۹ موسیقی متن برتر آنجلو بادالامنتی برای فیلم‌های دیوید لینچ را بشنوید
آنجلو بادالامنتی آهنگساز و دیوید لینچ فیلمساز هر دو هنرمندان خلاقی هستند که هر کدام در حرفه‌ی خود حرفهای زیادی برای گفتن دارند. بادالامنتی از سال ۱۹۶۲ تا به امروز بیش از صد قطعه‌ی موسیقی ساخته است، از جمله برخی از آثار فوق‌العاده نمادین مانند موسیقی متن «تعطیلات کریسمس نشنال لمپون» (National Lampoon’s Christmas Vacation)، اما او شاید بیشتر به خاطر همکاری‌هایش با دیوید لینچ شناخته شده باشد. لینچ بیشتر به‌خاطر ساخت فیلم‌های سورئال، نویسندگی و کارگردانی تریلرهای نمادین مانند «جاده‌ی مالهالند» (Mulholland Drive) و «بزرگراه گمشده» (Lost Highway) شهرت دارد که موسیقی‌های هر دو توسط بادالامانتی ساخته شده است.
این دو هنرمند خلاق عملا در طول دوران حرفهای وسیع خود با یکدیگر مترادف شده‌اند. همکاری درازمدت آن‌ها اواسط دهه‌ی ۱۹۸۰ و از زمان فیلم «مخمل آبی» (Blue Velvet) لینچ آغاز شد. از آن زمان، بادالامنتی تقریبا برای تمام فیلم‌های بلند لینچ موسیقی ساخته است. در این مطلب ۹ همکاری بی‌نظیر این دو هنرمند تکرار نشدنی را نام بردیم و در کنار توضیحات مختصر هر کدام قطعه‌ای هم قرار دادیم تا بشنوید.
۹. آلبوم Thought Gang
- محصول: ۲۰۱۸
آلبوم (Thought Gang) بادالامنتی و لینچ ترکیبی عجیب و غریب از موسیقی جَز است. این پروژه که از اشعار، دکلمه و سازها تشکیل شده، بسیار عجیب و منحصر به فرد است. جالب اینجا است که چند قطعه از این آلبوم محصول سال ۲۰۱۸ در سایر همکاری‌های بادالامنتی و لینچ مانند «جاده‌ی مالهالند» و «تویین پیکس؛ بازگشت» (Twin Peaks: The Return) شنیده می‌شود.
اگرچه این آلبوم تا سال ۲۰۱۸ منتشر نشد، اما اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ ضبط شده بود، یعنی زمانی که «تویین پیکس؛ با من بر آتش برو» (Twin Peaks: Fire Walk With Me) در حال تولید بود. قبل از انتشار، در کنار یک ویدیوی آنالوگ به کارگردانی و فیلمبرداری لینچ، شنیدن این آلبوم تنها با تماشای چند فیلم منتخب که قطعات آن در موسیقی متن آن فیلم‌ها ظاهر می‌شدند امکان‌پذیر بود، اما اکنون برای همه در دسترس است.
۸. موسیقی متن فیلم خرگوش‌ها (Rabbits)
- محصول: ۲۰۰۲
«خرگوش‌ها» یک مجموعه‌ی اینترنتی از فیلم‌های کوتاه به کارگردانی لینچ است. شاید به نظرتان جدید بیاید و فکر کنید که تا به حال اسمی از این مجموعه نشنیده‌اید، اما اگر «امپراتوری درون» (Inland Empire) را تماشا کرده باشید، بخشی از آن را دیده‌اید که در اولین بخش فیلم، تعدادی خرگوش انسان‌نما را در حال بازی در تلویزیون نشان می‌دهد. «خرگوش‌ها» مانند یک کمدی کابوس‌وار است که با دیالوگ‌های پر آب و تاب و صدای خنده‌های از پیش ضبط شده، پر از صحنه‌های ناراحت‌کننده و اگزیستانسیالیسمی است.
