نقد چهارکتاب؛ صدسال تنهایی،۱۹۸۴،دختری در قطار و دنیای سوفی
سرگذشت صدسالهی اهالی ماکاندو
«صد سال تنهایی» مهم‌ترین اثر گابریل گارسیا مارکز است که آن را نخستین اثر نوشته‌شده بر مبنای سبک رئالیسم جادویی می‌شناسند. این کتاب جایزه نوبل ادبی را به دستان نویسنده‌اش سپرد و در سراسر جهان شهرت یافت.
جذابیت صد سال تنهایی از عنوانش آغاز می‌شود. عنوانی که مخاطب را به فکر می‌اندازد: تنهایی آن هم صد سال! انتخاب این نام، اولین خاکریزی است که مارکز در جذب مخاطب فتح می‌کند. صد سال تنهایی، داستان زندگی شش نسل یک خانواده از اهالی آمریکای جنوبی است که در دهکده‌ای به نام «ماکاندو» زندگی می‌کنند و محکوم به تنها زیستن هستند.
خوزه آرکادیو بوئندیا و اورسولا ایگوآران، زن و شوهری هستند که همراه تنی چند از دوستان‌شان دهکده خود را ترک می‌کنند تا به جای جدید برسند و سپس دهکده موکوندو را بنیان می‌گذارند؛ دهکده‌ای که در ابتدا بکر و جادویی است؛ ولی بعد از ارتباط با سایر تمدن‌ها، عناصر خیال از آن دور می‌شود.
نویسنده در این کتاب حکمرانی قوانین و قواعد دهکده ماکاندو را به‌عهده ذهن و تخیل خودش می‌گذارد. این‌گونه است که روال حوادث قصه، براساس منطق خاص نویسنده اتفاق می‌افتد. وقایعی که در دنیای ما عجیب و غیرعادی به‌نظر می‌رسند؛ اما در دنیای مارکزی کاملا عادی و طبیعی است.
مارکز در عین واقع‌گرایی و واقع‌نمایی، عناصر شگفت‌انگیز دنیای اسطوره و تخیل را به عقاید خاص مردم پیوند داد و اثری متفاوت با دنیای واقعیت یا تخیلِ محض ساخت.
مارکز در صد سال تنهایی واقعیت اجتماعی و جغرافیایی جدید کولی‌ها را از همان ابتدا به تفکرات و اسطوره‌های آن‌ها پیوند می‌دهد. شگفتی‌های مربوط به حضور کولی‌ها در دهکده را که به واقعیت زندگی در کلمبیا شباهت دارند، با جادوهایی که در این داستان رخ می دهند، ادغام می‌کند و استفاده از سبک رئالیسم جادویی در رمان را به اوج خود می‌رساند. برخی تحلیل‌گران، داستان صد سال تنهایی را روایتی از شرح حال سرزمین مادری نویسنده، یعنی کلمبیا می‌دانند. جرقه‌ی ایده‌ی نگارش صد سال تنهایی در جریان یک گردش خانوادگی به ذهن گابریل گارسیا مارکز خطور کرد.
خرید کتاب صد سال تنهایی
چشمان ناظر تو را می‌نگرد
کتاب ۱۹۸۴« «نوشته‌ی «جورج اورول» یکی از داستان‌های مشهور سیاسی در دنیاست. این کتاب که در سال ۱۹۴۹ نوشته شده، در تلاش است که در قالب یک داستان، نظام‌های کمونیستی و تمامیت‌خواه را به تصویر بکشد.
۱۹۸۴ داستان وینستون اسمیت را روایت می‌کند؛ فردی که نماد یک شهروند عادی دگراندیش در دنیاهای اورولی است. در آن زمان جنگ سرد هنوز به معنای واقعی آغاز نشده بود و در دنیای غرب روشن‌فکرانی به دفاع از کمونیسم برخاسته بودند. درواقع اورول، این کتاب را برای اخطار به غرب در مورد گسترش کمونیسم نوشت؛ اما داستان این اثر را می‌توان تا حدود زیادی به شرایط حاکم بر تمام جوامع زیر سلطه‌ی حکومت‌ها‌ی استبدادی تعمیم داد.
