۲۰ روش ساده برای کاهش پسماند مواد غذایی
پسماند مواد غذایی و راه یافتن آن به خاک‌چال‌ها یکی از بزرگ‌ترین معضلات دنیای امروز است. با چند راهکار ساده می‌توانید اتلاف مواد غذایی در منزل را کاهش دهید و حتی به صفر برسانید و از این طریق، قدم مهمی برای حفظ این سیاره بردارید. در ادامه با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.
پسماند مواد غذایی و آسیب‌هایی که برای محیط زیست دارد
پسماند مواد غذایی و دور ریختن مقدار زیادی غذا در طول سال، مشکلی بسیاری بزرگ‌تر از آن چیزی است که بسیاری از مردم تصور می‌کنند. در واقع تقریبا یک سوم از تمام مواد غذایی که در دنیا تولید می‌شود به دلایل مختلف دور انداخته می‌شود یا از بین می‌رود. این مقدار تقریباً برابر با سالی ۱٫۳ میلیارد تن مواد غذایی است.
تعجبی ندارد که کشورهای صنعتی مثل آمریکا بیشتر از کشورهای در حال توسعه، اتلاف و دورریز غذا دارند. در سال ۲۰۱۰، هر آمریکایی به طور متوسط در سال حدود ۹۹ کیلوگرم ضایعات غذایی تولید کرده است. برای کشورهای دیگر شاید شرایط بهتر از آمریکا باشد اما ضایعات غذایی در تمام دنیا وجود دارد و مشکل بسیار بزرگی است.
اگر فکر می‌کنید ضایعات مواد غذایی تأثیری در زندگی شما نمی‌گذارد، بهتر است که دوباره درباره‌ی آن فکر و تجدید نظر کنید.
دور ریختن مواد قابل خوردن، فقط از بین برد منابع مالی نیست. غذاهایی که دور ریخته می‌شوند به خاک‌چال‌ها یعنی محل‌های دفن زباله فرستاده می‌شوند. مواد غذایی در خاک‌چال‌ها فاسد می‌شوند و گاز متان تولید می‌کنند که دومین گاز گلخانه‌ای رایج است. به عبارت دیگر، دور ریختن مواد غذایی یکی از عوامل تأثیرگذار در تغییر اقلیم است.
دور ریختن غذا مقدار زیادی منابع آبی را هم تلف می‌کند. به نقل از انستیتوی منابع جهانی (World ResourcesInstitute)، ۲۴ درصد از تمام آبی که برای کشاورزی استفاده می‌شود هر سال از طریق ضایعات مواد غذایی تلف می‌شود. این مقدار تقریبا برابر است با ۴۵ تریلیون گالن یا ۱۷۰ تریلیون لیتر آب است.
این اعداد بسیار نگران‌کننده هستند اما شما هم می‌توانید با کاهش رفتارهای آسیب‌زا و انجام نکاتی که در ادامه می‌خوانید، نقش مهمی در کاهش ضایعات مواد غذایی داشته باشید. هر قدم کوچک، در این زمینه بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
۲۰ روش ساده برای کاهش پسماند مواد غذایی در منزل
اگر دوست دارید قدمی مؤثر برای محیط زیست بردارید، از خانه‌ی خودتان شروع کنید و از همین امروز سعی کنید ضایعات مواد غذایی را در منزل به صفر برسانید.
۱. هوشمندانه خرید کنید
بیشتر افراد معمولا بیشتر از آنچه که نیاز دارند مواد غذایی می‌خرند. خریدن مقدار زیادی مواد غذایی و انبار کردن آن‌ها ممکن است به لحاظ اقتصادی به‌صرفه باشد اما این شیوه‌ی خرید می‌تواند به ایجاد ضایعات غذایی دامن بزند. برای اینکه بیش از نیاز خود مواد غذایی نخرید، به جای خرید عمده‌ی مواد، هر چند روز یک بار به فروشگاه‌ها سر بزنید و به مقدار نیاز خرید کنید. قبل از اینکه دوباره برای خرید مواد غذایی به فروشگاه بروید، مطمئن شوید که مواد غذایی خریداری شده‌ی قبل را مصرف کرده‌اید.