بله همینقدر که به نظر می‌رسد عجیب است. موسیقی متن به تکمیل صحنه‌های عجیب کمک کرده و یک سطح اغراق شده به آن می‌افزاید. قسمت اول با دو خرگوش آغاز می‌شود، یکی در حال اتو کردن، و دیگری روی مبل در حال مطالعه. این صحنه شاید کاملا بی‌خطر و ساده به نظر برسد، اما صداهای اثیری که مشخصه‌ی آثار بادالامنتی است، نشان می‌دهد که مخاطب به مراتب با چیزی بیشتر از یک سریال آبکی با حیوانات انسان‌نما مواجه است.
۷. موسیقی متن فیلم داستان استریت (The Straight Story)
- محصول: ۱۹۹۹
هر قطعه‌ای که در موسیقی متن «داستان استریت» شنیده می‌شود، توسط بادالامنتی نوشته و ساخته شده است، که آن را کمی از سایر همکاری‌های او و لینچ متفاوت می‌کند، که معمولا قطعات فرعی را با آهنگ‌های بادالامنتی ترکیب می‌کردند. موسیقی فیلم «داستان استریت» واقعا خاص است، زیرا به سبک سینمایی کلاسیک‌تر بادالامنتی متکی است.
در حالی که این قطعه را می‌توان در پروژه‌های دیگر لینچ، مانند «تم لورا پالمر» (Laura Palmer’s Theme) و «سمفونی تاریک اسپانیایی» (Dark Spanish Symphony) پیدا کرد، بسیاری از همکاری‌های این زوج حول آهنگ‌های جَز می‌چرخد، و این باعث می‌شود شنیدن آن‌ها همیشه تازگی داشته باشد. آهنگ‌های کلیدی مانند (Laurens Walking) واقعا تطبیق‌پذیری سبک بادالامنتی را نشان می‌دهد، با گیتارنوازی‌هایی که باعث ایجاد یک تداخل جادویی با بخش زهی غم‌انگیز آن می‌شود.
۶. موسیقی متن فیلم بزرگراه گمشده (Lost Highway)
- محصول: ۱۹۹۷
فرد مدیسن (با بزی بیل پولمن) یکی از شخصیت‌های اصلی فیلم «بزرگراه گمشده»، یک ساکسیفونیست است. در همان اوایل فیلم، کاراکتر او را در یک کنسرت می‌بینیم که در قطعه‌ی «خفاش‌های قرمز با دندان» (Red Bats with Teeth)، یک آکورد غم‌انگیز می‌نوازد. نواختن ساکسیفون او به یک بن‌مایه از شخصیتش در طول موسیقی متن تبدیل می‌شود که در لحظات اصلی فیلم جاسازی شده است. صدای آکورد کاملا بی‌حرکت به نظر می‌رسد، و به‌طور نامنظم فراتر از انتهای مسیر ادامه می‌یابد، و نحوه‌ی حرکت شخصیت او را در طول رویدادهای پر فراز و نشیب فیلم به تصویر می‌کشد.
در موسیقی متن این فیلم قطعات زیادی از بادالامنتی، با تاکید بر مشارکت سایر نوازندگان در موسیقی متن فیلم، از جمله سازنده‌ی موسیقی متن، بری آدامسون، رامشتاین، و تهیه کننده ترنت رزنور وجود ندارد. با این حال، اثری که توسط بادالامنتی خلق شده، فوق‌العاده موثر است. به عنوان مثال، شنیدن صدای بلند آهنگ‌های (Dub Driving) و (Fats Revisited) در هنگام گذر از بزرگراه گمشده، لحظه‌ای به‌قدری فوق‌العاده ثبت می‌کند که فقط می‌تواند محصول کار باشکوه بادالامنتی و لینچ باشد.
