چند وقت یک بار باید کامپیوتر را تمیز کنیم؟
جمع شدن گرد و غبار، حقیقتی اجتناب‌ناپذیر برای تقریباً تمام دارندگان کامپیوترهای شخصی است. فرقی نمی‌کند که اتاق شما چقدر تمیز باشد یا کامپیوترتان فیلتر گرد و غبار داشته باشد، گرد و غبار راهی برای نفوذ به داخل پیدا خواهد کرد. اما چه مقدار گرد و غبار بیش از حد است و چند وقت یک بار باید کیس کامپیوتر را باز کنید و از اسپری هوای فشرده استفاده کنید؟
چند وقت یک بار باید کامپیوتر تمیز شود؟
هیچ قانون مشخصی برای اینکه هر چند وقت یکبار باید گرد و غبار را از کامپیوتر خود تمیز کنید وجود ندارد. این موضوع تا حد زیادی به محیطی که کامپیوتر شما در آن قرار دارد و فعالیت‌هایی که در آن محیط انجام می‌شود، بستگی دارد. سال‌ها تجربه با کامپیوترهای با پیکربندی‌های مختلف به ما آموخته است که تمیزکاری سبک هر سه تا چهار ماه یکبار، گرد و غبار را در سطح قابل قبولی نگه می‌دارد. اما این تنها یک برنامه زمانی پایه است و اگر کامپیوتر شما روی فرش قرار گرفته و گربه‌هایی در اطراف آن پرسه می‌زنند، ممکن است کاهش فاصله بین تمیزکاری‌ها به دو ماه توصیه شود.
برعکس، اگر کامپیوتر شما روی زمین قرار نگرفته و در اتاقی باشد که بسیار تمیز نگه داشته می‌شود، ممکن است تنها هر شش ماه یکبار، جاروبرقی سریع و اسپری هوای فشرده کافی باشد. اگر در اطراف رایانه‌ی خود سیگار می‌کشید، تقریباً مطمئناً باید گرد و غبار را بیشتر تمیز کنید. دود سیگار کشیده شده به داخل رایانه‌ی شما حاوی ماده‌ای است که روی تمام قطعات به صورت باقی‌مانده‌ی چسبنده جمع می‌شود. گرد و غبار و آلودگی به دلیل اینکه این باقی‌مانده مانند چسب عمل می‌کند و مانع از بیرون رانده شدن گرد و غبار توسط فن‌های خروجی می‌شود، بسیار بیشتر جمع خواهند شد.
مهم‌ترین کار این است که رایانه‌ی خود را برای بررسی باز کنید. فرض نکنید چون رایانه‌ی شما در یک اتاق تمیز با کفپوش چوبی محکم قرار دارد، گرد و غبار نمی‌تواند وارد آن شود.
چگونه با خیال راحت گرد و غبار را حذف کنیم؟
تمیز کردن گرد و غبار از کامپیوتر شما کار سختی نیست، اما باید به خاطر داشته باشید که داخل آن جعبه سیاه پر سر و صدا، قطعات ظریف و بالقوه خطرناکی وجود دارد. هنگام تمیز کردن گرد و غبار از داخل کامپیوتر، باید دقیق و محتاط باشید و همچنین داشتن ابزار مناسب نیز به کارتان کمک می‌کند.
ابزار مورد نیاز برای تمیز کردن کامپیوتر:
- اسپری هوای فشرده: این ابزار اصلی تمیز کردن کامپیوتر ارزان‌قیمت است و آسان‌ترین و مطمئن‌ترین راه برای پاک کردن گرد و غبار از قطعات حساس می‌باشد.
- جاروبرقی کوچک: یک جاروبرقی کوچک با توان کم می‌تواند به عنوان جایگزین یا در کنار هوای فشرده برای مکش ایمن تمام گرد و غبار جدا شده استفاده شود.
- دستمال میکروفیبر: این دستمال بیشتر برای تمیز کردن قسمت خارجی کامپیوتر نسبت به داخل آن کاربرد دارد، اما در صورت نیاز به پاک کردن گرد و غبار از سطوح داخلی و صاف نیز مفید است.
- بند مچ ضد الکتریسیته ساکن: اتصال خودتان با استفاده از یک بند مچ مخصوص تعمیرکاران کامپیوتر به بدنه‌ی کامپیوتر، به جلوگیری از آسیب به قطعات حساس در هنگام تمیز کردن یا هر زمان که داخل کیس دست‌کاری می‌کنید، کمک می‌کند.
