سریع و داغ، کند و بی‌فایده؛ چرا شارژ سریع گوشی مطابق میل‌مان نیست؟
خیلی کند، خیلی داغ، کاملا غیر قابل تحمل! این‌ها صفت‌هایی هستند که در رابطه با بسیاری از شارژرهای سریعی که برای گوشیهای هوشمند امروزی مورد استفاده قرار می‌گیرند میتوان بیان کرد. اگر به دنبال خرید یک گوشی با شارژر سریع هستید که از این حیث وضعیت خوب و رضایت‌بخشی داشته باشد، گزینه‌هایتان نسبتا محدود است. اما چرا شارژ سریع گوشی معمولا مطابق میل‌مان نیست؟
برندهای قوی، شارژرهای ضعیف!
چینی‌ها، پیشتاز فناوری شارژ سریع
معایب شارژرهای خیلی سریع
وضعیت شارژ سریع چگونه بهتر می‌شود؟
سخن پایانی
شارژر سریع راه حلی است که شرکت‌های تولیدکننده‌ی گوشیهای هوشمند برای اینکه کاربران بتوانند خیلی سریع گوشی خود را از حالت خاموش یا شارژ کم، دوباره برای کار آماده کنند، در نظر گرفتهاند. اما بعد از این همه سال فعالیت در زمینه‌ی تولید گوشی‌هایی با پشتیبانی از شارژر سریع و معطوف کردن توجهات بسیار زیاد به این فناوری جذاب، فقط شرکت‌های محدودی هستند که توانسته‌اند آنچه را که میتوان رضایت کاملی از آن داشت را تولید کنند.
یعنی شارژرهایی که نه خیلی کند هستند، نه آنقدر سریع که گوشی و شارژر با هم داغ شوند و نه آنقدر کند که عملا کاربر قید آنها را بزند (مثل شارژرهای ۵ واتی بسیاری از گوشیهای اپل). مهم نیست به دنبال یک گوشی اقتصادی هستید یا میان‌رده و یا حتی پرچم‌دار؛ با سه گزینه طرف هستید؛ یا شارژر خیلی سریعی درون بسته‌بندی وجود دارد که معمولا باعث داغ شدن هم می‌شود؛ یا شارژر موجود درون جعبه با ظرفیت باتری هماهنگ نیست و سرعت پایینی دارد؛ یا اصلا شارژری درون جعبه وجود ندارد و در نتیجه مجبور خواهید شد به صورت جداگانه برای آن هزینه کنید. در مورد کیس آخر هم دو مورد وجود دارد؛ یا شارژر سریع است یا کند.
در برابر تمام این احتمالات، فقط یک احتمال وجود دارد؛ وجود شارژری با سرعت مناسب درون بسته‌بندی گوشی که اگر جز کاربران خوش‌شانس باشید، همچین محصولی نصیبتان خواهد شد. پرسشی که به وجود می‌آید این است؛ آیا واقعاً تولید شارژری که بتواند خیلی سریع و بدون مشکل گوشی را شارژ کند، تا این اندازه برای شرکتها سخت شده که توانایی ساخت گوشیهای تاشو را دارند اما از پس یک آداپتور باکیفیت بر نمی‌آیند؟
برندهای قوی، شارژرهای ضعیف!
مشکلی که اکنون در بازار گوشیهای هوشمند با آن طرف هستیم، برندهایی هستند که در صدر جدول قرار دارند؛ چه از لحاظ محبوبیت، چه از لحاظ فروش و چه از لحاظ کیفیت. برای مثال شما اپل را در نظر بگیرید و گوشیهای جدیدی این شرکت از سری آیفون ۱۴. در این سری ۴ مدل آیفون وجود دارد که برای خرید آنها باید حداقل ۸۰۰ و حداکثر بیش از ۱۵۰۰ دلار پرداخت کنید. اما این گوشیها که کاربران زیادی هم از آنها استفاده می‌کنند، با چه سرعتی شارژ می‌شوند و چه تضمینی به کاربران می‌دهند که پس از تخلیه‌ی کامل شارژ، در مدت زمان کوتاهی برای استفاده تا پایان روز در دسترس خواهند بود؟
نکته‌ی جالب و خنده‌دار اینجاست که به خاطر حفاظت از محیط زیست، آداپتور این گوشیها کاملا از درون جعبه حذف شده و باید به صورت جداگانه با قیمت نسبتا قابل توجهی این شارژرها را خریداری کنید. این موضوع را به خاطر نیت به ظاهر خیری که وجود دارد میتوان هضم کرد اما موضوع زمانی خنده‌دارتر می‌شود که بدانید شارژری که این گوشیها از آن پشتیبانی می‌کنند فقط ۲۰ وات یا در بهترین حالت ۲۷ واتی است.
