تکنولوژی‌های مدرن چگونه عادات کتاب‌خوانی ما را تغییر دادند؟
امروزه پیشرفت تکنولوژی باعث محبوب‌تر شدن کتاب‌های الکترونیکی شده است و کتابخانههای دیجیتال نیز سبب شده‌اند که در هر مکان و زمانی به منابع بسیار گسترده‌ای دسترسی داشته باشیم و این مسئله شیوه‌ی مطالعه را نسبت به گذشته آسان‌تر کرده و البته عادات کتاب‌خوانی ما را تغییر داده است.
قبل از اختراع دستگاه چاپ توسط گوتنبرگ تا هزاران سال برای رسیدن به اطلاعات، بیشتر منابع مکتوب قابل دسترس، طومارها و کتاب‌های دست‌نویس گران‌بها و ارزشمندی بودند که در جنگ‌ها، بلایای طبیعی و حتی بی‌توجهی به طور کامل از بین رفته‌اند. اما سرانجام با اختراع انقلابی گوتنبرگ در قرن پانزدهم، روش‌های جدید و کارآمدتری در تکثیر کتاب‌ها پدید آمد و در نهایت باعث تغییر عادات مطالعه در تعداد زیادی از افراد جامع شد.
اکنون در قرن بیست و یکم با حضور تاثیرگذار فناوری دیجیتال، انقلاب دیگری در روش‌های دسترسی به کتاب و مطالعه پیش‌روی ما قرار دارد. چاپ‌خانه‌ها، اینترنت، تخته‌های هوشمند، تبلت‌ها و مهم‌تر از همه کتاب دیجیتال، بهره بردن از دنیای کتاب‌ها را بسیار آسان کرده است.
برخلاف انتظار، کتاب‌های الکترونیکی باعث رشد چشم‌گیر مطالعه شده است. دست‌یابی راحت به اطلاعات متعدد، یکی از کاربردی‌ترین ویژگی‌های فناوری محسوب می‌شود و اکنون دوران جستجوهای طولانی مدت و حتی دشوار برای یافتن منابع مورد نظر تمام شده است. اینک تنها به کمک یک کلیک و با استفاده از موتورهای جستجو در اینترنت، صدها منبع درباره‌ی موضوعات مختلف در اختیار ما قرار می‌گیرد. بدون شک بایگانی کتابخانههای فیزیکی منابع بسیار محدودتری دارند، درحالی‌که استفاده از موتور جستجو برای یافتن اطلاعات خاص، بسیار کاربردی و کامل‌تر است. بنابراین با جدیت می‌تواند گفت که عادات کتاب‌خوانی ما دیگر مانند گذشته نیست و احتمالا این تحولات در آینده بیشتر هم خواهد شد.
طی سال‌های اخیر با افزایش محبوبیت کتاب‌های الکترونیکی، برنامه‌های بسیاری برای استفاده از نشریات و کتاب‌های دیجیتال به وجود آمده‌‌اند که هرکدام ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند و امکان و اجازه‌ی دسترسی به هزاران کتاب در دسته‌بندی‌های متفاوت را برای کاربران فراهم کرده‌اند. خوشبختانه از این طریق می‌توان به بسیاری از کتاب‌های نایاب نیز دسترسی داشت.
علاوه بر این‌ها تکنولوژی نحوه‌ی خرید کتاب را نیز تغییر داده است؛ زیرا به سادگی، بدون اتلاف وقت و حتی صرف هزینه‌ی بیشتر می‌توانید کتاب مورد نظر خود را سفارش دهید. همچنین کتابخانه‌هایی وجود دارند که شرایطی برای امانت گرفتن کتاب‌های الکترونیکی و دسترسی آنلاین به مراکز اطلاعات‌شان را در اختیار کاربران قرار می‌دهند؛ بدین ترتیب آن دسته از کتابخانه‌ها و کتاب‌فروشی‌هایی که خود را با فناوری‌های پیشرفته و به‌روز تطبیق نداده‌اند به احتمال زیاد با خطر تعطیلی روبه رو خواهند شد.
امروزه در برخی از کلاس‌های درسی، فناوری‌های پیشرفته مانند تخته‌های هوشمند که امکان استفاده از اینترنت را فراهم می‌کنند، جایگزین تخت سیاه‌های قدیمی شده و علاوه بر این حضور چشم‌گیر کتاب‌های درسی دیجیتال، میزان یادگیری را نیز افزایش داده است. درواقع در دنیای امروز برنامه‌های آموزش مجازی از راه دور، بسیار کاربردی و مهم تلقی می‌شوند؛ به عنوان مثال در سال‌های اخیر امکان آموزش آنلاین در دانشگاه‌های معتبر سراسر جهان همراه با ارائه‌ی مدرک معتبر، پیشرفت بزرگی بوده است.
استفاده از تبلت که صدها کتاب را در خود جای می‌دهد، جایگزینی کاملا مناسب برای کتاب‌های فیزیکی، خودکار و کاغذ است؛ بدین ترتیب این موارد امروزه حضور کم‌رنگ‌تری در کلاس‌های درس دارند. آن‌ها همچنین ممکن است طی دوره از ویدیوهای آموزشی بهره‌مند شوند و حتی در جلسات امتحان به صورت آنلاین حضور داشته باشند.
اینطور که پیداست طی سالیان آتی مردم برای دسترسی سریع و آسان به حجم زیادی از محتوا و اطلاعات، کم‌تر به کتاب فیزیکی مراجع خواهند کرد و بیشتر به سراغ روش‌های بسیاری مانند صفحه نمایش‌های مختلف برای خواندن کتاب، مقاله و هر نوع مطلب نوشتاری دیگری خواهند رفت. با این حال هنوز هم فروش کتاب‌های چاپی رواج گسترده و قوی‌تری دارند و آسیب چندانی به ارزش و محبوبیت نسخه‌های چاپی وارد نشده است.
اگرچه اندازه‌ی این تحولات بسیار چشم‌گیر بوده‌اند و همچنان با سرعت زیادی ادامه خواهند داشت، اما خوشبختانه کتاب‌های الکترونیکی توانسته‌اند مورد پذیرش بالای اغلب کتاب‌دوستان قرار بگیرند. البته با وجود همه‌ی این پیشرفت‌ها، انتخاب بسیاری از مردم همچنان کتاب‌های چاپی است اما نمی‌توان انکار کرد که با حضور موثر فناوری‌های دیجیتال، بخش مهمی از زندگی ما دست‌خوش تغییرات شده و تا حدی هم بر عادات کتاب‌خوانی همه‌ی ما تاثیر گذاشته است.
منبع: Dailysabah
