چطور عکس‌هایی با افکت بوکه فوق‌العاده بگیریم؟
دلتان می‌خواهد تصاویری زیبا با افکت بوکه بگیرید؟ پس به جای درستی مراجعه کردید! در این مقاله، همه چیز در مورد ثبت تصاویری زیبا با پس‌زمینه محو شده یا همان افکت بوکه را به شما آموزش خواهیم داد. این آموزش همچنین شامل چندین مثال هم می‌شود تا دقیقاً بدانید چه انتظاری از تصاویر خود داشته باشید.
منظور از افکت بوکه در عکاسی چیست؟
بوکه به نواحی خارج از فوکوس یک تصویر اشاره دارد. به ویژه مناطقی که به‌شدت تار هستند. به‌عنوان مثال، به پس‌زمینه‌ی این عکس نگاه کنید:
می‌بینید که چطور فضای پشت سوژه خیلی صاف و یکدست شده است؟ وقتی از افکت بوکه صحبت می‌کنیم، منظورمان دقیقاً چنین تصویری است.
توجه داشته باشید که اصطلاح «بوکه» به صورت کلی به هر نوع تاری پس‌زمینه و یا پیش‌زمینه عکس‌ها اشاره دارد. بنابراین، می‌توانید تصاویری با افکت بوکه زیبایی داشته باشید (زمانی که مناطق خارج از فوکوس یکدست و زیبا هستند) و یا اینکه ممکن است بوکه بدی داشته باشید (زمانی که جزئیات مناطق خارج از فوکوس بیش از حد واضح هستند). بعداً در ادامه‌ی این مقاله دلایل ایجاد افکت بوکه خوب و یا بد را بیشتر توضیح خواهیم داد. ولی در حال حاضر، تنها لازم است بدانید که همه بوکه‌ها به یک اندازه زیبا و خوب به نظر نمی‌رسند.
عکاس‌های مبتدی معمولاً برای گرفتن تصاویری با افکت بوکه دچار مشکل می‌شوند، چراکه گرفتن این تصاویر می‌تواند پیچیده باشد. در واقع، عکاسی به این سادگی نیست که تنها یکی از تنظیمات دوربین خود را دست‌کاری کرده و شروع به عکاسی کنید. در عوض، کیفیت بوکه در عکس‌های شما تحت‌تأثیر ۵ عامل اصلی قرار می‌گیرد که به شرح زیر هستند:
- اندازه دیافراگم
- انتخاب لنز
- فاصله بین دوربین و سوژه عکاسی مورد نظر
- فاصله بین سوژه و پس‌زمینه
- کیفیت پس‌زمینه
حال، بیایید هرکدام از این عوامل را به نوبه خود و با جزئیات بیشتری بررسی کنیم.
۱. نقش اندازه دیافراگم در تصاویر بوکه
دیافراگم را می‌توان یک سوراخ در لنز دانست. در واقع، اندازه دریچه لنز است که مقدار و حجم نور وارد شده به داخل لنز را تعیین می‌کند. این مقدار در دوربین‌ها با عدد F نشان داده می‌شود.
هرچه عدد f کمتر باشد، اندازه دیافراگم بزرگ‌تر خواهد بود. اعدادی مثل f/1.8 یا f/2.8 را می‌توان دیافراگم‌های باز دانست. از سوی دیگر، هرچه عدد دیافراگم بزرگ‌تر باشد، اندازه دیافراگم کوچک‌تر خواهد بود. بنابراین، اعدادی مثل f/11 یا f/16 را می‌توان مثال‌هایی از دیافراگم باریک دانست. اما دیافراگم چه ارتباطی با افکت بوکه دارد؟ هرچه دریچه دیافراگم بازتر باشد، بوکه بهتری ایجاد می‌کند. زیرا هرچه دیافراگم بازتر باشد، لنز شما تاری پس‌زمینه بیشتری ایجاد می‌کند.
