تغییرات آب‌وهوا چگونه بر خلق‌وخوی ما تاثیر می‌گذارد؟
وقتی باران می‌بارد حال و هوای همه‌ی ما عوض می‌شود و احساس متفاوتی داریم. اما وقتی روزهای زیادی باران می‌بارد برایمان خسته کننده می‌شود و دوست داریم دوباره آسمان آفتابی را ببینیم. این موضوع درباره‌ی تمام تغییرات آب‌وهوایی وجود دارد. مثلا با رسیدن پاییز از سرد شدن هوا خوشحالیم اما وقتی به زمستان می‌رسیم دیگر از سرما خسته شده‌ایم و دوست داریم زودتر تابستان از راه برسد. چه چیزی باعث این اتفاقات در ما می‌شود؟ آیا تغییرات آب‌وهوا و خلق‌وخو با هم در ارتباط هستند؟
در این مطلب از دیجی‌کالا مگ می‌خواهیم درباره‌ی تاثیر تغییرات آب‌وهوایی بر خلق‌وخو صحبت کنیم.
ارتباط ناشناخته‌ی آب‌وهوا و خلق‌وخو
تحقیقات محدودی درباره‌ی ارتباط تغییرات آب‌وهوا و اثر آن بر خلق‌وخوی افراد انجام شده است اما شواهدی وجود دارد که وجود این ارتباط را تایید می‌کند. نظریه‌ی این تاثیرات اولین بار در اواخر دهه‌ی ۷۰ و اوایل دهه‌ی ۸۰ مطرح شد. در مطالعه‌ای که در سال ۱۹۸۴ انجام شد، کارشناسان به بررسی انواع متغیرهای خلقی مثل اضطراب، افسردگی، خوش‌بینی و پرخاشگری و ارتباط آن‌ها با متغیرهای هوا پرداختند. متغیرهای هوای مورد بررسی شامل میزان تابش آفتاب، میزان بارش باران، درجه حرارت هوا، باد، میزان رطوبت هوا و فشار هوا می‌شدند.
در این مطالعه مشخص شد که میزان تابش نور خورشید، دمای هوا و میزان رطوبت موجود در هوا بیشترین تاثیر بر خلق‌وخو را دارند. همچنین مشخص شد که اگر میزان رطوبت هوا زیاد باشد باعث کاهش تمرکز و افزایش میزان خواب‌آلودگی می‌شود. اگر شما هم در فصل‌های پر باران یا مرطوب به شمال کشور سفر کرده باشید یا ساکن استان‌های شمالی باشید حتما این موضوع را تجربه کرده‌اید. پس این طبیعی است که در روزهای ابری و بارانی تمایل بیشتری برای خوابیدن داشته باشیم.
مطالعه‌ی دیگری در سال ۲۰۰۵ انجام شد که تاثیر وضعیت آب‌وهوا بر خلق‌وخو را تایید کرد. در این مطالعه مشخص شد وقت گذراندن در فضای باز با هوای مطبوع بر بهبود خلق‌وخو و حافظه تاثیر دارد. همچنین مشخص شد که فصل بهار ارتباط مستقیمی با بهبود خلق‌وخوی افراد دارد چون مردم در تمام زمستان با سرما مواجه بودند و با رسیدن هوای گرم‌تر روحیاتشان تغییرات مثبتی می‌کند. البته وقتی تابستان می‌رسد و هوا گرم‌تر می‌شود افراد دچار افت خلق‌وخو می‌شوند و بی‌حوصلگی جای خود را به سرزندگی می‌دهد.
شواهدی که این تاثیر را انکار می‌کنند
همانطور که گفتیم تحقیقات علمی درباره‌ی این موضوع ادامه دارد و دانشمندان هنوز به یک جواب مشخص نرسیده‌اند. مطالعات گوناگون به پاسخ‌های متفاوتی می‌رسند. مثلا در مطالعه‌ی سال ۲۰۰۸ مشخص شد که آب‌وهوا هیچ تاثیری بر بهتر شدن خلق‌وخو ندارد. در نتایج همین مطالعه عنوان شده است که نور خورشید، باد و دما می‌تواند به صورت جزئی بر مسائلی مثل خستگی تاثیرگذار باشد. همچنین بیان شده است که مدت زمان سپری شده در هوای مطبوع می‌تواند خلق‌وخو را به میزان بسیار کمی بهبود دهد اما تاثیر آن به صورت مداوم قابل توجه نیست.
پس می‌توانیم به این نتیجه برسیم که هنوز دلیل علمی و مشخصی در ارتباط با تغییرات آب‌وهوایی و خلق‌وخو وجود ندارد اما تجربه‌ی شخصی افراد به ما می‌گوید که این تاثیر واقعا وجود دارد. نباید فراموش کرد که خلق‌وخو بسیار پیچیده است و عوامل مختلفی بر آن تاثیر می‌گذارد و تغییراتش فقط به یک عامل، مثل وضعیت هوا، وابسته نیست. تاثیر آب‌وهوا در افراد مختلف، با توجه به شخصیت و وضعیت روحیشان، متفاوت است و نمی‌توان گفت که مثلا باران می‌تواند حال همه را خوب کند.
