سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت یازدهم): کوبولدها
بازی‌های نقش‌آفرینی رومیزی موفق نشدند به‌طور گسترده در فرهنگ ایران جا بیفتند، ولی میراث آن‌ها، یعنی بازی‌های ویدئویی نقش‌آفرینی این عدم محبوبیت را جبران کردند و امروزه بازی‌های نقش‌آفرینی، چه غربی و چه ژاپنی، طرفداران بسیار زیادی در کشورمان دارند. شاید باورش سخت شود، ولی همه‌ی این بازی‌ها به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم یک ریشه‌ی یکسان دارند و آن ریشه بازی نقش‌آفرینی رومیزی سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (Dungeons & Dragons) است که در سال ۱۹۷۴ به بازار عرضه شد و از آن موقع تاکنون چهره‌ی صنعت بازی را برای همیشه تغییر داد. بازی‌هایی مثل دروازه‌ی بالدور (Baldur’s Gate)، پلین‌اسکیپ تورمنت (Planescape Torment)، شب‌های نوروینتر (Neverwinter Nights) اقتباسی مستقیم از دی‌انددی هستند و عناوین بسیار زیاد دیگر مثل ویچر (The Witcher) و عصر اژدها (Dragon Age) به‌طور مستقیم و غیرمستقیم از بازی‌های دی‌انددی الهام گرفتند تا مسیری متفاوت را طی کنند. در این سری مقالات قصدمان بر این است که با دنیای دی‌انددی بیشتر آشنا شویم، چون آشنایی با دی‌انددی به معنای آشنایی با بخشی بزرگ از دنیای گیم است. با ما همراه باشید.
«کوبولدهای تاکر بدترین چیزهایی بودند که می‌توانستیم تصور کنیم. آن‌ها همه‌ی الاغ‌های ما را خوردند، گنج‌مان را غصب کردند و هر کاری از دستشان برمی‌آمد انجام دادند تا ما را به فلاکت بکشانند، ولی آن‌ها ابتکار و هوش و پشت‌کار و شجاعت داشتند. ما برایشان احترام قائل بودیم و دوستشان داشتیم، چون هیچ‌گاه خسته‌کننده نبودند.»
«کوبولدهای تاکر»، انتشاریافته در شماره‌ی ۱۲۷ مجله‌ی اژدها
فرض کنید در جستجوی گنج به اعماق سیاه‌چاله‌ای متروکه رفته‌اید. ناگهان رویتان را برمی‌گردانید و جلوی روی خود موجودی کوچک، خزنده‌مانند و شبه‌انسان می‌بینید. با دیدن دشمنی که در نگاه اول ضعیف و رقت‌انگیز به نظر می‌رسد، شمشیر خود را بیرون می‌آورید. این موجود در امتداد راهرو می‌دود و شما هم تعقیبش می‌کنید. طولی نمی‌کشد که در تاریکی پایتان به چیزی گیر می‌کند. همچنان که دارید زیرزبانی فحش می‌دهید، از جایتان بلند می‌شوید. اما ناگهان توده‌ی بزرگی از سنگ‌ها روی سرتان می‌افتد و شما را به تله می‌اندازد. در اوج ناتوانی آن موجود کوچک را می‌بینید که همراه با ۲۰ تا از دوست‌هایش در حال آمدن به سمت شماست.
این موجودات کوبولدها هستند. موجوداتی که هرکدام در نبردی برابر توانایی رقابت با تازه‌کارترین ماجراجویان را نیز ندارند. اما مهارت آن‌ها، که باعث شده بسیار بدنام شوند، در تعداد زیادشان، تاکتیک‌هایشان و مهارت‌هایشان در تله‌گذاری نهفته است.
در مقایسه با بعضی موجودات دیگر، دنیاسازی عمیق و حجیمی درباره‌ی آن‌ها وجود ندارد و اغلب صرفاً به‌عنوان سپر گوشتی به سمت ماجراجویان تراز یک پرتاب می‌شوند. اما به‌شخصه امیدوارم که این مقاله باعث شود که کمی بیشتر با کوبولدها آشنا شوید و ارزش‌شان را درک کنید.
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت اول): تاریخچه‌ی بازی رومیزی سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت دوم): آبولث‌ها
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت سوم): نظاره‌گرها
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت چهارم): خزندگان لاشخور
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت پنجم): اژدهایان
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت ششم): دیوها و شیاطین
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت هفتم): اِلِمِنتال‌ها
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت هشتم): دِروها (الف‌های تاریک)
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت نهم): مکعب‌های ژلاتینی
- سیاه‌چاله‌ها و اژدهایان (قسمت دهم): غول‌ها
تاریخچه‌ی انتشار کوبولدها
کوبولدها برای اولین بار در ست اصلی دی‌انددی در سال ۱۹۷۴ معرفی شدند. یکی از منابع الهام پشت آن‌ها کوبولدهای اساطیر ژرمانیک بودند. با این حال، در ابتدای کار توجه زیادی به آن‌ها نشد و صرفاً به‌عنوان معادل ضعیف‌تر گابلین‌ها توصیف شدند.
