مریخ‌نورد پشتکار با رسیدن به دلتای رودخانه‌ی مریخی کارزار علمی دوم را آغاز کرد
مریخ‌نورد پشتکار ناسا برای آغاز دومین کارزار علمی و کشف نشانه‌های حیات باستانی در مریخ، با موفقیت به دلتای رودخانه‌ی باستانی دهانه‌ی جزرو رسید.
جمع‌آوری نمونه‌ها هنگام کاوش در دلتای رودخانه‌ی باستانی و اکنون خشک شده، تنها هدفی است که ربات مریخ‌شناس شش چرخ ناسا طی دومین کارزار علمی خود در سیاره سرخ دنبال خواهد کرد.
طبق خبری که ناسا در ساعات گذشته منتشر کرد، مریخ‌نورد «پشتکار» (Perseverance) پس از جمع‌آوری هشت نمونه از هسته‌های سنگی در نخستین کارزار علمی خود و کامل کردن رکورد ۳۱ روز مریخی (Sol) حرکت تقریبا پیوسته و همچنین طی مسافت ۵ کیلومتر، ۱۳ آوریل (۲۴ فروردین) به آستانه‌ی دهانه‌ی «جزرو» (Jezero) رسید.
این محدوده که توسط تیم پشتکار با اشاره به نقطه‌ای که سه آبراه دلتا به هم می‌پیوندند، «سه چنگال» (Three Forks) نام گرفته است، به عنوان منطقه‌ی دومین کاوش علمی مریخ‌نورد که با نام «کارزار ابتدای دلتا» یا «کارزار جبهه‌ی دلتا» (Delta Front Campaign) شناخته می‌شود، انتخاب شده است.
«توماس زوربوچن» (Thomas Zurbuchen) معاون اداره‌ی مأموریت علمی ناسا گفت: «دلتای دهانه‌ی جزرو نوید یک جشن مریخ‌شناسی واقعی را می‌دهد و یکی از بهترین مکان‌ها در مریخ برای جست‌وجوی نشانه‌هایی از حیات میکروسکوپی باستانی است. پاسخ پرسش‌های بشر آنجاست و تیم پشتکار آماده است تا آن‌ها را بیابد.»
این دلتا، مجموعه‌ای عظیم از سنگ‌ها و رسوبات به شکل بادبزن در لبه‌ی غربی دهانه‌ی جزرو است که میلیاردها سال پیش از به هم پیوستن یک رودخانه‌ی مریخی و یک دریاچه‌ی موجود در این دهانه شکل گرفته است.
کاوش این منطقه‌ی بکر علمی، در صدر فهرست اهداف تیم علمی پشتکار قرار دارد، زیرا رسوبات ریزدانه‌ای که مدت‌ها پیش در آن ته نشین شده‌اند، بهترین گزینه‌ی این ماموریت برای یافتن بقایای حفظ شده از حیات میکروبی باستانی هستند.
ابتدای دلتای رودخانه‌ی باستانی مریخ از نگاه مدارگرد شناسایی مریخ
Credit: NASA
مریخ‌نورد با استفاده از یک مته در انتهای بازوی رباتیک خود و یک سیستم پیچیده‌ی جمع‌آوری نمونه، هسته‌های سنگی را جمع‌آوری می‌کند که نخستین گام برای بازگردانی نمونه‌های مریخ به زمین است.
«کن فارلی» (Ken Farley)دانشمند پروژه‌ی پشتکار از مؤسسه‌ی فناوری کالیفرنیا گفت: «ما به مدت بیش از یک سال در حالی که کف دهانه را می‌پیمودیم، دلتا را از راه دور بررسی کردیم و در نهایت با حرکت پیوسته و سریع، توانستیم به آن برسیم. تصاویر به‌دست آمده از جزئیات این منطقه نشان می‌دهد که می‌توانیم بهترین و ارزشمندترین سنگ‌ها را بررسی کنیم.»
