به‌روز رسانی اتریوم ۲.۰ در راه است؛ آیا اتر می‌تواند جایگاه بیت‌کوین را تصاحب کند؟
در حال حاضر، اتر در جایگاه دوم فهرست باارزش‌ترین رمز ارزهای بازار ایستاده است. این رمز ارز در آستانه‌ی به‌روز رسانی پلتفرم اتریوم به بالاترین ارزش در تاریخ حضورش در بازار دست یافت. اکنون ارزش کلی اتر در حدود ۵۰۰ میلیارد دلار است که این مبلغ کمتر از نصف ارزش کلی بیت‌کوین محسوب می‌شود.
اما به‌روز رسانی جدید اتریوم می‌تواند گام مهمی در حرکت این پلتفرم به‌سوی نسخه‌ای سبزتر (دوست‌دار محیط زیست) و سریع‌تر باشد که در نتیجه‌ی آن ممکن است اتریوم به پلتفرم غالب و اتر به ارز اول بازار تبدیل شود.
پیش از توضیح بیشتر، لازم است ابتدا به تفاوت بیت‌کوین و اتریوم اشاره کنیم. بیت‌کوین سیستمی است که امکان جابجایی و انتقال ارز بدون نیاز به بانک را برای افراد فراهم می‌کند و بر بستر بلاک‌چین توسعه یافته که یک بستر آنلاین است و تراکنشهای آن در شبکه‌ای غیرمتمرکز از رایانهها بررسی و ثبت می‌شود. این رایانهها با عنوان Validator (اعتبارسنج) شناخته می‌شوند.
رایانه‌های مذکور برای انجام چنین کاری، از بیت‌کوین‌های تازه استخراج شده پاداش‌هایی را دریافت می‌کنند. برای درک بهتر، باید بدانید بیت‌کوین تقریبا یک رمز ارز کمیاب محسوب می‌شود؛ در حال حاضر حدود ۱۸ میلیون کوین از این ارز وجود دارد و پروتکل موجود برای آن به‌گونه‌ای طراحی شده که امکان افزایش آن به بیش از ۲۱ میلیون وجود ندارد.
در سوی دیگر، اتر با روشی مشابه بیت‌کوین کار می‌کند، اما اتریوم متفاوت است. در واقع، اتریوم یک پلتفرم نرم‌افزاری جهانی است که هیچ هاستی ندارد و توسعه دهندگان در بستر آن هزاران اپلیکیشن بلاک‌چین محور می‌سازند. این یعنی اپلیکیشن‌های مذکور بدون کنترل شدن توسط هیچ شرکتی فعالیت می‌کنند. از جمله مثال‌های این اپلیکیشن‌ها می‌توان به صرافی‌های ارز دیجیتال، سیستم‌های بیمه و حتی شیوه‌های جدید گیمینگ اشاره کرد.
در قلب این پلتفرم ایده‌ی قراردادهای هوشمند حضور دارد که نوعی توافق‌های خودکار برای اطمینان از انتقال پول و دارایی‌ها با فرا رسیدن شرایط خاص است. تمامی تراکنشهای پلتفرم اتریوم از رمز ارز اتر استفاده می‌کنند و موفقیت این پلتفرم دلیلی است که اتر را در طول سالیان گذشته در جایگاه دوم بازار رمز ارزها قرار داده است.
در واقع، این که اتر مانند سوختی برای پلتفرم اتریوم محسوب می‌شود، به این ارز کارایی و ارزشی ذاتی می‌بخشد که بیت‌کوین از آن بی‌بهره است. البته بهتر است به‌جای سوخت از عبارت رایج gas fees استفاده کنیم که در حقیقت همان کارمزد تراکنش است.
