۲۴ رفتار که همین روز باید در تربیت کودک خود کنار بگذارید
بیشتر والدین تلاش می‌کنند وظایف خود را در قبال فرزند، به بهترین شکل انجام دهند ولی معمولا در آن موفق نمی‌شوند. برخی اشتباهات رفتاری در شیوه‌ی برخورد والدین با کودک وجود دارد که در بسیاری از خانواده‌ها مرتب تکرار می‌شود و نتایج مخربی در رشد و تربیت کودک دارد. اگر دوست ندارید این رفتارهای مخرب را تکرار کنید، در ادامه با دیجی‌کالا مگ همراه باشید.
اگر می‌خواهید رفتار صحیحی با فرزند خود داشته باشید از همین امروز انجام این چند کار در تربیت کودک را متوقف کنید:
۱. احساس شکست
بیشتر والدین به خودشان سخت می‌گیرند و تصور می‌کنند که در تربیت فرزند، شکست خورده‌اند. از اشتباهاتی که می‌کنید به جای سرزنش کردن خودتان، درس بگیرید و آن را به قدمی در جهت رشد خودتان تبدیل کنید. بعضی روزها رفتار بهتری داریم و این طبیعی است که به خاطر شرایط زندگی، گاهی اوقات والدین ایدئالی نباشیم. به بچه‌ها فرصت دهید که ببینند شما اشتباه می‌کنید و از این اشتباهات درس می‌گیرید.
۲. همه‌کار کردن برای کودک
بعضی والدین در تلاش برای راحت‌تر کردن زندگی برای فرزندان خود، آسیب زیادی به آنها می‌زنند. بهترین راه برای مستقل بارآوردن کودک این است که به او فرصت استقلال بدهید. بچه‌ها با تجربه کردن کارهای مختلف، چیزهای زیادی یاد می‌گیرند. در واقع تجربه کردن بهترین معلم برای کودک است. به آنها اجازه دهید که بسیاری از کارها را خودشان انجام دهند و به آنها کمک کنید که اعتمادبه‌نفس انجام کارهای مختلف را پیدا کنند.
۳. غفلت کردن از ازدواج
کسانی که فرزند دارند روی تربیت فرزندان خود تمرکز می‌کنند و خیلی زود، یکی از مهم‌ترین روابط زندگی خود یعنی ازدواج را فراموش می‌کنند. شما بعد از اینکه پدر یا مادر می‌شوید، باز هم باید مراقب رابطه‌ی همسری خود باشید. برای همسر خود وقت بگذارید و با هم همکاری کنید.
برای بچه‌ها مهم است که همکاری و همیاری شما را ببینند. همیشه وقتی برای خودتان در نظر بگیرید و به فرزندان خود یاد بدهید که این وقت اختصاصی فقط برای خود شما است و اجازه نمی‌دهید که هیچ عاملی مانع آن شود. بچه‌ها باید متوجه شوند که ازدواج هم برای شما در اولویت است و زندگی شما در ترتبیت فرزند خلاصه نمی‌شود.
۴. جنگیدن بر سر مسائل کوچک
شما نمی‌توانید تمام جنگ‌ها را ببرید. والدین بودن دغدغه‌ها و چالش‌های متعددی دارد. چالشی را که باید برای آن بجنگید آگاهانه انتخاب کنید و مسائل بی‌اهمیت را رها کنید. مثلا اگر فرزند شما دوست دارد پیراهن و شلواری بپوشد که با هم تناسب ندارند، وقت خود را صف جروبحث نکنید. بعضی موضوعات ارزش جنگیدن و بحث کردن ندارند.
۵. غفلت کردن از سپردن وظایف به کودک
بسیاری از فرزندان به‌خصوص در زمان فعلی، بدون هیچ مسئولیتی زندگی می‌کنند و والدین هیچ مسئولیتی را به آنها نمی‌‌سپارند. این اشتباه در تربیت کودک باعث می‌شود که یکی از والدین یا هر دوی آنها وظایف بیشتری برای انجام دادن داشته باشند و بچه‌ها هم مسئولیت‌پذیر بار نیایند.
