چگونه بیماریهای رایج کودکان را تشخیص دهیم؟
تقریبا همهی والدین با نگرانی و دستپاچگی ناشی از تلاش برای یافتن بهترین راه مراقبت از فرزند بیمارشان آشنا هستند. از یک آبریزش بینی ساده گرفته تا علائم نگرانکنندهتر، طیف گستردهای از بیماریهای رایج کودکان وجود دارد که مراقبان اصلی کودکان باید با آنها دست و پنجه نرم کنند. طبیعی است که در چنین شرایطی تلفن یا کامپیوتر خود را بردارید و به سرعت در اینترنت به دنبال اطلاعاتی در مورد علائم کودک بیمار خود بگردید. اما با وجود میلیاردها صفحهی وب در دسترس که بیشتر آنها شامل منابع تایید نشده هستند، بهترین توصیه را از پزشک متخصص اطفال فرزندتان دریافت خواهید کرد.
در این مطلب از دیجیکالا مگ، به طور کلی به تفاوتهای بین عفونتهای ویروسی و باکتریایی، و همچنین به طور خلاصه به بیماریهای تنفسی، مشکلات سیستم گوارش و اختلالات سیستم ایمنی میپردازیم. هدف اصلی ما این است که والدین بتوانند تشخیص دهند چه چیزی یک بیماری رایج است و چه چیزی ممکن است نیاز به توجه پزشکی بیشتری داشته باشد.
تفاوت بین بیماریهای ویروسی و باکتریایی چیست؟
بیماریهای رایج کودکان و علائم آنها
تشخیص بیماریهای رایج کودکان
معاینات روتین و معاینات فیزیکی در تشخیص بیماریهای رایج کودکان
تفاوت بین بیماریهای ویروسی و باکتریایی چیست؟
برای درک درست بیماری کودک، مهم است که تفاوت بین عفونتهای ویروسی و باکتریایی را بدانید. بیایید این موضوع را بررسی کنیم.
عفونتهای ویروسی
ویروسها عوامل عفونی میکروسکوپی هستند که به سلولهای موجودات زنده حمله کرده و در داخل آنها تکثیر میشوند. هنگامی که کودکان به عفونت ویروسی مبتلا میشوند، معمولا به دلیل تماس نزدیک با فردی است که قبلاً آلوده شده است یا از طریق لمس سطوح آلوده این اتفاق میافتد.
علائم عفونتهای ویروسی میتواند متفاوت باشد، اما اغلب شامل آبریزش بینی، گلودرد و گاهی اوقات تب بالا است. به عنوان مثال، سرماخوردگی معمولی نوعی عفونت ویروسی است، همانطور که آنفولانزا نیز هست. اما همهی عفونتهای ویروسی علائم یکسانی ندارند.
در حالی که برخی ممکن است علائم خفیفتری شبیه سرماخوردگی نشان دهند، برخی دیگر از بیماریهای ویروسی با تب بالا، اسهال یا استفراغ همراه هستند. ضروری است که علائم فرزندتان را با پیشرفت بیماری زیر نظر داشته باشید و زمانی که به نظر میرسد وضعیت بدتر میشود یا بهبود نمییابد، با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

عفونتهای باکتریایی
برخلاف ویروسها، باکتریها میکروارگانیسمهای تکسلولی هستند و تقریبا در همه جا وجود دارند. بدن شما یک میکروبیوم بزرگ برای کلونیهای بیشماری از باکتریهای متنوع و مفید است که به فرآیندهای عملکردی مانند هضم غذا کمک میکنند. با این حال باکتریهای مضر نیز میتوانند راه خود را به مناطق ناخواستهی بدن پیدا کرده و منجر به عفونت شوند.
یکی از آشناترین عفونتهای باکتریایی در کودکان، گلودرد استرپتوکوکی است که میتواند با تب و درد هنگام بلع همراه باشد. سایر عفونتهای باکتریایی مانند عفونتهای سینوسی و گوش ممکن است با درد، تب و در برخی موارد ترشح بروز کنند. همچنین، پنومونی یک بیماری جدی است و میتواند ناشی از باکتری باشد.
شکستگیهای پوست یا زخمهای ناشی از گزش حشرات میتوانند با استرپتوکوک یا استافیلوکوک آلوده شده و باعث عفونت قرمز و چرکی و آزاردهندهای شوند که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.