اگر تحمل یادآوری یک موضوع دیگر را هم دارید باید بگوییم این گوشیها حتی استاندارد جهانی پورت شارژر را هم ندارند و همچنان از همان پورت قدیمی و نسبتا کند (در مقایسه با Type-C) لایتنینگ بهره می‌برند. همین موضوع سبب شده آیفون ۱۴ پرو مکس با باتری ۴۳۲۳ میلی‌آمپر ساعتی خود که رکورددار نگهداری شارژ در بین گوشیهای آیفون است، ساعت‌ها طول بکشد تا به طور کامل شارژ شود.
تمایل اپل برای فروش لوازم جانبی خیلی زیاد است اما نکته‌ی جالب اینجاست که مگ سیف به عنوان یکی دیگر از انواع شارژرهایی که آیفون‌ها از آن پشتیبانی می‌کنند، آنقدر کند هستند که شاید کاربران فقط به خاطر جنبه‌ی تزئیناتی آن را خریداری کنند چون عملا با آن سرعت هیچ کاربردی ندارد.
اگرچه آیفون‌ها فوق‌العاده باکیفیت هستند و شکی در این موضوع نیست، پردازنده‌ی بی‌نظیری دارند، دوربین‌های فوق‌العاده باکیفیت، نمایشگرهایی با کیفیت نفسگیر و خیلی موارد خوب دیگر، اما شارژر آنها آنقدر کند است که اصلا نمیتوان روی آن حساب کرد و آیفون را به کاربرانی پیشنهاد داد که در واقع پاوریوزر خطاب می‌شوند (کسانی که استفاده‌ی زیادی از گوشی دارند).
مثل اپل، سامسونگ و گوگل را داریم. شرکت‌هایی که بهترین گوشی‌شان در حال حاضر از شارژر با سرعت ۴۵ و ۲۳ وات پشتیبانی می‌کنند. یعنی گلکسی S23 اولترا با سرعت ۴۵ وات و گوگل پیکسل ۷ پرو با سرعت ۲۳ وات. حال شما برای خرید این گوشیها باید بیش از ۱۰۰۰ دلار هم هزینه کنید. جالب اینجاست که شارژر ۴۵ واتی سامسونگ عملا تفاوت چشمگیری با مدل ۲۵ واتی ندارد و شما فقط چند دقیقه از کارتان جلوتر خواهید بود. یعنی این تفاوت ۲۰ واتی عملا برای فریب ذهن کاربران است تا اینکه در عمل تأثیر خاصی داشته باشد.
جدولی که مدت زمان مورد نیاز برای شارژ شدن (سمت چپ)، دما و توان شارژر (سمت راست) پیکسل ۷a (زرد با شارژر ۱۸)، پیکسل ۷ (آبی با شارژر ۲۱ واتی) و پیکسل ۷ (سبز با شارژر ۱۸ واتی) را نشان می‌دهد
از طرفی شارژر ۲۳ واتی گوگل هم در مقایسه با همان شارژر ۱۸ واتی قدیمی این شرکت خیلی اختلاف سرعت فاحشی ندارد. درباره‌ی گوگل که اوضاع خیلی بدتر هم هست چون پیکسل ۷a با همان شارژر ۱۸ واتی با استاندارد USB PD هم هنگام شارژ داغ کرده و کندتر شارژ می‌شود. جدول بالا به خوبی گویای این مسئله هست.
همین موضوع سبب شده از خودمان بپرسیم چرا این شرکتها تا این اندازه در بحث شارژر سریع محتاط ظاهر می‌شوند؟ استفاده از یک شارژر کند که اگرچه داغ نمی‌کند ولی مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا بتواند گوشی را شارژ کند اصلا جالب نیست و نمیتوان آن را مطابق با پیشرفت فناوری در عصر کنونی دانست.