بعد از جنگی هسته‌ای، دنیا بین سه ابرقدرت تقسیم می‌شود) : اوشنیا (ایالات متحده)، اوراسیا (شوروی) و ایستاسیا (چین. مردم در اوشنیا در سه دسته جای گرفته‌اند: اعضای داخلی حزب، اعضای عادی حزب و کارگران. اعضای حزب پیوسته تاریخ را چنان تغییر می‌دهند که هیچ‌کس معیاری برای مقایسه وضع موجود با گذشته ندارد و با آنکه طبقه‌ی کارگر در تاریکی و بدبختی مطلق به‌سر می‌برند و اعضای عادی، به‌شدت کنترل می‌شوند و همچون بازداشتی‌های تحت نظارت زندگی می‌کنند، اما باور دارند که همه چیز رو به بهبود است! همه به یک فرد به نام «برادر بزرگ» (ناظر کبیر) علاقه‌ای افراطی دارند. پلیس‌مخفی در سرتاسر جامعه گسترده شده و همه چیز از وسایل ارتباط جمعی تا اقتصاد، تحت انحصار حکومت و حزب است و به‌عبارتی، هیچ‌کس فضای خصوصی ندارد! نمادی مشخص از کنترل‌گری در داستان دیده می‌شود که صفحه‌ای سخنگوست که در منزل همه وجود دارد و توسط وزارت حقیقت اداره می‌شود و تمام اعمال افراد را زیر نظر دارد. از بین مردم، مردی از طبقه عادی با زنی از اعضای حزب همراه می‌شود. این دو نفر در نقش دو مبارز در راه براندازی حزب و ایجاد تغییرات به عضویت یک گروه مخفی ضدحزب درمی‌آیند.
داستان در سال ۱۹۸۴ یعنی ۳۵ سال بعد از تاریخ نگارش کتاب، در شهر لندن رخ می‌دهد. بعد از جنگ جهانی، حاکمان کشورهای قدرتمند به این نتیجه رسیده‌اند که اگر جهان به همین ترتیب روند افزایش ثروت را ادامه دهد، ارکان جامعه‌ی طبقاتی به خطر می‌افتد و حکومتشان سرنگون خواهد شد و تنها راه جلوگیری از این امر را نابودکردن ثروت تولیدشده در جنگی بی‌پایان می‌بینند.
خرید کتاب ۱۹۸۴
روایت مدرن از یک بازی زنانه
«دختری در قطار» نام رمانی به قلم نویسنده‌ی محبوب، «پائولا هاوکینز» است که در سال ۲۰۱۵ چاپ و منتشر شده و در آمریکا از پرفروش‌های نیویورک تایمز محسوب می‌شود.
رمان درباره‌ی سه زن است که هر کدام زندگی مخصوص به خود را دارند و داستان زندگی آن‌ها را دنبال می‌کند.
در ابتدای داستان مسیر زندگی آن‌ها از هم جداست و در ادامه، زندگی‌شان به هم گره می‌خورد. قبل از همه با میچل آشنا می‌شویم. او که در یکی از خانه‌های حاشیه‌ی شهر لندن زندگی می‌کند، در پرسه‌زنی‌هایش به خانه‌ی قدیم خود می‌رسد. جایی که همسر سابقش با زنی دیگر زندگی می‌کند.
حالا میچل تصمیم می‌گیرد با رفتارهای خود، برای همسر سابقش ایجاد مزاحمت کند. در ادامه‌ی رمان، دو نقش اصلی را برای زن‌های داستان می‌بینیم. یک زن در قالب همسری محبوب و دیگری زنی در قالب مادری مهربان و دلسوز. ازطرفی توجه نویسنده به زندگی این سه زن از طبقه‌ی متوسط جامعه آمریکا، باعث شده است رمان به لحاظ اجتماعی نیز حرف‌هایی برای گفتن داشته باشد. «دختری در قطار» نه‌تنها یک رمان مهیج و پلیسی، بلکه تریلری روان‌شناختی است که موفق شد خیلی زود رکورد پرفروش‌ترین‌هایی چون هری‌پاتر را بشکند و همچنان در صدر باقی بماند.