چگونه عفونتهای ویروسی و باکتریایی را از هم تشخیص دهیم؟
تشخیص تفاوت بین عفونتهای ویروسی و باکتریایی در بیماریهای تنفسی یا گوارشی، صرفا بر اساس علائم، برای والدین دشوار است. در حالی که برخی از عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی معمولی یا تب ممکن است در عرض چند روز با استراحت و هیدراتاسیون بهبود یابند، عفونتهای باکتریایی اغلب برای بهبودی نیاز به حمایت و درمان پزشکی دارند. پنومونی باکتریایی نمونهی خوبی از یک عفونت باکتریایی است که نیاز به درمان دارد و در برخی موارد میتواند تهدیدکنندهی زندگی باشد.
خود تشخیصی هنگام تلاش برای تعیین عفونت ویروسی یا باکتریایی و با در نظر گرفتن تفاوتهای ظریف این علائم، مشکل است. مشورت با پزشک متخصص اطفال برای دریافت مراقبت مناسب برای کودک بسیار مهم است.
واکسنها میتوانند از عفونتهای ویروسی و باکتریایی پیشگیری کنند
خوشبختانه زمانی که کودکان برنامهی منظم واکسیناسیون توصیهشدهی خود را رعایت میکنند، از بسیاری از بیماریهای رایج اما جدی ناشی از عفونتهای ویروسی و باکتریایی خاص پیشگیری میشود. این موارد شامل سرخک، اوریون، سرخجه، کزاز، پنومونی و آبلهمرغان و موارد دیگر است. واکسنهای توصیه شده برای کودکان بزرگتر به پیشگیری از انواع مختلف مننژیت و ویروس پاپیلومای انسانی که میتواند باعث سرطان شود، کمک میکنند. به لطف واکسیناسیون گسترده، فلج اطفال عملا به عنوان یک بیماری واگیردار در ایالات متحده ریشهکن شده است.
واکسنهای سالانه همچنین برای آنفولانزا و کووید توصیه میشوند، ویروسهای فصلی که میتوانند علائم ناخوشایندی ایجاد کنند و همچنین منجر به غیبت کودکان از مدرسه و مراقبان از کار شوند. در برخی موارد، این بیماریها میتوانند منجر به بیماری شدیدتر و حتی مرگ شوند.

بیماریهای رایج کودکان و علائم آنها
دوران کودکی با نقاط عطف متعددی مشخص میشود. اولین قدمها، اولین کلمات و متاسفانه فراوانی بیماریها. خبر خوب؟ بیشتر بیماریهای کودکان رایج هستند و با دانش و حمایت مناسب پزشک قابل مدیریت هستند. علاوه بر این، ایجاد ایمنی نسبت به برخی از این بیماریها میتواند با افزایش سن، محافظت ایجاد کند. در اینجا برخی از بیماریهای معمولی که ممکن است فرزند شما با آنها مواجه شود و نحوهی تشخیص علائم آنها آورده شده است.
بیماریهای تنفسی
عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی و ویروس سینسیشیال تنفسی؛ کودکان به ویژه مستعد عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی هستند. این عفونتها اغلب به صورت آبریزش بینی، تب خفیف، سرفه و گاهی اوقات مشکل در تنفس ظاهر میشوند. یک نگرانی خاص، به ویژه در کودکان خردسال، ویروس سینسیشیال تنفسی است.
در حالی که در بیشتر موارد علائمی شبیه سرماخوردگی ایجاد میکند، در موارد شدید، به ویژه در نوزادان، ممکن است منجر به مشکل در تنفس شود که نیاز به مراقبت پزشکی دارد. از پزشک خود در مورد واکسن جدید RSV به نام «بیفورتوس» سوال کنید که از نوزادان تا 8 ماهگی محافظت میکند. برخی از نوزادان بزرگتر با عوامل خطر نیز ممکن است واجد شرایط باشند.
عفونتهای سینوسی و گوش
کودکان در تمام سنین ممکن است عفونتهای سینوسی و گوش را تجربه کنند. این عفونتهای باکتریایی گاهی اوقات منجر به علائمی مانند درد، تب، گرفتگی بینی و ترشح از گوش میشوند. تشخیص زودهنگام این علائم میتواند فرزند شما را از ناراحتی زیادی نجات دهد. در میان گذاشتن علائم با پزشک متخصص اطفال به آنها اجازه میدهد تا فراوانی و شدت را پیگیری کنند و به طور بالقوه درمانها یا روشهای پزشکی بیشتری را برای پیشگیری توصیه کنند.