چرا باید به اتریوم ۲.۰ فکر کرد؟
با وجود تمامی مزایای یاد شده برای اتریوم، اما این شبکه هنوز مشکلات بزرگی هم دارد. اولین مشکلی که باید به آن اشاره کنیم، افزایش نرخ gas fees در چند سال گذشته است. این افزایش به‌دلیل محبوبیت بالای پلتفرم اتریوم و استفاده‌ی گسترده از آن رخ داده است.
رایانه‌های اعتبارسنج که پیش‌تر به آن‌ها اشاره کردیم، کاربران را بر اساس بالاترین نرخ پیشنهادی برای تراکنش‌های‌شان اولویت بندی می‌کنند. برای مثال، در زمان نگارش این مطلب، میانگین نرخ تراکنش در صرافی یونی‌سواپ (Uniswap) حدود ۴۴ دلار است.
بیت‌کوین هم با مشکل مشابهی دست به‌گریبان است که به‌دلیل استقبال بسیار از سوی کاربران، توسعه دهندگان آن در تلاش هستند تا با ساخت اپلیکیشن‌هایی مانند Lightning که سرعت تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد به حل این مشکل بپردازند.
دومین مشکل شبکه‌ی اتریوم که باید به آن اشاره کرد، افزایش محبوبیت این پلتفرم است که در نتیجه‌ی آن قدرت پردازشی رایانه‌های اعتبارسنج نیز افزایش یافته است. وجود چنین مشکلی بیت‌کوین را هم با انتقادهای بسیاری مواجه کرده است، زیرا مصرف برق آن بسیار بالا رفته است.
در حال حاضر، شبکه‌ی بیت‌کوین به‌اندازه‌ی کل کشور فیلیپین برق مصرف می‌کند، اما طرفداران آن با بیان این که بیشتر برق مصرفی بیت کوین اگر در این شبکه مصرف نمی‌شد به هدر می‌رفت، سعی دارند این موضوع را موجه جلوه دهند. آن‌ها به مثال سوزاندن گاز طبیعی در سکوهای نفتی اشاره می‌کنند که به‌دلیل نداشتن صرفه‌ی اقتصادی، به‌جای فروش سوزانده می‌شود. همچنین، طرفداران بیت‌کوین به این موضوع هم اشاره می‌کنند که این شبکه در حال گذر به استفاده‌ی بیشتر از انرژی‌های تجدید پذیر در طول زمان است.
توسعه‌ی اتریوم ۲.۰ با جایگزین کردن سیستم تایید شبکه از proof of work به proof of stake این مشکلات را حل خواهد کرد. با توجه به این که در این مطلب فرصت پرداختن به تمامی جزئیات را نداریم، به توضیح مختصری درباره‌ی proof of work (اثبات کار) و proof of stake (اثبات سهام) می‌پردازیم.
proof of work یک پروتکل است که طبق آن، رایانه‌های اعتبارسنج سعی دارند معادلات پیچیده را حل کنند تا ثابت کنند هر تراکنش درخواستی معتبر است. در مقابل، proof of stake نیازی به فعالیت همه‌ی رایانه‌های پرمصرف مذکور ندارد، زیرا سیستم به‌صورت تصادفی یک رایانه را برای تایید هر تراکنش انتخاب می‌کند.
بسیاری از طرفداران بیت‌کوین با سیستم proof of stake مخالف هستند، زیرا این سیستم بیشترین قدرت را به بزرگ‌ترین اعتبارسنج‌ها می‌دهد و اگر این رایانهها بتوانند کنترل بیش از نیمی از شبکه را در دست بگیرند، احتمالا امکان ایجاد اختلال در سیستم را خواهند داشت. در مقابل طرفداران اتریوم معتقدند که proof of stake به سیستم بررسی و بالانس داخلی مجهز است که از وقوع چنین اتفاقی جلوگیری می‌کند.