از سوی دیگر، یک دیافراگم باریک‌تر تصاویری ثبت می‌کند که تمام جزئیات پس‌زمینه و پس‌زمینه در آن واضح هستند. به همین دلیل است که عکاسان منظره و طبیعت همیشه با f/8 و یا اعدادی فراتر از آن عکاسی می‌کنند. چراکه می‌خواهند همه چیز در عکس آن‌ها در فوکوس باشد!
بنابراین، زمانی که تصاویری با افکت بوکه زیبا می‌بینید، احتمالاً با دیافراگم f/4 و یا عریض‌تر گرفته شده‌اند (چیزی مثل f/1.8، f/2.8 و یا حتی f/1.2).
متأسفانه، همان‌طور که در ادامه توضیح خواهیم داد، تمام لنزها به شما اجازه‌ی عکاسی با دیافراگم خیلی عریض را نمی‌دهند. در بخش بعد به صورت تخصصی‌تر به موضوع انتخاب لنز می‌پردازیم.
۲. نقش انتخاب لنز در ثبت تصاویر بوکه
برخی لنزها می‌توانند تصاویر بوکه خیلی خاص، محو و با کیفیتی را ثبت کنند. ولی برخی از لنزهای دیگر از نظر کیفیت بوکه ممکن است خیلی ضعیف باشند. به نظر شما دلیل این موضوع چیست؟
چند عامل ممکن است به این موضوع ارتباط پیدا کنند.
دلیل اول، همان‌طور که در مورد قبلی بیان کردیم، هرچه دیافراگم لنز بزرگ‌تر باشد، کیفیت بوکه بهتر می‌شود. اگر بتوانید دیافراگم لنز را خیلی باز کنید و نور زیادی وارد لنز کنید، کیفیت بوکه شما عالی خواهد بود. ولی اگر دیافراگم کوچک باشد، لنز نمی‌تواند سوژه را از پس‌زمینه جدا کند و بنابراین افکت بوکه خوبی را شاهد نخواهید بود.
دلیل دوم تخصصی‌تر است و به شکل دیافراگم لنزها بازمی‌گردد. دیافراگم برخی لنزها شکلی دایره‌ای دارند، درحالی که لنزهای دیگر ممکن است دیافراگم‌های شش ضلعی، هفت ضلعی و یا هشت ضلعی داشته باشند. از آنجا که شکل دیافراگم به طور کلی شکل بوکه را تعیین می‌کند، هرچه دیافراگم دایره‌ای تر باشد، جلوه بوکه نیز بهتر و صاف‌تر خواهد بود.
توجه داشته باشید که شکل دیافراگم در درجه اول توسط تعداد تیغه‌های دیافراگم تعیین می‌شود. این اطلاعات را می‌توانید در برگه مشخصات هر لنز به‌راحتی پیدا کنید. هرچه تعداد تیغه‌ها بیشتر باشد، شکل دایره‌ای دیافراگم بهتر خواهد بود.
دلیل سوم به طول لنز بازمی‌گردد. هرچه لنز طولانی‌تر باشد، پس‌زمینه را بهتر فشرده می‌کند و بنابراین تارتر خواهد بود. بنابراین، تصاویر بوکه شما هم بهتر خواهند بود.
در نتیجه، برای کسب بهترین تصاویر بوکه، توصیه می‌کنیم لنزی با فاصله کانونی بلند (مثلاً ۲۰۰ میلی‌متر)، مجهز به دیافراگم باز (مثلاً f/2.8) و تعداد زیادی تیغه دیافراگم (بیشتر از عدد ۹) خریداری کنید.
۳. فاصله بین دوربین و سوژه شما
هرچه به سوژه عکس نزدیک‌تر باشید، جلوه بوکه پس‌زمینه بهتر خواهد شد. هرچه فاصله شما از سوژه بیشتر شود، جلوه بوکه نیز ناپدید و محو خواهد شد. بنابراین، هرچه به سوژه نزدیک‌تر شوید، جلوه بوکه بهتر است.
