتال اصلی نیز زیست‌ناپذیرترند و سفر کردن به آن‌ها برای جادوگران سخت‌تر است، برای همین دلیل قوی‌ای برای تلاش برای سفر کردن به آن‌ها وجود ندارد. هرچند احضار کردن المنتال‌هایی که به این جهان‌ها تعلق دارد همچنان کارآمد خواهد بود.
جهان دود (Plane of Smoke) از مهی خفه‌کننده پر شده. هوای آن در نزدیکی مرزهای جهان المنتال هوا پاک‌تر و تمیزتر و در نزدیکی مرزهای جهان المنتال آتش پرتراکم‌تر و گرم‌تر است.
جهان مذاب (Plane of Magma): این جهان دریایی بزرگ از مواد مذاب است که در نزدیکی مرزهای جهان المنتال آتش به گاز سوزان تبدیل می‌شود و در نزدیکی مرزهای جهان خاک به‌شکل سنگ‌هایی جامد درمی‌آید.
جهان لجن (Plane of Ooze): این جهان از لجنی سیال تشکیل شده که مثل ماسه‌ی روان می‌ماند. این لجن در نزدیکی مرزهای جهان المنتال خاک به صخره‌های خیس و در نزدیکی مرزهای جهان المنتال آب به گِل تبدیل می‌شود.
جهان یخ (Plane of Ice): جهان یخ از یخ جامد تشکیل شده و به‌اندازه‌ی جهان المنتال خاک خطرناک است، با این تفاوت که از آنجا به‌مراتب سردتر است. این یخ در نزدیکی مرزهای جهان المنتال آب به کوه‌های یخی بزرگ تبدیل می‌شود که در آب مایع شناورند و در نزدیکی مرزهای جهان المنتال هوا به دیواری جامد تبدیل می‌شود.
سفر کردن به هیچ‌کدام از این جهان‌های پاراالمنتال کار عقلانی‌ای نیست، ولی شاید هر از گاهی نیاز پیدا کنید تا یکی از المنتال‌های آن‌ها را احضار کنید. المنتال‌های دود بسیار به المنتال‌های هوا شباهت دارند، با این تفاوت که مقدار زیادی حرارت نیز از خود ساطع می‌کنند و می‌توانند از این راه دشمن خود را خفه کنند.
تصویری از یک المنتال دود
المنتال‌های مذاب هم شامل بهترین ویژگی‌های المنتال‌های خاک و آتش هستند؛ آن‌ها حجم بزرگ و سیالی از مواد مذاب هستند که صفحات سنگی بدن‌شان را پوشانده.
تصویری از یک المنتال مذاب
وقتی صحبت از المنتال‌های لجن در میان است، به‌جای گرداب و امواج درهم‌شکننده، به گِلرودها فکر کنید. گلرود نیز می‌تواند به‌نوبه‌ی خود مرگبار باشد.
تصویری از یک المنتال لجن
المنتال‌های یخی هم می‌توانند حریف خود را بِبُرند، هم لِه کنند. همچنین آن‌ها در برابر آثار همه نوع حملات یخی مصون هستند.
تصویری از یک المنتال یخی
المنتال‌ها به‌خودی خود جزو هیجان‌انگیزترین موجودات دی‌انددی نیستند، ولی می‌توان یک کمپین کامل را بر اساس تعامل با این موجودات و جهان‌هایی که بهشان تعلق دارند نوشت و چنین کمپین‌هایی هم قبلاً نوشته شده است. تعدادی المنتال که از جهان خود به جهان مادی احضار شده‌اند، به‌اندازه‌ی هر نیرو و ارتشی که به جهان مادی تعلق داشته باشند مرگبار هستند و کشمکش‌های متعددی که ممکن است بین المنتال‌های مختلف دربگیرد، به نوبه‌ی خود جالب است.
با این‌که جنگی بزرگ بین چهار جهان المنتال اصلی و ساکنین‌شان پتانسیل زیادی برای سرگرم‌کننده بودن دارد، ولی حمله‌ی یک المنتال تک‌وتنها به یک جادوگر بی‌عرضه و کشتن او نیز می‌تواند به همان اندازه سرگرم‌کننده باشد.
منبع: Exploring Series
