رصدخانه‌ی هوایی ناسا امسال بازنشسته می‌شود
به گفته‌ی ناسا رصدخانه‌ی پروازی سوفیا که به مشاهدات فروسرخ فراجوی می‌پردازد، اواخر سال ۲۰۲۲ برای همیشه بازنشسته خواهد شد.
پس از اختصاص نیافتن هیچ بودجه‌ای در درخواست بودجه‌ی فدرال ۲۰۲۳ کاخ سفید در ماه مارس، ناسا و شرکای آن در مرکز هوافضای آلمان (DLR) اعلام کردند که با تعطیلی عملیات «رصدخانه استراتوسفری اخترشناسی فروسرخ» (Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy) یا مأموریت «سوفیا» (SOFIA) موافقت کرده‌اند.
ناسا و DLR در بیانیه‌ی خود به راهنمایی‌های حاصل از برنامه‌ی دهه‌ای اخترفیزیک، سندی جامع که اولویت‌های اصلی تحقیقات اخترفیزیک را در طی ۱۰ سال آینده تبیین می‌کند، استناد کردند. آخرین برنامه‌ی دهه‌ای اخترفیزیک، که در نوامبر ۲۰۲۱ منتشر شد، همچنین توصیه کرده است سوفیا که حدود ۸۵ میلیون دلار در سال هزینه دارد، تعطیل شود.
ناسا پنج‌شنبه ۲۸ آوریل (۸ اردیبهشت) گفت: «به این نتیجه رسیده‌ایم که بهره‌وری علمی سوفیا، هزینه‌های عملیاتی آن را توجیه نمی‌کند. این گزارش همچنین نشان می‌دهد که قابلیت‌های سوفیا به‌طور قابل‌توجهی با اولویت‌های علمی که برنامه‌ی دهه‌ای برای یک دهه‌ی آینده و فراتر از آن درنظر گرفته است، هم‌پوشانی ندارد.»
درخواست بودجه‌ی ۲۰۲۳ کاخ سفید و درنظر نگرفتن بودجه برای سوفیا هم به‌عنوان عاملی در این تصمیم مطرح و اشاره شده است که تعطیلی سوفیا با توصیه‌های جامعه‌ی علمی مطابقت دارد. در عین حال تا کنون اکتشافات جذابی با کمک سوفیا انجام شده است. ازجمله سال گذشته به کشف آب در سطح آفتابی ماه کمک کرد.
مقامات در توضیح بودجه‌ی اختصاص یافته به ناسا در درخواست بودجه‌ی فدرال سال ۲۰۲۳ نوشتند: «بودجه‌ی سالانه‌ی سوفیا، دومین مأموریت عملیاتی گران‌قیمت در اخترفیزیک است، اما بهره‌وری علمی این مأموریت با دیگر مأموریت‌های علمی بزرگ تناسبی ندارد.»
سوفیا هشت سال خدمت خود را در ۳۰ سپتامبر (۸ مهر) به پایان خواهد رساند، که باز هم مدت فعالیت آن سه سال فراتر از برنامه‌ی اصلی خواهد بود. این مأموریت از یک هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ بهینه شده و مجهز به تلسکوپ بازتابی، برای انجام مشاهدات فروسرخ کیهان در بالای جو استفاده می‌کند. این مأموریت در طول سال‌ها از درخواست‌های متعدد برای لغو گذر کرده بود، تا اینکه سرانجام هنگام تعطیلی آن فرا رسیده است.
ناسا اما به جامعه‌ی اخترفیزیک یادآوری کرد که داده‌های سوفیا حتی پس از پایان مأموریت برای استفاده دردسترس خواهند بود. این آژانس با استناد به «تلسکوپ فضایی جیمز وب» (James Webb Space Telescope) و فرصت‌های بیشتر اما نامشخص در راستای توصیه‌های بررسی دهه‌ای اخترفیزیک گفت: «ناسا به پیشبرد آینده‌ی کاوش‌های علمی در اخترفیزیک فروسرخ ادامه خواهد داد.»
عکس کاور: رصدخانه‌ی پرنده‌ی سوفیا
Credit: NASA
منبع: Space