با این توصیفات، از ۲ روش می‌توانید به سوژه خود نزدیک شده و جلوه بوکه بهتری دریافت کنید:
اول اینکه از لحاظ فیزیکی به سوژه نزدیک شوید. دوم اینکه از یک لنز تله‌فوتو با فاصله کانونی چیزی بین ۳۰۰ تا ۸۰۰ میلی‌متر استفاده کنید. این لنزها می‌توانند دقیقاً روی سوژه شما زوم کنند و دیگر نیازی نیست تا موقعیت خود را تغییر دهید.
گزینه دوم، یعنی انتخاب لنز تله‌فوتو طبعاً آسان‌تر است. چراکه خیلی اوقات امکان نزدیک شدن فیزیکی به سوژه‌ها وجود ندارد. مثلاً اگر قصد عکاسی از حیات‌وحش را داشته باشید، این امکان وجود ندارد تا همیشه خودتان به سوژه نزدیک شوید. از سوی دیگر، اگر قصد عکاسی پرتره داشته باشید، نزدیک‌تر شدن به سوژه شاید تکنیک بهتری باشد.
۴. فاصله بین سوژه و پس‌زمینه
هرچه فاصله بین سوژه و پس‌زمینه کمتر باشد، تاری پس‌زمینه کمتر خواهد بود و بنابراین افکت بوکه شما ضعیف‌تر می‌شود. از سوی دیگر، اگر پس‌زمینه شما از سوژه دور باشد، تاری پس‌زمینه بیشتر بوده و عکس شما زیباتر به نظر می‌رسد.
به عنوان مثال، تصور کنید قصد عکاسی از کودک عزیزتان را داشته و او را مقابل یک درخت قرار می‌دهید. اگر او خیلی به درخت نزدیک باشد، به نحوی که شاخه‌های درخت با بدن او برخورد کند، دوربین شما نمی‌تواند سوژه را از پس‌زمینه جدا کند. بنابراین هر دو آن‌ها در کانون توجه قرار می‌گیرند و بوکه ضعیفی را شاهد خواهید بود. اما اگر کودک را جلوتر آورده و فاصله او با درخت را بیشتر کنید، پس‌زمینه محو تر شده و درخت در تصویر شما شروع به محو و تار شدن خواهد کرد.
در حقیقت، افزایش فاصله سوژه از پس‌زمینه یکی از ساده‌ترین تکنیک‌ها برای بالا بردن کیفیت افکت بوکه است، به‌خصوص اگر اندازه دیافراگم لنز شما محدود است و به خوبی باز نمی‌شود. این نکته یادتان باشد، هرچه سوژه شما از پس‌زمینه دورتر باشد، نتیجه کار زیباتر خواهد بود.
۵. کیفیت پس‌زمینه
برخی از پس‌زمینه‌ها به‌راحتی محو می‌شوند. ولی محو و تار شدن برخی پس‌زمینه‌ها بسیار دشوار است.
شناسایی این موضوع دشوار نیست. جایی که عناصری یکنواخت (مثل جنگلی از برگ‌های سبز) وجود داشته باشد، بوکه‌هایی بسیار صاف و زیبا ایجاد می‌شوند. از سوی دیگر، زمانی که عناصر پس‌زمینه نامرتب و دندانه‌دار باشند (مانند جمعیت، ماشین و یا خانه)، بوکه‌های دندانه‌دار و کم‌کیفیت ثبت می‌شوند.
با این حال، ویژگی‌های دیگری از پس‌زمینه هم وجود دارند که آن‌ها را نیز باید در نظر داشته باشید.
به عنوان مثال، اگر تصویر خود را طوری انتخاب کرده و ترکیب‌بندی کنید که نور در قسمتی از پس‌زمینه بتابد، اغلب جلوه‌های بوکه خیره‌کننده‌ای را می‌‌گیرید. به این ترتیب می‌توانید عکسی مانند این بگیرید:
آموزش گام‌به‌گام ثبت تصاویر بوکه زیبا
در بخش‌های قبل در مورد ملزومات ثبت تصاویر بوکه صحبت شد. ولی در این قسمت قصد داریم آموزش ثبت تصاویر بوکه را به صورت عملی و کاربردی به شما آموزش دهیم. به‌کارگیری این تکنیک‌ها به شما کمک می‌کند تا در هر شرایطی بتوانید بوکه‌های زیبا ثبت کنید.
