بهترین مقاله‌های دانش در هفتهای که گذشت (۵ آذر ۹۴)
هفته‌ی گذشته را در حالی سپری کردیم که روز چهارشنبه، صدمین سالگرد ارائه‌ی نسبیت عام اینشتین بود. به همین دلیل هم دو مقاله را علاوه بر مقاله‌های قبلی به این موضوع اختصاص دادیم. علاوه بر این، مقاله‌ی جالبی درباره‌ی چگونگی تماشای ایستگاه فضایی بین‌المللی و دیگر ماهواره‌ها با چشم غیر مسلح نوشتیم. مقاله‌ی سرسخت‌ترین موجود زنده‌ی زمین را هم از دست ندهید.
۱. یک قرن با نسبیت عام؛ در جستجوی طنین امواج گرانشی
دقیقا صد سال پیش در ۲۵ نوامبر ۱۹۱۵، آلبرت اینشتین برای آخرین بار در فرهنگستان علوم پروس، به توضیح نظریه‌ی گرانشی جدید خود پرداخت؛ نظریه‌ای که نام آن نسبیت عام گذاشته شد. تقریبا یک سال بعد، او وجود پدیده‌ای به نام امواج گرانشی در فضا-زمان را پیش‌بینی کرد. نوساناتی در پارچه‌ی فضا زمان که بر اثر شتاب گرفتن اجرام یا برخورد‌های بزرگ در عالم ایجاد می‌شوند؛ درست مثل زمانی که یک قایق روی دریاچه حرکت می‌کند و امواجی روی سطح آب بوجود می‌آورد. حالا دانشمندان در چند قدمی کشف مستقیم این امواج قرار دارند. با یافتن امواج گرانشی فضا-زمان، پنجره‌ای جدید رو به شناخت عالم باز می‌شود. برای خواندن مقاله روی این لینک کلیک کنید.
۲. چگونه ایستگاه فضایی بین‌المللی را از پشت بام خانه ببینیم؟
کمی از غروب خورشید گذشته و روی نیمکت پارک نشسته‌اید. هیچ وقت خیلی به آسمان توجه نمی‌کردید، ولی حالا چیزی در بالای سر، نظرتان را به خودش جلب می‌کند. یک شی نورانی در آسمان حرکت می‌کند. اولش فکر می‌کنید که شاید یک هواپیما باشد، ولی با خودتان می‌گویید که چراغ هواپیما معمولا چشمک می‌زند و نور ممتد ندارد. همچنان در حال نگاه کردن به این نقطه‌ی نورانی و سریع هستید که به ناگهان از نظرتان ناپدید می‌شود. اگر کمی به فیلم‌های علمی-تخیلی علاقه داشته باشید، احتمالا به یاد «یوفوها» هم می‌افتید. واقعا این نقطه‌ی نورانی متحرک که در گرگ و میش عصرگاهی دیدید چه بود؟ شاید باور نکنید اگر بگویم که شما به احتمال زیاد یک ماهواره دیده‌اید. یکی از همان اقمار مصنوعی ساخت بشر که در مدار زمین گردش می‌کند. برای خواندن مقاله روی این لینک کلیک کنید.
۳. موجودات عجیب و غریب؛ با سرسخت‌ترین جانور روی زمین آشنا شوید
همین چند وقت پیش بود که دانشمندان موزه‌ی تاریخ طبیعی آمریکا تصمیم گرفتند سرسخت‌ترین مخلوق کره‌ی زمین را در میان هیاهوی بسیار به مخاطبان سراسر جهان معرفی کنند. از نظر شما سرسخت‌ترین موجود کره‌ی زمین چیست؟ اگر ملاک شما جثه و هیکل است که بدون‌تردید راه به جایی نخواهید برد اما اگر معیار انتخاب شما سازگاری با شرایط سخت است، قطعاً به پاسخ درست نزدیک شده‌اید. برای رسیدن به پاسخ این سوال زیاد راه دور نروید، در همین نزدیکی من و شما موجودی حداکثر یک میلی‌متری زیست می‌کند که قلبش برای حیات به شدت می‌تپد: خرس آبی (Water Bear) نام یک موجود اغلب علف‌خوار میکروسکوپی است که دانشمندان آن را با عنوان «تاردیگرید» (Tardigrade) می‌شناسند. مهم نیست که آن‌ها را به آب جوش بیندازید، در فریزر بگذارید، دهه‌ها بدون آب در صحرای بی‌آب و علف رها کنید یا اینکه حتی به فضا بفرستید، خرس‌های آبی به راحتی از چند قدمی مرگ برمی‌گردند. برای خواندن مقاله روی این لینک کلیک کنید.