همیشه فهرستی از مواد غذایی که لازم دارید تهیه کنید و در فروشگاه به آن متعهد باشید و بیشتر از آنچه در لیست نوشته شده خرید نکنید. این کار باعث می‌شود که خرید هیجانی نداشته باشید و ضایعات غذایی شما کاهش پیدا کند.
۲. مواد غذایی را به درستی نگهداری کنید
نگهداری نادرست از مواد غذایی به خراب شدن و اتلاف مقدار زیادی از آن منجر می‌شود. بخش زیادی از ضایعات مواد غذایی در منزل به خاطر فاسد شدن و خراب شدن آن‌ها است. بسیاری از افراد نمی‌دانند چطور باید میوه‌ها و سبزی‌ها را نگهداری کنند تا دچار گندیدگی نشود. روش‌های نگهداری از مواد غذایی را یاد بگیرید. به‌عنوان مثال چیزهایی مثل سیب‌زمینی، گوجه، سیر، خیار و پیاز را نباید در یخچال بگذارید. این محصولات باید در دمای اتاق نگهداری شوند.
جدا کردن مواد غذایی که گاز اتیلن تولید می‌کنند از موادی که این گاز را منتشر نمی‌کنند، روش دیگری برای حفظ مواد غذایی است و فاسد شدن آن‌ها را کاهش می‌دهد. اتیلن باعث می‌شود سرعت رسیدن میوه‌ها و محصولات افزایش پیدا کند در نتیجه عمر آن‌ها در منزل شما کوتاه می‌شود و زود خراب می‌شوند.
محصولاتی که در فرایند رسیدن گاز اتیلن تولید می‌کنند
- موز
- آووکادو
- گوجه فرنگی
- طالبی
- هلو
- گلابی
- پیازچه
این غذاها را از محصولات حساس به اتیلن مثلا سیب‌زمینی، سیب، سبزی‌های برگ‌دار، انواع توت و فلفل دور نگه دارید تا رسیدن بیش از حد و سریع، باعث از بین رفتن و فاسد شدن این محصولات نشود.
۳. شیوه‌ی حفظ مواد را یاد بگیرید
بسیاری از روش‌های حفظ و نگهداری مواد غذایی، هزاران سال سابقه دارند و روش‌های جدیدی نیستند. مثلا روش تهیه کردن ترشی از میوه‌ها و سبزی‌ها با کمک سرکه از ۲۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح انجام می‌شود. تهیه‌ی ترشی، خشک کردن، کنسرو کردن، فریز کردن و… از روش‌هایی هستند که می‌توانید برای نگهداری غذاها برای مدت طولانی‌تر از آن استفاده کنید و ضایعات مواد غذایی را کاهش دهید.
این روش‌ها نه تنها تولید کربن را کاهش می‌دهند، باعث می‌شوند مقدار زیادی در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنید. بیشتر این روش‌ها بسیار راحت هستند و حتی انجام دادن آن‌ها می‌تواند جالب و سرگرم‌کننده باشد.
مثلا کنسرو کردن سیب‌های بیش از حد رسیده و بعدا درست کردن سس از آن‌ها یا تهیه کردن ترشی از سبزیجات تازه که یک چاشنی خوشمزه برای خوردن کنار غذاها از آن تهیه می‌شود، حتی برای بچه‌ها هم می‌تواند جذاب باشد.
۴. کمال‌گرا نباشید
شاید باور نکنید ولی جدا کردن میوههای خوب و بی‌نقص از سایر میوه‌ها در جعبه‌ی میوه، باعث افزایش ضایعات غذایی می‌شود. میوه‌هایی که شاید ظاهر خوبی نداشته باشند، از نظر طعم و مواد مغذی فرقی با میوههای دیگر ندارند. اما تمایل مردم برای خرید میوه‌ها و سبزیجاتی که ظاهر زیباتری دارند باعث شده که بسیاری از میوه‌فروشی‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ که کار بسته‌بندی و عرضه‌ی میوه‌ها و سبزیجات شکیل‌تر را انجام می‌دهند، بسیاری از این میوه‌ها و سبزی‌ها را که شاید ظاهر مناسبی برای ارائه در بازار ندارند، دور بریزند. بسیاری از اوقات میوه‌هایی که ظاهر خوبی ندارند معمولا با تخفیف به فروش می‌رسند. در نتیجه اگر آن‌ها را بخرید هم در کاهش ضایعات غذایی قدم مثبتی برداشته‌اید و هم در هزینه‌های خرید میوه و سبزی صرفه‌جویی کرده‌اید.