مرحله اول: از لنز مناسبی استفاده کنید
اولین قدم، استفاده از لنز مناسب است. از لنزهایی استفاده کنید که اندازه دیافراگم بزرگی دارند (برای مثال f/2.8 یا بزرگ‌تر می‌تواند گزینه مناسبی باشد. ولی f/4 هم می‌تواند کار شما را راه بیندازد).
در صورت امکان لنزی را انتخاب کنید که تعداد تیغه‌های دیافراگم آن زیاد باشد. یادتان باشد، هرچه شکل دیافراگم دایره‌ای تر باشد، تصور بوکه بهتر خواهد بود.
مرحله دوم: دیافراگم بزرگی انتخاب کنید
تنها یکی از تنظیمات دوربین در ثبت تصاویر بوکه تأثیرگذار آن است و آن هم اندازه دیافراگم است. بنابراین، آن را به دقت انتخاب کنید.
برای اینکه بهترین افکت بوکه را با استفاده از دوربین خود ثبت کنید، کمترین مقدار دیافراگم ممکن را باید انتخاب کنید.
برای آموزش نحوه تغییر مقدار دیافراگم دوربین، بهتر است به دفترچه راهنمای دوربین خود مراجعه کنید. ولی به صورت کلی، برای انجام این کار باید دوربین را روی حالت دستی (manual) قرار دهید. البته برخی دوربین‌های حرفه‌ای تر یک دکمه مخصوص تنظیم دیافراگم را روی بدنه دوربین قرار می‌دهند.
مرحله سوم: به سوژه خود نزدیک شوید
سوژه عکاسی خود را انتخاب کرده و سپس تا جای ممکن به آن نزدیک شوید. همان‌طور که پیش‌تر بیان شد، یا می‌توانید خودتان به سوژه نزدیک شوید و یا اینکه از یک لنز با فاصله کانونی بلند برای زوم قوی‌تر استفاده کنید.
اگر فرصت و امکانش را دارید، هر دو این حالت‌ها را امتحان کنید. نتیجه هرکدام از این روش‌ها کمی متفاوت خواهد بود.
مرحله چهارم: سوژه خود را در بهترین قسمت پس‌زمینه قرار دهید
اگر امکان انتخاب پس‌زمینه را دارید و یا اگر امکانش را دارید که سوژه عکاسی خود را حرکت دهید، پس‌زمینه‌ای را برای عکس خود انتخاب کنید که صاف و یکنواخت باشد.
علاوه بر این، سعی کنید بین سوژه شما و پس‌زمینه مقداری فاصله رعایت شده باشد. هرچه فاصله بین سوژه و پس‌زمینه (مثلاً درخت، دیوار، پارک، منظره و …) بیشتر باشد، افکت بوکه زیباتر خواهد بود.
اگر نمی‌توانید سوژه را جابه‌جا کنید، سعی کنید زاویه خود را تنظیم کرده و از این طریق پس‌زمینه ایدئال را پیدا کنید.
مرحله پنجم: سایر تنظیمات را به‌خوبی انتخاب و عکس‌برداری کنید
در این مرحله همه چیز برای ثبت تصویری زیبا با افکت بوکه آماده است. حال باید سایر تنظیمات دوربین و نوردهی (مثل سرعت شاتر و یا ISO) را نیز انتخاب کنید.
مجدداً به سوژه خودتان دقت کنید. برای آخرین بار مراقب باشید هیچ عاملی مزاحم و حواس‌پرت‌کننده در تصویر شما نباشد.
و حالا می‌توانید عکس خود را ثبت کنید.
بعد از ثبت چند عکس، نمایشگر دوربین خود را بررسی کرده و عکس‌ها را تماشا کنید. به کیفیت پس‌زمینه به خوبی دقت کنید. از خودتان بپرسید افکت بوکه چطور است؟ چه ضعف‌هایی دارد؟ چطور می‌توانم آن را بهبود ببخشم؟
تغییرات ضروری را اعمال کرده و مجدداً عکس بگیرید…