آیا هر شخص آب‌وهوای مخصوص به خودش را دارد؟
یک نظریه وجود دارد که می‌گوید هر فرد تحت تاثیر یک آب‌وهوای خاص و متفاوت قرار می‌گیرد. مثلا اختلال عاطفی فصلی (SAD) با تغییرات فصلی ایجاد شده یا از بین می‌رود. شناخته‌شده‌ترین SAD افسردگی زمستانی است که در فصل زمستان و به دلیل کوتاه بودن روزها احساس می‌شود. البته باید بدانید که فقط ۶% از افراد به SAD مبتلا هستند و در نتیجه این یک اختلال خلقی محسوب می‌شود. با این حال موسسه‌ی ملی سلامت روان احتمال می‌دهد که شکل خفیفی از این اختلال در بین مردم بسیار شایع است.
یک مطالعه که در سال ۲۰۱۱ انجام شد نشان داد که آب‌وهوا می‌تواند واقعا بر خلق‌وخوی بعضی از افراد تاثیر بگذارد.
کارشناسان و محققان متوجه شده‌اند روحیات نیمی از افراد مورد مطالعه به شکل قابل توجهی تحت تاثیر تغییرات آب‌وهوایی بوده است در حالی که نیمی دیگر هیچ واکنشی نسبت به این تغییرات نشان نمی‌دادند. در نتیجه افراد را بر اساس واکنش آن‌ها به تغییرات آب وهوایی به ۴ دسته تقسیم کردند:
- افرادی که تحت تاثیر آب‌وهوا نیستند و خلق‌وخویشان وابسته به تغییرات آن نیست.
- افراد عاشق تابستان؛ خلق‌وخوی این افراد در روزهای گرم و آفتابی بهتر می‌شود.
- افراد متنفر از تابستان؛ خلق‌وخوی این افراد در روزهای سرد و ابری بهتر می‌شود.
- افراد متنفر از باران؛ این افراد احساس می‌کنند بارش باران آن‌ها را آزار می‌دهد.
پس مشخص می‌شود که بعضی از افراد در برابر تغییرات آب‌وهوایی مقاوم هستند در صورتی که بعضی دیگر به راحتی نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند و روحیاتشان با تغییر الگوهای آب‌وهوایی تغییر می‌کند.
چرا باران حال ما را خوب می‌کند؟
کیمبرلی هرشنسون، درمانگر و متخصص اضطراب و افسردگی، می‌گوید: «باران صدایی شبیه به نویز سفید ایجاد می‌کند. مغز یک سیگنال قوی از نویز سفید دریافت می‌کند و نیاز کمتری به دریافت ورودی‌های حسی احساس می‌کند. در نتیجه ما احساس آرامش بیشتری می‌کنیم. این اتفاق در اثر قرار گرفتن ما زیر نور مستقیم خورشید هم پیش آمده و مغزمان را تحریک کند.»
نویز تولید شده توسط باران به صدای صورتی هم مشهور است. صدایی که فرکانسش ناخودآگاه را درگیر می‌کند اما میزانش آنقدر زیاد نیست که باعث حواس‌پرتی شود. صدای صورتی می‌تواند تاثیر مثبتی بر خواب و حافضه داشته باشد. به گزارش ایندیپندت کمبود خواب نشانه‌ی افسردگی، اضطراب و همچنین وجود بعضی از بیماری‌ها است. در مطالعات مختلف مشخص شده است افرادی که خواب کافی ندارند توانایی کمتری برای مقابله با افکار منفی و رها شدن از آن‌ها دارند. یک روز بارانی می‌تواند برای افراد درگیر با اختلال خواب مانند دارو و حتی شفا عمل کند.
به گفته‌ی گاردین ممکن است باران تاثیر منفی بر خلق‌وخو نداشته باشد. در مطالعه‌ی که توسط پروفسور فرانتس بوشا در سال ۲۰۱۵ انجام شد مشخص شد باران و فصل‌های بارانی تاثیر منفی بر روحیات و احساسات فراد ندارد. پس می‌بینیم که تغییرات هوا و خلق‌وخو با هم ارتباط معناداری دارند اما میزان تاثیر آن در هر فرد متفاوت است و نباید فراموش کنیم که عقاید قدیمی در این مورد نمی‌تواند همچنان اعتبار داشته باشد.
مرور کلی
حتما برای شما هم پیش آمده است که در یک روز بارانی احساس بهتری داشته باشید یا در روزهای گرم و آفتابی انرژی بیشتری برای انجام کارها داشته باشید. این موضوع نشان می‌دهد که تغییرات آب‌وهوا و خلق‌وخو با هم ارتباط دارند اما هنوز این موضوع از نظر علمی ثابت نشده است. محققان هنوز در حال بررسی ارتباط تغییرات هوا و خلق‌وخو هستند اما موضوعی که نمی‌توان آن را انکار کرد تاثیر شرایط جوی بر روحیات اغلب افراد است. حتما شما هم در فصل‌هایی احساس بهتری نسبت به زمان‌های دیگری دارید. برایمان بنویسید کدام فصل را بیشتر دوست دارید و در کدام فصل احساس خوبی ندارید.
منابع: houstonmethodist, bustle
