۱۰ نقش‌آفرینی برتر کیانو ریوز؛ از ماتریکس تا جان ویک

از همان زمان‌ که وارد دنیای نمایش شد و حضور در چند نمایش مستقل تحسین‌شده طی دهه‌ی هشتاد را تجربه کرد، می‌شد حدس زد که بازیگر بزرگی پا به میدان گذاشته است. کیانو ریوز از آن زمان تاکنون خود را به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین و بی‌حاشیه‌ترین بازیگران هم‌نسل خود معرفی کرده است. بازیگری که بدون سروصدا فقط کار خود را می‌کند، هم در فیلم‌های کم‌خرج و مستقل می‌درخشد و هم چندین فرانچایز بزرگ را رهبری کرده و نقش اصلی آن‌ها را در مسیر موفقیت‌شان برعهده داشته.

• ۱۱ فیلم علمی-تخیلی کیانو ریوز از بدترین تا بهترین

همکاری ریوز با کارگردان‌های شاخص و برنده‌ی جایزه اسکار مانند فرانسیس فورد کوپولا و برناردو برتولوچی نشان از کیفیت بالای او دارد، هرچند که خودش هنوز نامزد جایزه اسکار نشده است. او در تمام دوران کاری‌اش همواره توانسته هم محبوب تماشاگران باشد و هم روابط خوب و دوستانه‌اش را با همکارانش حفظ کند. در این مطلب قصد داریم به بهانه‌ی بازی او در جدیدترین فیلمش یعنی «رستاخیزهای ماتریکس» مروری داشته باشیم بر بهترین نقش‌آفرینی‌های کیانو ریوز در سینما.

۱۰. داستان اسباب‌بازی ۴ (Toy Story 4)

• کارگردان: جاش کولی
• صداپیشگان: تام هنکس، کیانو ریوز، تیم آلن
• تاریخ انتشار: ۲۰۱۹
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰

شاید کمی ساده‌‌لوحانه باشد که فکر کنیم قسمت چهارم یک مجموعه بتواند به اندازه‌ی قسمت‌های اول آن خوب و گیرا از آب دربیاید و طرفدارانش را راضی کند، اما وقتی پای پیکسار و دیزنی درمیان باشد اوضاع کمی فرق می‌کند. حتی شاید بتوان گفت که «داستان اسباب‌بازی ۴» به نوعی یکی از بهترین‌های این مجموعه‌ی خاطره‌انگیز است. به لطف خون تازه‌ای که جردن پیل و کیگان مایکل کی با حیوانات  پنبه‌ایشان به این سری تزریق کردند، و البته یک کیانو ریوز سرحال به‌عنوان صداپیشه‌ی یک اسباب‌بازی جسور به نام دوک کابوم  که از ایول نیول (بدلکار فقید اهل ایالات متحده آمریکا) الهام گرفته شده این قسمت از داستان اسباب‌بازی بسیار دیدنی از آب درآمده است.

کیانو ریوز با درک درستی که از شخصیت کابوم به دست آورده  فراز و فرودهایی برای صدای او در نظر گرفته که فوق العاده است. مخصوصا چرخش لحن او پس از آنکه کابوم صاحبش را در اجرای بدلکاری ناامید می‌کند شگفت‌انگیز است زیرا او اکنون باید صدای یک اسباب‌بازی شکست خورده که عزت نفس خود را از دست داده است را بازی کند. وجود «داستان اسباب بازی ۴» و شخصیت دوک کابوم در این لیست به خاطر قدرت صدای کیانو ریوز و هنر او در زندگی بخشیدن به آن است. این اسباب‌بازی قطعا شما را با صدایش احساساتی خواهد کرد.