تصویری از یک کوبولد
در ویرایش نخست ای‌دی‌انددی دنیاسازی مربوط به آن‌ها کمی بیشتر گسترش پیدا کرد. در اینجا هم همچنان به‌عنوان موجوداتی شبیه به گابلین‌ها توصیف شدند که از نور خورشید و بیشتر موجودات زنده‌ی دیگر متنفر بودند.
در ویرایش دوم ای‌دی‌انددی هم کوبولدها همچنان فرم خزنده‌مانند خود را پیدا نکردند. در این ویرایش آن‌ها به‌عنوان موجوداتی بزدل و سادیستیک توصیف شدند که به‌طور خاصی از نوم‌ها (Gnome) متنفر بودند. با این حال در این ویرایش به استعداد آن‌ها برای حقه‌بازی اشاره شد و به تله انداختن دشمنان، استفاده از اسلحه‌های پرتابی و ریختن روغن مشتعل روی دشمنان جزو تاکتیک‌های آن‌ها ذکر شدند.
در ویرایش سوم بود که کوبولدها به فرمی که امروز می‌شناسیم‌شان درآمدند: موجودات خزنده‌مانند کوتاه و شبه‌انسان با شاخ‌های کوتاه و دمی موش‌مانند. از این پس آن‌ها بدون تغییر زیادی در همه‌ی فرهنگ‌های هیولاشناسی ویرایش ۳.۵، ۴ و ۵ حضور پیدا کردند.
تصویری از یک کوبولد
یکی از مشهورترین حکایت‌ها درباره‌ی کوبولدها با عنوان کوبولدهای تاکر (Tucker’s Kobold) تعریف می‌شود. در این حکایت یک سری کوبولد هوشمند برای شخصیت‌های ترازبالا وحشت ایجاد می‌کنند.
در شماره‌ی ۳۲۲ مجله‌ی اژدها مقاله‌ای با عنوان «اکولوژی کوبولدها» (Ecology of the Kobold) منتشر شد که منبع اصلی اطلاعات داخل این مقاله است.
ویژگی‌های کوبولدها
کوبولدها موجودات شبه‌انسان کوچکی هستند که ویژگی‌های ظاهری خزنده‌مانند دارند. قد آن‌ها بین ۶۰ تا ۹۰ سانتی‌متر است. کوبولدها از لحاظ فیزیکی بسیار ضعیف هستند، ولی چابک‌اند و می‌توانند در تاریکی خوب ببینند. برای همین تونل‌ها و سیاه‌چاله‌های تنگ‌وتاریک مکانی ایده‌ال برای زندگی برای آن‌ها هستند.
با وجود قد کوتاه‌شان، کوبولدها رابطهی خاصی با اژدهایان دارند و در یکی از اسطوره‌های پیدایش‌شان بیان می‌شود که آن‌ها نوادگان تیامات (Tiamat)، ملکه‌ی اژدهایان پلید هستند. آن‌ها بر این باورند که در گذشته ارتشی از دزدان به مخفی‌گاه تیامات نفوذ و او را زخمی کردند. وقتی تیامات داشت وسط ویران شدن مخفی‌گاهش خودش را احیا می‌کرد، تصمیم گرفت یکی از تخم‌هایش را زودتر از موعد باز کند. از این تخم کورتول‌مَک (Kurtulmak) بیرون آمد.
تصویری از یک کوبولد در کنار یک اژدها
کورتول‌مک می‌دانست که باید از مادرش محافظت کند، ولی از قدرت یک اژدهای معمولی برخوردار نبود. برای همین او صدها تله‌ی مرگبار را در ویرانه‌های اطراف تیامات برپا کرد. از کورتول‌مک نخستین کوبولدها زاده شدند و او به آن‌ها مهارت‌ّها و کلک‌های خود را یاد داد و به خدای اصلی گونه‌ی آن‌ها تبدیل شد.
این‌که آیا واقعاً کوبولدها نوادگان اژدهایان هستند یا نه، قابل‌بحث است. ولی آن‌ها واقعاً از تخم سر درمی‌آورند و می‌توانند در مقایسه با جانوران مشابه برای مدتی طولانی زندگی کنند.
کوبولدها سریع به بلوغ می‌رسند – حوالی ۶ سالگی – و با این‌که بیشترشان به‌خاطر خشونت، سوانح و بیماری کمی بعد از بلوغ می‌میرند، برخی از کوبولدها موفق شده‌اند بیش از یک قرن عمر کنند.