برخی از مسئولیت‌های خانه و کارهای شخصی فرزندتان را به خودش بسپارید و کمی به خودتان استراحت بدهید. با دادن مسئولیت به بچه‌ها، مهارت‌های مهم زندگی را به آنها بیاموزید تا در آینده نیز فردی مسئولیت‌پذیر باشند.
۶. برنامه‌ریزی بیشازحد برای فرزندان
والدین دوست دارند که بچه‌ها از زندگی لذت ببرند، چیزهای جدید یاد بگیرند و هر آنچه می‌خواهند را تجربه کنند. گاهی این شرایط باعث می‌شود که برای بچه‌ها بیشتر از ظرفیتشان برنامه‌ریزی کنیم. لازم نیست کودک شما هم‌زمان کلاس موسیقی، ورزش و کامپیوتر را ادامه دهد. پر کردن برنامه‌ی روزانه‌ی کودک با برنامه‌های آموزشی متعدد، مانع از این می‌شود که او به‌اندازه‌ی کافی کودکی کند و از وقت آزادش لذت ببرد.
تحقیقات نشان می‌دهد که بازی‌های بدون ساختار و تفریحات بدون برنامه می‌تواند تأثیر مثبتی بر رشد و سلامت کودک داشته باشد. وقتی به بچه‌ها این فرصت داده می‌شود که آزادانه بازی کنند، در حین بازی یادگیری آنها ادامه دارد. آنها بازی می‌سازند، قوانین وضع می‌کنند، با دیگران مذاکره می‌کنند و استرس را رها می‌کنند.
۷. صرف‌نظر کردن از نیازهای خود
والدین معمولا بچه‌ها را در اولویت قرار می‌دهند و گاهی به‌خاطر آنها، حتی از نیازهای خود چشم‌پوشی می‌کنند. این کار، از نظر احساسی و فیزیکی شما را تحت فشار قرار می‌دهد و باعث ناامیدی، سرخوردگی، تحریک‌پذیری و فرسودگی می‌شود. حتما برای تفریح و استراحت خود زمان‌هایی را در نظر بگیرید و بیشتر مراقب خودتان باشید. مطمئن باشید که اگر حواستان به خودتان باشد، برای روحیه‌ی کل خانواده بهتر است.
مهم است که بچه‌ها ببینند شما علایق خود را دنبال می‌کنید و از خودتان مراقبت می‌کنید. برای نیازهای خودتان به اندازه‌ی نیازهای دیگران ارزش قائل باشید و حتما زمانی را به خودتان اختصاص دهید.
۸. استفاده‌ی بیشازحد از تکنولوژی
تکنولوژی این روزها به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی ما تبدیل شده است؛ در محل کار، در خانه و حتی برای برقراری ارتباط با دیگران، از تکنولوژی استفاده می‌کنیم. اما مهم است که در خانه زمانی برای دوری از تکنولوژی و در کنار خانواده بودن در نظر بگیرید.
هر روز باید زمانی را به فرزند خود اختصاص دهید و با او رو در رو صحبت کنید. موقع غذا خوردن و دورهمی‌های شبانه، همه‌ی اعضای خانواده را ملزم کنید که وسایل الکترونیکی خود را کنار بگذارند.
۹. عجله داشتن در همه جا
اگر مرتب به بچه‌هایتان می‌گویید که عجله کنند، ممکن است زمان آن رسیده باشد که کمی آرام بگیرید و دلیل آن را دقیق‌تر بررسی کنید. عجله کردن در همه جا اغلب نشانه‌ی این است که یا برنامه‌ی شما خیلی فشرده است یا باید به مهارت‌های مدیریت زمان خانواده‌ی خود توجه کنید. عجله داشتن به‌طور مداوم می‌تواند نشانه‌ای از بی‌نظمی باشد.
اگر این حالت صبح‌ها قبل از مدرسه اتفاق می‌افتد، یک برنامه‌ی روتین صبحگاهی برای خانواده‌ی خود ایجاد کنید تا همه چیز ساده‌تر شود. همچنین ایجاد یک برنامه‌ی منظم برای انجام وظایف برای اطمینان از اینکه همه به وظایف خود عمل می‌کنند، مفید است.