۹. همیشه شاید من باش (Always Be My Maybe)

• کارگردان: نهناتچکا خان
• بازیگران: کیانو ریوز، الی وانگ، رندل پارک
• تاریخ انتشار: ۲۰۱۹
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰

حضور یک فیلم از ژانر کمدی رمانتیک در این لیست می‌تواند کمی عجیب باشد ولی این محصول نتفلیکس کیانو ریوز سرحال و درخشانی دارد. یکی از تصورات غلط رایج در میان مردم این است که بازی یک بازیگر در نقش خودش بسیار آسان است و برای این‌کار کافیست تا فقط خودش باشد اما در واقع این یکی از چالش‌برانگیز‌ترین نقش‌هایی است که بازیگران در طول دوران کاری‌شان با آن روبرو می‌شوند. برای اجرای درست این نقش بازیگر باید به شناخت خوبی از خودش رسیده باشد و میزان درستی از صداقت و شوخ‌طبعی را وارد کار کند.

کیانو ریوز برای پیچیده‌تر کردن این نقش، در هیبت یک فرد متکبر و هیپستر (افرادی که سلیقه‌ی آن‌ها در لباس پوشیدن، موزیک و … با دیگران متفاوت است) ظاهر می‌شود که گرچه به احتمال زیاد شبیه خود واقعی او نیست ولی با نقش‌آفرینی درخشانش در این فیلم کمدی رمانتیک مخاطب را متقاعد می‌کند که این صفات جزئی از شخصیت کیانو ریوز واقعی است. او وسواس زیادی را در این شخصیت به تصویر می‌کشد اما با هوشمندی تعادلی در جزئیات آن به‌وجود آورده که توی ذوق نمی‌زند. کیانو ریوز دقیقا چیزی را اجرا کرده که کارگردان از او خواسته، در هیچ لحظه‌ای بازی‌اش بیرون نمی‌زند و اضافه‌کاری ندارد. او در این فیلم اجرایی سرگرم‌کننده و مفرح دارد. ریوز به دنیا آمده است تا بازی کند.

۸. نقطه‌ی شکست (Point Break)

• کارگردان: کاترین بیگلو
• بازیگران: کیانو ریوز، لوری پتی، پاتریک سوویزی
• تاریخ انتشار: ۱۹۹۱
• امتیاز راتن تومیتوز: ۷۰ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۲ از ۱۰

تریلر جذاب «نقطه‌ی شکست» به کارگردانی کاترین بیگلو نخستین تلاش جدی کیانو ریوز در مسیر تبدیل شدن به یک ستاره‌ی اکشن است. اگرچه تلاش‌های او در این پروژه و چند پروژه‌ی آینده‌‌اش باعث نشد تا با آمدن اسمش کسی یاد ستاره بیافتد ولی جایگاه او را در بازیگری تثبیت کرد. ریوز در این فیلم جنایی اکشن نقش یک مامور FBI را با استادی تمام و به‌طور شگفت‌انگیزی بازی می‌کند. این مامور که جانی یوتا نام دارد یکی از نقش‌های به‌یاد ماندنی دوران کاری کیانو ریوز است.

خلاصه‌ی داستان فیلم ازین قرار است: جانی یوتا، مامور فدرال به یک گروه ورزشکار موج‌سوار مشکوک است و آن‌ها را بخاطر سرقت‌هایی که اخیرا در سطح شهر اتفاق افتاده مقصر می‌داند، به همین دلیل تلاش می‌کند تا با نفوذ مخفیانه به جمع آن‌ها سر از کارشان دربیاورد. به من اعتماد کنید، فیلم این خلاصه‌ی یک خطی و ایده‌هایش را بسیار جذاب‌تر و اثرگذارتر از چیزی که روی کاغذ به‌نظر می‌رسد به تصویر کشیده است. بخش مهمی از ماندگاری و به اصطلاح «درآمدن» فیلم به‌دلیل درک درست کیانو ریوز از نقش و تعهد کاملی است که او در قبال فیلم داشته. اتمسفر فوق‌العاده‌ی میان او و نقش مقابلش پاتریک سوویزی و بده بستان‌های میانشان همه تکه‌هایی پازلی هستند که نشان می‌دهند کیانو به‌زودی به یک قهرمان اکشن تبدیل خواهد شد و «نقطه‌ی شکست» اولین نشانه از ظهور ستاره‌ی بخت اوست.

