بازی با ارز دیجیتال؛ آینده‌ی گیمینگ یا یک کلاهبرداری هوشمندانه؟
دنیای گیمینگ همواره در حال پیشرفت است. به همین دلیل شرکت‌های مختلف سعی می‌کنند در این پیشرفت سهیم باشند. پیشرفت در دنیای گیمینگ به معنای تنوع است. در حال حاضر سبک‌های بسیار زیادی از بازی وجود دارد. از نقش آفرینی گرفته تا دو بعدی و پلتفرمر تقریباً برای هر فردی یک بازی وجود دارد. یکی از باورهای مهم در جامعه این است که گیمینگ تنها یک تفریح است. این که شما ساعت‌ها برای تجربه یک بازی صرف کنید بدون اینکه درآمدی داشته باشید برای برخی حتی مسخره به نظر می‌رسد. نکته اینجاست که گیمینگ یک تفریح ساده نیست. بلکه یک صنعت است. مانند یک بازی فوتبال که بیننده تنها آن را تماشا کرده و از آن لذت می‌برد، گیمینگ نیز دارای دو جنبه مختلف است.
مخاطب که از آن استفاده کرده و لذت می‌برد و شرکت سازنده و ناشر که از آن سود می‌برند. البته این تنها یک طرح ساده است. در این میان موارد بسیاری وجود دارند که باعث می‌شوند گیمینگ یک صنعت سودده و قدرتمند باشد.
حال شاید این موضوع به ذهن شما برسد که چه می‌شد اگر از گیمینگ به عنوان یک مصرف کننده درآمد داشتید؟ یعنی همینطور که بازی می‌کردید، پول بدست می‌آوردید یا اینکه پول داخل بازی ارزش واقعی داشت. اینجاست که بحث ارز دیجیتال (Crypto Currency) در بازی‌های ویدیویی مطرح می‌شود. دیدگاه افراد نیز به این موضوع به شدت متنوع است. در این متن قصد دارم تا موضوع ارز دیجیتال در بازی‌های ویدیویی را بررسی کنم. با من همراه باشید.
تاریخچه‌ی ارز دیجیتال در دنیای گیمینگ
ارز دیجیتال تکنولوژی نسبتاً جدیدی است. به همین دلیل نمی‌توان انتظار داشت که بازی‌های ساخته شده با ارز دیجیتال سابقه زیادی داشته باشند. بازی‌های ساخته شده با استفاده از ارز دیجیتال را بازی‌های بلاکچین (Blockchain Games) می‌نامند. در این عناوین به جای ارز داخل بازی از ارز دیجیتال برای خرید و تجارت استفاده می‌شود.
اولین بار در سال ۲۰۱۷ بود که استفاده از ارز دیجیتال در یک بازی مطرح شد. نام این بازی کریپتوکیتیز (CryptoKitties) نام داشت و در نوامبر سال ۲۰۱۷ عرضه شد. بازیکن با استفاده از اتریوم (Ethereum) یک عدد ان‌اف‌تی (NFT) خریداری می‌کند. این ان‌اف‌تی دارای یک حیوان خانگی بوده و فرد باید این حیوان را بزرگ کند. حتی می‌توان آن را با یک نژاد دیگر جفت داد و از آن بچه‌ی جدیدی متولد شود و سپس آن را بفروشد. به طور کلی این بازی افراد زیادی را به خود جذب کرد تا اینکه در دسامبر سال ۲۰۱۷ به مشکلاتی برخورد.
در همان ماه یکی از حیوانات مجازی این بازی به قیمت ۱۰۰ هزار دلار فروخته شد و این باعث شد که توجه عوامل مسئول را به خود جلب کند. مخصوصاً اینکه حدود ۳۰ درصد از کل تراکنش اتریوم در این بازی انجام می‌شد. یکی از مشکلات بازی تأخیر در انجام تراکنش بازیکنان بود. این اتفاق هم به دلیل ضعف سرور بود. شرکت سازنده پس از عرضه و گسترش این بازی نتوانست آن را پشتیبانی کند و کریپتوکیتیز به اتمام راه خود رسید.