۱۰. دائم کنار هم بودن
احساس گناه در برخی والدین وجود دارد و غیر معمول نیست. برخی از والدین حتی خود را مقصر می‌دانند که چرا هر لحظه‌ی بیداری را با فرزندان خود سپری نمی‌کنند. اما این نه تنها از نظر انسانی ممکن نیست، بلکه سالم هم نیست.
درعوض، سعی کنید از اوقات باکیفیتی با خانواده‌ی خود دارید لذت ببرید و گاهی اجازه دهید فرزندانتان به‌تنهایی یا با خواهر و برادر خود بازی کنند. این تنها ماندن به بچه‌ها کمک می‌کند که مستقل شوند و کارها برای خود شما هم راحت‌تر می‌شود. همه به زمان تنهایی نیاز دارند.
شما نمی‌توانید برای فرزندتان همه‌چیز باشید. مهم است که آنها دوستی و روابط با دیگران را آغاز کنند.
۱۱. خرج کردن بیش‌از‌اندازه
فشار زیادی روی والدین برای خریدن بهترین لباس‌ها و جدیدترین گجت‌ها وجود دارد. اما خرج کردن بیش‌از‌اندازه برای چیزهایی که ضروری نیستند، خانواده را از نظر اقتصادی تحت فشار می‌گذارد و بچه‌ها را متوقع بار می‌آورد. به بچه‌ها یاد بدهید که برای چیزهایی که می‌خواهند برنامه‌ریزی کنند و حتی خودشان پس‌انداز کنند. با این کار مهارت‌های مدیریت پول را هم به کودکتان می‌آموزید.
۱۲. تلاش برای شبیه بودن به والدین دیگر
بسیاری از والدین خودشان را با دیگران مقایسه می‌کنند و از این بابت خودشان را به‌شدت تحت فشار می‌گذارند. آنها دوست دارند شبیه والدین دیگر شوند و شیوه‌ی تربیتی دیگران را ایدئال می‌دانند و تصور می‌کنند که خودشان برای فرزندان، کم می‌گذارند.
فراموش نکنید که هر کسی با توجه به شرایط زندگی خودش، روشی برای تربیت فرزند دارد و شما از نظر تامین امکانات و… نباید خودتان را با والدین دیگر مقایسه کنید.
۱۳. نادیده گرفتن عادت‌های بد
وقتی کودکان اوقات‌تلخی می‌کنند، بی‌ادبانه صحبت می‌کنند، با خواهر و برادر خود دائما دعوا می‌کنند و رفتارها و عادت‌های بد دیگر دارند، بسیاری از والدین می‌گویند این یک مرحله‌ی گذرا در روند بزرگ شدن کودک است و آن را نادیده می‌گیرند؛ اما بسیاری از این رفتارها، عادت‌های مخربی هستند که اگر به‌موقع اصلاح نشوند، تا آخر عمر همراه کودک باقی می‌مانند.
نادیده گرفتن این رفتارها بسیار راحت‌تر از اصلاح آن است اما فراموش نکنید که برخی عادت‌ها اگر زود اصلاح نشوند، تاثیرات ناخوشایندی در آینده‌ی کودک دارند.
۱۴. تناقض داشتن در شیوه‌ی تربیتی
تناقض داشتن در رفتارها و شیوه‌های تربیتی می‌تواند کودک را سردرگم کند و باعث می‌شود که فرزندتان، مهارت‌هایی که می‌خواهید به او بیاموزید، به‌درستی یاد نگیرد یا اینکه عمدا آنها را نادیده بگیرد. برای تربیت کودک می‌توانید روش‌های مختلفی را استفاده کنید و حتی آن را تغییر دهید ولی این شیوه‌ها نباید با هم تناقض داشته باشند.
۱۵. اجبار کودک به دوست شدن با کسی
شما به عنوان والدین وظیفه دارید که روی دوستان کودک خود نظارت داشته باشید و اجازه ندهید که فرزندتان، هر فردی را به عنوان دوست انتخاب کند. ولی باید به او فرصت انتخاب کردن هم بدهید. بسیاری از والدین سعی می‌کنند که فرزند خود را به دوست شدن با یک کودک خاص مجبور کنند. این دوستی‌های به‌زور، معمولا نتیجه‌ی مثبتی ندارد.