۷. جان ویک (John Wick)

• کارگردان: چاد استاهلسکی
• بازیگران: کیانو ریوز، مایکل نیکویست، آلفی آلن
• تاریخ انتشار: ۲۰۱۴
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۶ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰

زمانی یک آدم حسابی حرفی زد که باید آن‌ را با طلا نوشت، «انسان‌ها را می‌توان از نحوه‌ی رفتار آن‌ها با حیوانات شناخت.» جان ویک ممکن است یک قاتل قراردادی باشد اما زمانی که سگش را می‌کشند و او برای گرفتن انتقام قاتلانش سه فیلم ما را دنبال خود می‌کشاند باید بفهمیم که صرفا با یک قاتل روبرو نشده‌ایم. کیانو ریوز در این فیلم وظیفه‌اش را می‌داند و آن را به بهترین شکل ممکن ایفا می‌کند. از اضافه‌کاری و قهرمان بازی‌های بی‌مورد خبری نیست. او به این نکته واقف است که هرچه جدی‌تر بازی کند سرگرم کننده‌تر می‌شود و باید از فیلم‌های کمدی و رمانتیک فاصله بگیرد.

سری فیلم‌های «جان ویک» از بهترین فیلم‌های اکشن چند سال اخیر است که روش‌های جدید و به‌شدت خلاقانه‌اش در کشتار، طرفداران برپاقرصی پیدا کرده است. کیانو ریوز در این فیلم یک شخصیت کاریزماتیک است که در کنار بازی درخشان خود فنون جوجیتسو را هم هنرمندانه‌ اجرا می‌کند. او به معنای واقعی کلمه درخشان است و با بازی به اندازه‌ و تیپ خاصش  مفهوم جدیدی را به قاتلان فیلم‌ها بخشیده. شاید حالا وقتش رسیده که بگوییم کیانو نه یک ستاره، بلکه یک فوق ستاره است. کسی که یک تنه بار سه قسمت از شاهکار «جان ویک» را به‌دوش کشیده و دو قسمت آینده‌ی آن‌را نیز رهبری خواهد کرد.

۶.آیداهوی خصوصی من (My Own Private Idaho)

• کارگردان: گاس ون سنت
• بازیگران: کیانو ریوز، ریور فینیکس، جیمز روسو
• تاریخ انتشار: ۱۹۹۱
• امتیاز راتن تومیتوز: ۷۹ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰

«آیداهوی خصوصی من» فیلمی مستقل به کارگردانی و نویسندگی گاس ون سنت و اولین شکست کیانو ریوز در فیلمی است که براساس نمایشنا‌مه‌های شکسپیر ساخته شده. این فیلم که سال ۱۹۹۱ منتشر شد کاملا بر پایه‌ی نمایشنامه‌ی «هنری چهارم» استوار است و قبل از بازی او در نقش «هملت» بر روی صحنه نمایش و فیلم «هیجان زیادی درباره‌ی هیچ» کنت برانا ساخته شده است. ریوز و ریور فینیکس نقش‌های اسکات و مایک، دو جوان ولگرد خیابانی را بازی می‌کنند که هریک به‌دنبال سرنوشت خودش است. آن‌دو در زندگی گذشته‌شان هیچ شباهتی به یکدیگر ندارند اما حالا به دوستان خوبی تبدیل شده‌اند.

آوارگی و خیابان گردی به نوعی سرنوشت اسکات است و او در میان مرگ و زندگی در حال دست‌و‌پا زدن است درحالی که مایک بچه پولداری است که خود وضعیت اکنونش را انتخاب کرده و هروقت بخواهد می‌تواند به زندگی پرزرق‌و‌برق قبلی خودش برگردد. متاسفانه کسانی که در سال های اخیر و با فیلم‌هایی مانند «Knock, knock» کیانو ریوز را شناخته‌اند احتمالا بازی او در این فیلم که بسیار ستودنی و دیدنی از کار درآمده است را ندیده‌اند که باید اکیدا به آن‌ها توصیه کنیم که «آیداهوی خصوصی من» را در لیست تماشایشان بگذارند. در انتها باید یادی کنیم از ریور فینیکس برادر خواکین فینیکس که با استعدادی که از خودش در این فیلم نشان داد می‌توانست مانند برادرش به بازیگر تراز اولی تبدیل شود. البته اگر در سال ۱۹۹۳ از دنیا نمی‌رفت.