«سوزی فی»، منتقد روزنامه‌ی گاردین در شماره‌‌‌ی هشتم ژانویه در رابطه با این رمان چنین نوشته است: «هیچ چیز جدیدی در دنیای رمان‌های جنایی تریلر وجود ندارد که در این رمان به آن پرداخته شده باشد، بااین‌حال پائولا هاوکینز مبتکرانه رمان را با شیبی ملایم به سمت رمان‌هایی با محوریت فراموشی (دستمایه محبوب رمان‌های تریلر این‌روزها) می‌برد. هاوکینز مانند یک تردستی ماهرانه، بعد زمانی و پرسپکتیو روایت را با حجم قابل توجهی از ایجاد هیجان و تعلیق، بنا می‌کند و داستانش را حول محور شخصیت مرکزی غیر‌معمولی پی‌می‌ریزد که از همان ابتدا خواننده را با خود همراه نمی‌کند. پیچش‌های مبتکرانه در خلق شخصیت،معمولا به باورپذیری شخصیت خلق‌شده آسیب می‌رسانند. مانند شخصیت رمان «دختر گمشده»، بانوی رمان هاوکینز هم خیلی ملموس نیست؛ اما درمجموع موفق به خلق شخصیتی یکپارچه‌تر می‌شود.»
خرید کتاب دختری در قطار
نامه‌های راز‌آلود
اگر از یک استاد فلسفه درخواست کنید که کتابی برای آشنایی مقدماتی با علم فلسفه به شما پیشنهاد کند، به احتمال بسیار زیاد اولین گزینه‌اش برای معرفی، رمان «دنیای سوفی» نوشته‌ی «یوستین گوردر» خواهد بود. گوردر دنیای سوفی را برای آموزش‌دادن فلسفه به شاگردانش به ساده‌ترین شکل ممکن و در قالب یک رمان نوشته است.
دنیای سوفی سعی می‌کند سوالاتی را که بشر در طول تاریخ همواره با آن‌ها روبه‌رو بوده است، برای مخاطبش تشریح کند. داستان با ماجرایی عجیب آغاز می‌شود. سوفی آموندسن دختر پانزده‌ساله‌‌ی داستان، از فردی ناشناس نامه‌ایی دریافت می‌کند که او را به تفکر درباره‌ی ابتدایی‌ترین سوالات فلسفی و خودشناسی دعوت می‌کند؛ سوال‌هایی همچون «تو کیستی؟»، «جهان چگونه به‌وجود آمد؟»، «خاستگاه فلسفه چیست؟»، «فلسفه چرا و چگونه به وجود آمد؟»، «هنر چیست و رسالتش کدام است؟»، «هدف از خلقت چیست؟»، «عدالت را با چه مقیاس می‌توان سنجید؟»، «تاریخ چیست؟» و … این شخص بعدتر خود را آلبرتو کناکس فیلسوف معرفی می‌کند که قصد آموزش فلسفه به سوفی نوجوان را دارد. گردر، مهم‌ترین عقاید و نظریات فلسفی مطرح‌شده در طول تاریخ را از طریق نامه‌ها و دیدارهای این دو شخصیت ارائه می‌کند. ابتدا سرگذشت فیلسوفان طبیعی و پس از آن سقراط، افلاطون و ارسطو مطرح می‌شود؛ سپس به فلسفه یونانی‌گری) هلنیسم) می‌پردازد، عقاید حاکم در قرون وسطا، دوره‌ی رنسانس و عصر باروک را بیان می‌کند، باورهای دکارت، اسپینوزا، لاک، هیوم و بارکلی را شرح می‌دهد، وارد عصر روشنگری می‌شود، نظرات کانت را مطرح می‌کند، به تعریف رومانتیسیسم می‌پردازد، نظریات هگل، کرکه‌گور، مارکس، داروین و فروید را بیان می‌کند و در پایان به عصر حاضر می‌رسد و نظریه‌ی انفجار بزرگ را نیز مطرح می‌کند.
دکتر اسکار برینیفیر یکی از فعالان حوزه‌ی فلسفه کودکان، درباره‌ی دنیای سوفی گفته است: «این کتاب نیاز امروزه را به فلسفه جهانی نشان داد. در بسیاری از کشورها آموزش فلسفه به کودکان اتفاقی نیست. مطمئنا نیاز بدین امر حس شده است. در سطح جهان ارزش‌هایی وجود دارد که واضح نیستند. دنیای سوفی یکی از اولین کتاب‌هایی بود که در زمینه‌ی محبوب‌کردن فلسفه به موفقیت دست یافت.»
خرید کتاب دنیای سوفی
اگر به این مطلب علاقه داشتنید، سایر مطالب مجله را هم مطالعه کنید. برای مطالعه روی عکس زیر کلیک کنید.