۱۶. فریاد زدن سر کودک
بچه‌ها در برخی سنین ممکن است کارهایی انجام دهند که به‌شدت شما را آزار می‌دهد. به‌هم‌ریختن مرتب خانه، لجبازی کردن، نپذیرفتن برخی نصیحت‌ها و… نمونه‌ای از رفتارهای کودکان است که والدین را به‌شدت عصبانی می‌کند. اما خشونت در رفتار با کودک و دعوا کردن او، راه به جایی نمی‌برد و باعث اصلاح این رفتارها نمی‌شود.
دست از فریاد زدن سر کودک بکشید و روش بهتری برای برقراری ارتباط با او و تربیت فرزند پیدا کنید.
۱۷. نداشتن تمرکز حواس
این روزها گوشی‌های هوشمند و ابزارهای مختلف الکترونیک باعث شده که ما کمتر از قبل، روی مسایل مختلف تمرکز داشته باشیم. این عدم تمرکز به پریشانی و ناآرامی منجر می‌شود. در یک تحقیق که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، ۶۲ درصد از کودکان بین ۶ تا ۱۲ سال اعلام کردند که احساس می‌کنند که والدینشان ناآرام و پریشان هستند و تمرکز ندارند.
برای اینکه شما از این دسته والدین نباشید و در لحظه و در کنار کودک زندگی کنید، میزان استفاده از گوشی و محصولات دیجیتال را کاهش دهید. وقتی در خانه هستید و می‌خواهید زمان را با خانواده بگذرانید، از شبکه‌های اجتماعی خارج شوید.
۱۸. تلاش برای تربیت فرزند بی‌نقص
والدین دوست دارند فرزندانی بی‌نقص تربیت کنند اما این نکته را همیشه به خاطر داشته باشید که هیچ‌کس بی‌نقص نیست. بی‌نقص نبودن اشکالی ندارد و شما نباید خودتان را برای تربیت فرزندی که در تمام جنبه‌ها عالی باشد، تحت فشار بگذارید. این کار غیرممکن است و می‌تواند اعتمادبه‌نفس کودک را از بین ببرد.
هر کودکی در یک زمینه‌ی خاص، توانمندی و استعداد دارد. نباید از کودک توقع داشته باشید که همیشه و همه‌جا عالی و بی‌نقص باشد. خودتان را بابت بی‌نقص نبودن فرزندتان، سرزنش نکنید.
۱۹. بی‌توجهی به دلخوشی‌های کوچک
والدین دغدغه‌های زیادی دارند و در روز با مشکلات فراوانی برای تربیت کودک دست‌وپنجه نرم می‌کنند. اما باید گاهی اوقات آرام بگیرید و به خودتان زمان بدهید تا از لحظات شیرین و دلخوشی‌های کوچک مراحل بزرگ شدن فرزند لذت ببرید. کودک شما هرگز دوباره سه ساله نمی‌شود. فرزندتان هر روز بزرگ‌تر می‌شود و اگر غرق در مشکلات زندگی باشید، از روزهای شیرین بزرگ شدن او لذت نمی‌برید.
گاهی اوقات برای سفرهای کوتاه برنامه‌ریزی کنید و غرق در کار نباشید. به خودتان فرصت بدهید تا در کنار خانواده، خاطره بسازید و از گذران زندگی لذت ببرید.
۲۰. مجبور کردن کودک به غذا خوردن
اگر شما هم مانند اکثر والدین هستید و می‌خواهید فرزندانتان غذاهای سالم بخورند، احتمالاً تلاش زیادی می‌کنید تا غذاها و خوراکی‌های مغذی برای آنها فراهم کنید. اما ممکن است فرزند شما بسیاری از این مواد مفید و مغذی دوست نداشته باشد. شما هر چقدر که اصرار کنید، ذائقه و ترجیحات غذایی کودک تغییر نمی‌کند. شاید به‌مرور زمان ذائقه‌ی کودک عوض شود ولی مطمئن باشید که با زور و اجبار، هیچ تغییری نخواهد کرد و فقط خودتان و کودک را عذاب می‌دهید.
