هر آنچه باید درباره‌ی بلاک چین بدانید
بلاک چین که در بعضی منابع به آن فناوری دفتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger Technology) گفته می‌شود فناوری‌ای است که به کمک استفاده از تمرکززدایی و رمزگذاری از طریق هش، تاریخچه‌ی هر دارایی دیجیتالی را شفاف و غیرقابل تغییر می‌کند.
اگر بخواهیم برای درک بلاک چین از یک مثال ساده استفاده کنیم، Google Docs انتخاب خوبی است. وقتی سندی را ایجاد می‌کنیم و آن را با افراد مختلف به اشتراک می‌گذاریم در واقع سند نه کپی شده و نه منتقل‌شده است، بلکه صرفاً سند را توزیع کرده‌ایم. این کار می‌تواند یک زنجیره‌ی توزیع غیرمتمرکز ایجاد کند و همه‌ی افرادی که به این زنجیره اضافه‌شده‌اند امکان دسترسی به سند را خواهند داشت.
سند هم‌زمان در اختیار همه است و همه تغییراتی را که هرکس در سند ایجاد می‌کند را می‌بینند. هرچند فناوری بلاک چین پیچیده‌تر از به اشتراک‌گذاری یک سند است اما تشبیه مناسبی به‌حساب می‌آید زیرا توانسته است ایده‌ی پشت این فناوری را توضیح دهد. در حقیقت بلاک چین یک فناوری انقلابی برای کاهش ریسک، از بین بردن امکان کلاهبرداری و ایجاد امکان شفاف‌سازی در مقیاس‌های گسترده است.
بلاک چین چگونه کار می‌کند؟
سه مفهوم مهم در توضیح این فناوری وجود دارد:
- بلاک
- ماینر
- نود یا گره
بلاک (Block)
هر زنجیره (Chain) از چندین و چند بلوک تشکیل‌شده است و هر بلوک سه عنصر اصلی دارد:
- داده‌های موجود در بلوک.
- یک عدد کامل ۳۲ بیتی به نام nonce. هنگام ایجاد هر بلوک یک عدد تصادفی ۳۲ بیتی به نام nonce، تولید می‌شود. این عدد در ادامه هش (hash) بلوک را ایجاد می‌کند.
- یک عدد ۲۵۶ بیتی به نام هش که از طریق nonce تولید می‌شود. این عدد باید عدد کوچکی باشد، یعنی تعداد زیادی صفر در آغاز آن قرار می‌گیرند. با ایجاد اولین بلوک در زنجیره nonce، هش را تولید می‌کند و داده‌های موجود در بلوک امضاشده در نظر گرفته می‌شوند.
ماینر (Miner)
ماینرها از طریق فرایندی به نام استخراج، بلوک‌های جدیدی را به زنجیره اضافه می‌کنند. هر بلوک در بلاک چین nonce و هش منحصر به خودش را دارد اما این اعداد به بلوک‌های قبلی هم اشاره دارند. همین موضوع باعث شده است استخراج یک بلوک خاص، مخصوصاً در زنجیره‌های بزرگ کار دشواری است.
ماینرها از نرم‌افزارهای خاصی برای حل یک مسئله‌ی ریاضی فوق پیچیده استفاده می‌کنند تا هش پذیرفته‌ای تولید کنند. با توجه به اینکه nonce، ۳۲ کاراکتر است اما هش ۲۵۶ کاراکتر دارد، چیزی حدود چهار میلیارد ترکیب برای هش قابل‌تولید است. زمانی که ماینری بتواند این هش را تولید کند اصطلاحاً گفته می‌شود ماینر طلایی که طلایی رنگ نیست را استخراج کرده است و بلوک به زنجیره اضافه می‌شود.
شاید فکر کنید کسی بخواهد در بلوک‌های قبلی تغییری ایجاد کند، واقعیت این است که برای این کار نه‌تنها بلوک موردنظر باید مجدداً و با اعمال تغییرات استخراج شود که تمام بلوک‌های بعدی هم تغییر می‌کنند و باید استخراج شوند. این فرآیند عملاً دستکاری در بلاک چین را غیرممکن کرده و آن را به سیستمی امن تبدیل کرده است. هنگامی‌که یک بلوک جدید با موفقیت استخراج می‌شود، تمام گره‌های شبکه این تغییر را می‌پذیرند و ماینر هم پاداش خودش را دریافت می‌کند.