بازی کریپتو کیتیز اولین بازی بلاکچین است.
پس از آن بازی‌های مختلفی با استفاده از ارز دیجیتال عرضه شدند. از مثال دیگر می‌توان به بازی اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) اشاره کرد که در سال ۲۰۱۸ عرضه شد. این بازی به چنان محبوبیتی در فیلیپین رسید که بسیاری از افراد از آن کسب درآمد کرده و زندگی می‌کردند و به نوعی تجربه این بازی تبدیل به یک شغل شد.
در سال ۲۰۲۰ با شیوع ویروس کرونا جریان‌های مختلف دنیای گیمینگ نیز تغییر زیادی کرد. افراد بسیاری خانه نشین شدند و برای درآمدزایی روی به بازی‌های بلاکچین آوردند. به همین علت نقطه اوج این بازی‌ها را باید سال ۲۰۲۰ دانست. حال بحث اینجاست آیا ارز دیجیتال در بازی‌ها، آینده‌ی گیمینگ است؟
آینده و مشکلات بازی‌های بلاکچین
پس از اینکه این بازی‌های مستقل پتانسیل خود را نشان دادند، شرکت‌های بزرگ مثل یوبیسافت (Ubisoft) نیز از این ماجرا استقبال کردند. حتی الکترونیک آرتز (Electronic Arts) و اسکوئر اینکس (Square Enix) نیز نسبت به ورود به این حوزه ابراز اشتیاق کرده‌اند. با این حال ساخت و استفاده از ارز دیجیتال، یک مقوله‌ی به شدت ریسک‌پذیر و دشوار است.
هر شرکت با استفاده از ارز دیجیتال در داخل بازی سود خود را از هر تراکنش بدست می‌آورد. دقیقاً مانند کاری که در تراکنش کارت به کارت انجام می‌شود. شما قصد جابجایی ۵۰۰ هزار تومان را دارید ولی از شما ۵۰۱ هزار تومان کم می‌شود. این هزار تومان سود بانک از تراکنش شما است. دقیقاً این ماجرا در بحث بازی‌های بلاکچین نیز وجود دارد. حال مشکل اینجاست که شرکت‌هایی که از استفاده از ارز دیجیتال استقبال کردند، به شدت حریص بوده و سابقه خوبی در زمینه ارتباط با جامعه‌ی گیمینگ ندارند. الکترونیک آرتز که با تراکنش‌ها و لوت باکس‌های (Loot Box) خود به شدت به اعتبارش لطمه زده است. به همین علت اگر پروژه‌ای بدست این شرکت ساخته شود انتظار می‌رود که مشکلات زیادی از این بابت داشته باشد.
مشکل بعدی اینجاست که در حال حاضر ما بازی‌های معروف و بزرگی که از ارز دیجیتال استفاده کنند، نداریم. به دلیل اینکه مخاطب بازی‌های ویدیویی گیمرها هستند و گیمرها از بازی‌های بلاکچین اصلاً استقبال نکردند. وجود کلاهبرداری‌های بسیار به همراه توضیحات به شدت گنگ باعث می‌شود بازی‌های بلاکچین به شدت غیرقابل اعتماد در دنیای گیمینگ باشند. حال شاید سؤال شما این باشد که اگر مخاطبان این بازی‌ها گیمرها نیستند، پس چه کسی آن‌ها را بازی می‌کند که موفق می‌شوند؟
نکته جالب اینجاست که مخاطب بازی‌های بلاکچین اکثراً گیمر نیستند. به همین دلیل اطلاعات چندانی از بازی‌سازی و روند عملکرد آن ندارند. در سال ۲۰۲۰ که ما شاهد رشد قابل توجه کاربران بازی‌های بلاکچین بودیم، اکثر آن‌ها افرادی بودند که دیگر نمی‌توانستند به سر کار بروند. گیمرها در دوران پاندمی تفاوت چندانی در روند زندگی خود نداشتند و به همین دلیل رشد عناوین بلاکچین به دلیل بیکار شدن افراد غیرگیمر بود.