لازم نیست تمام ذرات گرد و غبار داخل کامپیوتر را به طور کامل پاک کنید. مناطقی که گرد و غبار در آن‌ها جمع می‌شود را تمیز کنید و به جدا کردن باقی‌مانده آن با خارج شدن از کیس رضایت دهید. فن‌های خروجی با روشن شدن مجدد کامپیوتر، بخش زیادی از گرد و غبار جدا شده را خارج می‌کنند.
ابتدا کامپیوتر خود را خاموش کنید، کابل برق را از پشت آن جدا کرده و پنل‌های جانبی را باز کنید. سپس کیس را به پهلو بخوابانید، با استفاده از چراغ مطالعه یا هدلامپ نور کافی برای خودتان تأمین کنید و در صورت استفاده از بند اتصال، آن را به بدنه فلزی کامپیوتر وصل نمایید.
فیلترهای گرد و غبار را از روی تمامی فن‌های داخلی و خارجی، و همچنین فیلتری که اغلب در پشت پنل جلویی قابل جدا شدن کیس قرار دارد، جدا کرده و تمیز کنید. از هوای فشرده برای زدودن گرد و غبار از روی پره‌های فن، سینک‌های حرارتی و سایر قطعاتی که داخل کیس به آن‌ها دسترسی دارید، استفاده کنید. گرد و غبار ممکن است به طور سرسختانه‌ای به پره‌های فن بچسبد، بنابراین شاید نیاز داشته باشید با یک پارچه آن‌ها را پاک کنید.
برای تمیز کردن زیر و اطراف کارت گرافیک ممکن است نیاز به جدا کردن آن داشته باشید، اما در صورتی که کامپیوتر به شدت گرد و غبار نگرفته باشد، نیازی به جدا کردن قطعات دیگر نیست. اگر یک جاروبرقی کوچک دارید، با دقت تا جایی که ممکن است گرد و غبار سست شده را جمع‌آوری کنید، اما از نشانه کردن مستقیم نازل جاروبرقی به سمت قطعات کوچک و حساس روی مادربورد خودداری کنید. پس از اتمام تمیزکاری، تمامی قطعات را سر جای خود گذاشته، کیس را ببندید و کابل برق را وصل کنید.
آیا لپ‌تاپ‌ها نیازی به تمیز کردن دارند؟
همانند کامپیوترهای دسکتاپ، بسیاری از لپ تاپ‌ها از فن برای خنک کردن هوا استفاده می‌کنند. تعداد فن‌های لپ تاپ به مراتب کمتر و اندازه‌شان کوچک‌تر است، اما به هر حال گرد و غبار به داخل آن‌ها مکیده می‌شود. متاسفانه باز کردن لپ تاپ برای تمیز کردن داخل آن، اغلب دشوارتر از باز کردن کیس یک کامپیوتر دسکتاپ است.
با این حال، این به آن معنا نیست که تمیز کردن داخل لپ تاپ غیرممکن است. اگر احساس می‌کنید لپ تاپ شما به طور غیرمعمولی داغ می‌کند یا صدای فن‌های آن به زحمت کشیدن شباهت دارد، احتمالا زمان آن رسیده که به سراغ پیچ گوشتی کوچک خود بروید.
چرا کامپیوترها گرد و غبار را جذب می‌کنند؟
حتی کیس‌های ساده‌ی کامپیوترهای امروزی نیز دو یا سه فن ورودی دارند و در برخی مدل‌ها این تعداد می‌تواند به شش عدد یا بیشتر هم برسد. عملکرد اصلی این فن‌ها، کشیدن هوا به داخل سیستم است؛ اما در همین فرآیند، هر گونه گرد و غباری که در هوا معلق باشد نیز به داخل کیس مکیده می‌شود. هرچند کامپیوتر شما دارای یک یا دو فن خروجی نیز هست، اما باز هم بخشی از این گرد و غبار ته نشین شده و درون کیس باقی می‌ماند.
مشکل گرد و غبار در کامپیوتر با بار الکتریکی ضعیف و مثبتی که قطعات داخلی آن در حین کار ایجاد می‌کنند، تشدید می‌شود. این بار الکتریکی مثبت، علاوه بر جذب گرد و غبار، باعث چسبیدن آن به قطعات داخلی شده و از خروج کامل آن توسط فن‌های خروجی جلوگیری می‌کند.
