تلاش نخست کاوشگر پشتکار برای نمونه‌برداری از مریخ ناکام ماند
داده‌های فرستاده شده به زمین پس از نخستین تلاش مریخ‌نورد پشتکار برای نمونه‌برداری از خاک مریخ نشان می‌دهد که کاوشگر این بار ناکام مانده و هنوز هیچ سنگی جمع‌آوری نشده است.
این بار مریخ‌نورد «پشتکار» (Perseverance) در مأموریت خود با چالش مواجه شد و نخستین تلاشش برای جمع‌آوری نمونه از خاک مریخ نتیجه‌ی دلخواه به همراه نداشت. طبق برنامه‌ریزی قرار است این کاوشگر ضمن نمونه‌برداری از خاک و سنگ دهانه‌ی «جزرو» (Jezero) مریخ و تجزیه‌وتحلیل اولیه، آن‌ها را بسته‌بندی کند تا با یک مأموریت دیگر ناسا و آژانس فضایی اروپا به زمین آورده شوند. به همین منظور پشتکار ۴۳ لوله‌ی نمونه‌برداری از جنس تیتانیوم با خود همراه دارد.
«توماس زوربوچن» (Thomas Zurbuchen) مدیر مأموریت علمی ناسا گفت: «اگرچه مأموریت طبق انتظار نبود اما همیشه در انجام کارهای تازه ریسک وجود دارد. من اطمینان دارم که تیم درستی بر روی این موضوع کار می‌کند و ما به دنبال راه‌حلی هستیم تا از موفقیت تلاش‌های آینده اطمینان حاصل کنیم.»
لوله‌ی شماره ۲۳۳ که پس از عملیات نمونه‌برداری خالی مانده است.
Credit: NASA/JPL-Caltech
سیستم نمونه‌برداری و ذخیره‌سازی پشتکار برای استخراج نمونه‌ها از یک مته‌ی مقاوم توخالی و یک دریل چکشی در انتهای بازوی رباتیک ۲ متری خود استفاده می‌کند. هم‌اکنون داده‌های دورسنجی از مریخ‌نورد نشان می‌دهد که در اولین تلاش برای حفاری، دریل و مته طبق برنامه درگیر شدند و پس از حفاری، لوله طبق برنامه پردازش شد.
«جسیکا ساموئلز» (Jessica Samuels) مدیر مأموریت سطح پشتکار از «آزمایشگاه پیشرانش جت» (JPL) ناسا گفت: «روند نمونه‌برداری از ابتدا تا انتها خودکار انجام می‌شود. یکی از مراحل پس از قرار دادن نمونه در لوله، اندازه‌گیری حجم آن است و اگر نمونه در لوله قرار گرفته باشد، کاوشگر هنگام اندازه‌گیری با مقاومت مورد انتظار روبه‌رو نمی‌شود.»
با ناکام ماندن نخستین تلاش نمونه‌برداری پشتکار از مریخ، هم‌اکنون یک تیم ویژه برای بررسی این موضوع شکل گرفته تا داده‌ها را تحزیه‌وتحلیل کنند. در این زمینه نخستین گام این است که از ابزار تصویربردار «واتسون» (WATSON) که در انتهای بازوی رباتیک قرار گرفته، برای گرفتن عکس‌های نزدیک از محل نمونه‌برداری استفاده شود. هنگامی که این تیم درک بهتری از آنچه روی داده است پیدا کند، می‌تواند درباره‌ی زمان تلاش بعدی برای جمع‌آوری نمونه برنامه‌ریزی کند.
لوله‌ی نمونه‌برداری درون مته‌ی حفاری
Credit: NASA/JPL-Caltech
«جنیفر تراسپر» (Jennifer Trosper) مدیر پروژه‌ی پشتکار خاطرنشان کرد: «حدس اولیه این است که لوله‌ی خالی به احتمال زیاد نتیجه‌ی مناسب نبودن شیوه‌ی حفاری برنامه‌ریزی شده برای هدف سنگی است و احتمال کمتری هم درباره‌ی اشکال سخت‌افزاری در سیستم نمونه‌برداری وجود دارد. بدین ترتیب JPL در روزهای آینده زمان بیشتری را برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها اختصاص می‌دهد و اطلاعات بیشتری را درباره‌ی علت خالی ماندن لوله به‌دست می‌آورد.»