پروژه‌ی «کوارتز» یوبیسافت نتوانست موفقیت لازم را کسب کند و این شرکت تصمیم به اتمام پروژه گرفت. افراد زیادی نیز در آن سرمایه گذاری کرده و ضرر کردند.
اینجاست که فرصت برای سوء استفاده پیش می‌آید. افرادی که به شدت نیاز به پول داشته یا افرادی که فکر می‌کنند بدون کار و زحمت می‌توانند پولدار شوند به این عناوین ترغیب می‌شوند. همین باعث می‌شود بازی‌های مختلف از آن‌ها سوء استفاده کرده و سپس به طور ناگهانی محو شوند.
یکی از مثال‌های کلاهبرداری به دست یوبیسافت بود. این شرکت تصمیم گرفت تا در بازی «گوست ریکان: نقطه‌ی شکست» (Ghost Recon: Break Point) بحث ان‌اف‌تی و Ubisoft Quartz بود. یوبیسافت در ابتدا تصمیم به احداث این پروژه گرفته و این موضوع تا مدتی ادامه داشت. سپس این پروژه یوبیسافت با شکست مواجه شد و نتوانست موفقیت چندانی کسب کند. به همین دلیل این شرکت نیز اعلام کرد که دیگر محتوایی برای نقطه شکست عرضه نخواهد کرد. با اینحال پول افرادی که ان‌اف‌تی‌ها را خریده بودند نیز برگردانده نشد!
این یک نمونه بسیار بزرگ از این مورد بود. با اینحال چندین شرکت و فرد دیگر نیز اعلام کردند که تصمیم دارند بازی‌های مختلف براساس ارز دیجیتال بسازند. همین موارد کلاهبرداری کوچک و بزرگ باعث می‌شوند افراد نسبت به بحث ارز دیجیتال در گیمینگ بی‌اعتماد شوند.
رویکرد بازی‌ها با ارز دیجیتال تفاوت زیادی دارد
شرکت‌های بازی‌سازی از راه دیگری درآمد کسب می‌کنند. به همین دلیل استقبال چندانی از موضوع ارز دیجیتال در بازی‌های خود نمی‌کنند. با این حال همانطور که قبلاً گفتیم اکثر افرادی که این بازی‌ها را تجربه می‌کنند غیر گیمرها هستند و متوجه مشکلات آن نیستند.
در حال حاضر تراکنش مالی در دنیای گیمینگ بسیار زیاد است. از خرید اعتبار و اشتراک گرفته تا خرید بازی‌های مختلف. بحث اینجاست که افزودن ارز دیجیتال به دنیای گیمینگ یک حرکت کاملاً بیهوده است و تنها باعث خواهد شد تراکنش این موارد بیشتر شده و ارزش یک واحد ارز دیجیتال از دیگری بالاتر برود.
نکته جالب اینجاست که بازی‌های بلاکچین عرضه شده نیز توسط غیرگیمرها ساخته می‌شوند. این افراد شناخت بسیار کمی از دنیای گیمینگ داشته و تنها به فکر سود آن هستند. به همین دلیل است که این بازی‌ها از لحاظ طراحی (گیم دیزاین) نیز مشکلات زیادی دارند.
