اولین اطلاعات رسمی PS5 منتشر شد؛ منتظر بزرگترین جهش ممکن باشید

«مارک سرنی»، طراح و معمار کنسول پلی‌استیشن ۴، وظیفه‌ی طراحی کنسول بعدی سونی را هم برعهده دارد؛ کنسولی که سونی فعلا نمی‌خواهد با اسم پلی‌استیشن ۵ یا همان PS5 آن را خطاب کند. نسل بعدی پلی‌استیشن، کنسولی که سونی چهار سال گذشته را مشغول طراحی آن بوده، طبق گفته‌ی مارک سرنی قرار است جهش بزرگی را در نسل‌های کنسولی رقم بزند.

هم سونی و هم مایکروسافت، اخیرا کنسول‌های پلی‌استیشن ۴ و ایکس‌باکس وان را ارتقا داده‌اند و مدل‌هایی قوی‌تر از آن‌ها عرضه کرده‌اند؛ طوری که ممکن است تصور کنید پلی‌استیشن و ایکس‌باکس بعدی، فقط کمی قوی‌تر از پلی‌استیشن ۴ پرو و ایکس‌باکس وان ایکس هستند. با این حال، طراح پلی‌استیشن بعدی می‌گوید که انتظار جهشی بزرگ داشته باشید: «سوال اصلی این جاست: این که آیا کنسول بعدی قرار است لایه‌ای جدید به تجربه‌هایی که در دسترس شماست اضافه کند، یا این که از پایه و اساس بازی‌ها را از نو تعریف می‌کند.»

و پاسخ این سوال، حداقل برای سونی، گزینه‌ی دوم بوده است. بر و بچه‌های وب‌سایت «وایرد» (Wired) اخیرا به مرکز سونی در کالیفرنیا سر زده‌اند و توانسته‌اند با مارک سرنی، به تفصیل درباره‌ی نسل بعدی پلی‌استیشن صحبت کنند، ولی بدون این که حتی یک بار اسم PS5 را ببرند.

پردازنده‌ی اصلی کنسول یا همان CPU بر پایه‌ی پردازنده‌ی نسل سومی Ryzen شرکت AMD و معماری هفت نانومتری Zen 2 ساخته شده و هشت هسته‌ای است.

با این اوصاف، مطمئنا باید منتظر نام‌گذاری این کنسول به اسم PlayStation 5 باشیم. مارک سرنی تاکید می‌کند که «کنسول نسل بعدی» آن‌ها، قرار نیست در سال ۲۰۱۹ وارد بازار شود. با این حال، سرنی می‌گوید که استودیوهای مختلفی مشغول کار روی این کنسول هستند و سونی کیت‌های توسعه‌ی متعددی را به بازی‌سازان ارایه کرده است تا به اندازه‌ای کافی برای ساخت بازی روی پلی‌استیشن بعدی زمان داشته باشند.

درست مثل مراحل ساخت پلی‌استیشن ۴، مارک سرنی این بار هم به عنوان معمار ارشد کنسول نسل بعد سونی انتخاب شده است و برای تحقق خواسته‌های بازی‌سازان و انتظارات خودش تلاش می‌کند؛ تلاشی که طبق گفته‌ی سرنی قرار است نه به یک تکامل، بلکه به یک انقلاب منجر شود. نزدیک به ۱۰۰ میلیون نفر پلی‌استیشن ۴ دارند و این خبر مطمئنا، برای آن‌ها حسابی خوشایند است: می‌توانید مطمئن باشید که سونی کنسول بزرگ جدیدی در دست ساخت دارد.

جهش‌های بزرگ نسلی نیازمند تغییرات اساسی است. پردازنده‌ی اصلی (CPU) و پردازنده‌ی گرافیکی (GPU) یک کنسول باید قوی‌تر شود تا بتواند کیفیت گرافیکی و جلوه‌های بصری بهتری را ارایه دهد و پردازش‌های پیچیده‌تری برعهده گیرد، از طرفی حجم فایل بازی‌ها بزرگتر می‌شود در نتیجه حافظه‌ی کنسول هم باید چه از نظر سرعت و چه از نظر ظرفیت بیشتر شود.