۵. موسیقی متن فیلم از ته دل وحشی (Wild at Heart)
- محصول: ۱۹۹۰
«سمفونی تاریک اسپانیایی» -قطعه‌ی دوم- یکی از زیباترین قطعات موسیقی برای فیلم است که تاکنون نوشته شده است. این موسیقی در حالی که سیلر (با بازی نیکولاس کیج) و لولا (با بازی لورا درن) در هنگام غروب خورشید در صحرا در حال گشت و گذار هستند، لحظه را کاملا ترسیم کرده و تجربه‌ای فراموش نشدنی و چند حسی ایجاد می‌کند. اگرچه موسیقی بسیار کمی در طول فیلم توسط بادالامنتی ساخته شده است، در مقایسه با برخی دیگر از آثار لینچ، مانند «بزرگراه گمشده»، قطعات موسیقی موجود در آنج‌ها واقعا دور از ذهن و دست نیافتنی هستند.
یکی از ساخته‌های دیگر بادالامنتی برای این فیلم، (Cool Cat Walk) -قطعه‌ی اول- یک موسیقی جَز است که به‌طور مشخصی با اکثر بیس‌لاین‌های بادالامنتی مطابقت دارد. چیزی که در مورد این بیس‌لاین قابل توجه است این است که آنطور که ممکن است از یک بیس‌لاین معمولی انتظار داشته باشید پخش نمی‌شود. در عوض به نظر می‌رسد که در یک بازخوانی تقریبا چرخه‌ای به خود بازمی‌گردد. این غیر متعارف است و آن را برای داستان عشق لینچی که در «از ته دل وحشی» دیده می‌شود بسیار مناسب می‌کند. به نظر می‌رسد لینچ و بادالامنتی می‌توانند آثار یکدیگر را به خوبی تکمیل کنند، که این ادعا در موسیقی متن فیلم «از ته دل وحشی» به خوبی اثبات شده است.
۴. موسیقی متن فیلم جاده‌ی مالهالند (Mulholland Drive)
- محصول: ۲۰۰۱
در واقع بادالامنتی و لینچ در فیلم «جاده‌ی مالهالند» در دو بخش با یکدیگر همکاری کردند؛ اول در موسیقی متن، و دوم زمانی که بادالامنتی در نقش یک تاجر خشمگین طی ملاقات با فیلمسازی به نام آدام (با بازی جاستین تروکس) ظاهر می‌شود. موسیقی متن فیلم «جاده‌ی مالهالند» بسیار فراموش نشدنی است، از موسیقی ابتدایی خیره کننده، تا سکانس ابزورد تئاتر با بازی ربکا دل ریو، و موسیقی (Love Theme) لطیف که در طول فیلم استفاده شده است.
خلاقیت بادالامنتی و لینچ به تبحر آن‌ها در بازی با ژانر و در هم آمیزی بسیار و عبور از مرزهای مرسوم و کلیشه‌ای برای خلق آثار بدیع برمی‌گردد. موسیقی متن «جاده‌ی مالهالند» نیز از این قاعده مستثنی نیست. موسیقی این فیلم از آهنگ آغازین (Jitterbug)، تا آهنگ‌های محیطی تاریک مانند (Rita Walks)، به سمت موسیقی جَز و بلوز شگفت‌انگیز با (Silencio) تغییر می‌کند. خود فیلم بسیار ساختارشکن است، بنابراین جای تعجب نیست که موسیقی متن فیلم نیز چنین باشد. حضور ارکستر شهر پراگ نیز حس خاصی از سحر و جادو را به آن اضافه می‌کند و حس واقعی تئاتر را به موسیقی می‌افزاید به گونه‌ای که برای داستان ستاره‌های هالیوود و تئاترهای رویایی کاملا مناسب است.
۳. آلبوم شناور درون شب (Floating into the Night)
- محصول: ۱۹۸۹
شاید یکی از شگفت‌انگیزترین همکاری‌ها در این فهرست، حتی بیشتر از «جاده‌ی مالهالند» یا آلبوم تجربی جَز Thought Gang ، آلبوم « شناور درون شب» با صدای جولی کروز باشد. این آلبوم پاپ رویایی با همکاری جولی کروز و نوازندگانش دیوید لینچ و آنجلو بادالامنتی تهیه شده است. حتی اگر در مورد آن نشنیده باشید، و از طرفداران لینچ باشید، بدون شک به آن علاقه‌مند خواهید شد، زیرا اکثریت قریب به اتفاق این آلبوم به شکل آشنایی در موسیقی متن «تویین پیکس» و «مخمل آبی» ظاهر می‌شود.