نودها یا گره‌ها
یکی از اصلی‌ترین مفاهیم حوزه‌ی بلاک چین عدم تمرکز است. این به این معنا است که هیچ‌یک از کامپیوترها و سازمان‌ها نمی‌توانند ادعای مالکیت بلاک چین را داشته باشند. بلاک چین، در حقیقت دفتر کل توزیع‌شده‌ای است که در اختیار تمام گره‌هاست. گره یا نود می‌تواند هر دستگاه الکترونیکی‌ای باشد که کپی‌ای از بلاک چین را در خود دارد و عملکرد شبکه‌ای آن را حفظ می‌کند.
هر نود یا گره کپی مخصوص خود را از بلاک چین دارد و شبکه هر بلوکی که به‌تازگی استخراج‌شده را از نظر الگوریتم بررسی، به‌روزرسانی و تائید می‌کند. شفافیت بلاک چین در این است که این تغییرات در تمام نسخه‌ها دیده می‌شوند و در حقیقت همه‌ی نسخه‌ها، نسخه‌ی اصلی هستند. برای هر کسی که در معاملات بلاک چین شرکت دارد یک شماره شناسایی الفبایی در نظر گرفته‌شده است تا معاملاتی که انجام داده‌اند مشخص باشد.
ترکیبی از اطلاع‌رسانی همگانی موضوع همراه با یک سیستم کنترل و ایجاد تعادل، به بلاک چین کمک می‌کند اعتماد کاربران را به دست آورند. در حقیقت بلاک چین را می‌توان گسترش اعتماد در بزرگ‌مقیاس به کمک فناوری دانست.
ارزهای رمزگذاری شده: آغاز ظهور فناوری بلاک چین
مشهورترین کاربرد بلاک چین در رمزارزهاست. رمز ارزها یا ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین، اتریوم یا لایت کوین می‌توانند برای خرید کالا و خدمات مورد استفاده قرار بگیرند. دقیقاً مثل اینکه پول نقد خود را به شکل دیجیتالی در اختیار داشته باشید، از رمزها می‌توان برای خرید همه‌چیز از غذایی برای وعده‌ی ناهارتان تا خانه‌ای که می‌خواهید معامله کنید استفاده کرد. برخلاف پول نقد که اطلاعات گردش آن چندان در دسترس نیست، رمز ارزها از بلاک چین استفاده می‌کنند. این فناوری هم به‌عنوان یک دفتر کل برای عموم عمل خواهد کرد و هم یک سیستم امنیتی پیشرفته است. به همین دلیل معاملاتی که در این سیستم انجام می‌شوند امن هستند و تا همیشه هم ثبت شده‌اند.
تا امروز تقریباً ۷۰۰۰ رمز ارز در جهان ثبت‌شده است و ارزش کلی این بازار چیزی در حدود ۱.۶ تریلیون دلار است. بیشتر ارزش این بازار به بیت کوین تعلق دارد. رمز ارزها در سال‌های اخیر بسیار محبوب شده‌اند و قیمت بیت کوین در برهه‌ای به شصت هزار دلار هم رسید.
محبوبیت رمز ارزها علت‌های مختلفی دارد. یکی از این دلایل امنیت بالای بلاک چین است. با توجه به اینکه هر رمز ارز دارای شماره شناسایی غیرقابل تغییری است که به یک مالک خاص تعلق دارد، دزدی در بلاک چین بسیار دشوار است. این ارزها نیاز به وجود پول‌های جداگانه در دنیا و در نتیجه سیستم بانک مرکزی را کاهش می‌دهند و دیگر دشواری‌های تبادل ارز وجود نخواهد داشت.
کسب‌وکارهای بزرگی به سمت این ارزها رفته‌اند هرچند انتقاداتی مانند نظم نداشتن این بازار و تغییرات عجیب‌وغریب قیمت، مغایرت یا نبود قوانین کار با این ارزها در کشورهای مختلف و… باعث شده‌اند عده‌ای هنوز درباره‌ی استفاده از آن‌ها مردد باشند.
اینکه آینده به ارزهای دیجیتال تعلق دارد یا نه باید براش منتظر ماند اما در حال حاضر به نظر می‌رسد بلاک چین با سرعت زیادی مشغول ریشه دواندن است و چیزهایی بیشتر از رمز ارز و بیت کوین برای جهان خواهد داشت.