کنسول نسل بعدی سونی، تمامی این پیشرفت‌ها را لحاظ کرده است. چیپ‌ست اصلی کنسول توسط AMD ساخته شده است و شامل پردازنده‌ی اصلی و پردازنده‌ی گرافیکی است. پردازنده‌ی اصلی کنسول یا همان CPU بر پایه‌ی پردازنده‌ی نسل سومی Ryzen شرکت AMD و معماری هفت نانومتری Zen 2 ساخته شده و هشت هسته‌ای است. پردازنده‌ی گرافیکی کنسول هم بر پایه‌ی معماری Navi شرکت AMD ساخته شده است و از قابلیت جدید Ray Tracing هم پشتیبانی می‌کند. قابلیت Ray Tracing تکنیک جدیدی از نورپردازی است که به صورت کاملا واقعی، برخورد نور را به پیچیده‌ترین شکل ممکن از اجسام مختلف پردازش می‌کند. قابلیت Ray Tracing اخیرا و به لطف کارت‌های گرافیک جدید انویدیا در تعدادی بازی استفاده شده، ولی کنسول‌های نسل فعلی که به کنار، حتی تعدادی از کارت‌های گرافیک قدرتمند انویدیا هم توانایی انجام پردازش‌های Ray Tracing را به راحتی ندارند.

ساده‌ترین نوع استفاده از قابلیت Ray Tracing در بهبود نورپردازی بازی‌هاست؛ طوری که می‌توان چگونگی برخورد نور در مجموعه‌ای از جسم‌ها و جنس‌های مختلف، بازگشت و عبور نور از شیشه یا اجسام مایع و موقعیت‌های پیچیده‌ی دیگری را به واقعی‌ترین شکل ممکن بازسازی کرد؛ طوری که نهایتا به تصویری بسیار واقع‌گرایانه‌تر نسبت به گرافیک فعلی بازی‌ها برخورد می‌کنیم.

با این حال، استفاده از Ray Tracing فقط هم قرار نیست به بالا بردن گرافیک محدود شود. مارک سرنی می‌گوید: «برای مثال می‌توانید در این که آیا بازی‌کننده می‌تواند برخی از صداها را بشنود، یا دشمنان می‌توانند صدای پای بازی‌کننده را بشنوند، باز هم از Ray Tracing کمک بگیرید. به واقعی‌ترین شکل ممکن می‌توان حرکت یک اشعه در محیط را بازسازی کرد.»

پردازنده‌ی گرافیکی کنسول هم بر پایه‌ی معماری Navi شرکت AMD ساخته شده است و از قابلیت جدید Ray Tracing هم پشتیبانی می‌کند.

چیپ‌ست ساخته شده از سوی AMD هم‌چنین یک واحد پردازشی مجزا برای صدای سه بعدی دارد که طبق گفته‌ی مارک سرنی، تعریفی که از صدا در بازی داریم را به طور کلی تغییر می‌دهد. طراح PS5 می‌گوید: «به عنوان یک گیمر، چندان راضی نیستم که از دیدگاه صدا، تغییر زیادی بین پلی‌استیشن ۳ و پلی‌استیشن ۴ وجود ندارد. با کنسول بعدی، می‌خواهیم نشان دهیم که اگر به اندازه‌ی کافی منابع و سخت‌افزار به صدا اختصاص دهید، تجربه‌ی صوتی چقدر می‌تواند فرق کند.»

