تلسکوپ هابل جریان تماشایی حاصل از برخورد کهکشان‌ها را به تصویر کشید
در تصویری که تازگی توسط تلسکوپ فضایی هابل به‌روزرسانی شده، جریان عظیمی از ستارگان دیده می‌شود که پس از برخورد کهکشان‌ها در فضا پخش شده‌اند.
تلسکوپ فضایی هابل بیش از سه دهه است که به شدت فعالیت می‌کند و شیفتگی دانشمندان نسبت به آرشیو گسترده‌ی این رصدخانه هرگز از بین نمی‌رود. برای نمونه، این به گفته‌ی ناسا «رودخانه‌ی ستاره‌زایی» (River of Star Formation) را در نظر بگیرید که از تلاقی چهار کهکشان کوتوله در گروه فشرده‌ی «هیکسون ۳۱» (HCG 31) رخ می‌دهد.
این تصویر برای نخستین بار در سال ۲۰۱۰ منتشر شد و اکنون دوباره برای نمایش مناطق ستاره‌زایی، رصد شده است. مناطق آبی در تصویر، نشان‌دهنده‌ی نور مرئی آبی است که در آن چندین ستاره‌ی آبی داغ و جوان می‌درخشند، به‌ویژه در یک جفت کهکشان کوتوله‌ی در حال برخورد، که مجموعا کهکشان NGC 1741 نامیده می‌شوند و در بالا سمت راست مرکز تصویر قرار گرفته‌اند. رنگ قرمز تصویر هم طیف فروسرخ نزدیک را نشان می‌دهد.
ناسا در توضیح این عکس هابل نوشت: «یک کهکشان کوتوله و سیگاری شکل دیگر در سمت راست (NGC 1741) به رقص آن‌ها با جریان آبی نازک ستاره‌ها می‌پیوندد که این سه جرم را به هم متصل می‌کند.» عضو چهارم، HGC 31 هم در پایین سمت چپ قابل مشاهده است. همچنین یک ستاره‌ی درخشان در مسیر کهکشان‌های چهارگانه وجود دارد که در مرکز تصویر جای گرفته است.
هابل به اندازه‌ی یک نسل است که از کهکشان‌ها با جزئیات بالا تصویربرداری می‌کند و تصاویر متعددی که در هفته های اخیر منتشر شده، بر برخورد کهکشان‌ها متمرکز شده‌اند. به عنوان مثال، در ماه فوریه، تیم هابل تصویر یک جفت کهکشان به نام Arp 298 را منتشر کرد که در فاصله‌ی ۲۰۰ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی «پگاسوس» (Pegasus) یا «اسب بزرگ» با هم برهم‌کنش دارند.
به گفته‌ی مقامات هابل Arp 298 یکی از نخستین اهداف علمی رصدهای تلسکوپ فضایی جیمز وب هم که از تابستان ۲۰۲۲ آغاز می‌شود، خواهد بود. این رصدخانه‌ی ۱۰ میلیارد دلاری آخرین هفته‌های راه‌اندازی خود را سپری می‌کند و می‌تواند تصاویر واضحی را در پیکربندی‌های متفاوت ارائه دهد. هم‌اکنون مراحل آزمایش رصد در شرایط گرم‌تر و سردتر و همچنین آزمایش هدف‌گیری روی اجرام نزدیک‌تر در منظومه‌ی شمسی را می‌گذراند.
هابل برای چند سال به وب در کار اصلی این رصدخانه‌ی تازه‌نفس، یعنی درک تکامل کیهان کمک خواهد کرد. کهکشان‌هایی که در نزدیکی آغاز کیهان شکل گرفته‌اند، مطالعه خواهند شد تا مشخص شود که تفاوت آن‌ها با کهکشان‌های شناخته شود.
می‌دانیم که یکی از تفاوت‌های قابل توجه در آغاز تاریخ جهان ما، نبود عناصر سنگین‌تر و فراوانی نسبی هیدروژن و هلیوم است. اما ترسیم نمودار تغییر کهکشان‌ها و همچنین تغییرات در ماده‌ی تاریک، که نمی‌توان آن را مستقیما حس کرد اما توسط اثرگذاری بر اجرام مجاور شناسایی می‌شود، از مجموعه کارهای پژوهشی وب خواهد بود.
عکس: رودخانه‌ی ستاره‌زایی از کهکشان‌ها معروف به گروه فشرده‌ی هیکسون ۳۱
Credit: NASA, ESA, and J. Charlton, Pennsylvania State University; Image processing: G. Kober, NASA Goddard/Catholic University of America
منبع: Space
