آیا استفاده از گوشی‌های هوشمند خطر سرطان مغز را افزایش می‌دهد؟

سام راد

۲۵ مرداد ۱۴۰۲ | ۱۲:۰۰ ۹ مرداد ۱۴۰۲ زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۵ دقیقه

بحث‌ها درباره‌ی اینکه آیا تشعشعات منتشر شده از گوشی‌های هوشمند می‌تواند باعث سرطان مغز شود، سال‌هاست که ادامه دارد. البته تحقیقات هنوز ارتباط محکمی بین این دو را ثابت نکرده است. یک مطالعه‌ی ۲۰ساله‌ی جدید در تایوان با هدف پاسخگویی به این سؤال در طولانی مدت انجام شده است.

این مطالعه‌ی مبتنی بر جمعیت، بررسی کرد که آیا استفاده از تلفن‌های هوشمند در یک دوره‌ی ۲۰ساله تأثیری بر میزان بروز و مرگ و میر در اثر سرطان‌های بدخیم مغز شرکت‌کنندگان داشته است یا خیر. محققان یک ارتباط مثبت، اما در نهایت ضعیف و غیر قابل توجه بین استفاده از تلفن همراه و سرطان مغز پیدا کردند.

به نظر می‌رسد ارتباط محدودی بین استفاده از تلفن همراه و مرگ و میر ناشی از MNB (نئوپلاسم بدخیم مغز) وجود دارد. دکتر شبیر سید عبدل (Shabbir Syed Abdul) پروفسور هوش مصنوعی و سلامت دیجیتال و یکی از محققان این مطالعه می‌گوید بسیار مهم است که بدانیم در این مرحله نمی‌توان نتیجه‌گیری قطعی کرد. در حالی که این مطالعه دیدگاه‌های ارزشمندی را ارائه می‌کند، اما پاسخ مشخصی برای سؤال موجود ندارد.

فقط نشان می‌دهد که هم‌زمان با افزایش عمده استفاده از گوشی‌های هوشمند بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹، بروز سرطان مغز و مرگ و میر ناشی از آن اندکی افزایش یافته است. اطلاعات موجود درباره‌ی موضوع به همان اندازه متناقض است. در سال ۲۰۱۱، آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC) تشعشعات غیریون‌ساز الکترومغناطیسی فرکانس رادیویی را با عنوان «احتمالا سرطان‌زا برای انسان» طبقه‌بندی کرد.

در حالی که دستورالعمل‌های سال ۲۰۲۰ که توسط کمیسیون بین‌المللی حفاظت از تشعشعات غیریون‌ساز (ICNIRP) صادر شده است، مشخص می‌کند که اکثر مطالعات فقدان اثرات سرطان‌زا در انواع مدل‌های حیوانی را گزارش کرده‌اند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۰ که به بررسی روندهای بروز سرطان مغز در رابطه با استفاده از تلفن همراه در ایالات متحده پرداخت، نشان داد داده‌های به‌روز، این دیدگاه را که استفاده از تلفن همراه باعث سرطان مغز می‌شود، پشتیبانی نمی‌کند.

مطالعات انجام شده در سال ۲۰۲۰ شواهدی را نشان داد که استفاده از تلفن همراه را با افزایش خطر تومور مرتبط می‌داند. با این حال، خطر اثبات نشده، به معنای نبود خطر نیست. این است که بررسی موضوع را بسیار دشوار می‌کند. به هر حال باید بدانید چه کاری می‌توانید انجام دهید که مغز خود را تا حد امکان ایمن نگه دارید.

۱۰ محصول ترند سال برای بهبود خواب شبانه

چالش‌های اندازه‌گیری تأثیر گوشی‌های هوشمند

دکتر تارا موریسون (Tara Morrison)، پزشک متخصص مغز و اعصاب در شبکه بهداشت لی‌ولی (LVHN) می‌گوید: «دلیلی وجود دارد که به نظر می‌رسد علم نمی‌تواند درباره‌ی تلفن‌ها و سرطان مغز پاسخ قطعی پیدا کند. با توجه به اینکه چقدر استفاده ما از تلفن و خود گوشی‌ها تغییر می‌کند، اندازه‌گیری تأثیر تلفن‌ها بر سلامتی ما در یک دوره‌ی زمانی طولانی دشوار است.

