چرا باید غذای کهنه را دور بریزید! نشانه‌های فساد غذا
مصرف غذای کهنه و غیرتازه می‌تواند خطرات جدی برای سلامتی انسان داشته باشد. غذاهای کهنه و غیرتازه باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌های مضر آلوده دارند که می‌توانند منجر به ابتلا به عفونت‌های معده و روده، مسمومیت غذایی، عفونت‌های باکتریایی و ویروسی و حتی بیماری‌های جدی‌تری مانند سالمونلا و اشرشیاکلی شوند. این نوع غذاها سلامت تغذیه‌ای کمتری دارند و برخی از مواد مغذی در آن‌ها از بین رفته است. بنابراین، اهمیت مصرف غذاهای تازه و با کیفیت بالا، نگهداری مناسب غذاها در یخچال و فریزر و همچنین اجتناب از مصرف غذاهای شب‌مانده بسیار حیاتی است.
دلیل رواج پیدا کردن مصرف غذاهای مانده و فریزری
در دورانی که صرفه‌جویی در وقت حرف اول را می‌زند، بسیاری با درست کردن غذا در حجم زیاد و نگهداری آن،چند وعده‌ی غذا را برای خود آماده می‌کنند؛ با این کار هم از نظر اقتصادی و هم از نظر زمان صرفه‌جویی خواهند داشت داد، چه بسا برای محیط‌زیست نیز سودمند باشند، چون مقدار ضایعات خیلی کمی تولید می‌کنند. اما همه‌ی غذاها را نمی‌توان به عنوان غذای مانده مصرف کرد و برخی خطرات را به دنبال خواهند داشت. در ادامه، خطرات احتمالی خوردن غذای کهنه را بررسی می‌کنیم.
خطرات احتمالی خوردن غذای کهنه
غذای شب‌مانده می‌تواند باعث مسمومیت غذایی شود
اتفاق محتملی که با خوردن غذای کهنه رخ می‌دهدمسمومیت غذایی است. غذای کهنه شامل مقادیر زیادی از باکتری‌هاست که می‌توانند برای بدن شما مسمومیت غذایی ایجاد کنند. اگر بعد از خوردن غذا، دچار تب، لرز، دل‌پیچه، اسهال، حالت تهوع و سرگیجه شدید، احتمالا مسموم شده‌اید. اگر غذای مسموم‌کننده‌ای مصرف کرده باشید این علائم حداقل در روز اول و حداکثر تا ۲۸ روز بعد سراغ شما خواهند آمد. در ادامه، ارگانیزم‌های خطرناک غذای کهنه را برای شما شرح می‌دهیم.
باکتری‌ها می‌توانند غذا را مسموم کنند
همان‌طور که گفتیم، باکتری‌های زیادی در غذای کهنه هستند که می‌توانند در بدن شما عامل مسمومیت باشند. سرشناس‌ترین این باکتری‌ها، لیستریا و سالمونلا هستند که در برخی کشورها مثل آمریکا تا یک میلیون نفر را سالیانه بیمار می‌کنند.
انگل‌ها، عامل مسمومیت غذایی هستند
غذاهای کهنه‌ای که خطر بروز انگل را در بدن شما افزایش می‌دهند، خط قرمز سلامتی شما هستند. این نوع از بیماری حاصل از غذای کهنه، بدترین و خطرناک‌ترین نوع آن است که برای بدن‌های ضعیف و زنان می‌توانند خطری جدی محسوب شود.
ویروس‌ها را در غذای کهنه، جدی بگیرید
شاید عجیب باشد، اما یکی‌دیگر از عوامل ایجاد مسمومیت غذایی در بدن شما، ویروس‌ها هستند. این نوع از مسمومیت نیز از عوامل پرخطر به حساب می‌آید و در برخی موارد حتی مرگ‌بار بوده است. از ویروس‌های مسمومیت‌زا برای بدن انسان می‌توان به نورواک، ساپو ویروس، روتا ویروس و استرو ویروس اشاره کرد. معروف‌ترین بیماری که از این نوع مسمومیت برای بدن انسان ایجاد می‌شود، هپاتیت نوع آ است که احتمالا اسم آن را شنیده باشید.