۲۱. بله گفتن به همه
شما فقط دو دست دارید و تنهایی نمی‌توانید از پس کارهای متعدد بربیایید. اینکه نمی‌توانید چند کار را با هم انجام دهید، کاملا طبیعی است و نباید باعث شود که احساس گناه کنید. گاهی اوقات باید به کارهایی که در توان شما نیست «نه» بگویید. پذیرفتن وظایف متعدد، باعث می‌شود که برنامه‌های شخصی خودتان عقب بیافتید و حتی ممکن است سلامت جسم و روان خود را به خاطر آن قربانی کنید.
۲۲. تعریف کردن بیشازحد
هر پدر و مادری تصور می‌کند فرزندش فوق‌العاده است و دوست دارد که این نظرش را به دیگران هم بگوید و همه‌ی اطرافیان، آن را بدانند. گاهی والدین در تعریف کردن از کودک خود، زیاده‌روی می‌کنند. تمجید بیشازحد می‌تواند باعث شود که کودک شما به‌مرور زمان خودشیفته شود و احساس کند که بی‌نقص و از همه بهتر است. همیشه به خاطر داشته باشید که تمجید از تلاش‌های فرزندانتان (که آنها بر آن کنترل دارند) مؤثرتر از تمجید از استعدادهای آنها است (یعنی ویژگی‌هایی که خودشان هیچ دخالتی در ایجاد آن نداشته‌اند).
۲۳. رفتار کردن با آنها مثل بزرگسالان
کودکان بزرگسالی نیستند که در بدن‌های کوچک گیر افتاده باشند. آنها بچه هستند، یاد می‌گیرند، رشد می‌کنند و سعی می‌کنند هر روز بیشتر و بیشتر احساسات خود را درک کنند. آنها مثل بچه ها فکر می‌کنند و مثل بچه‌ها رفتار می‌کنند. با فرزندانتان مانند بچه‌هایی که هستند رفتار کنید، نه مثل بزرگسالان.
بسیاری از والدین از فرزندان کوچک خود توقع دارند که مثل یک بزرگسال بالغ، رفتاری عاقلانه داشته باشند. این توقع زیاد از فرزندتان، باعث می‌شود که همواره از تربیت کودک احساس نارضایتی داشته باشید و فکر کنید که یک جای کار مشکل دارد. در حالی که رفتار کودک، باید کودکانه باشد و این کاملا طبیعی است.
۲۴. مقایسه کردن کودک با دیگران
والدین به طور طبیعی تمایل دارند فرزندان خود را با دیگران مقایسه کنند. اما این بی‌انصافی است. این کار می‌تواند باعث شود آنها احساس گناه کنند از اینکه به موفقیت‌های مشابه دیگران دست پیدا نکرده‌اند. درنهایت این رفتار می‌تواند به روابط آنها با افرادی که کودکان را با آنها مقایسه می‌کنید آسیب برساند.
به عنوان مثال، مقایسه بین خواهر و برادرها می‌تواند به رقابت بین آنها دامن بزند و حتی منجر به قلدری بین خواهر و برادر شود. هیچ‌کس نمی‌خواهد با دیگران مقایسه شود، به‌ویژه بچه‌هایی که هنوز در تلاشند تا بفهمند چه کسی هستند.
در عوض، سعی کنید زیبایی و منحصر‌به‌فرد بودن هر یک از فرزندان خود را بدون مقایسه با دیگران بیابید. هنگامی که به فرزندان خود می‌گویید که چه چیزی آنها را خاص و ویژه می‌کند، باعث ایجاد اعتمادبه‌نفس در آنها می‌شوید.
جمع‌بندی
برخی رفتارهای والدین می‌تواند بسیار مخرب باشد و تاثیرات عمیقی روی رفتار و تربیت کودک در آینده داشته باشد. اگر دوست دارید پدر و مادر خوبی باشید، باید از انجام برخی کارها در ارتباط با فرزند خود دست بکشید؛ مثلا مقایسه کردن کودک با دیگران، مقایسه‌ی خودتان با دیگران، فریاد زدن سر کودک و…
با انجام ندادن این رفتارهای مخرب، می‌توانید فرزندی شادتر تربیت کنید و خودتان از تک‌تک لحظات رشد و بزرگ شدن فرزندتان لذت ببرید.
منبع: Verywellfamily