تلفن‌های همراهی که امروز داریم با تلفن‌های اوایل دهه ۲۰۰۰ بسیار متفاوت هستند. به گوشی‌های دهه‌ی ۱۹۹۰ اشاره نمی‌کنم. مطمئن نیستم که بتوانیم ارتباط بین این دو را به درستی بسنجیم.» ناگفته نماند زمانی که این تومورها بعد از قرار گرفتن در معرض تشعشعات ایجاد می‌شوند به طور متوسط ۱۰ تا ۱۵ سال است. با توجه به اینکه تلفن‌ها دائماً در حال تغییر هستند، محققان تلاش می‌کنند چیزی را که سال‌ها پیش «علت» بوده است، اندازه‌گیری کنند.

دشواری کار همین است. این تنها یک فرض است که بین این دو علیت وجود دارد، نه فقط یک همبستگی. عبدل بیان می‌کند: «توجه به این نکته مهم است که به دلیل ماهیت دائم در حال تحول فناوری، مطالعه‌ی اثرات بلندمدت آن چالش‌برانگیز است. تحقیقات در این زمینه ادامه دارد و مطالعات آینده برای اصلاح درک ما از ارتباط بالقوه بین استفاده از تلفن همراه و نتایج سلامتی ادامه خواهد داشت.» وقتی صحبت از این مطالعه به‌طور خاص می‌شود، موریسون می‌گوید که داده‌ها در میان گروه‌های متعدد متناقض هستند و در همه‌ی آن‌ها محدودیت‌هایی وجود دارد.

او می‌گوید این مطالعات گذشته‌نگر هستند، نه آینده‌نگر. آن‌ها سایر عوامل بالقوه‌ای را که ممکن است بر خطرات سرطان تأثیر بگذارند، مانند سن و ژنتیک، کنترل نمی‌کنند. این مطالعه همچنین در یک جمعیت بسیار همگن انجام شده و لزوماً برای جمعیت انسانی به طور کلی قابل اجرا نیست. درست است که بروز تومور مغزی به آرامی در حال افزایش است، موریسون می‌گوید که عوامل دیگری نیز در این واقعیت نقش دارند. از جمله توانایی بهتر در تشخیص سرطان و پیری جمعیت.

ممکن است شنیده باشید که افرادی درباره نگرانی‌های مربوط به خدمات ۵G و اثرات بالقوه آن بر سلامت ما صحبت می‌کنند. موریسون می‌گوید: «سرویس ۵G بسیار جدیدتر از آن است که بتوانیم درباره خطراتی که ممکن است برای مغز ایجاد کند اظهار نظر کنیم. باز هم به دلیل زمان طولانی بین قرار گرفتن در معرض آن و ایجاد تومورهای مغزی.»

سن بیولوژیکی چیست و چه عواملی آن را کم یا زیاد می‌کند؟

چگونه از خود محافظت کنیم؟

موریسون می‌گوید با وجود چالش تعیین دقیق تأثیر تلفن همراه بر سلامت جسمانی و با توجه به اینکه استفاده از فناوری و خود آن در طول سال‌ها تکامل یافته است، هنوز دلیل خوبی برای توجه به خطرات احتمالی آن وجود دارد. منطقی است که IARC این توصیه را بکند که این نوع تشعشعات به طور بالقوه سرطان‌زا هستند، تا ما را از خطر بالقوه آگاه کند.

تا ما را تشویق کند تا درباره‌ی آن بیشتر مطالعه کنیم و تحقیقات در حال انجام برای جایگزین‌ها را پشتیبانی کنیم. او می‌افزاید: «آنچه ما می‌دانیم این است که جمجمه‌های ما تا حدی در برابر قرار گرفتن در معرض انواع تشعشعات خوب عمل می‌کنند. اما همچنین خوب است که از هدست، بلوتوث و بلندگو استفاده کنیم تا دستگاه‌ها را به طور کلی از سر خود دور نگه داریم و این باید ترویج شود.»

موریسون می‌گوید: «علاوه بر این، جوانان و کودکان جمجمه‌های نازک‌تر و مغزهای در حال رشدی دارند که در تئوری ممکن است آن‌ها را در معرض خطر بیشتری نسبت به بزرگسالان قرار دهد. ما باید در نظر داشته باشیم که واقعا آن‌ها را تشویق کنیم که از روش‌های جایگزین برای محافظت از مغزشان استفاده کنند.»

نتیجه این بحث برای شما چیست؟

منابع علمی هنوز درباره‌ی اینکه آیا تشعشعات ناشی از تلفن‌های همراه ما ممکن است باعث سرطان مغز شود، حرفی نمی‌زنند. اما اقدامات احتیاطی وجود دارد که می‌توانید برای محافظت از خود در برابر تأثیرات احتمالی انجام دهید. این اقدامات شامل استفاده از هدست، بلوتوث و بلندگو برای دور نگه داشتن دستگاه‌ها از سرتان می‌شود.