صحنه‌ی تکان دهنده‌ای در بار کنار جاده که در آن جاینت (با بازی کارل استرویکن) در پی قتل مدی فرگوسن (با بازی شریل لی) توسط مامور دیل کوپر (با بازی کایل مک لاکلان) ملاقات می‌کند به خاطر دارید؟ آهنگ (The World Spins) با صدای دلپذیر جولی کروز، که توسط بادالامنتی و لینچ تنظیم و تهیه شده است، در آن بار پخش می‌شود.
هم بادالامنتی و هم لینچ در مقام‌های مختلف روی آلبوم کار کردند. آن‌ها هر دو به عنوان تهیه کننده در آلبوم ذکر شده‌اند، بادالامنتی روی بسیاری از سازهای آلبوم کار کرد، و لینچ با جولی کروز برای برخی از اشعار آلبوم همکاری داشت. این آلبوم به‌طور باورنکردنی به‌عنوان نقطه‌ی تلاقی بین موسیقی شوگیز (سبکی در موسیقی راک)، جَز، و لانژ به‌خوبی ظاهر می‌شود، و هنوز هم که تقریبا سی و پنج سال از انتشار آن می‌گذرد شنیدنی و خلسه‌وار است.
نکته‌ی قابل توجه در مورد آلبوم این است که هر قطعه به نحوی با دیگری هماهنگ می‌شود تا یک آلبوم منسجم خلق کند، علیرغم اینکه آهنگ‌ها برای اهداف مختلف نوشته شده‌اند گاهی به عنوان موسیقی برای «مخمل آبی» یا «تویین پیکس» و گاهی اوقات فقط به خاطر ترانه‌های دلنشینش یادآور می‌شوند.
۲. موسیقی متن فیلم مخمل آبی (Blue Velvet)
- محصول: ۱۹۸۶
موسیقی متن «مخمل آبی» به دلیل ترکیب یکپارچه‌ی موسیقی‌های پاپ دهه‌ی ۱۹۵۰ مانند «در رویاها» (In Dreams) با صدای روی اوربیسون، شوگیز دهه‌ی ۱۹۸۰ مانند «اسرار عشق» (Mysteries of Love) با صدای جولی کروز، و آهنگ‌های اصلی تنظیم‌شده توسط بادالامنتی، منحصر به فرد است. به‌طور شگفت‌انگیزی، علیرغم قطعات بسیار متفاوتی که در طول فیلم استفاده می‌شود، هر قطعه از نظر صوتی و موضوعی کاملا با هم هماهنگ است. «مخمل آبی» اولین همکاری بادالامنتی و لینچ بود، اما به نظر می‌رسد آن‌ها آنقدر با هم هماهنگ هستند که تشخیص آن از محصول نهایی دشوار است.
بادالامنتی در ساختن حال و هوا و احساسات در موسیقی خبره است، که «مخمل آبی» شاید یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های آن در کارنامه‌ی پربار او باشد. به عنوان مثال، وقتی تم فرانک را می‌شنوید، سخت است که با هر ضربه‌ی سازهای برنجی، حرکات هجوم‌آمیز، فیزیکی و رفتار تهاجمی او را تصور نکنید. موسیقی برای فضاسازی در هر فیلمی بسیار مهم است، اما شاید به ویژه در «مخمل آبی»، که صحنه‌های مهم در سراسر فیلم کاملا تحت تاثیر موسیقی استفاده شده، هم در زمینه‌های داستانی و هم غیر داستانی وابسته است جور دیگری اهمیت پیدا کند. بدون سبک و روش ماهرانه‌ی بادالامنتی، حال و هوای فیلم می‌توانست کاملا متفاوت باشد.