تئوری می‌گوید استفاده از شارژرهایی با سرعت بسیار بالا نه تنها باعث داغ شدن دستگاه و خود شارژر می‌شود بلکه جریان بالا طول عمر باتری را هم کاهش می‌دهد؛ به خصوص اگر از سلول‌های بی‌کیفیت و ارزانی در آنها استفاده شود. اما آیا سامسونگ، گوگل و اپل نمی‌توانند از شارژرهای نسبتا سریع‌تری در گوشیهای خود استفاده کنند، که هم مشکلی از بابت داغ شدن نداشته باشد و هم به اندازه‌ی شارژرهای کنونی خودشان کند نباشد؟
آنچه که بیشتر باعث جلب توجه منتقدین به این قسمت شده کاری است که خود شرکتها آغازکننده‌اش بوده‌اند. آنها معتقدند باید بتوان تا ۵ سال باید روی توانایی‌های یک گوشی حساب کرد. اما باتری‌ها را غیر قابل تعویض کرده‌اند. یعنی اگر از شارژرهای بسیار سریع هم استفاده کنید و بپذیرید که استفاده از آنها ممکن است در درازمدت باعث کاهش عمر مفید باتری شود، شانسی برای تعویض بدون دردسر آن نخواهید داشت و باید با پرداخت هزینه‌های زیاد، آن را به دست یک فنی‌کار بسپارید.
غیر قابل تعویض بودن باتری سبب شده کاربران نتوانند ریسک استفاده از شارژر سریع را بپذیرند چون در صورت خرابی باتری با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد. البته این انتقادها به نظر می‌رسد کارگشا بوده چون ظاهرا اتحادیه‌ی اروپا قانونی را وضع کرده که از سال ۲۰۲۷، شرکتها موظف هستند گوشی‌هایی با باتری قابل تعویض توسط کاربر طراحی کنند. حال باید دید این تغییر چه دگرگونی در تصمیمات شرکتها در قبال شارژرهای سریع ایجاد می‌کند.
چینی‌ها، پیشتاز فناوری شارژ سریع گوشی
در این بین، فقط شرکت‌های چینی هستند که بدون واهمه، فناوری شارژ سریع را تا جایی به بلوغ رسانده‌اند که شارژ گوشی از ۰ تا ۱۰۰ به اندازه‌ی نوشیدن یک قهوه‌ی صبحگاهی طول می‌کشد. آنها آنقدر در این زمینه سریع پیشرفت کرده‌اند که حتی ادعا می‌کنند باتری گوشی پس از حداقل ۸۰۰ بار (برخی از شرکتها ادعای بیشتری هم دارند)، باز هم بیش از ۸۰٪ عمر خود را حفظ می‌کند و این یعنی باتری گوشی به راحتی تا سه سال دوام می‌آورد.
شارژرهایی که اکنون توسط شرکت‌های چینی تولیدکننده‌ی گوشیهای هوشمند نظیر شیائومی، وان‌پلاس، هواوی، اوپو و… تولید می‌شوند آنقدر سریع هستند که حتی از لحاظ بی‌سیم، از سریع‌ترین شارژرهای سیمی شرکت‌های مطرحی چون گوگل، سامسونگ و اپل سریع‌تر گوشی را شارژ می‌کنند. از جمله این شارژرها میتوان به نمونه‌های سیمی ۶۷، ۹۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و حتی ۲۰۰ واتی اشاره کرد.
میزان توان شارژر در حالت عادی (آبی)، درصد باتری در حالت عادی (نقطه‌چین آبی) – میزان توان شارژر در حالت بوست (قرمز)، درصد باتری در حالت بوست (نقطه‌چین قرمز) – می‌بینید که شارژر ۹۰ واتی شیائومی ۱۳ اولترا در عمل با چه سرعتی گوشی را شارژ می‌کند.
گوشی‌هایی نظیر شیائومی ۱۳ اولترا که از شارژر سریع ۹۰ واتی بهره می‌برد، در مدت کمتر از ۴۰ دقیقه شارژ خواهد شد. آن هم با باتری ۵۰۰۰ میلی‌آمپر ساعتی. اگرچه شرکت سازنده به صورت خیلی حرفه‌ای توانسته جریان و ولتاژ را به گونه‌ای تنظیم کند که فرایند شارژ به بهینه‌ترین شکل ممکن صورت بگیرد و معتقد است این کار بدون اینکه آسیبی به باتری گوشی وارد شود انجام می‌شود اما با مشاهده‌ی جدول بالا می‌توانید ببینید که در واقع چه اتفاقی می‌افتد و چقدر از توان شارژر کاسته می‌شود.
معایب شارژ سریع گوشی
شارژ سریع گوشی بسیار جذاب و دوست‌داشتنی است و ایده‌ی جالبی به نظر می‌رسند اما بدون ایراد هم نیستند. برای شروع باید بگوییم این نوع شارژرها معمولا زیاد داغ می‌کنند چرا که در لحظه باید جریان زیادی را به باتری گوشی منتقل کنند و در نتیجه باتری اگر هماهنگ با شارژر ساخته نشود، فشار زیادی را متحمل شده و داغ می‌کند. داغ کردن نه تنها در درازمدت به خود باتری صدمه می‌زند بلکه سبب می‌شود فرایند شارژ کند شود. این یعنی شما به ظاهر شارژر مثلا ۱۲۰ واتی دارید اما در عمل می‌بینید که گوشی دارد با سرعت ۹۰ وات شارژ می‌شود تا از داغی بیش از حد جلوگیری شود.