در نتیجه‌ی استفاده از چیپ‌ست صدای جدیدی که برای پلی‌استیشن نسل بعد ساخته‌اند، سرنی می‌گوید که بیشتر خودتان را غرق در بازی می‌بینید؛ طوری که صداها ممکن است از بالای شما بیایند، یا از پشت یا از اطراف شما. نیازی هم به سخت‌افزار دیگری نخواهد بود و حتی از طریق اسپیکرهای خود تلویزیون هم می‌توان این تجربه را بازسازی کرد. البته سرنی می‌گوید که بهترین تجربه با هدفون خواهد بود.

مارک سرنی در توصیف صدای کنسول جدیدشان، از لغتی استفاده می‌کند که بیشتر در حوزه‌ی واقعیت مجازی به گوش‌مان خورده است: حضور؛ حس این که در یک محیط مجازی وجود دارید. اتفاقا پلی‌استیشن هم یک هدست واقعیت مجازی درست و درمان دارد. هدست پلی‌استیشن وی‌آر (PlayStation VR) بیش از ۴ میلیون دستگاه فروخته است، با این حال، مارک سرنی نمی‌خواهد درباره‌ی مدل بعدی این هدست صحبت کند: «نمی‌خواهم الآن درباره‌ی استراتژی‌مان حول واقعیت مجازی صحبت کنم، ولی می‌گویم که واقعیت مجازی برای‌مان بسیار مهم است و این که کنسول بعدی از هدست فعلی پلی‌استیشن وی‌آر پشتیبانی خواهد کرد.»

خب، تا اینجای کار از یک پردازنده‌ی اصلی جدید شنیده‌ایم و یک پردازنده‌ی گرافیکی جدیدتر و یک چیپ‌ست مجزای صدا که مجموعا قرار است به تجربه‌ی صوتی و بصری شگفت‌انگیزی منجر شوند. این طور که به نظر می‌رسد، ممکن است در آینده با مدلی جدیدتر از پلی‌استیشن وی‌آر هم روبرو شویم. با این حال، نسل بعدی پلی‌استیشن، نکته‌ی دیگری هم دارد که مارک سرنی را حسابی هیجان‌زده کرده است؛ چیزی که طبق گفته‌ی او قرار است بازی را تغییر دهد و یکی از کلیدهای اصلی نسل بعد است. مارک سرنی از یک هارد دیسک صحبت می‌کند.

پلی‌استیشن ۵ از اس‌اس‌دی‌هایی استفاده می‌کند که طبق گفته‌ی سرنی، از تمام اس‌اس‌دی‌های حال حاضر کامپیوتر سریع‌تر هستند.

هر چه حجم یک بازی بیشتر می‌شود، برای انجام هر کار زمان بیشتری نیاز داریم. فقط در نظر داشته باشید که بازی Red Dead Redemption 2 که سال گذشته عرضه شد، روی پلی‌استیشن ۴ حجمی بیشتر از ۱۰۰ گیگابایت داشت. گیمرها مجبور هستند دقایقی را مقابل صفحه‌های لودینگ بنشیند، تا بازی فایل‌هایی که لازم دارد از روی هارد دیسک بخواند. در برخی بازی‌ها، هر زمان که سفر می‌کنید یا حتی یک در را باز می‌کنید، مجبور هستید صفحه‌ی لودینگ ببینید. سرنی می‌گوید که در پاییز سال ۲۰۱۵ بود که برای اولین بار با بازی‌سازان درباره‌ی نیازهای‌شان از نسل بعد پرسید و یک سوال، پشت سر هم تکرار می‌شد: «می‌دانیم که احتمالا غیرممکن است، ولی می‌شود یک SSD داشته باشیم؟»

حافظه‌های اس‌اس‌دی بیش از یک دهه است که در لپ‌تاپ‌ها و دستگاه‌های زیادی وجود دارند و حتی سال‌هاست که در کامپیوترهای خانگی‌مان هم از اس‌اس‌دی‌ها استفاده می‌کنیم. شرکت‌های مختلفی امروزه حتی برای پلی‌استیشن ۴ و ایکس‌باکس وان هم حافظه‌های اس‌اس‌دی می‌فروشند و ادعا می‌کنند که زمان لودینگ بازی‌ها را کاهش می‌دهد. با این حال، مارک سرنی می‌گوید همه‌ی اس‌اس‌دی‌ها هم شبیه به هم نیستند: «من یک اس‌اس‌دی روی لپ‌تاپ‌ام دارم، ولی وقتی می‌خواهم از ورد به اکسل بروم، باید ۱۵ ثانیه صبر کنم.» سونی برای کنسول نسل بعدی خود، حتی پایش را فراتر گذاشته و چیز جدیدی طراحی کرده است.

