آشنایی با گیاه هاورتیا و روش‌های نگهداری از آن
هاورتیا نام سرده‌ای بزرگ از خانواده‌ی ساکیولنت‌های کوچک است که بیشتر گیاهان این سرده بومی آفریقای جنوبی هستند. اگرچه همه‌ی این گیاهان با نام مشترک هاورتیا شناخته می‌شوند، اما ممکن است بعضی گونه‌ها نام‌های دیگری هم داشته باشند. این ساکیولنت‌های کوچک می‌توانند به گیاهان آپارتمانی جذابی تبدیل شوند. معمولاً از هاورتیا در گلدان نگهداری می‌شود و تنها برای فصل تابستان به فضای باز منتقل می‌شود، اما در مناطق بدون یخبندان برخی افراد این گیاه را در باغچه پرورش می‌دهند.
هاورتیا برگ‌هایی با ظاهری متمایز دارد. برگ‌های سبز و گوشتی هاورتیا به شکل رزت رشد می‌کنند و روی این برگ‌ها با تعداد زیادی برآمدگی به رنگ سفید مرواریدی پوشیده شده است.
نگهداری از هاورتیا کار آسانی است و پرورش دادن یک هاورتیای زیبا چندان دشوار نیست. مانند بسیاری از ساکیولنت‌ها، هاورتیا رشد نسبتاً آهسته‌ای دارد.
نگهداری از گیاه هاورتیا
هاورتیا مانند سایر ساکیولنت‌ها در تابستان به نور زیاد و رطوبت کافی نیاز دارد و در زمستان باید در شرایط نسبتاً خشک‌تری از این گیاه نگهداری شود. از زیاده‌روی در آبیاری خودداری کنید، اما اجازه ندهید خاک کاملاً خشک شود. همچنین در طول بهار و تابستان که گیاه در حال رشد است، باید برنامه‌ی منظمی برای کوددهی داشته باشید.
اگر می‌خواهید در فضای باز از هاورتیا نگهداری کنید، این گیاه را در مکان‌های کاملاً آفتاب‌گیر قرار ندهید. هاورتیا در مکان‌های نیمه‌سایه بهتر رشد می‌کند. همین ویژگی است که باعث می‌شود نگهداری از هاورتیا به عنوان یک گیاه آپارتمانی کار آسانی باشد. اینکه بتوانید هاورتیا را در کنار پنجره قرار دهید به میزان آفتاب‌گیر بودن پنجره بستگی دارد. می‌توانید هاورتیا را در هر نوع گلدانی پرورش دهید اما بهتر است گلدانی را انتخاب کنید که به اندازه‌ی کافی سوراخ زهکشی داشته باشد.
نور
اگرچه هاورتیا نور زیاد را می‌پسندد اما نمی‌تواند نور شدید و مستقیم آفتاب را تحمل کند. این گیاه در زیستگاه بومی خود معمولاً در مکان‌های نیمه‌سایه رشد می‌کند و برای نمونه می‌توانید آن را در سایه‌ی یک صخره پیدا کنید. هاورتیا می‌تواند آفتاب صبحگاهی را تحمل کند اما آفتاب شدید بعدازظهر می‌تواند برگ‌های این گیاه را بسوزاند.
قرمز، زرد یا سفید شدن برگ‌های هاورتیا معمولاً نشان‌دهنده‌ی این است که گیاه بیش از اندازه در معرض نور مستقیم و شدید آفتاب قرار گرفته است. از طرفی دیگر، اگر هاورتیا به اندازه‌ی کافی نور دریافت نکند، رنگ سبز برگ‌ها کم‌رنگ می‌شود. اگر می‌خواهید در فضای بسته از هاورتیا نگهداری کنید، این گیاه کنار پنجره‌های غربی یا شرقی به خوبی رشد می‌کند.
خاک
هاورتیا خاک شنی با زهکشی بسیار خوب را می‌پسندد. می‌توانید از همه‌ی انواع خاک گلدان برای پرورش هاورتیا استفاده کنید به شرطی که زهکشی بسیار ایده‌آلی داشته باشد. البته بهترین گزینه برای پرورش هاورتیا خاک کاکتوس است.