بسیاری از وب‌سایت‌هایی که به کار بررسی گوشیهای هوشمند مشغول هستند، روی گوشیهای مختلف با شارژرهای سریع تست‌های زیادی را صورت داده‌اند که در بسیاری از آنها، به ندرت محصولی مشاهده شد که بتواند با سرعت اعلام شده توسط شرکت سازنده شارژ شود. حتی اگر یکی دو مورد هم خلاف انتظار ظاهر شوند و بدرخشند، باز هم بیشتر از یک دقیقه نمی‌توانند این سرعت را حفظ کنند چون باعث می‌شود داغ شوند یا به باتری گوشی صدمه بزنند.
بنابراین موارد بیشتر از ۱۰۰ وات در واقع خیلی کم به آن میزان واقعی می‌رسند و تقریبا میتوان گفت هیچ کدام هم برای مدت طولانی در آن میزان باقی نمی‌مانند. همچنین با کاهش سرعت شارژ، باز هم باتری تحت فشار و استرس خواهد بود و حتی باتری‌هایی با سلول‌های قدرتمندتر و گران‌تر هم نمی‌توانند در درازمدت طول عمر مفید خود را حفظ کنند.
اگر دقت کنید، می‌بینید بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده‌ی گوشیهای هوشمند که شارژرهای سریعی هم تولید می‌کنند نظیر شیائومی و ریلمی، تنظیماتی را در گوشیهای خود قرار داده‌اند که کاربران کنترل بیشتری روی سرعت شارژ داشته باشند. آنر خیلی تمایلی به استفاده از شارژرهای سریع نشان نمی‌دهد و به جای نمونه‌ی ۱۰۰ واتی، برای پرچم‌دار کم‌نظیر خود یعنی مجیک ۵ پرو از نمونه‌ی ۶۶ واتی استفاده کرده که سرعت واقعی آن در تست‌ها به ۴۵ وات رسید.
این یعنی حتی خود این شرکتها هم متوجه شده‌اند که شارژ سریع گوشی در دراز مدت می‌تواند به باتری گوشیها صدمه بزند و در نتیجه تصمیم گرفتهاند اندکی در این زمینه محتاط‌تر پیش بروند. اگرچه هنوز هیچ بررسی یا تحقیقی در زمینه‌ی طول عمر مفید باتری با استفاده از شارژر سریع منتشر نشده و در نتیجه نمی‌توانیم با قاطعیت بگوییم ادعای شرکتها درست است. همچنین نمی‌دانیم چرا این شرکتها وقتی می‌دانند شارژر ۲۰۰ واتی یا ۱۵۰ واتی عملا کاربردی در دنیای واقعی ندارد، باز هم تمایل به به کار بردن این اعداد و ارقام عجیب و غریب دارند؟
مشکل دیگری که وجود دارد این است که بسیاری از شرکتها برای اینکه گوشی‌شان از شارژ سریع پشتیبانی کند، فقط استفاده از لوازم جانبی خود را توصیه می‌کنند. مثلا شما اگر بخواهید وان‌پلاس ۱۱ را با یک USB PD شارژ کنید که برای خود شرکت نیست، باید تقریبا ۲ ساعت زمان بگذارید در حالی که استفاده از شارژر خود شرکت این زمان را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد.
اکنون که در سال ۲۰۲۳ زندگی می‌کنیم و شرایط ما را به استفاده از گوشیهای هوشمند وابسته و مجاب کرده، نباید به این صورت باشد که محدود به استفاده از یک چیز باشیم. برخی از شرکتها البته در این زمینه بهتر عمل می‌کنند و هم از شارژرهای اختصاصی و هم USB PD پشتیبانی می‌کنند اما این موضوع باید همه‌گیر شود. تصور کنید شارژر اصلی خود را در خانه جا گذاشته‌اید و باید با یک USB PD دیگر، گوشی را شارژ کنید؛ آن وقت است که باید مدت‌ها منتظر بمانید تا باتری ۵۰۰۰ میلی‌آمپر ساعتی گوشی شما برای چند ساعت، به اندازه‌ی کافی شارژ شود.
