دانشمندان درون مومیایی ۳۵۰۰ ساله را با اسکنرهای پیشرفته آشکار کردند

پژوهشگران با کمک اسکنرهای پیشرفته، مومیایی آمنهوتپ یکم، فرعون مصر باستان را رمزگشایی کردند و یک مرد ۳۵ ساله‌ی ظاهرا سالم را نشان دادند اما همچنان هیچ سرنخی درباره‌ی چگونگی مرگ او کشف نشد.

دانشمندان مصری یک مومیایی ۳۵۰۰ ساله را به‌صورت دیجیتالی باز کردند و گوشه‌ای از اسرار آن را که قرن‌ها از چشم پژوهشگران دور مانده بود، آشکار ساختند. کارشناسان دانشگاه قاهره از CT اسکن سه‌بعدی استفاده کردند تا تصویری از آنچه در زیر لایه‌های لباس و حتی پوست است، ایجاد کنند.

«سحر سلیم» (Sahar Saleem) استاد رادیولوژی و نویسنده‌ی اصلی این مطالعه گفت: «این اسکن‌ها با جزئیات بی‌سابقه‌ای جسد آمنهوتپ یکم (Amenhotep I) را نشان می‌دهند.»

جمجمه و اسکلت آمنهوتپ کیم درون مومیایی
Credit: S. Saleem and Z. Hawass

این جسد از زمان کشف در سال ۱۸۸۱ میلادی در سایت باستان‌شناسی «دیر البحری» در رودخانه‌ی نیل، بدون هیچ مزاحمتی خوابیده بود. طبق این گزارش، اغلب مومیایی‌های سلطنتی کشف شده در قرن‌های ۱۹ و ۲۰ مدت‌هاست که باز شده‌اند.

چون بقایای آمنهوتپ یکم بسیار عالی درست شده و باقی مانده بود، با حلقه‌های گل و یک ماسک ظریف با سنگ‌های رنگارنگ تزئین شده بود، دانشمندان تصمیم گرفتند که این چیدمان را برهم نزنند. اما اکنون به لطف فناوری مقطع‌نگاری رایانه‌ای (Computer Tomography) یا CT دانشمندان موفق به رمزگشایی از این مومیایی شدند.

حکاکی تاریخی مومیایی آمنهوتپ یکم از سال ۱۸۸۸ میلادی
Credit: Bildagentur Online/UIG /Getty images

آن‌ها با استفاده از اسکنرهای پیشرفته دریافتند که آمنهوتپ اول در زمان مرگ حدود ۳۵ سال سن داشته است. به گفته‌ی سلیم، قد او حدود ۱۶۹ سانتی‌متر بوده است و ختنه شده، دارای چانه‌ای باریک، بینی باریک و کوچک، موهای مجعد و دندان‌های بالایی تقریبا جلوتر بوده است. او همچنین او سالم به‌نظر می‌رسد و هیچ جراحتی دیده نمی‌شود.

سلیم درباره‌ی آمنهوتپ یکم گفت: «به‌نظر می‌رسد که او از نظر فیزیکی شبیه پدرش بوده است. معلوم نیست که چرا در این سن کم درگذشته است. ما هیچ زخم یا تغییر شکلی به دلیل بیماری برای توجیه علت مرگ پیدا نکردیم، به جز ضربات متعدد پس از مرگ که احتمالا توسط سارقان قبر و پس از نخستین دفن او صورت گرفته است.»

تصویر بازسازی شده از نمای جلو و کنار جمجمه‌ی آمنهوتپ یکم
Credit: S. Saleem and Z. Hawass

به گفته‌ی پژوهشگران این آسیب حدوا ۴۰۰ سال پس از مرگ آمنهوتپ یکم توسط مسaولان تدفین سلسله‌ی ۲۱ به‌خوبی ترمیم شد. آن‌ها از یک نوار کتان با رزین برای اتصال مجدد سر و گردن به یکدیگر استفاده کردند. محققان همچنین حدود ۳۰ طلسم را در میان بانداژهای آمنهوتپ یکم کشف کردند.

این واقعیت که این طلسم‌ها حتی پس دفن دوباره در آنچا بودند، احتمالا این نظریه‌ی قدیمی را رد می‌کند که مسئولان تدفین سلسله‌های بعدی از زیورآلات در مراسم تشییع پیکر فراعنه‌ی خود دوباره استفاده می‌کرده‌اند.

ماسک صورت مومیایی آمنهوتپ یکم
Credit: S. Saleem and Z. Hawass

بر اساس این مطالعه، رمز و راز درباره‌ی چگونگی مرگ آمنهوتپ یکم همچنان باقی است اما در عین حال بینشی از یکی از جذاب‌ترین دوره‌های تاریخ مصر ارائه می‌دهد. آمنهوتپ دومین فرعون سلسله‌ی هجدهم مصر بود. او حدود ۲۱ سال در حدود سال ۱۵۲۵ پیش از میلاد حکومت کرد و پس از مرگش، مادرش و او به‌عنوان خدا پرستیده شدند.

دودمانی که بعدا آخناتون، فرعون بدعت‌گذار و بحث‌برانگیز را که رسم چندخدایی نیاکان خود را رها کرد و به پرستش دین یکتاپرستی تازه با محوریت آتون، خدای خورشید روی آورد. آخناتون همچنین پدر توت‌عنخ‌آمون یا پادشاه توت بود.

عکس کاور: مومیایی سلطنتی آمنهوتپ ۱ در موزه‌ی قاهره سال ۲۰۰۶
Credit: Patrick Landmann/Getty Images

منابع: Business Insider, Engadget