یکی دیگر از قدم‌های مثبتی که می‌توانید در این زمینه بردارید این است که مستقیما از مزرعه‌دار میوه و سبزی بخرید.
۵. یخچال را مرتب نگه دارید
مواد غذایی وقتی جلوی چشم شما نباشند ممکن است فراموش شوند. اگر یخچالی دارید که بیش از اندازه پر و نامرتب است، ممکن است بسیاری از مواد غذایی موجود در آن را فراموش کنید و تاریخ انقضای مواد غذایی بگذرد. یخچال را همیشه مرتب نگه دارید تا دقیقاً بدانید چه موادی در آن وجود دارد. به این ترتیب از فاسد شدن و دور ریختن حجم زیادی از مواد غذایی پیشگیری می‌کنید.
مواد غذایی تازه‌تر را پشت مواد غذایی قدیمی‌تر بگذارید. به این ترتیب از مصرف مواد غذایی قدیمی‌تر شروع می‌کنید و مواد غذایی را قبل از اینکه فاسد یا خراب شوند مصرف می‌کنید.
۶. باقیماندهی غذا را نجات دهید
باقی ماندن غذا فقط برای روزهای مهمانی نیست. گاهی اوقات در روزهای عادی هم بخشی از غذای ما باقی می‌ماند. غذای باقیمانده را در ظرف‌های شفاف و دردار بریزید. ریختن غذا در ظرف‌های مات که داخل آن پیدا نیست، ممکن است باعث شود که آن را فراموش کنید. غذاهای مانده را قبل از اینکه خراب شوند مصرف کنید. آن‌ها را در یخچال جلوی دید بگذارید. این کار نه تنها از دور ریختن مواد غذایی جلوگیری می‌کند، بلکه باعث می‌شود در هزینه‌های خورد و خوراکتان هم صرفه‌جویی کنید.
۷. پوست مواد غذایی را بخورید
ما معمولا پوست بسیاری از مواد غذایی مثلا میوه، صیفی‌جات و مرغ را می‌کنیم و بعد مصرف می‌کنیم. اما این کار اشتباه است چون بسیاری از مواد مغذی در لایه‌ی بیرونی میوه‌ها، سبزی‌ها و مرغ وجود دارد. مثلا پوست سیب حاوی مقدار زیادی فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان است. در واقع محققان پی برده‌اند که مجموعه‌ای از مواد مغذی در پوست سیب وجود دارد که تریترپنوئید نام دارند. این مواد به‌عنوان آنتی‌اکسیدان در بدن، خواص ضدسرطانی دارند.
پوست مرغ هم حاوی مواد مغذی مثل ویتامین‌های A و B، پروتئین و چربی‌های سالم است. پوست مرغ یک منبع عالی برای سلنیوم آنتی‌اکسیدان است که با التهاب در بدن مبارزه می‌کند.
مزایای خوردن پوست محصولات به سیب و مرغ ختم نمی‌شود. پوست سیب‌زمینی، هویج، خیار، انبه، کیوی، بادمجان و… نیز خواص و مواد مغذی فراوانی دارند. با مصرف پوست مواد خوراکی می‌توانید ضایعات غذایی را تا حد زیادی کاهش دهید.
۸. زرده‌ی تخم مرغ را مصرف کنید
بسیاری از مردم این روزها به رژیم‌های غذایی کم‌چربی روی می‌آورند تا وزن خود را کاهش دهند به همین دلیل بسیاری از افراد از خوردن زرده‌ی تخم‌مرغ اجتناب می‌کنند. در واقع اجتناب از خوردن زرده‌ی تخم‌مرغ از جایی نشات می‌گیرند که فکر می‌کنند خوردن آن باعث افزایش کلسترول می‌شود. در واقع بیشتر مردم فکر می‌کنند که خوردن غذاهای سرشار از کلسترول مثل تخم‌مرغ تأثیر زیادی در سطح کلسترول بدن دارد. اما تحقیقات نشان داده است که در بیشتر افراد، کلسترول رژیم غذایی نقش کمی در سطح کلسترول بدن دارد.