نکته: USB پاور دلیوری یک استاندارد جهانی است که به عنوان راه حل رایج شارژ سریع طراحی شده و می‌تواند در تمام دستگاه‌های مبتنی بر USB مورد استفاده قرار گیرد. این فناوری با تشخیص سرعت شارژ مورد نیاز باتری، آن را شارژ کرده و از آسیب رساندن به آن جلوگیری می‌کند.
وضعیت شارژ سریع گوشی چگونه بهتر می‌شود؟
بهترین راه حل این است که میانه‌رو بود و از یک استاندارد جهانی پیروی کرد که همه‌ی گوشیها از آن پشتیبانی کنند و دیگر مشکلی هم از بابت شارژر شرکتی و غیر شرکتی وجود نداشته باشد. اما متأسفانه بسیاری از شرکتها به سه دلیل به این موضوع مخالف هستند.
نخست اینکه برخی از شرکت‌های محافظه‌کار نظیر اپل و گوگل هنوز نمی‌خواهند از شارژرهای سریع‌تر استفاده کنند، دوم اینکه آنها با وجود شارژرهای شرکتی نیازی به شارژرهای دیگر نمی‌بینند و سوم اینکه وقتی می‌توانند از راه فروش شارژرهای خودشان کلی سود به جیب بزنند، چرا مردم را به خرید USB PDهای ارزان‌تر تشویق کنند؟
با این حال بسیاری از برندها هنوز هم تمایل به استفاده از استانداردهای جهانی دارد. مثلا ایسوس از استاندارد USB Power Delivery PSS که در سال ۲۰۱۷ معرفی شد پشتیبانی می‌کند و شارژرهای HyperCharge خود را با این فناوری در کنار گوشی‌هایش قرار می‌دهد. این شارژرها برای سریع ذن‌فون و راگ فون به ترتیب ۳۰ و ۶۵ وات سرعت دارند که بسیار هم کافی به نظر می‌رسند.
جالب است بدانید همین شارژر ۶۵ واتی قادر است راگ فون ۷ با باتری ۶۰۰۰ میلی‌آمپر ساعتی را در مدت تنها ۴۲ دقیقه شارژ کند. از طرفی با شارژرهای شخص ثالث هم سازگاری کامل دارد تا کاربر در هر شرایطی، بدون نگرانی و با بالاترین سرعت بتواند گوشی‌اش را شارژ کند.
سامسونگ هم در این زمینه پیشرفت‌هایی داشته است. شارژر ۴۵ واتی سری گلکسی S23 (مدل پلاس و اولترا) می‌تواند در کمتر از ۱ ساعت شارژ باتری این گوشیها را پر کند که اگرچه نسبتا کند است اما باز هم در مقایسه با یک سری از شرکت‌های دیگر وضعیت بهتری است و امید می‌رود در آینده‌ای نزدیک، وضعیت بهتر هم بشود. البته وضعیت سامسونگ در گوشیهای اقتصادی و میان‌رده از لحاظ شارژ سریع تعریف خاصی ندارد.
یک سری از شرکتها فناوری‌های شارژ سریع را به بهترین شکل در گوشیهای پرچم‌دار به کار می‌گیرند. مثلا ایسوس و سامسونگ گزینه‌هایی برای کاهش سرعت شارژ در نظر گرفتهاند تا گوشی داغ نشود و باتری آن وضعیت سالم خود را در طول زمان حفظ کند و در عین حال با سرعت معقولی هم شارژ شود. برخی از شرکت‌های دیگر هم همین فناوری‌ها را دارند اما متأسفانه بسیاری از آنها فقط محدود به گوشیهای پرچم‌دار هستند و نه میان‌رده و اقتصادی که امید می‌رود این اتفاق هرچه زودتر رخ دهد.
سخن پایانی
به نظر می‌رسد سرعت ۳۰ و ۶۰ وات، بهترین و امن‌ترین سرعتی است که شرکت‌های تولیدکننده‌ی گوشیهای هوشمند می‌توانند برای گوشیهای خود در نظر بگیرند. با این سرعت نه خبری از داغ شدن است، نه کند بودن بیش از حد. همچنین انتظار می‌رود شرکتها این سیاست انحصارگری را رها کرده و اجازه دهند کاربران با استفاده از هر شارژری، گوشی خود را با سرعت بالایی شارژ کنند. همچنین انتظار دیگری هم که داریم این است که شرکتها قابلیت‌های خوب را فقط محدود به گوشیهای پرچم‌دار نکنند و به جای آن، گوشیهای میان‌رده و اقتصادی را هم مورد توجه قرار دهند.
منبع: Android Authority
گوشیهای جدید، میتوان متوجه شد که قطعا این شارژرها برای باتری ضرر بیشتری از شارژرهای کندتر دارند.