برای اصلاح زهکشی خاک، خاک را با پرلیت، شن آکواریوم یا پوکه‌ی معدنی مخلوط کنید.
آب
در طول بهار و تابستان، هر زمان که سطح رویی خاک خشک شد برای آبیاری اقدام کنید. البته در هر نوبت آبیاری، مراقب باشید که آب همه‌ی خاک را فرانگیرد. در پاییز و زمستان باید آبیاری را کاهش دهید و فقط به اندازه‌ی گیاه را آبیاری کنید که برگ‌ها آب موجود در خودشان را از دست ندهند. هرگز اجازه ندهید قسمتی از رزت گیاه که روی خاک است برای مدتی زیر آب بماند چرا که منجر به پوسیدگی و خراب شدن گیاه می‌شود.
دما و رطوبت
هاورتیا در تابستان دمای بین ۲۱ تا ۳۵ درجه‌ی سانتی‌گراد و در زمستان دمای پایین‌تر از ۱۰ درجه‌ی سانتی‌گراد را می‌پسندد. در شرایطی که دما به پایین‌تر از ۵ درجه‌ی سانتی‌گراد کاهش پیدا می‌کند، احتمال دارد هاورتیا آسیب ببیند. در نگهداری از هاورتیا، رطوبت موضوع مهمی نیست و آن چیزی که اهمیت دارد تهویه‌ی مناسب است. این گیاه به ویژه در شب که برای فتوسنتز دی‌اکسیدکربن را جذب می‌کند به تهویه‌ی مناسب نیاز دارد.
کود
برای تغذیه‌ی هاورتیا از کود کاکتوس استفاده کنید و بر اساس روش و مقدار درج‌شده روی بسته‌بندی محصولات کوددهی را انجام دهید. در بهار و تابستان که فصل رشد گیاه است کوددهی را به شکلی منظم انجام دهید و در پاییز و زمستان کوددهی را متوقف کنید.
تعویض گلدان
هاورتیاها گیاهان کوچکی هستند که معمولاً بلندی آن‌ها به ۸ تا ۱۳ سانتی‌متر می‌رسد و نسبتاً رشد آهسته‌ای دارند. معمولاً این گیاهان در گلدان‌های کم‌عمق و پهن به گونه‌ای رشد می‌کنند که شما چند گیاه کوچک جدا از هم را می‌بینید. می‌توانید هر یک از این گیاهان کوچک را در یک گلدان بکارید. برای کاشتن هاورتیا، گلدان‌های سفالی بدون لعاب بهترین گزینه هستند؛ چراکه رطوبت اضافی خاک می‌تواند از دیواره‌های آن‌ها خارج شود. همچنین برای داشتن زهکشی مطلوب، باید گلدان به اندازه‌ی کافی سوراخ زهکشی داشته باشد.
پاگیاه‌هایی که از گیاه مادر منشعب می‌شوند به مرور زمان رشد می‌کنند و بزرگ می‌شوند. معمولاً بین ۳ تا ۵ سال طول می‌کشد تا این پاگیاه‌ها به اندازه‌ای رشد کنند که گیاه به گلدان بزرگ‌تری نیاز پیدا کند. در طول بهار و اوایل تابستان می‌توانید برای تعویض گلدان اقدام کنید. می‌توانید گیاه مادر را به همراه پاگیاه‌هایی که رشد کرده‌اند به یک گلدان پهن‌تر انتقال دهید یا اینکه پاگیاه‌ها را جدا کنید و در گلدان‌های جداگانه بکارید. برای پر کردن گلدان‌های جدید از خاک تازه استفاده کنید.
حتی اگر گیاه به یک گلدان بزرگ‌تر نیاز نداشته باشد، تعویض گلدان به این معنی که از همان گلدان قبلی استفاده کنید اما آن را با خاک تازه پر کنید، معمولاً برای گیاه مفید است. بهتر است هر ۳ تا ۵ سال یک بار این کار را انجام دهید.