بیماریهای سیستم گوارش
آنفولانزای معده که نباید با آنفولانزای فصلی اشتباه گرفته شود، در درجهی اول سیستم گوارش را تحت تاثیر قرار میدهد. علائمی که باید مراقب آنها باشید شامل تهوع، استفراغ، اسهال و گاهی اوقات تب است. در حالی که دیدن کودک بیمار میتواند ناراحتکننده باشد، بیشتر موارد با توجه به استراحت و حفظ آب بدن کودک برطرف میشوند. بزرگترین خطر در آنفولانزای معده، کمآبی بدن است. در مورد علائم کمآبی بدن و زمان تماس با پزشک بیشتر بدانید.
بیماریهای دستگاه ادراری و کلیوی
عفونتهای دستگاه ادراری، اگرچه در دختران شایعتر است، اما میتواند همهی کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. آنها ممکن است از درد هنگام ادرار کردن شکایت کنند، و ممکن است متوجه تغییر در دفعات ادرار کردن یا حتی شبادراری در کودکان بزرگتر شوید. درمان زودهنگام برای جلوگیری از عوارض بسیار مهم است. در مورد عفونتهای دستگاه ادراری در کودکان بیشتر بیاموزید.
بیماری دست، پا و دهان
بیماری دست، پا و دهان یک بیماری ویروسی شایع در بین کودکان است که معمولا کودکان زیر 5 سال را مبتلا میکند، اگرچه کودکان بزرگتر و بزرگسالان نیز میتوانند به آن مبتلا شوند. HFMD که توسط سویههای مختلف انتروویروس ایجاد میشود، با تب، گلودرد و بثورات پوستی مشخصی که روی دستها، پاها و داخل دهان ظاهر میشود، شناخته میشود. این بثورات شامل لکههای کوچک و قرمز یا تاولهایی است که ممکن است کمی دردناک باشند.
HFMD اگرچه ناراحتکننده است، اما معمولا جدی نیست و خود به خود در عرض یک هفته تا ده روز برطرف میشود. با این حال بسیار مسری است و از طریق بزاق، ترشحات بینی، مایع تاولها و مدفوع پخش میشود. اقدامات بهداشتی خوب مانند شستن مکرر دستها و اجتناب از تماس نزدیک با افراد آلوده میتواند به جلوگیری از گسترش آن کمک کند.