۵. یادداشت همیشگی (Permanent Record)

• کارگردان: ماریسا سیلور
• بازیگران: کیانو ریوز، پاملا گیدلی، میشل میریک
• تاریخ انتشار: ۱۹۸۸
• امتیاز راتن تومیتوز: ۵۱ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۳ از ۱۰

کیانو ریوز برای اولین بار توسط درام مستقل «لبه‌ی رودخانه» توانست توانایی‌های خود را به‌خوبی نشان دهد و مورد توجه قرار بگیرد. او در این فیلم نقش نوجوانی فقیر از کالیفرنیای شمالی را بازی می‌کند که با دوستانش مرتکب قتل می‌شوند. اما در این بخش مطلب می‌خواهیم درباره‌ی فیلم مستقل دیگری صحبت کنیم که جایگاه او را به عنوان یک بازیگر تراز اول و ممتاز که حسابی باید مراقبش بود تثبیت کرد. «یادداشت همیشگی»، فیلمی که مانند «لبه‌ی رودخانه» ریوز حسابی در آن درخشیده. این دو فیلم از بسیاری جهات مضامین مشترکی دارند اما تفاوت بارز فیلم انسجام و پختگی بیشتر کیانو ریور در ارائه‌ی نقش کریس توسند است.

فیلم «یادداشت همیشگی» به تاثیر خودکشی در اطرافیان، خانواده و دوستان فرد خودکشی کننده و چگونگی مواجه‌ی آن‌ها با این مصیبت می‌پردازد. شخصیت کریس با بازی به‌یاد‌ماندنی کیانو ریوز در ابتدا فکر می‌کند که مرگ دوستش برحسب اتفاق و تصادف بوده اما وقتی نامه‌ای که لورن قبل از خودکشی از طریق پست برای او فرستاده را می‌خواند متوجه می‌شود که دوستش به میل خودش به زندگی‌اش پایان داده. در این لحظه از فیلم حتی دوربین هم از نشان دادن احساسات کریس عاجز می‌ماند و وقتی با اندوه بسیار اتاق را ترک می‌کند دوربین او را تنها می‌گذارد. این صحنه یکی از عمیق‌ترین و صادقانه‌ترین اجراهای ریوز است. او به‌خوبی غم و اندوه را به مخاطب منتقل می‌کند و با وجود سن کم اجرای درست و باور‌پذیرش باعث همذات‌پنداری مخاطب می‌شود.

۴. ماتریکس (The Matrix)

• کارگردان: واچوفسکی‌ها
• بازیگران: کیانو ریوز، لارنس فیشبرن، کری-ان ماس
• تاریخ انتشار: ۱۹۹۹
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۸ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۷ از ۱۰

هر انسانی ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی دارد که مختص به خودش است و دیگران او را با این ویژگی‌ها می‌شناسند. این ویژگی ها در مورد کیانو ریوز شخصیت متعالی و چهره‌ی آرامش‌بخشی است که همواره همراه او هستند. اساسا همین صفات باعث شد تا برناردو برتولوچی او را برای نقش شاهزاده سیذارتا در فیلم «بودای کوچک» انتخاب کند و حداکثر استفاده را از خصایص ذاتی او ببرد. اما برای اولین بار در قسمت اول فیلم ماتریکس بود که این توانایی واقعا به‌‌کار آمد و درایفای نقش نئو به او کمک شایانی کرد.