غذای کهنه به اندازه‌ی کافی مغذی نیست
غذایی که چند بار گرم و مصرف شده باشد، از ارزش غذایی بسیار پایین‌تری نسبت به غذای تازه برخوردار است و به همین دلیل پیشنهاد ما به شما این است که به میزان مصرفی خود در هر وعده، غذا درست کنید. اگر در وعده‌ای مقداری غذا اضافه آوردید، این نکته را در ذهن داشته باشید که نباید بیشتر از دو ساعت بیرون از یخچال بماند، زیرا تبدیل به یک اکوسیستم خوب برای رشد میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا می‌شود.
غذاهایی که نباید کهنه مصرف شوند
شاید بتوان در برخی موارد خوردن کهنه‌ی غذا را نادیده گرفت، اما در ادامه‌ی این متن لیست غذاهایی را معرفی می‌کنیم که به هیچ عنوان نباید کهنه مصرف شوند.
مرغ، یک خط قرمز پررنگ است
همان‌طور که می‌دانید، مرغ یکی از بهترین منابع پروتئینی است. همین بافت پروتئینی مرغ در سرد و گرم شدن دوباره دچار تغییراتی می‌شود که هضم آن را برای بدن شما بسیار سخت خواهد کرد. مشکلات متعددی را با دوباره گرم کردم مرغ به جان خواهید خرید، پس بهتر است در مصرف اضافه‌ی مرغ از روش‌های دیگری مثل ساندویچ‌ها استفاده کنید.
سیب‌زمینی را حتما تازه مصرف کنید
سیب‌زمینی، به جرات پراستفاده‌ترین ماده‌ی غذایی است. این منبع کربوهیدرات را شما در وعده‌های مختلفی مصرف می‌کنید و انرژی مورد نیاز بدن خود را با کربوهیدرات داخل آن فراهم خواهید کرد. گرم کردن دوباره‌ی سیب‌زمینی، باکتری خطرناکی به نام بوتولینوم را رشد می‌دهد که با گرمای مایکروویو از بین نرفته و ممکن است برای بدن شما خطر آفرین باشد.
اسفناج را به هیچ‌عنوان دوباره گرم نکنید
اسفناج منیعی از نیترات‌ها برای بدن شماست و شما با گرم کردم دوباره‌ی آن، این نیترات‌ها را به نیتریت تبدیل می‌کنید که برای سلامت بدن شما بسیار خطرناک و مضر خواهد بود. بهتر است اگر قصد مصرف دوباره‌ی اسفناج را دارید، آن را در دمای زیر پنج درجه‌ی سانتی‌گراد نگه دارید.
روغن را چندبار استفاده نکنید
بدترین ماده‌ی غذایی که می‌توانید کهنه‌ی آن را استفاده کنید، روغن است. گرم شدن دوباره‌ی روغن، ترکیبات خطرناکی را ایجاد می‌کند و برای بدن شما به شدت مضر است. به هیچ عنوان از روغن کهنه استفاده نکنید.
برنج با گرم شدن می‌تواند خطرناک شود
برنج خام حاوی باکتری خاصی است که با گرم کردن از بین نخواهد رفت. شما با گرم کردن و نگهداری طولانی‌مدت برنج، فرصت رشد این باکتری را در برنج خواهید داد و ممکن است با مصرف برنج به این شکل، برای بدن خود مشکلاتی ایجاد کنید. هر چند که برنج در فرهنگ ما به شدت به صورت کهنه مصرف می‌شود، اما بهتر است اگر قصد خوردن آن را به صورت کهنه دارید، دوباره در آب جوش بریزید و بپزید.