سیستم ایمنی و بیماریهای خودایمنی
سیستم ایمنی مکانیسم دفاعی بدن ما است. در کودکان، دائما در حال تکامل و انطباق است. با این حال گاهی اوقات ممکن است سلولهای بدن را با مهاجمان اشتباه بگیرد و منجر به بیماریهای خودایمنی شود.
بیماریهای خودایمنی در کودکان: این شرایط، اگرچه کمتر شایع هستند، اما مهم است که شناخته شوند و با پزشک متخصص اطفال تماس گرفته شود. مشاورههای منظم با ارائهدهندهی مراقبتهای بهداشتی شما میتواند اطمینان حاصل کند که هرگونه اختلال در سیستم ایمنی شناسایی و مدیریت میشود. هرچه یک بیماری زودتر تشخیص داده شود، سریعتر و موثرتر میتوان آن را درمان کرد تا اطمینان حاصل شود که فرزند شما از کیفیت بالای زندگی با یک بیماری قابل مدیریت برخوردار است.
- دیابت نوع 1: این بیماری زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی به سلولهای تولیدکنندهی انسولین در پانکراس (لوزالمعده) حمله کرده و آنها را از بین میبرد، که منجر به افزایش سطح قند خون میشود.
- آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان: این بیماری که قبلا به عنوان آرتریت روماتوئید نوجوانان شناخته میشد، شامل التهاب و سفتی مفاصل است که میتواند هفتهها تا ماهها ادامه یابد.
- بیماری سلیاک: یک واکنش ایمنی به گلوتن، پروتئینی که در گندم، جو و چاودار یافت میشود، که باعث آسیب به رودهی کوچک میشود و منجر به مشکلات گوارشی و مشکلات جذب مواد مغذی میشود.
- تیروئیدیت خودایمنی: بیماریهایی مانند بیماری هاشیموتو یا بیماری گریوز که در آنها سیستم ایمنی به غدهی تیروئید حمله میکند و باعث کمکاری یا پرکاری تیروئید میشود.
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک: میتواند چندین اندام را تحت تاثیر قرار دهد و باعث التهاب، درد مفاصل، بثورات پوستی و خستگی شود.
- ویتیلیگو: ویتیلیگو که بیشتر به دلیل تاثیرگذاری بر بزرگسالان شناخته شده است، میتواند در دوران کودکی نیز ظاهر شود و باعث از دست دادن رنگدانهی پوست به صورت لکههایی به دلیل حملهی سیستم ایمنی به ملانوسیتها (سلولهای تولیدکنندهی رنگدانهی پوست) شود.

تشخیص بیماریهای رایج کودکان
دلایل متعددی برای تماس با پزشک وجود دارد: تب بالا یا کمآبی بدن، درد شکم و بثورات پوستی، یا گلودرد شدید و برخی سردردها.
در حالی که معمول است که کودکان سهم عادلانهای از آبریزش بینی و مشکلات معده داشته باشند، چگونه تشخیص میدهید که چه زمانی یک بیماری گذرا است یا نشانهای برای توجه پزشکی فوریتر است؟ درک اینکه چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد، میتواند در اطمینان از بهبودی سریع فرزندتان تفاوت ایجاد کند.

معاینات روتین و معاینات فیزیکی در تشخیص بیماریهای رایج کودکان
- قدرت پیشگیری: معاینات منظم با پزشک فرزندتان نقش مهمی در کنترل و پیشگیری زودهنگام بیماری ایفا میکند. معاینات فیزیکی روتین و ایجاد یک رابطهی صمیمانه با پزشک مراقبتهای اولیهی فرزندتان به آنها کمک میکند تا مشکلات بالقوه را قبل از تشدید شدن شناسایی کنند.
- واکسیناسیون و واکسن آنفولانزا: بهروز ماندن با واکسیناسیون، از جمله واکسن سالانهی آنفولانزا، یکی از بهترین اقدامات پیشگیرانه در برابر بسیاری از بیماریهای رایج کودکان است.
- ارائهدهندهی مراقبتهای اولیهی پزشکی: مهم است که کودکان در تمام سنین با پزشک مراقبتهای اولیهی خود ارتباط مداوم داشته باشند. هنگامی که کودک بیمار است، PCP آنها سابقهی پزشکی و اطلاعات مورد نیاز برای اطمینان از مراقبت باکیفیت و مناسب را در اختیار خواهد داشت.
منبع: metropediatrics