ناکام ماندن نخستین حفاری پشتکار در حالی است که مأموریت‌های قبلی ناسا در مریخ هم هنگام نمونه‌برداری به نمونه‌های سنگ و خاک با خواص شگفت‌انگیز برخورد کرده‌اند و تلاش‌های ناموفقی داشته‌اند. در سال ۲۰۰۸ مأموریت «فینیکس» (Phoenix) پس از تلاش‌های زیاد، از خاکی چسبناک که جابه‌جایی ابزارهای علمی روی آن دشوار بود، نمونه‌برداری کرد. مریخ‌نورد «کنجکاوی» (Curiosity) هم طی کاوش‌های خود صخره‌هایی را حفاری کرده که سخت‌تر و شکننده‌تر از حد انتظار بوده‌اند. به‌تازگی کاوشگر گرمای اینسایت هم، نتوانست مطابق برنامه به سطح مریخ نفوذ کند و مأموریت آن پایان یافت.
حفاری اولیه‌ی پشتکار برای پیشبرد نخستین عملیات نمونه‌برداری
Credit: NASA/JPL-Caltech
تراسپر افزود: «من از ابتدا در هر مأموریت مریخ‌نورد همراه بوده‌ام و این سیاره همواره آنچه را درباره‌اش نمی‌دانیم به ما می‌آموزد. چیزی که من آموخته‌ام این است که چالش داشتن در فعالیت‌های پیچیده که برای اولین بار انجام می‌شوند، غیرمعمول نیست.»
تلاش مریخ‌نورد پشتکار در مسیر نخستین کارزار علمی آن انجام می‌شود. این سطح‌نورد در حال بررسی دو واحد زمین‌شناختی سیاره‌ی سرخ است که شامل عمیق‌ترین و قدیمی‌ترین لایه‌های دهانه‌ی جزرو شامل سنگ‌های زیرین و دیگر ویژگی‌های جذاب ساختاری آن می‌شود. به نخستین واحد «کف سخت و چندتکه‌ی دهانه» گفته می‌شود و واحد بعدی «سیتا» (Séítah) نام دارد که در زبان بومی «ناواهو» (Navajo) به معنی «در میان ماسه» است. این بخش دارای سنگ بستر مریخ و همچنین محل پشته‌ها، سنگ‌های لایه‌ای و تپه‌های شنی است.
طرح سه‌بعدی دمانگاشت از لوله‌ی خالی نمونه‌برداری
Credit: NASA/JPL-Caltech
برای کمک به مأموریت، به‌تازگی تیم علمی پشتکار استفاده از تصاویر رنگی بالگرد «نبوغ» (Ingenuity) را هم آغاز کرده است تا به جست‌وجوی مناطق مستعد علمی و جست‌وجوی خطرات احتمالی بپردازد. نبوغ یازدهمین پرواز خود را هفته‌ی گذشته به پایان رساند و حدود ۳۸۰ متر جابه‌جا شد تا در مکانی مناسب برای شناسایی هوایی منطقه‌ی سیتا جنوبی قرار بگیرد.
نخستین کارزار علمی پشتکار هنگامی که مریخ‌نورد به محل فرود خود بازگردد، کامل خواهد شد. در آن زمان پشتکار بین ۲٫۵ تا ۵ کیلومتر طی کرده و ممکن است تا ۸ لوله‌ی نمونه‌برداری خود را پر کرده باشد.
در گام بعدی، مریخ‌نورد به سمت شمال و سپس غرب برای انجام دومین کمپین علمی خود حرکت می‌کند و به منطقه‌ی دلتا از دهانه‌ی جزرو می‌رود که بقایای بادبزن-مانند تلاقی رودخانه‌ی باستانی مریخ و دریاچه‌ای در دهانه‌ی جزرو است. این منطقه می‌تواند از نظر مواد معدنی کربنات غنی باشد. چنین چیزی از این جهت قابل توجه است که این مواد معدنی روی زمین با فرآیندهای بیولوژیکی مرتبط هستند و می‌توانند نشانه‌های فسیل شده‌ی حیات میکروسکوپی باستانی را در خود حفظ کرده باشند.
عکس کاور: حفاری اولیه‌ی پشتکار برای پیشبرد نخستین عملیات نمونه‌برداری
Credit: NASA/JPL-Caltech
منبع: SciTechDaily