کبد شما در واقع بیشتر کلسترول لازم را تولید می‌کند و بدن میزان کلسترول خون را تنظیم می‌کند. هنگامی که از غذاهایی استفاده می‌کنید که مقدار زیادی کلسترول دارند، کبد شما با تولید کمتر، آن را جبران می‌کند.
در حقیقت شواهد نشان می‌دهد که بیشتر افراد، حتی کسانی که کلسترول بالایی دارند، می‌توانند از خوردن تخم‌مرغ کامل، بدون خطر لذت ببرند.
علاوه بر این زرده‌ی تخم‌مرغ حاوی مواد مغذی شامل ویتامین A، آهن، سلنیوم و ویتامین‌های گروه B است. اگر طعم و بوی زرده‌ی تخم‌مرغ را دوست ندارید می‌توانید آن را به دستورهای غذایی مختلف اضافه کنید تا طعم و بوی آن را تغییر دهد. ضمنا از زرده‌ی تخم‌مرغ به‌عنوان یک ماسک تقویت‌کننده برای مو هم می‌توانید استفاده کنید.
۹. تخمه‌ها را دور نریزید
محصولات زیادی می‌خریم که دارای تخمه‌های قابل مصرف هستند مثلا کدو تنبل، هندوانه، خربزه و… یکی از بهترین روش‌ها برای کاهش ضایعات غذایی این است که تخمه‌های آن‌ها را دور نریزید و استفاده کنید. این دانه‌ها معمولا حاوی مواد مغذی مثل انواع ویتامین‌ها هستند. منیزیم و مواد معدنی متعددی دارند که برای سلامت قلب و دستگاه گردش خون لازم است و می‌تواند سطح قند خون را کنترل کند.
برای استفاده از این تخمه‌ها، آن‌ها را بشویید، خشک کنید و بعد در مقدار کمی روغن‌زیتون تفت دهید.
۱۰. مواد غذایی را با هم ترکیب کنید
تهیه کردن غذاهای ترکیبی با موادی که در خانه وجود دارد، هم یک فعالیت سرگرم‌کننده است و هم مواد مغذی را به بدن می‌رساند. مثلا استفاده از میوه‌ها و سبزی‌هایی که باقی مانده برای درست کردن اسموتی. شاید ساقه‌های یک سبزی را نتوانید جداگانه مصرف کنید اما افزودن آن به اسموتی یا خرد کردن آن برای ریختن در آش و سوپ ایده‌ی خوبی باشد.
با میوه‌هایی که ظاهر خوبی ندارند یا بخشی از آن‌ها خراب شده، با ساقه‌های باقیمانده از کاهو، برگ چغندر و… می‌توانید اسموتی تهیه کنید و علاوه بر کاهش ضایعات مواد غذایی، از خواص این محصولات استفاده کنید.
۱۱. عصاره‌های خانگی تهیه کنید
یکی از روش‌های عالی برای استفاده از مواد غذایی اضافه، تهیه کردن انواع عصاره با آن‌ها است. مثلا می‌توانید سبزی‌های باقی مانده را با مقدار کمی روغن زیتون یا کره سرخ کنید، به آن آب جوش اضافه کنید و اجازه دهید چند دقیقه بجوشد و یک عصاره‌ی معطر سبزیجات از آن تهیه کنید.
غیر از سبزی از مواد غذایی دیگر هم می‌توانید برای تهیه‌ی عصاره‌های لذیذ استفاده کنید. مثلا استخوان مرغ یا قلم گاو و گوسفند را دور نریزید. آن را با سبزیجات معطر بجوشانید و عصاره‌ی لذیذی برای استفاده در آش و سوپ تهیه کنید.