تصویری از یک کوبولد
جامعه‌ی کوبولدها
با توجه به این‌که آن‌ها زیر زمین زندگی می‌کنند، در درگیری‌های زیرزمینی برتری قابل‌توجهی نسبت به گونه‌های دیگر دارند. ولی تابش شدید نور به‌راحتی می‌تواند باعث گیج شدن و پراکنده شدن آن‌ها شود. جامعه‌ی کوبولدها پیچیده نیست، چون آن‌ها در بیشتر زمینه‌ها موجوداتی باهوش نیستند؛ زندگی آن‌ها عمدتاً حول محور زنده ماندن می‌چرخد و تنها دلیل برای این‌که دور هم جمع می‌شوند تا قبیله تشکیل دهند، این است که شانس بیشتری برای زنده ماندن داشته باشند.
هرکدام از کوبولدها یکی از چند نقش موجود در جامعه‌یشان را بر عهده می‌گیرد:
- تله‌ساز
- کشاورز
- کارگر معدن
- نگه‌داری از حیوانات
- جنگجو
تله‌سازها، همان‌طور که از اسمشان پیداست، طراح تله‌های بی‌شماری هستند که دور سکونت‌گاه کوبولدها برپا شده‌اند. کارکرد این تله‌ها عمدتاً محافظت از سکونت‌گاه کوبولدها در برابر غارت‌گران احتمالی و همچنین گیر انداختن موجوداتی برای خوردن است.
کشاورزان علاوه بر کشت غذا، گیاهان خطرناکی را پرورش می‌دهند که برای محافظت از خانه‌ی کوبولدها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کارگران معدن فلزات باارزش را از غارهای اطراف خانه‌یشان استخراج می‌کنند و همچنین تونل‌ها و اتاق‌های جدید حفر می‌کنند تا سکونت‌گاه زیرزمینی کوبولدها را گسترش دهند.
نگه‌دارندگان حیوانات حیواناتی را دستگیر می‌کنند و آموزش می‌دهند تا در خطوط دفاعی اطراف سکونت‌گاه کوبولدها از آن‌ها استفاده کنند و ماجراجویان را دور نگه دارند.
جنگجویان نیز منحصراً برای مبارزه و پاسبانی آموزش می‌بینند. با این حال، کوبولدها ذاتاً موجودات بزدلی هستند، برای همین جنگجویان کوبولد بیشتر اهل فرار هستند تا جنگیدن. در چنین موقعیت‌هایی، در هر دارودسته‌ی جنگی کوبولد چند کوبولد ضعیف و خنگ قرار داده می‌شود. وقتی شرایط ناجور است، بقیه‌ی کوبولدها این جنگجوهای ضعیف و خنگ را تشویق می‌کنند تا خط دفاعی را نگه دارند تا آن‌ها برگردند و نیروهای کمکی با خود بیاورند. معمولاً این کوبولدهای خنگ جنگجوهایی هستند که ماجراجویان باهاشان برخورد می‌کنند. برای همین کوبولدها به‌عنوان موجوداتی ضعیف و ناتوان شهرت پیدا کرده‌اند.
تصویری از یک جنگجوی کوبولد
با این حال، وظیفه‌ی کشیک دادن و پاسبانی به‌شدت جدی گرفته می‌شود و برای کوبولدهایی که این وظیفه را به‌درستی به جا نیاورند، حکم اعدام رد می‌شود. منتها این حکم اعدام بسیار منحصربفرد است.
مراسم اعدام کوبولدهای خاطی به‌شکلی آزمایش عمومی تله‌هایی که جدیداً طراحی شده‌اند برگزار می‌شود. اگر خلافکار محکوم بتواند از سه‌تا از این تله‌ها جان سالم به در ببرد، او احترام کل قبیله را به دست می‌آورد، ولی این نتیجه‌ای بسیار نادر است.
تصویری از یک کوبولد وحشت‌زده
رییس قبیله‌ی کوبولدها معمولاً پیرترین و داناترین عضو قبیله است و معمولاً از قدرت جادویی برخوردار است. کشیش‌های کورتول‌مک (Clerics of Kurtulmak) معمولاً قدرت زیادی در قبلیه دارند، چون پیش از این‌که تله‌ها (و سازه‌های دیگر) قبیله مورد استفاده قرار گیرند، کشیش‌ها باید آن‌ها را برکت ببخشند.
یک کشیش تقریباً همیشه دارودسته‌های جنگی کوبولدها و گروه‌ّهای غارت‌گری را همراهی می‌کند تا اطمینان حاصل کند مرحمت کورتول‌مک همراه آن‌هاست.