ریوز با وارد کردن ویژگی‌های ذاتی‌اش به شخصیت نئو روند تبدیل یک برنامه‌نویس خواب‌گرد به “The One” – مردی که می‌داند دنیای ما یک توهم است و او کلید رهایی بشر از‌این توهم – را به شکلی باورپذیر اجرا می‌کند. صورت آرام او به‌خوبی با ساختار سنگین و پیچیده‌ی فیلم و کنش‌های انقلابی که در آن اتفاق میافتد هماهنگ است. جالب است بدانید که کیانو ریوز گزینه‌ی اول ایفای این نقش نبوده و پس از اینکه گروه با بازیگرانی مانند نیکلاس کیج، برد پیت و تام کروز به توافق نمی‌رسند او را برای بازی در این نقش انتخاب می‌کنند. امروزه و با تماشای دوباره‌ی ماتریکس خوشحال می‌شویم که در نهایت کیانو ریوز این نقش را به‌دست آورد، زیرا هیچ بازیگر دیگری نمی‌توانست نئو را انقدر آرام و باشکوه بازی کند. اجرای چند لایه‌ی ریوز می‌تواند کلاس درسی برای جوان‌تر‌ها باشد.

۳. ماجراجویی بسیار عالی بیل و تد (Bill and Ted’s Excellent Adventure) و بیل و تد با موسیقی روبرو می‌شوند (Bill & Ted Face the Music)

• کارگردان: استیون هرک – دین پاریزو
• بازیگران: کیانو ریوز، الکس وینتر
• تاریخ انتشار: ۱۹۸۹ – ۲۰۲۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۱ از ۱۰۰ – ۸۲ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰ – ۵.۹ از ۱۰

ریوز در نقش تد لوگان آن‌قدر دوست‌داشتنی و باورپذیر بود که با گذشت سال‌های سال از زمان نمایش فیلم هنوز هم بسیاری از مردم شخصیت اصلی او را با شخصیت تنبل و سرخوش فیلم اشتباه می‌گیرند. این فیلم داستان دو نوجوان تنبل را دنبال می‌کند که در زمان سفر می‌کنند. کیانو ریوز به خوبی از پس ایفای این نقش برآمده است. این فیلم در زمان پخش بسیار پرطرفدار بود و دست‌اندرکارانش تصمیم گرفتند تا با احترام به خواسته‌ی طرفدارانشان پس از سال‌ها دنباله‌ای با حضور بازیگران اصلی بر فیلم اول بسازند.

تجربه نشان داده دنباله‌هایی که با یک فاصله‌ی طولانی از فیلم اول ساخته می‌شوند در بهترین حالت تنها کاریکاتوری از فیلم اصلی هستند اما این واقعیت درباره‌ی «ماجراجویی بسیار عالی بیل و تد» صدق نمی‌کند و قسمت «بیل و تد با موسیقی روبرو می‌شوند» به تجربه ای موفق در دنباله‌سازی تبدیل می‌شود که باید از آن الگو گرفت. ریوز و الکس وینتر سال ۲۰۲۰ با این فیلم دوباره به سینما بازگشتند و نمونه‌ای نادر از اجرای درست برای زنده کردن خاطرات و نوستالوژی بازی را ارائه کردند. ریوز با هنرنمایی در این فیلم‌ها جنبه‌های دیگری از هنر بازیگری خود را به رخ کشید و دوست‌دارانش را هیجان‌زده کرد. توانایی کیانو ریوز در طنز فوق‌العاده است و او بارها این را ثابت کرده است.

۲. سرعت (Speed)

• کارگردان: یان دی بونت
• بازیگران: کیانو ریوز، ساندرا بولاک، دنیس هارپر
• تاریخ انتشار: ۱۹۹۴
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰

وقتی که سرعت برای اولین بار در سینماها اکران شد ایده‌ی اولیه‌ی آن کمی احمقانه به‌نظر می‌رسید. اتوبوسی که اگر سرعت آن از ۵۰ مایل در ساعت کمتر شود منفجر خواهد شد. همین! این ایده‌ی نیم خطی اما به اعتبار خلاقیت نویسنده‌اش گراهام یوست در بسط و گسترش ایده، جسارت و کاربلدی کارگردانش یان دی بونت و البته گروه بازیگران فوق‌العاده‌ای که داشت تبدیل به یکی از بهترین فیلم‌های اکشن تمام دوران شد. این فیلم باعث به وجود آمدن الگویی گشت که برای سال‌ها در ساخت فیلم‌های اکشن از آن گرته‌برداری می شد.