برای نمایش این موضوع، مارک سرنی بازی جدید اسپایدرمن را روی یک پلی‌استیشن ۴ اجرا می‌کند. اسپایدرمن روی یک برج بلند ایستاده است. مارک سرنی نقشه را باز و نقطه‌ی دیگری را روی نقشه انتخاب می‌کند تا با استفاده قابلیت سفر سریع (Fast Travel) حرکت کند. وقتی صفحه‌ی لودینگ تمام می‌شود و اسپایدرمن به نقطه‌ی دیگری از شهر رفته، ۱۵ ثانیه گذشته است. سپس مارک سرنی روی یک تلویزیون دیگر، همین سفر را در بازی اسپایدرمن روی یک کیت توسعه کنسول نسل بعدی‌شان انجام می‌دهد و کاری که ۱۵ ثانیه طول کشیده بود، روی این دستگاه جدید در کمتر از یک ثانیه انجام می‌شود. در واقع اگر بخواهیم دقیق بگوییم: در ۰.۸ ثانیه.

افزایش سرعت صفحه‌ی لودینگ، فقط یکی از استفاده‌های اس‌اس‌دی است. سرعت رندر شدن محیط بازی و سرعت حرکت در آن محیط هم به لطف اس‌اس‌دی بالا می‌رود. سرنی مقایسه‌ی دیگری انجام می‌دهد. روی پلی‌استیشن ۴، حداکثر سرعت حرکت دوربین، سرعتی است که اسپایدرمن حرکت می‌کند. سرنی می‌گوید: «هر قدر هم که اسپایدرمن را ارتقا دهید، نمی‌توانید سریع‌تر حرکت کنید، چون در واقع این سریع‌ترین حالتی است که می‌توانیم داده را از روی هارد دیسک بخوانیم.» روی کنسول نسل بعد، سرعت حرکت دوربین می‌تواند به اندازه‌ی یک جت باشد. مارک سرنی هر از گاهی حرکت را نگه می‌دارد تا نشان دهد که دنیای بازی کاملا لود شده است. بد نیست اضافه کنیم که کنسول بعدی پلی‌استیشن قرار است از وضوح تصویر ۸K هم پشتیبانی کند، ولی اسپایدرمن روی حالت ۴K و روی یک تلویزیون ۴K اجرا شده است چون تلویزیون‌های زیادی نیستند که از ۸K پشتیبانی کنند.

کنسول نسل بعدی سونی از دیسک‌ها پشتیبانی خواهد کرد و فقط وابسته به دانلود نخواهد بود.

سرنی می‌گوید این که بازی‌سازان چگونه از اس‌اس‌دی استفاده می‌کنند، به خودشان باز می‌گردد، ولی او معتقد است که در هر حال اس‌اس‌دی‌ها می‌توانند به طور کلی دیدگاه‌مان را نسبت به بازی تغییر دهند. سرنی می‌گوید: «به دیدن تعداد زیادی لوگو در ابتدای بازی عادت کرده‌ایم، یا صفحه‌های سنگینی که در ابتدای بازی می‌بینیم و در آن‌ها مشغول انتخاب‌های مختلف هستیم، یا حتی لابی‌های بازی‌های چند نفره، چون نمی‌خواهیم بازی‌کننده‌ها منتظر بنشینند و هیچ کاری انجام ندهند.»

