کاهش ولتاژ پردازنده و کارت گرافیک چیست و چه زمانی باید این کار را انجام دهید؟
احتمالا بارها با اصطلاح اورکلاک کردن برخی قطعات کامپیوتر روبرو شده‌اید که با انجام این کار، توان این قطعات از تنظیمات کارخانه‌ای فراتر می‌رود. با این حال در کنار افزایش توان سخت‌افزاری، یک رویکرد به نام کاهش ولتاژ هم وجود دارد که به زبان ساده قدرت سخت‌افزاری پردازنده و کارت گرافیک را کاهش می‌دهد.
کاهش ولتاژ پردازنده و کارت گرافیک چیست؟
مانند تمام قطعات الکترونیکی، پردازنده و کارت گرافیک هم برای کار کردن به جریان الکتریکی نیاز دارند. زمانی که ولتاژ ورودی به پردازنده یا کارت گرافیک را کاهش می‌دهید، فشار جریان برق کاهش پیدا می‌کند که این موضوع بر عملکرد این قطعات تاثیر می‌گذارد.
با بهره‌گیری از روش کاهش ولتاژ قرار است حداقل ولتاژ بهینه بدون بروز افت عملکرد را پیدا کنیم. چنین کاری تا حدی مانند اورکلاک کردن است ولی ریسک‌های اورکلاک را ندارد.
چرا باید ولتاژ پردازنده یا کارت گرافیک را کاهش دهیم؟
اول از همه باید بگوییم که پردازنده‌ها اساسا الکتریسیته را به گرما تبدیل می‌کنند. با حرکت الکترون‌ها در مدارهای مجتمع پردازنده، گرما تولید می‌شود. به همین خاطر برای پردازنده باید از یک سیستم خنک‌کننده استفاده کنید و در صورتی که بسیار داغ شود، از کار می‌افتد. برای مصرف برق از واحد وات استفاده می‌شود که برای دستیابی به میزان وات مصرفی باید عدد مربوط به ولتاژ را در آمپر ضرب کنید. اگر ولتاژ یا آمپر را پایین بیاورید، عدد وات هم پایین می‌آید. این یعنی پردازنده برق کمتری را مصرف می‌کند و در نتیجه گرمای کمتری ایجاد می‌شود.
مهم‌ترین دلیل کاهش ولتاژ، کاهش مصرف برق است و به همین خاطر این روش در بین کاربران لپ‌تاپ‌ها طرفداران زیادی دارد. زیرا طبیعتا هرچقدر مصرف انرژی پردازنده کمتر باشد، عمر باتری افزایش پیدا می‌کند. از سوی دیگر با کاهش تولید گرما، پردازنده برای مدت بیشتری می‌تواند با سرعت بالاتری انجام وظیفه کند.
اگر پردازنده یا پردازنده‌ی گرافیکی برای کار کردن با ولتاژهای مشخصی طراحی و ساخته شده‌اند، پس چرا در صورت کاهش ولتاژ همچنان کار می‌کنند؟ اول از همه باید بگوییم که پردازنده‌ها با استفاده از فرایندی به نام فوتولیتوگرافی از ویفرهای سیلیکونی ساخته می‌شوند. این یکی از ظریف‌ترین و دقیق‌ترین فرایندهای تولید جهان محسوب می‌شود اما در نهایت فرایند ساخت هرکدام از پردازنده‌ها، تفاوت‌های کوچکی با یکدیگر دارند که همین تفاوت‌ها منجر به تفاوت در کیفیت نهایی آن‌ها می‌شود.
همانطور که برخی پردازنده‌ها از قابلیت اورکلاک پشتیبانی می‌کنند، برخی از پردازنده‌ها و پردازنده‌های گرافیکی هم در صورت دریافت ولتاژ پایین‌تر از حد انتظار با مشکل روبرو نمی‌شوند. بنابراین با کاهش ولتاژ نه‌تنها می‌توانید از عملکرد خوبی بهره ببرید، بلکه گرمای تولیدی و مصرف انرژی هم کاهش پیدا می‌کند و سروصدای مربوط به فن هم پایین می‌آید.
فرایند کاهش ولتاژ چگونه انجام می‌شود؟
برای کاهش ولتاژ می‌توانید از منوی BIOS یا UEFI برای این کار استفاده کنید. از طرف دیگر امکان بهره‌گیری از برنامه‌هایی مانند Intel Extreme Tuning Utility یا ThrottleStop هم وجود دارد. بیشتر کاربران معمولا از نرم‌افزارهای مربوط به این مشخصه استفاده می‌کنند زیرا بعد از هر تغییر دیگر نیازی به ریستارت کردن سیستم نیست. البته بعد از پیدا کردن ولتاژ ایده‌آل، بهتر است با استفاده از تنظیمات BIOS یا UEFI ولتاژ موردنظر را ذخیره و قفل کنید. برای کاهش ولتاژ کارت گرافیک هم صرفا باید از برنامه‌هایی مانند MSI Afterburner استفاده کنید.
آیا کاهش ولتاژ قطعات کامپیوتر کار عاقلانه‌ای است؟
خوشبختانه ریسک انجام چنین کاری تقریبا صفر است. اگرچه پردازنده یا پردازنده‌ی گرافیکی در صورت دریافت ولتاژ بیش از حد ممکن است خراب شوند، اما در صورت کاهش ولتاژ این قطعات با خرابی روبرو نخواهند شد.
البته اگر ولتاژ را بیش از حد کاهش دهید، ممکن است کامپیوتر از حالت پایداری خارج شود و در نتیجه روند ذخیره‌سازی داده‌ها با مشکل روبرو شود. به همین خاطر قبل از آغاز فرایند کاهش ولتاژ، بهتر از داده‌های مهم بک‌آپ بگیرید. در بدترین حالت هم اگر ریست کردن تنظیمات مادربرد را بلد هستید، می‌توانید سیستم را به شرایط اولیه برگردانید.
منبع: How To Geek
