IPS LCD در برابر OLED؛ کدام پنل برای نمایشگر لپتاپ بهتر است؟
برای سال‌ها بحثی در بازار گوشی‌های هوشمند در مورد برتری نمایشگرهای OLED نسبت به IPS LCD وجود داشت که به نظر می‌رسد OLED برنده‌ی این جدال شده است. حالا زمین جدید این رقابت نمایشگر های لپتاپ است، پس بیایید به نقاط قوت و ضعف هر یک از این رقیبان نگاهی بیندازیم.
OLED فوق‌العاده است و IPS زیبا
شاید شما طرفدار رنگ‌های اشباع‌شده‌ی اولد نباشید، اما نمی‌توانید انکار کنید که سیاهی مطلق آن چقدر خیره‌کننده است. کنتراست بی‌نهایت آن به سادگی حتی بهترین نمایشگرهای IPS را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. از آنجایی که پنل‌های IPS خودشان نور تولید نمی‌کنند، دچار پدیده‌ای به نام «درخشش IPS» می‌شوند. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که بخشی از نور پس‌زمینه درون پنل به جلوی نمایشگر بازتاب پیدا می‌کند و باعث ایجاد نقاط روشن در بخش‌های مختلف صفحه می‌شود. نمایشگرهای OLED این مشکل را ندارند و درخشندگی یکنواخت‌تری را در سراسر پنل حفظ می‌کنند.
از طرف دیگر، همانطور که اشاره شد، پنل‌های OLED تمایل دارند تا در میزان اشباع رنگ اغراق کنند. نمایشگرهای IPS در این زمینه متعادل‌تر هستند. همچنین، نمایشگرهای IPS نسبت به نمایشگرهای TN که نوعی LCD ارزان‌قیمت رایج در لپ‌تاپ‌های سطح پایین و مانیتورهای اقتصادی است، از دقت رنگ و زاویه‌ی دید بهتری برخوردارند.
قیمت بالاتر نمایشگرهای OLED
تا همین چند سال پیش، دلیلی منطقی وجود داشت که چرا اکثر تولیدکنندگان از معرفی نمایشگرهای OLED بزرگتر مانند تلویزیون‌های OLED (و همچنین مانیتورها و لپ‌تاپ‌ها) خودداری می‌کردند: تولید آن‌ها بسیار گران بود. قیمت این نمایشگرها حتی به مراتب بیشتر از نمایشگرهای گوشی‌های هوشمند پرچم‌دار بود. البته نباید فراموش کرد که گوشی‌ها کوچک‌تر، سبک‌تر هستند و به دفعات بیشتری تعویض می‌شوند، اما این موضوع بحث دیگری است.
به همین دلیل، مقایسه‌ی لپ‌تاپ‌های دارای نمایشگر OLED با مدل‌هایی که دارای نمایشگر IPS هستند و در یک بازه قیمتی مشابه قرار می‌گیرند، به احتمال زیاد به این معنی است که مدل‌های IPS به طور کلی از نظر مشخصات فنی، برتری خواهند داشت. برای مثال، ممکن است مجبور شوید بین داشتن پنل OLED و داشتن فضای ذخیره‌سازی بیشتر یا عملکرد بالاتر، یکی را انتخاب کنید.
نمایشگرهای IPS روشن‌تر هستند
در حالی که پنل‌های OLED با ترکیب میکرولنز (MLA) که سطوح روشنایی قابل مقایسه‌ای با LCDها دارند رو به رواج هستند، همچنان استفاده از آن‌ها به تعداد محدودی از تلویزیون‌ها و مانیتورها با حداقل اندازه ۲۷ اینچ محدود شده است. ال‌جی وعده داده است که در سال ۲۰۲۴ نمایشگرهای OLED با روشنایی تا ۳۰۰۰ نیت عرضه خواهد کرد، اما کوچکترین آن‌ها اندازه‌ی ۵۵ اینچ دارد.
بنابراین، اگر لپ‌تاپی با نمایشگر OLED انتخاب کنید، باید با یک صفحه نمایش کم‌نورتر سر و کار داشته باشید. اگر قصد استفاده از لپتاپ در محیط‌های داخلی و به دور از پنجره‌ها را دارید، این موضوع ممکن است چندان مهم نباشد. اما از طرف دیگر، اگر ایده‌آل شما برای وب‌گردی یا کار کردن، گذراندن ساعت‌های طولانی زیر نور مستقیم خورشید است، احتمالاً پنل IPS گزینه بهتری برای شما خواهد بود.
تعداد پایین لپ‌تاپ‌های دارای نمایشگر OLED
لپ‌تاپ‌های OLED هنوز نسبتاً خاص و کمیاب هستند، اما این روند ممکن است به زودی تغییر کند. در نمایشگاه CES 2024، برندهای مختلفی مانند لنوو و ریزر از لپ‌تاپ‌هایی با نمایشگر OLED رونمایی کردند. همچنین، بسیاری از شرکت‌ها که امکان سفارشی‌سازی لپتاپ پیش از خرید را می‌دهند، حتی اگر مدل پایه دارای پنل LCD باشد، گزینه‌های صفحه‌نمایش OLED را در لیست انتخاب‌های خود قرار داده‌اند.
با این حال، با برخی محدودیت‌ها روبرو خواهید شد. اگر به دنبال نمایشگر بزرگتر، مثلاً ۱۷ اینچی، هستید، تنها گزینه موجود تا ژانویه سال ۲۰۲۴ لپتاپ تاشوی ASUS Zenbook 17 Fold OLED است. این لپتاپ همچنین ۳۵۰۰ دلار قیمت دارد، از پردازنده‌ای بسیار کم‌توان استفاده می‌کند و تنها در صورتی می‌توانید از کل صفحه نمایش ۱۷ اینچی (نسبت تصویر ۳:۴) لذت ببرید که صفحه‌کلید (ناخوشایند) آن را به‌صورت صاف روی میز قرار دهید.