مذهب برای کوبولدها حائز اهمیت است، ولی پرستش پر از تشریفات به‌ندرت اتفاق می‌افتد و کارهای مذهبی به دعاها و تعظیمات کوتاه و مختصر در روز محدود می‌شود. حین نبردها و وقایع مهم، کورتول‌مک اغلب آواتاری را نزد مردمش می‌فرستد. همان‌طور که گفته شد، زنده ماندن مهم‌ترین چیز برای کوبولدهاست، برای همین هیچ‌گاه زندگی‌شان درگیر پیچیدگی نمی‌شود و خودشان هم فعالانه دنبال ایجاد جنگ و درگیری نمی‌روند.
تصویری از یک کشیش کوبولد
تولید مثل کوبولدها
کوبولدهای مذکر و مونث به‌ندرت پیوند مادام‌العمر با هم برقرار می‌کنند و اغلب روابط کوتاه‌مدت را ترجیح می‌دهند. در انتهای این رابطهی کوتاه‌مدت کوبولد مونث یک تخم از خود به جا می‌گذارد. این پروسه سریع است و کوبولدهای مونث می‌توانند هر ساله حدود شش تخم بگذارند. این فرآیند باعث رشد و گسترش دائمی قبیله‌ی کوبولد می‌شود و با توجه به طول‌عمر کوتاه بیشتر کوبولدها دقیقاً چیزی است که به آن نیاز دارند.
کوبولدهایی که در زمانی یکسان از تخم بیرون بیایند با نام کوبولدهای هم‌دوره (Clutchmates) شناخته می‌شوند و بین آن‌ها رابطهی دوستی و رقابت شدید برقرار می‌شود.
به کوبولدهای تازه‌ازتخم‌درآمده مهارت‌های حیاتی برای زنده ماندن آموزش داده می‌شود: مثل پرتاب سنگ، گودال حفر کردن، فرار کردن، مخفی شدن و البته تله‌سازی. بسته به استعدادهای هر کوبولد نونهال در زمینه‌ی تله‌سازی، مبارزه، جادوگری یا مهارت‌های دیگر، برای باقی عمر نقشی واحد و تغییرناپذیر به آن‌ها سپرده می‌شود.
تصویری از کوبولدهای هم‌دوره
در جامعه‌ی کوبولدها جنسیت تاثیری روی مسئولیت‌های کوبولدها ندارد. هر کوبولد، چه مونث و چه مذکر، بسته به استعدادش می‌تواند هر نقشی را به عهده گیرد.
با این حال، کوبولدها در نهایت موجودات پلیدی هستند و برای هیچ گونه‌ی دیگری جز خودشان ارزش قائل نیستند. آن‌ها حاضرند هر موجودی را که در حدی احمق باشد که وارد سکونت‌گاه‌شان شود، بکشند و بخورند و به‌طور خاص از نوم‌ها متنفرند.
دلیل این نفرت رقابت و دشمنی بین خدای هر دو گونه است. داستان دشمنی بین کورتول‌مگ و گارل گلیترگلد (Garl Glittrgold) – خدای اصلی نوم‌ها – هر از گاهی تغییر می‌کند، ولی نفرت کورتول‌مک نسبت به گارل و نوم‌ها به همه‌ی کوبولدها به ارث رسیده است، برای همین اگر آن‌ها سر راهشان به نوم‌ها برخورد کنند، از هیچ تلاشی برای نابودی‌شان دریغ نخواهند کرد.
بین دشمنان ترازپایینی که یک گروه ماجراجویی تازه‌کار ممکن است بهشان برخورد کند، کوبولدها دشمن موردعلاقه‌ی من هستند. آن‌ها ثابت می‌کنند که حتماً نباید قوی‌ترین، باهوش‌ترین یا سریع‌ترین موجود باشید تا دشمنی بزرگ‌تر از خود را نابود کنید. فقط به کمی ابتکار عمل و کار گروهی نیاز دارید.
با این حال، در بیشتر موارد در بازی‌های دی‌انددی با کوبولدها با نهایت بی‌احترامی رفتار می‌شود و آن‌ها صرفاً به‌عنوان سپر گوشتی در مقابل ماجراجویان تازه‌کار قرار می‌گیرند. از این نظر جایگاه آن‌ها در مقایسه با ویرایش‌های پیشین ای‌دی‌انددی که کوبولدها صرفاً معادل ضعیف‌تر گابلین‌ها بودند تغییر چندانی نکرده است. با این حال، امید می‌رود که چنین مقالاتی الهام‌بخش بازیسازها و گیم‌مسترها باشند تا در بازی‌ّهایشان، کوبولدها را به‌شکلی منحصربفردتر و دردسارسازتر به کار گیرند.
منبع: کانال یوتوب Exploring Series