سونی فعلا نمی‌خواهد درباره‌ی مشخصات دقیق اس‌اس‌دی پلی‌استیشن بعدی صحبت کند؛ جزییاتی مثل این که چه شرکتی آن را می‌سازد و این که آیا از استاندارد جدید PCI Express 4.0 استفاده می‌کند یا نه، ولی سرنی می‌گوید که پهنای باند اس‌اس‌دی پلی‌استیشن ۵ بسیار بیشتر از تمام اس‌اس‌دی‌های حال حاضر کامپیوترهاست. سرنی اضافه می‌کند: «سرعت مهم است، ولی نباید مکانیزم ورودی خروجی و نرم‌افزاری که روی آن‌ها استفاده می‌کنیم را در نظر نگیریم. من می‌توانم یک اس‌اس‌دی روی پلی‌استیشن ۴ پرو بیندازم که قیمتش اندازه‌ی خود کنسول است، ولی فقط سرعت یک سوم بیشتر شود.» چیزی که روی کنسول نسل بعدی دیدیم، سرعتی ۱۹ برابر بیشتر بود.

احتمالا متوجه شده‌اید که مارک سرنی و سونی نمی‌خواهند در حال حاضر از سرویس‌ها و دیگر قابلیت‌های کنسول صحبت کنند و فعلا به صحبت از سخت‌افزار بسنده کرده‌اند. صحبت از قیمت و بازی‌ها که بماند. انتظار هم نداشته باشید که در نمایشگاه E3 امسال که در خرداد برگزار می‌شود، درباره‌ی کنسول بشنوید. برای اولین بار در تاریخ این نمایشگاه، قرار نیست سونی در E3 حضور داشته باشد. با این حال، سرنی از چند موضوع صحبت کرد. کنسول نسل بعدی سونی از دیسک‌ها پشتیبانی خواهد کرد و فقط وابسته به دانلود نخواهد بود. یکی از دلایل این موضوع، پشتیبانی کامل از بازی‌های پلی‌استیشن ۴ است. پلی‌استیشن ۵ کاملا از بازی‌های پلی‌استیشن ۴ و دیسک‌های پلی‌استیشن ۴ پشتیبانی خواهد کرد. ظاهرا قرار است برخی بازی‌ها هم روی پلی‌استیشن ۴ عرضه شوند و هم روی پلی‌استیشن ۵.

پلی‌استیشن ۵ کاملا از بازی‌های پلی‌استیشن ۴ و دیسک‌های پلی‌استیشن ۴ پشتیبانی خواهد کرد.

این که بازی‌های ویدیویی در ده سال آینده چه شکل و ظاهر و ساختاری دارند، جای بحث زیادی دارد. بازی‌های بتل رویال به طور کلی دید جدیدی به تجربه‌های چند نفره داده‌اند، واقعیت افزوده و واقعیت مجازی جدی شده‌اند و گوگل هم قرار است امسال، به کمک پردازش ابری، به صنعت بازی‌های ویدیویی ورود کند. مایکروسافت و ایکس‌باکس هم برنامه‌های بزرگی برای ورود به حوزه‌ی پردازش ابری دارند. با این حال، این که سونی دقیقا چه برنامه‌هایی برای ورود به این حوزه دارد، مشخص نیست. سرنی در این باره می‌گوید: «در حوزه‌ی استریم بازی‌ها، ما از اولین‌ها بودیم و دیدگاهی که نسبت به آن داریم، با نزدیک شدن به عرضه‌ی کنسول بعدی، بیشتر مشخص خواهد شد.»

با تمام این اوصاف، یک موضوع کاملا مشخص است: سونی و پلی‌استیشن چهار نسل است که سلطه‌ی کنسول‌های بازی را به دست دارند و کنسول‌های‌شان، حداقل یک نسل دیگر هم قرار است زیر تلویزیون‌های افراد جای داشته باشد.

نویسنده: Peter Rubin
منبع: Wired