تکثیر گیاه هاورتیا
یک روش کم‌هزینه برای تکثیر هاورتیا، استفاده از پاگیاه آن است. پاگیاه گیاهی جدید و کوچک است که از نزدیک‌ترین قسمت گیاه مادر به خاک منشعب می‌شود. استفاده از پاگیاه برای تکثیر گیاه، از تراکم بیش از اندازه‌ی گیاه مادر در گلدان و ایجاد ظاهری به‌هم‌ریخته جلوگیری می‌کند. مناسب‌ترین زمان برای تکثیر هاورتیا هنگامی است که ریشه‌های گیاه از گلدان خارج شده‌اند و زمان تعویض گلدان فرارسیده است.
هنگام جدا کردن پاگیاه، از چاقو یا قیچی تیز استفاده کنید و تا جایی که امکان دارد سعی کنید پاگیاه را از نزدیک‌ترین نقطه به ساقه‌ی گیاه مادر قطع کنید و مراقب باشید که بیشتر ریشه‌های پاگیاه سالم بمانند. بعد از جدا کردن پاگیاه، یک روز صبر کنید و اجازه دهید محل برش به خوبی خشک شود و بعد از آن برای کاشتن پاگیاه در گلدان اقدام کنید. برای کاشتن پاگیاه یک گلدان کوچک انتخاب کنید و برای پر کردن این گلدان از همان نوع خاکی که گیاه مادر را در آن پرورش داده بودید استفاده کنید.
آفت‌های رایج
هاورتیا مورد هجوم بیشتر آفت‌ها قرار نمی‌گیرد به جز یک آفت رایج که آن هم شپشک آردی است. این حشرات کوچک و بیضی‌شکل شیره‌ی گیاه را می‌مکند و برای از بین بردن آن‌ها دو روش وجود دارد؛ یکی حذف فیزیکی و دیگری استفاده از اسپری حشره‌کش.
همچنین اگر رطوبت اضافی برای مدتی در خاک باقی بماند، ممکن است پشه‌های قارچ‌دوست مشکلاتی ایجاد کنند. تنها کاری که برای مقابله با این آفت می‌توانید انجام دهید، اصلاح زهکشی و تغییر برنامه‌ی آبیاری است تا بتوانید مشکل رطوبت اضافی خاک را حل کنید.
مشکلات رایج در نگهداری از هاورتیا
هاورتیا گیاه نسبتاً مقاومی است و اگر شرایط ایده‌آلی برای نگهداری از آن فراهم کنید، با مشکل چندانی مواجه نمی‌شوید؛ اما شرایط نگهداری می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند که بعضی از آن‌ها رایج‌تر هستند.
ریزش برگ‌ها
ممکن است کم‌آبی علت چروکیدگی و ریزش برگ‌ها باشد. اما در بیشتر موارد علت این مشکل زیاده‌روی در آبیاری و نتیجه‌ی آن یعنی پوسیدگی ریشه است. خاک خیس می‌تواند باعث نابودی ریشه‌ها بشود.
تا زمانی که رطوبت اضافی خاک خارج نشود، این رطوبت باعث بسته شدن منافذ خاک می‌شود و خاک نمی‌تواند فرایند تبادل گازها را انجام دهد یا به اصطلاح نفس بکشد. نتیجه‌ی ماندگاری این شرایط مرگ ریشه به دلیل کمبود اکسیژن است.
برای جلوگیری از بروز این مشکل، تنها زمانی برای آبیاری اقدام کنید که سطح رویی خاک خشک شده باشد و هرگز اجازه ندهید گیاه برای مدتی در خاک کاملاً خیس قرار داشته باشد.
زرد شدن برگ‌ها
معمولاً قرار گرفتن هاورتیا در معرض نور زیاد و شدید آفتاب باعث زرد شدن برگ‌های این گیاه می‌شود. دلیل قرمز یا سفید شدن برگ‌های هاورتیا هم همین مسئله است. انتقال گیاه به مکانی نیمه‌سایه می‌تواند این مشکل را حل کند. البته نباید گیاه را به مکانی کاملاً سایه انتقال دهید.
منبع: Thespruce