یکی از بازی‌هایی که اخیراً با آن آشنا شدم، ایلوویوم (Illuvium) بود. اولین نکته‌ای که توجه مرا به آن جلب کرد تصاویری بود که از این بازی دیدم. بازی شباهت‌هایی به گوئنت (Gwent) داشت. به دلیل اینکه من مدت زیادی است گوئنت بازی می‌کنم، به فکر تجربه‌ی ایلوویوم افتادم. پس از مدتی که در مورد آن مطالعه کردم چندین چیز عجیب در این بازی دیدم. اول اینکه بازی بر پایه‌ی ان‌اف‌تی و خرید کارت و موارد دیگر است. با این حال در توضیحات نوشته شده که این بازی در سبک جهان باز و ماجراجویی است. شما در ایلوویم مأموریت‌های مختلف انجام داده و اتریوم دریافت می‌کنید. از طرفی می‌توانید کارت‌ها مختلف خود را فروخته و پول دریافت کنید. حتی می‌توانید موارد مختلف را بخرید. در اصل تراکنش در بازی کاملاً واقعی بوده و با استفاده از اتریوم انجام می‌شود.
ایلوویوم از مواردی است که عرضه‌ی آن به شدت مشکوک بوده و توضیحات این بازی تطابق چندانی با دنیای گیمینگ ندارد.
حال اولین نکته عجیب بازی ترکیب حالت جهان باز با کارتی است. چیزی که ما در این مدت زیاد مشاهده نمی‌کنیم. از طرفی در توضیحات این بازی تمرکز زیادی روی بحث جست و جوی آن است، این درحالی است که ویدئو و تصاویر منتشر شده همگی بخش مبارزات و کارت را نشان می‌دهند. به نوعی اصلاً اشاره‌ای به بخش جهان باز نمی‌شود. این تضاد باعث شد تا من مقدار زیادی به ایلوویوم شک کنم.
بحث نوآوری در دنیای گیمینگ بسیار ستودنی است، اما باید هر دو بخش نشان داده شوند. درست است در این مدت ما شاهد بازی‌های ترکیبی از سبک کارتی و جهان باز نبودیم و حضور یک بازی جدید به این سبک می‌تواند خوشحال کننده باشد. با این حال باید روی جزئیات بازی تأکید بسیاری شود. نه اینکه یک بخش کامل آن به طور کامل نادیده گرفته شود. ساخت یک جهان باز و دنیای گسترده نه تنها نیازمند یک مغز خلاق است بلکه نیازمند زیرساخت گسترده است. اگر دقت کنید متوجه خواهید شد که بازی‌های مستقل یا همان ایندی (Indie) به ندرت به سبک جهان باز هستند. یکی از دلایل آن نیازمندی به زیرساخت به شدت گسترده است. چیزی که اساسا در دسترس شرکت‌های بزرگ است.
متاورس با گیمرها کاری ندارد!
متاورس از مواردی است که چندی پیش معرفی شد. این دنیای کاملاً مجازی به شما اجازه خواهد داد تا یک زندگی جدید در آن داشته باشید. با افراد مختلف معاشرت کرده و ارتباط داشته باشید. نکته اینجاست که اول از همه باید بگوییم متاورس ایده‌ی کاملاً جدیدی نیست. مدت زیادی است که چیزی به نام وی آر چت (VR Chat) وجود داشته و چارچوبی مشابه با متاورس دارد. درست است که مثل متاورس نمی‌توان در آن زمین خرید یا ان‌اف‌تی‌های مختلف به‌دست آورد. با این حال به طور کلی شباهت زیادی به آن داشته و آزادی عمل زیادی نیز در وی آر چت وجود دارد.
ساخت یک دنیای کاملاً مجازی نیازمند زیرساخت بسیار گسترده است. نکته اینجاست که این زیرساخت و توانایی بیشتر در دست شرکت‌های بزرگ گیمینگ مثل بلیزارد بوده و شرکت‌های دیگر دسترسی چندانی به آن ندارند. اگر دقت کنید یکی از موارد جالب در متاورس طراحی کاراکترهای بسیار ساده است. تقریباً ظاهر افراد در متاورس مشابه آواتار (Avatar) موجود در ایکس‌باکس ۳۶۰ است. متاورس شاید برای افراد عادی موضوع بسیار جالبی باشد اما برای گیمرها یک ایده پیش پا افتاده است.