کارزار علمی جبهه‌ی دلتا دوشنبه ۱۸ آوریل (۲۹ فروردین) آغاز شد و حدود یک هفته رانندگی به جنوب غربی و سپس غرب را پیش رو خواهد داشت. یک هدف از این سفر این است که بهترین مسیر را برای صعود به دلتا، که حدود ۴۰ متر بالاتر از کف دهانه امتداد می‌یابد، شناسایی کنند.
هم‌اکنون دو گزینه، به نام «دماغه‌ی نوکشاک» (Cape Nukshak) و «شکاف هاوکس‌بیل» (Hawksbill Gap) به‌نظر برای عبور مطلوب به‌نظر می‌رسند و به دلیل زمان حرکت اندک برای رسیدن به بالای دلتا، تیم علمی بیشتر به شکاف هاوکس‌بیل متکی است، اما این گزینه ممکن است با دریافت اطلاعات اضافی از مریخ‌نورد تغییر کند.
در هر صورت پشتکار از هر مسیری به سمت فلات بالای دلتا برود، تیم مأموریت تحقیقات علمی دقیقی را از جمله نمونه‌برداری از هسته‌های سنگی را در مسیر انجام می‌دهد، سپس می‌چرخد و در مسیر بازگشت هم همین کار را انجام خواهد داد. انتظار می‌رود که مریخ‌نورد در طول کارزار جبهه‌ی دلتا و طی نیمی از سال، حدود هشت نمونه را جمع‌آوری کند.
نمای گسترده از دلتای رودخانه‌ی باستانی دهانه‌ی جزرو
Credit: NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS
طبق برنامه‌ریزی کنونی، پس از تکمیل این روند بازگشتی، پشتکار احتمالا از مسیری تازه، دوباره از دلتا بالا می‌رود تا «کارزار بالای دلتا» (Delta Top Campaign) را آغاز کند که آن هم حدود نیم سال زمینی دیگر طول خواهد کشید.
فارلی گفت: «دلتا همان دلیلی است که پشتکار برای آن به دهانه‌ی جزرو فرستاده شد چون ویژگی‌های جالب توجه زیادی دارد. ما به دنبال نشانه‌هایی از حیات باستانی در صخره‌های پایه‌ی دلتا خواهیم بود که فکر می‌کنیم زمانی ساختاری گِل-مانند در کف دریاچه‌ی جزرو داشته‌اند.»
او افزود: «در بالای دلتا هم می‌توانیم به تکه‌های شن و سنگی که از جریاان بالادست، شاید کیلومترها دورتر به این منطقه آمده‌اند، نگاه کنیم. مکان‌هایی که مریخ نورد هرگز از آن‌ها بازدید نخواهد کرد اما ما می‌توانیم از رودخانه‌ی مریخی باستانی که اسرار زمین‌شناختی سیاره را برای ما به ارمغان آورده است، بهره ببریم.»
پشتکار اکنون دومین کمپین علمی خود را بیش از یک ماه زودتر از برنامه‌ریزی قبلی آغاز می‌کند زیرا این مریخ‌نورد می‌تواند به‌طور خودکار روی گودال‌های شنی، دهانه‌ها، تخته‌سنگ‌ها و میدان‌های مملو از سنگ‌های تیز در دهانه‌ی جزرو حرکت کند.
شش چرخ آلومینیومی مریخ‌نورد در طول سفر ۵۰۶۵ متری به «تری فورک» (منطقه‌ی سه چنگال)، ۳۱۱۶.۲۵ دور چرخیدند. با میانگین ۲۱۱ متر در هر بار راندن، ویژگی ناوبری خودکار مریخ‌نورد «اتوناو» (AutoNav) با کمک هوش مصنوعی در طول سفر ۱۰۷۴۴ تصویر را از دوربین ناوبری ارزیابی کرد و به مریخ‌نورد دستور توقف و چرخش در محل را داد تا ۵۵ بار خطرات سطحی را با موفقیت پشت سر بگذارد.
عکس کاور: نگاه مریخ‌نورد پشتکار به دلتای رودخانه‌ی باستانی دهانه‌ی جزرو
Credit: NASA/JPL-Caltech/ASU/MSSS
منبع: NASA
منظورت استقامته؟