طبق آنچه اعلام شده، اتریوم ۲.۰ قرار است مصرف انرژی این پلتفرم را تا ۹۹/۹ درصد کاهش دهد و این شبکه را به یک پلتفرم سازگارتر با محیط زیست تبدیل کند. همچنین، این به‌روز رسانی باید بتواند با افزایش توانایی پردازش پلتفرم از ۳۰ تراکنش در هر ثانیه به ۱۰ هزار تراکنش در هر ثانیه و همچنین قراردادهای هوشمند پیشرفته‌تر از گذشته، مشکل gas fees را هم حل کند.
به‌روز رسانی چگونه پیش می‌رود؟
انتقال به اتریوم ۲.۰ با روندی کند در حال انجام است و در حال بررسی مشکلات فنی است که در طول دو سال گذشته رخ داده‌اند. در ماه‌های گذشته، سیستم بلاک‌چین جدید proof of stake در حال اجرای آزمایشی روی سیستمی موازی بوده که به توسعه دهنده‌ها اجازه می‌دهد تا آن را برای ادغام در سال ۲۰۲۲ آماده کنند.
به‌روز رسانی پیش رو پیش‌زمینه‌ای برای این عملیات ادغام است. این به‌روز رسانی که با عنوان Altair از آن یاد می‌شود، تغییرات فنی بسیاری را معرفی می‌کند که طراحی شده‌اند تا از درست‌کاری اعتبارسنج‌ها مطمئن شوند و تمرکز زدایی از شبکه را افزایش دهند.
با فرض این که همه‌ی این موضوعات طبق برنامه‌ریزی انجام شده پیش بروند، همه‌ی نگاه‌ها به ادغام خواهد بود و سپس تغییر دیگری با نام sharding اهمیت پیدا خواهد کرد که ظرفیت پردازشی سیستم را به‌طرز چشم‌گیری افزایش خواهد داد.
قطعا پس از به‌روز رسانی Altair قیمت اتر هم افزایش داشته است. خیزش اخیر بیت‌کوین برای ثبت رکورد بالاترین قیمت در تاریخ این رمز ارز، به رشد کلی بازار رمز ارزها هم کمک کرده است. اما بخشی از تحرکات قیمتی اتر احتمالا بازتابی از تردیدها درباره‌ی موفقیت به‌روز رسانی Altair بوده‌اند و بخش دیگر هم به مهاجرت افراد از بیت‌کوین به اتر و تزریق سرمایه‌ی جدید مربوط است.
ارزش کلی اتریوم در مقابل رقبا
یکی از موضوعات جالبی که در زمان ادغام دو بلاک‌چین اتریوم مطرح خواهد بود، تاثیر آن بر قیمت اتر در مقایسه با رقبایش است. این پلتفرم‌های رقیب که از آن‌ها با عنوان eth killers هم یاد می‌شود، به‌دلیل مشکلات اتریوم با gas fees در ماه‌های اخیر در بین کاربران محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به کاردانو و سولانا اشاره کرد.
اما قطعا پرسش اصلی این است که این تغییرات بر بیت‌کوین به‌عنوان ارز اول بازار چه تاثیری خواهند داشت. طرفداران بیت‌کوین همچنان معتقدند که پروتکل بیت‌کوین نسبت به proof of stake غیر متمرکزتر محسوب می‌شود و مزیت بیت‌کوین این است که برند رمز ارزها محسوب می‌شود و سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری در آن دارند.
با تمام این تفاسیر، باز هم این سوال به‌وجود می‌آید که آیا مزایای نام‌برده برای بیت‌کوین می‌توانند ویژگی‌های اتریوم ۲.۰ مانند سازگاری بیشتر با محیط زیست و توانایی مدیریت تراکنشهای بیشتر را شکست دهند؟ در حال حاضر ارزش بازار بیت‌کوین حدود ۲ برابر اتر است، اما بسیاری پیش‌بینی می‌کنند در نهایت اتر می‌تواند جایگاه بیت‌کوین را تصاحب کند و به ارز اول بازار تبدیل شود. اما آیا این اتفاق در سال ۲۰۲۲ رخ خواهد داد؟
منبع: The Next Web