۴. توپولوف ۹۵؛ پرواز خرس در آسمان ایران
چند روز پیش فیلمی در اینترنت منتشر شد که در آن، هواپیماهای «اف-۱۴ تام‌کت» ایرانی، بمب‌افکن‌های روسی را اسکورت می‌کردند. این بمب‌افکن‌ها برای بمباران محل استقرار تروریست‌ها در خاک سوریه، از آسمان ایران گذر می‌کردند. در این فیلم، انواع بمب‌افکن‌های روسی دیده می‌شد؛ بمب‌افکن‌های استراتژیکی که عمدتا در زمان شوروی ساخته یا دست‌کم طراحی شده‌اند. علاوه بر تام‌کت‌های ایرانی، یکی از بمب‌افکن‌ها بیشتر از بقیه جلب توجه می‌کرد. هواپیمایی بسیار بزرگ و پر سر و صدا با چهار موتور پروانه‌ای که ظاهری کاملا آنتیک دارد. اسم این هواپیمای پیر، «توپولوف ۹۵» است که در ناتو با نام «خرس» شناخته می‌شود. بمب‌افکنی ۶۰ ساله که پرواز آن، یادآور سال‌های سخت و طولانی جنگ سرد است. برای خواندن مقاله روی این لینک کلیک کنید.
۵. یک قرن با نسبیت عام؛ نظریه‌ی اینشتین به زبان ساده
در نوامبر سال ۱۹۱۵، آلبرت اینشتین نظریه‌ی نسبیت عام خود را ارائه داد. این نظریه توانست دیدگاه ما نسبت به جهان را دگرگون کند و ماهیت شتاب و گرانش را هویدا کند. اینشتین مفهومی به نام فضا-زمان را بوجود آورد و گفت که جرم و انرژی می‌توانند تشک فضا-زمان را خم کنند تا اثر گرانش بوجود آید. اکنون دقیقا یک قرن از ارائه‌ی این نظریه گذشته است. برای فهم بهتر نظریه‌ی نسبیت عام اینشتین، می‌توانید این ویدیوی کوتاه را ببینید.
۶. رازهای سربه مهر اهرام مصر؛ چرا هنوز از اسرار فراعنه خبر نداریم؟
سال ۱۹۹۲، در حالی که «جورج هربرت» (George Herbert) و تیم باستان شناسان همراه او، در بیابان‌های اطراف قاهره مشغول اکتشاف بودند، مقبره‌ی یکی از فراعنه‌ی مشهور به نام توت انخ آمون را کشف کردند. جورج هوبرت که از این کشف هیجان زده شده بود، پیغامی برای دوستش «هاوارد کارتر» (Howard Carter) فرستاد و از او خواست سریعا خودش را به جیزه برساند تا در این کشف عظیم سهیم شود. کشف مقبره‌ی این فرعون جوان، به سرعت به یک خبر جهانی تبدیل شد و با اینکه پیکرمومیایی او در این هرم دفن نشده بود، تصور اینکه فرعون‌های دیگری در این هرم آرمیده‌اند، همگان را به فکر فرو برد. چه چیزی می‌توانست درون این اهرام اسرار آمیز، نهفته باشد. برای خواندن مقاله روی این لینک کلیک کنید.