نمونه‌ی دیگری را در نظر بگیرید: اگر می‌خواهید مک‌بوکی با نمایشگر OLED داشته باشید، باید یک Mac Mini، Mac Studio یا Mac Pro تهیه کرده و یک مانیتور OLED را به‌صورت جداگانه خریداری کنید. از آنجایی که هیچ مک‌بوکی به چنین پنل‌هایی مجهز نیست، در حال حاضر گزینه لپتاپ با نمایشگر OLED برای مک وجود ندارد.
مشکل سوختگی نمایشگر در پنل‌های OLED
سوختگی (Burn-in) که به صورت تصویری “روح مانند” از عناصری که برای مدت طولانی روی صفحه نمایشگر ثابت می‌مانند ظاهر می‌شود، مشکلی است که در نمایشگرهای OLED قابل اجتناب نیست. گرچه می‌توان شدت آن را کاهش داد یا روند ایجادش را کند کرد، اما به مرور زمان با آن مواجه خواهید شد.
برخی شرکت‌ها مانند ال‌جی و دل، برای نمایشگرهای خود گارانتی ضد سوختگی ارائه می‌دهند. این به معنای عدم رخداد این مشکل نیست، بلکه به این معنی است که در مدت زمان مشخص شده، سوختگی به صورت قابل توجهی بروز پیدا نمی‌کند. اگر به دنبال ریسک نکردن هستید، فعلاً بهتر است به پنل‌های IPS پایبند باشید. شاید با پیشرفت فناوری در آینده، سوختگی تصویر در نمایشگرهای OLED به طور کامل قابل اجتناب شود.
تفاوت در کالیبره کردن نمایشگر
کالیبراسیون مانیتور کار چندان پیچیده‌ای نیست و حتی ابزار خاصی برای انجام آن وجود دارد. با این حال، مطابقت دادن رنگ‌ها در مانیتورهای مختلف، به خصوص اگر از مدل‌های متفاوتی باشند، کار بسیار دشوارتری است. انجام این کار در حالی که از پنل‌های LCD و OLED به صورت ترکیبی استفاده می‌کنید، کابوسی تمام عیار است.
اگر در زمینه‌هایی مانند عکاسی، ادیت فیلم و گرافیک کار می‌کنید، پس بدون شک دقت رنگی نمایشگر مانیتور برای شما اهمیت زیادی دارد. در نتیجه بهتر است یک مانیتور مشخص را به این کار اختصاص دهید یا اگر هم از مانیتورهای متفاوتی استفاده می‌کنید، تمام مانیتورها از یک مدل یکسان باشند.
احتمالا مصرف انرژی بیشتر توسط نمایشگر OLED
شرکت ریوردی، تولیدکننده نمایشگرهای هوشمند، ادعا می‌کند که پنل‌های LCD (شامل نوع IPS) از نظر مصرف انرژی، نسبت به پنل‌های OLED کارآمدتر هستند. نلسون میلر، شرکتی که مدارهای صنعتی (از جمله نمایشگرها) تولید می‌کند، معتقد است که در این زمینه، هر دو فناوری تقریباً در یک سطح قرار دارند.
اگر بیشتر اوقات به تصاویر روشن نگاه می‌کنید، صفحه نمایش LCD گزینه بهتری خواهد بود. پنل‌های OLED در هنگام نمایش یک تصویر کاملا سفید با همان میزان روشنایی، تا سه برابر بیشتر انرژی مصرف می‌کنند.
با این حال، اگر محتوای نمایشگر شما عمدتا از رنگ‌های تیره‌تر تشکیل شده باشد، یک نمایشگر OLED احتمالا به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کمک خواهد کرد. از آنجایی که این نوع نمایشگر از پیکسل‌های خود-روشن‌شونده استفاده می‌کند، هر چه تصویری کم‌نورتر باشد، انرژی کمتری نیاز دارد. بنابراین، این بهانه‌ای است که می‌توانید برای فعال‌سازی حالت تاریک در مرورگر خود جهت صرفه‌جویی در باتری، استفاده کنید.
در نهایت، انتخاب بین نمایشگر OLED یا IPS برای لپتاپ بعدی شما فراتر از صرفاً سلیقه‌ی شخصی است. تصمیم‌گیری در مورد نوع پنل نه تنها به زیبایی ظاهری آن برای شما بستگی دارد، بلکه عوامل دیگری نیز در آن دخیل هستند.
ممکن است رنگ‌های پویاتر را ترجیح دهید، اما اگر بودجه‌ی محدودی دارید، توجیه خرید لپ‌تاپ‌های OLED که گران‌تر هستند، دشوارتر خواهد بود. اگر به دنبال نمایشگر روشن‌تر هستید، اما نمی‌توانید در برابر سیاهی مطلق و کنتراست بی‌نهایت مقاومت کنید، باید تصمیم بگیرید که کدام ویژگی برای استفاده‌ی روزانه‌ی شما اهمیت بیشتری دارد.
می‌توانید با در نظر گرفتن معیارهای خود، بین هر یک از انواع صفحه نمایشگر سازش کنید یا راه‌حلی میانه پیدا کنید. Mini LED نمونه‌ای از این راه‌حل میانی است: نوعی صفحه‌ی LCD با هزاران LED کوچک به عنوان نور پس‌زمینه که امکان کاهش نور به صورت نقطه‌ای را فراهم می‌کند. این فناوری شاید به اندازه‌ی OLED چشمگیر نباشد، اما به اندازه‌ی پنل‌های IPS هم دارای نقاط ضعف نیست.
منبع: HowToGeek