۱۲. آب طعم‌دار درست کنید
بسیاری از افراد آب کافی نمی‌نوشند چون از نظر آن‌ها طعمی ندارد و نوشیدن آن خوشایند نیست. خوشبختانه می‌توانید با چند ترفند، هم به آب طعم بدهید و هم از ایجاد پسماند مواد غذایی پیشگیری کنید. مثلا می‌توانید پوست میوه‌ها مثل خیار و سیب را در قمقمه‌ی آب خود بریزید و اجازه دهید چند ساعتی بماند. سبزیجات معطر پلاسیده هم می‌توانند انتخاب خوبی برای این کار باشند. بعد از نوشیدن اب می‌توانید باقیماندهی میوه‌ها و سبزی‌ها را داخل اسموتی بریزید تا ضایعات غذایی را به صفر برسانید.
۱۳. مراقب حجم غذایی که می‌خورید باشید
غذا خوردن بیش از اندازه یکی از مشکلاتی است که بسیاری از مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. توجه کردن به میزان غذایی که می‌خورید نه تنها باعث می‌شود که همیشه اندامی متناسب داشته باشید بلکه در کاهش پسماند مواد غذایی هم تأثیرگذار است.
قبل از اینکه بیش از اندازه غذا بپزید و باقیماندهی آن را دور بریزید یک بار دیگر به تأثیری که روی محیط زیست دارد فکر کنید. با کنترل کردن میزان غذایی که می‌پزید و می‌خورید، هم به سلامت خودتان و هم به سلامت محیط زیست کمک می‌کنید.
۱۴. با فریزر دوست شوید
قرار دادن مواد غذایی در فریزر یکی از ساده‌ترین و بهترین روش‌ها برای حفظ آن‌ها است. تعداد مواد غذایی که می‌توانید آن‌ها را در فریزر از خراب شدن حفظ کنید بسیار زیاد است. مثلا سبزی‌ها و میوه‌ها را می‌توانید فریز کنید و بعدا در تهیه‌ی اسموتی استفاده کنید.
سبزیجات معطر باقی مانده را با کمی سیر خرد شده و روغن زیتون در قالب‌های یخ بریزید و بعد در غذاهای مختلف برای افزودن عطر و طعم بیشتر از آن‌ها استفاده کنید. باقیماندهی غذاها را اگر زیاد است و نمی‌توانید به این زودی مصرف کنید، در فریزر بگذارید.
۱۵. حواستان به تاریخ‌های انقضا باشد
موقع خرید مواد غذایی، آن دسته از محصولاتی را بخرید که تازه‌تر هستند و مدت بیشتری تا تاریخ انقضای آن‌ها مانده است. البته فراموش نکنید که تاریخ انقضا برای بسیاری از محصولات، بهترین تاریخ برای مصرف آن‌ها است. یعنی بعد از آن تاریخ هم اگر خراب نشده باشند می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. در واقع گذشتن تاریخ مصرف تنها دلیل برای دور انداختن مواد غذایی نیست. آن‌ها را بررسی کنید و اگر بوی نامطبوعی دارند و ظاهر آن‌ها تغییر کرده، مواد غذایی را دور بریزید.
بعد از خرید مواد غذایی و انتقال آن‌ها به یخچال، همیشه مراقب تاریخ انقضای آن‌ها باشید. مواد را بررسی کنید تا هر کدام را که زودتر منقضی می‌شود، زودتر مصرف کنید. مواد غذایی که تاریخ انقضای کوتاه‌تری دارند جلوی دست بگذارید.
۱۶. از مواد غذایی، کمپوست تهیه کنید
تهیه کردن کمپوست با مواد غذایی باقیمانده و غیرقابل مصرف، یکی از بهترین روش‌ها برای کاهش پسماند مواد غذایی و تبدیل آن به انرژی برای رشد گیاهان است. البته همه‌ی افراد امکان و فضای مناسب برای تهیه‌ی کمپوست ندارند اما به تازگی سیستم‌های تهیه‌ی کمپوست خانگی برای استفاده در فضاهای کوچک هم تولید شده است که باعث می‌شود این کار در خانه‌های کوچک هم قابل انجام باشد و به راحتی انجام شود.
اگر حیاط و باغچه‌ی بزرگ دارید می‌توانید در فضای باز کمپوست تهیه کنید.