فیلم بیشتر اعتبارش را مدیون کیانو ریوز و هوش بالای او در فهمیدن نقش است. بازی او در این فیلم به بلوغ  رسیده و از تعادل مناسبی چه از نظر رمانتیک با ساندرا بولاک و چه از نظر کمدی با جف دنیلز برخوردار است. همچنین لحظات بازی او در مقابل ستاره‌ی اکشن دنیس هارپر و بده بستان‌هایی که باهم دارند از نکات برجسته فیلم است. اگر با دیدن دوباره‌ی فیلم فکر می‌کنید که شاید کس دیگری به جای کیانو ریوز می‌توانست بهتر این نقش را بازی کند، شما را ارجاع می‌دهم به قسمت دوم این فیلم. فقط نگاه کنید که وقتی او در دنباله‌ی این فیلم بازی نکرد چه اتفاقی افتاد و نتیجه چقدر فاجعه شد. بیخود نیست که قسمت دوم این مجموعه به‌عنوان بدترین دنباله‌ی یک فیلم در تمام دوران در نظر گرفته شده است.

۱. هدیه (The Gift)

• کارگردان: سم ریمی
• بازیگران: کیانو ریوز، کیت بلانشت، کیتی هلمز
• تاریخ انتشار: ۲۰۰۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۵۷ از ۱۰۰
• امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰

تریلر مهیج و ماوراء‌طبیعی سم ریمی هرچند مانند «مرد عنکبوتی» عظیم و پرهزینه نیست اما ترکیب بازیگری نفس‌گیری دارد. از کیت بلانشت و هیلاری سوانک که هرکدام دوبار برنده‌ی اسکار شده‌اند بگیرید تا جی.کی سیمونز که او هم یک بار جایزه‌ی اسکار را به خانه برده. رزماری هریس و گرگ کینر نیز از دیگر بازیگران فیلم‌اند که آن‌ها هم نامزدی اسکار را در کارنامه دارند. این ترکیب درخشان با کیانو ریوز تکمیل می‌شود و خبر از فیلمی شگفت‌انگیز می‌دهد. با وجود تمام نام‌های بزرگی که در این فیلم به ایفای نقش می‌پردازند هنوز هم این کیانو ریوز است که با استانداردهای بالای بازیگری خودش بهترین بازی را در کل فیلم ارائه می کند و نقش شوهر بدسرپرست شخصیت سوانک را به عالی‌ترین شکل ممکن به تصویر کشیده.

در این فیلم هیچ نشانی از ریوزی که در فیلم‌های تجاری از او می‌شناسیم وجود ندارد. شخصیت او بسیار وحشتناک و منفور است و هرکسی را که بخواهد سد راهش شود تهدید می‌کند. درعین‌حال ریوز فقط شمایل یک شرور مقوایی را به تصویر نمی‌کشد بلکه کاملا با نقش درآمیخته و با اجرای ریزه‌کاری‌های ظریف پرتره‌ی شخصیت را کاملا واقع‌بینانه نمایش می‌دهد. این نقش یک چرخش دلنشین برای ریوز بود و هرکسی را که توانایی‌های او را زیر سوال می‌برد ساکت کرد. او نشان داد که حتی در میان بازیگران اسکار گرفته و شاخص سینما هم می‌تواند خودش را به اثبات برساند. دنی باکسدل یکی از شاه‌نقش‌های ریوز است که تماشای آن را به علاقه‌مندان این بازیگر توصیه می‌کنیم.

منبع: Variety