ایده‌ی طراحی کاراکتر در متاورس بسیار ساده است و با آنچه در بازی‌ها می‌بینیم و انتظار داریم، بسیار تفاوت دارد.
به دلیل اینکه گیمرها مدت زیادی است که به بازی‌های بزرگی مثل جی‌تی‌ای آنلاین (GTA Online) دنیای وارکرفت (World of Warcraft) و عناوین دیگری از این دسته دسترسی داشته و یک دنیای مجازی اصلاً چیز جدیدی برای آن‌ها نیست. حتی موضوع متاورس امکان دارد برای گیمرها خسته کننده نیز به نظر برسد.
حال چرا بحث متاورس را در این میان مطرح کردیم؟ یکی از پایه‌های اصلی متاورس ارز دیجیتال و ان‌اف‌تی است. به همین دلیل یکی دیگر از دلایل اینکه ارز دیجیتال جایی در گیمینگ ندارد هم همین است. کریپتو به طور کلی در متاورس به شدت مطرح بوده و این در حالی است که گیمرها از متاورس استقبال چندانی نکردند. به همین علت است که بحث ارز دیجیتال و متاورس با جامعه‌ی گیمینگ ارتباط چندانی ندارد. همینطور اینکه مفهوم متاورس با هر شرکتی که به آن ملحق می‌شود، متفاوت است. البته این تنوع بسیار جالب است اما نشان دهنده عدم ثبات این پلتفرم است.
جمع‌بندی
به این موضوع توجه کنید که همانطور که گفتم من مخالف خلاقیت و مورد جدید در دنیای گیمینگ نیستم. با اینحال خلاقیت نباید باعث کلاهبرداری بشود. تا الان بازی‌های بلاکچین موفقیت چندانی نداشته و حتی با وجود رشدی که در ۲۰۲۰ شاهد آن بودند بازهم نتوانستند به موفقیت خود تداوم بدهند. بحث اصلی هم همینجاست. این بازی‌ها تداوم ندارند و به شدت ریسک‌پذیر هستند. به همین علت اگر شما پولی دارید که به آن احتیاج ندارید، شاید بخواهید با تحقیق زیاد، برخی از این بازی‌ها شاید برایتان ارزش تجربه کوتاه مدت را داشته باشند.
مشکل اینجاست که اگر شما دائم پیشرفت کنید و مدت زیادی در آن بمانید، به احتمال زیاد شما را به زودی زمین خواهد زد. به همین علت افزودن ارز دیجیتال به دنیای گیمینگ نه تنها باعث پیشرفت آن نشده است، بلکه باعث پسرفت آن نیز خواهد شد. به این معنا که برای مدت زیادی گیمینگ ثبات خوبی داشت. حال با اضافه شدن ارز دیجیتال این ثبات و آرامش از گیمینگ نیز در حال از بین رفتن است.
تنها نکته‌ی مثبت این است که شرکت‌های بزرگ گیمینگ هنوز به مقوله‌ی ان‌اف‌تی و بازی‌های بلاک‌چنین دیدگاه موافقی ندارند. درست است که الکترونیک آرتز و یوبیسافت اعلام آمادگی کردند اما پیشتر هم توضیح دادیم که این دو شرکت سابقه چندان خوبی ندارند. به همین علت وضعیت زمانی وخیم می‌شود که شرکت‌هایی چون راکستار و استیم به این موضوع چراغ سبز نشان دهند. آنجاست که دنیای گیمینگ آلوده شده و آسیب بسیاری خواهد دید.
نکته مهم اینجاست که دنیا در حال بازگشت به حالت اولیه خود است. به همین دلیل قطعاً مردم بیشتر به سمت پول واقعی تا ارز دیجیتال ترغیب خواهند شد. ارزش این موارد نیز کمتر شده و تب و تاب آن‌ها نیز از بین خواهد رفت.
بیشتر بخوانید: بهترین بازی‌های ارز دیجیتال برای کسب درآمد؛ بازی کنید و ثروتمند شوید!
