پرتاب تلسکوپ فضایی جیمز وب تا اواخر پاییز ۲۰۲۱ به تعویق افتاد
پرتاب تلسکوپ فضایی جیمز وب که طبق برنامه‌ریزی قبلی قرار بود در اکتبر صورت بگیرد، باز هم به تعویق افتاد و به دلیل تأخیر در جابه‌جایی تلسکوپ و آماده‌سازی پرتابگر و مرکز پرتاب، چندین هفته دیرتر انجام خواهد شد.
تابستان سال گذشته بود که ناسا و آژانس فضایی اروپا (ESA) تاریخ ۳۱ اکتبر ۲۰۲۱ (۹ آبان ۱۴۰۰) را برای پرتاب «تلسکوپ فضایی جیمز وب» (James Webb Space Telescope) تعیین کردند. این ابزار ۱۰ میلیارد دلاری که بزرگ‌ترین رصدخانه‌ی علمی فضایی خواهد بود، با موشک اروپایی «آریان ۵» (Ariane 5) از مرکز پرتاب فضایی «گویان فرانسه» (French Guyana) پرتاب خواهد شد.
با این وجود در نظر گرفتن سه موضوع اثرگذار در روند آماده‌سازی، باعث عقب افتادن پرتاب تا اواخر پاییز یعنی نوامبر یا اوایل دسامبر (ماه آذر) شده است. «بیتریز رومرو» (Beatriz Romero) مدیر خمات پرتاب تلسکوپ فضایی جیمز وب گفت: «هنگام تعیین تاریخ جدیدی برای پرتاب ترکیبی از عوامل گوناگون باید در نظر گرفته شود. این عوامل به‌ویژه شامل آمادگی موشک آریان ۵ و آمادگی مرکز پرتاب فضایی می‌شود.»
به گفته‌ی او انتظار نمی‌رود که تاریخ جدید پرتاب تا اواخر تابستان یا اوایل پاییز مشخص شود اما ناسا قصد دارد اواخر تابستان امسال تلسکوپ را با کشتی به محل پرتاب ببرد. یک نگرانی جدی ناسا در ارسال‌های خود از طریق اقیانوس، خطر دزدان دریایی است و به همین دلیل تاریخ دقیق را اعلام نمی‌کند.
«توماس زوربوچن» (Thomas Zurbuchen) معاون علوم ناسا خاطرنشان کرد که تاریخ‌های رزرو زیادی باقی نمانده و ناسا و پیمانکار اصلی جیمز وب، «نورثروپ گرامن» (Northrop Grumman)، به زمان جمع کردن تلسکوپ و قرار دادن آن در وسیله‌ی حمل‌ونقل نزدیک می‌شوند که به احتمال زیاد در اواخر ماه آگوست (اوایل شهریور) انجام خواهد شد.
جابه‌جایی تلسکوپ فضایی جیمز وب در اتاق تمیز سیار انجام می‌شود.
Credit: NASA
فرآیند آماده‌سازی پرتاب که پس از رسیدن تلسکوپ به گویان انجام خواهد شد، ۵۵ روز زمان نیاز دارد و به گفته‌ی زوربوچن این یعنی پرتاب زودتر از اواسط نوامبر (اواخر آبان) انجام نخواهد شد.
از سویی پرتابگر تلسکوپ فضایی جیمزوب هم هنوز آماده نیست. بوستر موشک آریان ۵، که یک موشک کهنه‌کار با ۲۵ سال سابقه است، از آگوست ۲۰۲۰ به دلیل مشکلات پسارگیر (Fairing) محفظه‌ی بار زمین‌گیر شده است.
«آریان‌اسپیس» (Arianespace) که مدیریت و پرتاب موشک آریان ۵ را بر عهده دارد، اعلام کرد که این مسأله‌ی مربوط به محفظه‌ی بار با طراحی مجدد شناسایی و ردیابی شده است. برای اطمینان از برطرف شدن مشکل، پیش از پرتاب جیمز وب، دو پرتاب دیگر آریان ۵ برای جولای و آگوست (تیر و مرداد) درنظر گرفته شده است اما احتمال تأخیر در آن هم وجود دارد.
در نهایت هم نگرانی‌هایی درباره‌ی مرکز پرتاب فضایی وجود دارد که عملیات آن به دلیل بیماری کووید-۱۹ محدود شده است. واکسن‌ها هنوز به‌طور گسترده در گویان فرانسه دردسترس نیستند و به گفته‌ی مقامات محلی، وخیم‌تر شدن شرایط همه‌گیری کرونا می‌تواند باعث کندی بیشتر برنامه‌ریزی‌ها شود.
پرتاب تلسکوپ جیمز وب به دلیل مشکلات فنی و نیاز به آزمایش‌های گسترده بیش از یک دهه به تأخیر افتاده است. اگرچه دیدن تأخیرهای زیاد برای پرتاب این تلسکوپ خوشایند نیست اما روشن است که ناسا سرانجام این پروژه‌ی عظیم را به قرارگیری در فضا نزدیک می‌کند و حتی چندی پیش آخرین آزمایش آینه‌ی عظیم آن انجام شد.
هرچند برخی از این‌ها قابل درک است. پرتاب و استقرار موفقیت‌آمیز وب یک شاهکار مهندسی و علمی خواهد بود. باز شدن آن در اعماق فضا به ۵۰ استقرار اصلی و ۱۷۸ سازوکار جداگانه برای باز شدن نیاز دارد. همه‌ی این‌ها باید به‌درستی کار کنند زیرا در غیر این صورت کل این ابزار از کار می‌افتد.
بنابراین اگر ناسا برای فرستادن جیمز وب به فضا و آژانس فضایی اروپا برای اطمینان از ایمنی پرتابگر به زمان بیشتری نیاز دارند، می‌توان گفت که این اقدامات احتیاطی چندان هم بد نیست.
عکس کاور: آزمایش آینه‌ی تلسکوپ فضایی جیمز وب
Credit: NASA
منبع: ArsTechnica