۱۷. غذا را خودتان تهیه کنید
غذا خوردن در رستوران یا سفارش غذا از بیرون وقتی در محل کار هستید، می‌تواند لذت‌بخش باشد اما هم هزینه‌ی زیادی دارد هم به افزایش ضایعات غذایی منجر می‌شود. یکی از روش‌های کارآمد برای کاهش ضایعات غذایی و کاهش تولید کربن این است که برای محل کار، خودتان از خانه غذا ببرید و غذا خوردن در رستوران را به حداقل برسانید. اگر زمان کافی برای تهیه‌ی غذا ندارید، می‌توانید یک روز چند غذا آماده و فریز کنید و در روزهای آینده از آن استفاده کنید.
۱۸. تفاله‌ی قهوه آسیاب شده را دور نریزید
اگر عادت دارید که صبح‌ها قهوه بخورید، احتمالاً تفاله‌ی قهوه زیاد دارید. این تفاله‌ها که معولاً نادیده گرفته می‌شوند، فواید زیادی دارند. تفاله‌ی قهوه بهترین کود برای گل و گیاه است. این پسماند، نیتروژن، فسفر و پتاسیم زیادی دارد که برای رشد گیاهان ضروری هستند. علاوه بر این، تفاله‌ی قهوه یک دورکننده‌ی طبیعی حشرات است. جالب است بدانید که پاشیدن تفاله‌ی قهوه در محیط‌هایی که دارای چمن و گل و گیاه است، مانع ورود حشرات ماده و تخم‌گذاری آن‌ها می‌شود در نتیجه جمعیت آفت‌ها و حشرات موذی را کاهش می‌دهد.
۱۹. در آشپزخانه خلاقیت به خرج دهید
یکی از جذابیت‌های آشپزی در خانه این است که می‌توانید دستورات غذایی را به سلیقه‌ی خود تغییر دهید و طعم‌های تازه و غذاهای جدید اختراع کنید. وقتی در آشپزخانه غذا می‌پزید می‌توانید با باقیماندهی مواد غذایی یا سبزیجات و میوههای باقیمانده، چیزهای جدیدی بپزید. تهیه‌ی انواع سس و چاشنی، ترشی و مربا و… از نمونه کارهایی است که می‌توانید برای استفاده از مواد غذایی انجام دهید.
۲۰. ماسک‌های خانگی تهیه کنید
اگر می‌خواهید مقدار زیادی پول پس‌انداز کنید و از محصولات مراقبت از پوست و مو که حاوی مواد شیمیایی هستند اجتناب کنید، بهترین راه تهیه‌ی ماسک‌های خانگی است. مثلا آووکادو سرشار از چربی‌های سالم، آنتی‌اکسیدان و ویتامین E است که باعث می‌شود بهترین افزودنی برای تهیه‌ی ماسک صورت باشد. آووکادوی رسیده را با مقداری عسل ترکیب کنید و یک ماسک عالی برای مو و پوست تهیه کنید.
مخلوط کردن مقدار تفاله‌ی قهوه یا مقداری شکر با روغن زیتون می‌تواند یک اسکراب بدن عالی باشد که شما را از شر موهای زیرپوستی خلاص می‌کند. کیسه‌های چای استفاده شده را خنک کنید و ب‌عنوان ماسک زیر چشم استفاده کنید. پوست خیار هم بهترین ماسک برای کاهش پف اطراف چشم است.
در آخر
روش‌های زیادی برای کاهش پسماند مواد غذایی، استفاده‌ی مجدد از مواد و بازیافت وجود دارد. روش‌هایی که بالاتر عنوان کردیم نه تنها ضایعات مواد غذایی را کاهش می‌دهند بلکه در هزینه‌ی زندگی شما هم صرفه‌جویی می‌کنند. شاید فکر کنید که این قدم‌های کوچک نمی‌تواند تأثیر بزرگی داشته باشد اما اگر همه‌ی خانواده‌ها به این نکات توجه کنند، در مدت کوتاهی از ایجاد حجم زیادی از زباله پیشگیری می‌شود.
حتی تغییرات کوچک در نحوه‌ی خرید، نوع مصرف و نوع پخت مواد غذایی می‌تواند در طولانی‌مدت نقش قابل توجهی در کاهش پسماند مواد غذایی داشته باشد. این روش‌ها سخت نیستند فقط کافی است قبل از هر کاری، به تأثیری که روی محیط زیست دارد توجه کنیم.
منبع: Healthline