آیا گرد و غبار روی عملکرد کامپیوتر تاثیر می‌گذارد؟
انباشت گرد و غبار اضافی در داخل کیس کامپیوتر شما می‌تواند بر عملکرد آن تأثیر گذاشته و حتی منجر به خرابی قطعات شود. قطعات کامپیوتر دارای محدوده دمایی مشخصی هستند که باید در آن دما کار کنند. گرد و غبار مانع از ورود هوای خنک به کیس شده و یا لایه‌ی ضخیمی از آن مانند عایق عمل کرده و باعث بالا رفتن بیش از حد دما می‌شود. این گرما می‌تواند باعث خاموش شدن اجزا شود که نتیجه‌ی آن هنگ کردن‌های ناگهانی و یا حتی خرابی کامل قطعات خواهد بود.
در بدترین حالت، گرد و غبار حتی می‌تواند منجر به آتش‌سوزی شود که جان شما و کامپیوترتان را به خطر می‌اندازد. گرد و غبار می‌تواند روی قطعات مادربرد که وظیفه‌ی انتقال حرارت از دیگر اجزا را برعهده دارند انباشته شده و باعث افزایش گرما و بالا رفتن احتمال آتش‌سوزی شود. این اتفاق نادر است، اما رخ داده است و همچنان به‌صورت موردی اتفاق می‌افتد. تمیز نگه داشتن کامپیوتر از گرد و غبار فراتر از زیبایی ظاهری آن از طریق پنل شفاف جانبی است. عدم رسیدگی به گرد و غبار می‌تواند سال‌ها از عمر مفید کامپیوتر شما کم کند و باعث تحمیل هزینه‌های اضافی شود.
چگونه از ورود گرد و غبار کمتر به داخل کامپیوتر خود اطمینان حاصل کنیم؟
برای اینکه کامپیوتر شما عاری از گرد و غبار بماند، هیچ جایگزینی بهتر از یک برنامه تمیزکاری منظم وجود ندارد. اما چند کار وجود دارد که می‌توانید برای کاهش میزان گرد و غباری که در وهله اول به داخل کشیده می‌شود، انجام دهید.
اتاق را تمیز نگه دارید:
ممکن است واضح به نظر برسد، اما گفتن آن ضروری است. هرچه اتاقی که کامپیوتر در آن قرار دارد تمیزتر باشد، داخل آن نیز تمیزتر خواهد بود. به طور مرتب، به خصوص در اطراف ناحیه‌ای که رایانه قرار دارد، فرش‌ها را جارو برقی بکشید و به مکان‌هایی که گرد و غبار جمع می‌شود توجه کنید.
کیس کامپیوتر را از روی زمین بلند کنید:
حتی بلند کردن کیس رایانه شما چند سانتی‌متر از روی زمین به کاهش میزان گرد و غباری که وارد آن می‌شود کمک می‌کند. گرد و غباری که با عبور کسی برانگیخته می‌شود، فرصتی برای ته نشستن روی زمین به جای اینکه مستقیماً جلوی فن ورودی بالا بیاید، پیدا می‌کند. شما می‌توانید استندهای مخصوص کیس کامپیوتر را با قیمت نسبتاً ارزان به صورت آنلاین خریداری کنید.
فیلتر گرد و غبار به فن‌ها اضافه کنید:
اگر فن‌های ورودی کیس کامپیوتر شما از قبل فیلتر گرد و غبار ندارند، فیلترهایی تهیه کنید که مناسب آن‌ها باشند یا فن‌ها را با فن‌هایی که فیلتر دارند جایگزین کنید. فقط به خاطر داشته باشید که اگر می خواهید فن ها کارآمد باقی بمانند، فیلترها باید به طور مرتب از گرد و غبار پاک شوند.
بهبود جریان هوا:
اقداماتی برای بهبود جریان هوا در داخل کیس کامپیوتر شما انجام دهید. این کار به جلوگیری از ورود گرد و غبار کمک زیادی نمی کند، اما به خروج مجدد آن کمک می کند. کارهایی مانند هدایت کابل‌ها پشت صفحه نصب مادربرد به هوا اجازه می‌دهد تا به طور روان‌تر جریان یابد و سطوحی را که گرد و غبار می‌تواند روی آن‌ها جمع شود، کاهش می‌دهد.
سخن پایانی
اختصاص دادن چند دقیقه در هر دو ماه برای تمیز کردن گرد و غبار از کامپیوتر شما یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای تضمین عمر طولانی و مفید آن است. این کار نه تنها می‌تواند از آسیب‌های داخلی یا خاموشی‌های تصادفی جلوگیری کند، بلکه می‌تواند به افزایش چند فریم در ثانیه در بازی‌های مورد علاقه شما نیز کمک کند.
منبع: HowToGeek