یکی از قطعاتی که در موسیقی متن «مخمل آبی» واقعا از آزمون مهارت آهنگساز سربلند بیرون می‌آید، «اسرار عشق» است. سه نسخه از این آهنگ در موسیقی متن وجود دارد که هر کدام با سازهای مختلف تنظیم شده‌اند؛ نسخه‌ی فول باند فوق‌الذکر همراه با آواز که می‌توانیم هنگام رقص آهسته‌ی سندی (با بازی لورا درن) و جفری (با بازی کایل مک لاکلان) در یک مهمانی کالج بشنویم که تنظیم شیپور فرانسوی و ساز زهی است. هر نسخه از آهنگ به خودی خود و به طور مستقل قابل تحسین است و در هر شکلی زیبا به نظر می‌رسد. اینکه یک تم بدون توجه به نحوه‌ی اجرای آن بسیار عالی به نظر برسد، گواهی واقعی بر کیفیت موسیقی و آهنگسازی خالق آن است.
۱. موسیقی متن سریال تویین پیکس (Twin Peaks)
- محصول: ۱۹۹۰
«تویین پیکس» به طور کل سریال نمادینی است، اما موسیقی متن آن باید یکی از مشهورترین بخش‌های این فرنچایز باشد. فرقی نمی‌کند دو سری اصلی، اسپین‌آف فیلم «تویین پیکس؛ با من بر آتش برو»، یا «تویین پیکس؛ بازگشت» باشد، در هر صورت از موسیقی متن شگفت‌انگیز، وهم‌آور و نوستالژیک این حماسه لذت می‌برید. تم آغازین سریال، «سقوط» و «تم لورا پالمر» به طرز غم‌انگیزی در طول سی سال گذشته به جایگاه کلاسیک دست یافته‌اند و کل آلبوم گواهی فروش طلایی و پلاتینیوم را در سراسر جهان دریافت کرده است و در نهایت جایزه‌ی «بهترین اجرای موسیقی پاپ» را در سی و سومین دوره‌ی جوایز سالانه‌ی گرمی دریافت کرد.
مارک فراست و دیوید لینچ در «تویین پیکس» دنیایی تخیلی خلق کردند که به راحتی می‌توان در آن گم شد، از جلوه‌های بصری گرفته تا صحنه و داستان و تاریخ تخیلی. با یک موسیقی متن کمتر، می‌توان سهوا اثربخشی این دنیای بی‌نقص را کاهش داد – اما خوشبختانه، این فرنچایز هنر والای بادالامنتی را در خود دارد.
به نظر می‌رسد در هر صحنه، چه در شهر تویین پیکس، چه در یکی از فضاهای ماورایی مانند بلک لج، نشانه‌ی رویایی برای آن نوشته شده است، از «دارک مود وودز» ناموزون گرفته تا «هیوارد بوگی» پر شر و شور. حتی قسمت‌های ساده‌تر که فقط یک یا دو بار شنیده می‌شوند، مانند (Hook Rug Dance)، لذت بی‌انتها است. سخت است که عاشق موسیقی متن و دنیای صوتی که در «تویین پیکس» ساخته شده است نشوید.
موسیقی متن نیز آزمون زمان را پس داده است. نه تنها هنوز هم بسیار محبوب است، بلکه به طور گسترده توسط هنرمندانی از انواع ژانرها و زمینه‌های موسیقی مختلف، مانند جو گودارد، زو زو و فلایینگ لوتوس، کاور و کپی شده‌اند. تاثیر آن را می‌توان در موسیقی‌های تئاتر، بازی و فیلم، در کنار موسیقی راک و پاپ شنید.
این نوع طول عمر و تاثیر را می‌توان واقعا از طریق ترکیب درخشان تصویر و موسیقی بدست آورد که به طور مداوم با همکاری بادالامنتی و لینچ نشان داده شده است. یک رابطه‌ی کاری پرفایده که چندین دهه را در بر می‌گیرد و منجر به خلق برخی از تاثیرگذارترین موسیقی‌های معاصر می‌شود، چیزی است که باید مورد توجه قرار گیرد، چرا که شاید در تاریخ سینما و موسیقی کم‌نظیر و گاها بی‌نظیر باشد.
منبع: collider