تخم‌مرغ را فقط تازه مصرف کنید
یکی دیگر از منابع پروتئینی، تخم‌مرغ است که در وعده‌ای مثل صبحانه بسیار مصرف می‌شود. دوباره گرم کردن تخم‌مرغ، پروتئین داخل آن را از بین خواهد برد و آن را تبدیل به یک ماده‌ی سمی خواهد کرد. بهتر است اگر تخم مرغ را می‌خواهید دوباره مصرف کنید، در سالاد از آن بهره ببرید و دست به گرم کردن آن نزنید.
اصول نگهداری غذا در یخچال
اگر می‌خواهید غذایی را در یخچال نگهداری کنید، حتما به این نکات دقت کنید:
از قابلمه و ظرف کوچک استفاده کنید
زمانی که غذا را در یک قابلمه‌ی بزرگ در یخچال قرار دهید، روند خنک شدن غذا به کندی انجام می‌شود و وسط غذا همچنان گرم می‌ماند. این اتفاق سبب می‌شود که وسط غذا در همان مدت زمان کم، مکانی خوب برای رشد باکتری‌ها شود و باعث مسمومیت شما شود.
برخی غذاها را می‌توانید بیشتر نگه دارید
مواد غذایی مثل نان و سبزیجات را می‌توانید مدت زمان بیشتری فریز کرده و از آن‌ها استفاده کنید. در دیگر موارد نمی‌توان بیش از ۲۴ ساعت، غذا را در یخچال نگه داشت؛ در مواردی که غذا را بیش از این مدت نگهداری کنید، ممکن است رشد موارد مسمومیت‌زا در آن‌ها افزایش یابد.
غذاهای پرخطر را در یخچال نگه ندارید
غذاهایی که در روند درست کردن آن‌ها تماس با دست زیاد است، احتمال بروز عامل بیماری‌زا در آن‌ها بیشتر است. غذاهایی مثل الویه، کتلت، کوکو و کباب از این دسته هستند و بهتر است در یخچال نگهداری نشوند، تا از انتقال عامل بیماری‌زا به دیگر مواد غذایی و یخچال جلوگیری شود.
نشانه‌های فساد در غذا
زمانی که می‌خواهید غذای کهنه‌ای را مصرف کنید، بهتر است از سالم بودن آن اطمینان حاصل کنید و نشانه‌های خراب‌شدگی آن را بررسی کنید. در اینجا برخی از این موارد را به شما معرفی می‌کنیم.
- تغییر در بافت غذا: تغییر در رنگ غذا و بروز رنگ‌های سبز، نارنجی و سیاه در غذا
- کپک: اگر کپک دیدید، سریعا غذا را دور بریزید و کپک را بو نکنید.
- لزج شدن: غذاهایی مثل گوشت و الویه، اگر لایه‌ای لزج داشتند، خراب شده‌اند.
- بوی ترش: بوی ترش غذا نشانه‌ی خراب شدن آن است.
- از بین رفتن طعم: اگر نشانه‌های بالا را ندیدید و با خوردن آن طعم متفاوتی حس کردید، سریعا دور بریزید.
این نکته را نیز در ذهن داشته باشید که ممکن است برخی از مواد غذایی را به صورت غیر اصولی نگه دارید، ولی اثری از خراب‌شدگی نبینید، حتی در این شرایط نیز ممکن است خراب‌شدگی به صورت پنهان در غذا باشد و بدن شما را دچار آسیب کند.
حرف آخر
میزان نگهداری غذا به نوع ترکیبات، نحوه‌ی آماده‌سازی و عوامل بسیاری بستگی دارد. بهترین کاری که شما می‌توانید در این مورد انجام دهید، درست کردن غذا به میزانی است که مصرف می‌کنید. اگر شرایط زندگی و شغلی شما ایجاب می‌کند از غذای کهنه استفاده کنید، بهتر است غذای فریز شده را در حجم‌های کوچک امتحان کنید، تا بتوانید در بیشترین زمان، از مواد مغذی غذا بهره‌مند شوید.
منابع:
