۱۸ انیمه استودیو جیبلی که بر اساس کتاب ساخته شده‌اند
استودیو جیبلی یکی از مشهورترین و محبوبترین استودیوهای انیمیشن‌سازی جهان است. نام هایائو میازاکی بزرگ و استودیو جیبلی با آثار شاخص و شگفت‌انگیزی همچون «قلعه متحرک هاول»، «شهر اشباح» و «سرویس تحویل کیکی» در ذهن ما ثبت شده است. عنوان انیمه استودیو جیبلی یادآور بعضی از بهترین آثار انیمیشنی جهان و تضمینی برای مواجهه با یک اثر خوب است. با اینکه بسیاری از این آثار شاخص استودیو جیبلی بر اساس فیلمنامه‌های اورجینال ساخته شده‌اند. اما بعضی از محبوبترین آثار، اقتباسی محسوب می‌شوند. استودیو جیبلی طی سالیان، رمان‌ها، زندگینامه‌ها و مجموعه مانگاهای زیادی را برداشته و آنها را به فیلم‌های استثنایی تبدیل کرده است. بعضی از این آثار به منابع ادبی خود بسیار نزدیک‌اند و بعضی تفاوت فاحشی با منبع اصلی دارند. هجده انیمیشن و انیمه استودیو جیبلی را که در ابتدا ادبیات بوده‌اند، بررسی می‌کنیم.
۱. «مدفن کرم‌های شبتاب» (Grave of the Fireflies) بر اساس یک داستان خودزندگینامه‌ای ساخته شده است
- سال اکران: ۱۹۸۸
- کارگردان: ایسائو تاکاهاتا
- صداپیشگان: تسوتومو تاتسومی، آیانو شیرائیشی، یوشیکو شینوهارا، آکمی یاماگوچی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: در بحبوحه جنگ جهانی دوم در ژاپن، یک پسر جوان به همراه خواهر کوچک خود تلاش می‌کنند تا جان خود را نجات‌دهند.
«مدفن کرم‌های شبتاب» یکی از دلخراش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینماست. این انیمه استودیو جیبلی بر اساس داستان کوتاهی به همین نام نوشته آکیوکی نوساکا داستان سیه‌تا و ستوسکا دو بچه را روایت می‌کند که در ویرانی‌های جنگ ژاپن باید برای بقا تلاش کنند. زمان پیش می‌رود و این دو بچه آسیب و اندوه روزافزونی را تجربه می‌کنند. این انیمه استودیو جیبلی که در واقع زندگینامه نویسنده رمان را روایت می‌کند با هدف عذرخواهی شخصی او از خواهرش که در جنگ جهانی دوم بر اثر سوءتغذیه جان باخت نوشته شده است. قصه تجربه‌های شخصی نویسنده در جریان بمباران هوایی کوبه و بعد از آن است. کسانی که داستان کوتاهش را سال ۱۹۶۸ در مجموعه داستانهای کوتاه نوساکا خوانده بودند، تحسینش کردند و امروز انیمه‌اش یکی از مهمترین و بهترین فیلم‌های جنگ تاریخ سینماست.
۲. «سرویس تحویل کیکی» (Kiki’s Delivery Service) اولش یک رمان فانتزی بود
- سال اکران: ۱۹۸۹
- کارگردان: هایائو میازاکی
- صداپیشگان: می‌نامی تاکایاما، ری ساکوما، کاپی یاماگوچی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: دختر جادوگر جوانی به نام کیکی به دلایلی مجبور می‌شود مستقل زندگی کند. او برای زندگی در این شرایط از قدرتش استفاده و شروع به کار می‌کند. کار او پیک هوایی است.
«سرویس تحویل کیکی» یکی از شناخته‌شده‌ترین و محبوبترین انیمه‌های استودیو جیبلی است. فیلم داستان کیکی، جادوگر جوانی را روایت می‌کند که با رسیدن بلوغ باید کاری را به سرانجام برسان. او باید یک سال را به تنهایی در شهری دور بگذارند تا ثابت کند آنچه را برای تبدیل شدن به یک جادوگر بزرگسال تمام‌عیار نیاز است، در خود دارد. کیکی بعد از آمدن به شهر ساحلی کوریکو، می‌شود سرویس‌بر یک نان‌فروشی با جارویی پرنده. اما خیلی زود می‌فهمد که زندگی مستقل به آن آسانی‌ای که به نظر می‌آید نیست.
«سرویس تحویل کیکی» بر اساس رمانی مصور نوشته ایکو کادونو ساخته شده است. این کتاب سال ۱۹۸۵ منتشر شد و از آن زمان هشت دنباله داشته است. آخری‌اش «نسخه سوم سرویس تحویل سریع‌السیر ویژه جادوگر: کیکی و جادوگر کوتوله» (Witch’s Express Home Delivery Special Edition 3: Keke and the Half Witch) اوایل ۲۰۲۲ منتشر شد.
۳. «همین دیروز» (Only Yesterday) اولش مانگا بود
- سال اکران: ۱۹۹۱
- کارگردان: ایسائو تاکاهاتا
- صداپیشگان: میکی ایمای، توشیرو یاناگیبا، یوکو هونا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۲ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: دختری جوان برای تعطیلات به یک روستا می‌رود و طی این سفر خاطرات کودکی‌اش را مرور می‌کند.
«همین دیروز» داستان یک دختر شهری را که با بحران اعتمادبه‌نفس دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، روایت می‌کند. تائه‌کو به این امید که کمی ذهنش را از فکر و خیال خالی کند، تصمیم می‌گیرد به دیدار خانواده‌اش در روستا برود و در برداشت مزرعه به‌شان کمک کند. اما به محض اینکه به آنجا می‌رسد، شروع می‌کند به زیر سؤال بردن خواسته خودش از زندگی. در عین حال، خاطرات کودکی را هم به یاد می‌آورد.
این انیمه استودیو جیبلی بر اساس مانگایی به نام «خاطرات چوگان» (Omoide Poro Poro) نوشته هوتارو اوکاموتو و تصویرسازی یوکو تون ساخته شده است. البته مانگا تفاوت فاحشی با فیلم دارد. فقط بخش‌های مربوط به دوران کودکی شخصیت اصلی را به تصویر کشیده و خط داستانی مهم دوران بزرگسالی تائه‌کو را ندارد. بنابراین، بسیاری آن را اثری اقتباسی نمی‌دانند.
۴. در «پورکو روسو» (Porco Rosso) میازاکی در واقع کار خودش را اقتباس کرده است
- سال اکران: ۱۹۹۲
- کارگردان: هایائو میازاکی
- صداپیشگان: شوئیچیرو موری‌یاما، توکیکو کاتو، آکیدو اوتسوکا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۷ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: در طول آغاز سالهای رکود بزرگ، زندگی در دریای مدیترانه و سواحل اطراف آن بسیار دشوار شده بود. غارت و تاخت و تاز دزدان هوایی بسیار زیاد شده، بنابراین به وجود محافظان ماهر نیاز است. یک از بهترین محافظان خوکی به نام پورکو روسو است که زمانی انسان و یک خلبان درجه‌یک در زمان جنگ جهانی اول بوده است. او حالا به کسانی که دچار تنگدستی شده‌اند، بدون هیچ چشم‌داشتی کمک می‌کند.
«پورکو روسو» یکی از شاخص‌ترین آثار استودیو جیبلی است. مارکو پاگوت یک خلبان جنگنده تک‌خال در جنگ جهانی اول بوده که حالا با یک طلسم به خوک تبدیل شده است. او حالا با نام پورکو روسو یک شکارچی دزد هوایی است. وقتی امریکایی ازخودرضای به او شلیک می‌کند، تصمیم می‌گیرد هواپیمایش را ارتقاء دهد تا آبروی از دست‌رفته‌اش را دوباره به دست آورد.
«پورکو روسو» یکی از معدود کارهای هایائو میازاکی است که بر اساس مانگایی به نام «دوران قایق‌پرنده» (Hikoutei Jidai) نوشته و با تصویرسازی خودش ساخته است. این مانگا سال ۱۹۸۹ در مجله‌ای به صورت سریالی منتشر می‌شد و بخشی از مجموعه «یادداشت‌های روزانه هایائو میازاکی» (Hayao Miyazaki’s Daydream Data Notes) است.
۵. «امواج اقیانوس» (Ocean Waves) بر اساس یک مجموعه رمان ساخته شده است
- سال اکران: ۱۹۹۳
- کارگردان: تومومی میچوزوکی
- صداپیشگان: نوبو توبیتا، توشیهیکو سکی، کائه آراکی، یوری آمانو، جونیچی کانمارو، هیکارو میدوریکاوا، آی ساتو
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۴ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: رابطه دوستانه تاکو و ریکاکو باعث می‌شود مشکلات زندگی تاکو بیشتر شود.
این انیمه استودیو جیبلی در واقع فیلم تلویزیونی است. داستان یک دانش‌آموز دبیرستانی به نام تاکو موریساکی را دنبال می‌کند. یک روز دوستش یوتاکا ماتسونو او را به ریکاکو موتو معرفی می‌کند؛ دختری که به‌تازگی به مدرسه آنها آماده و دوستی برای خودش پیدا نمی‌کند. هرچه این دو مدت زمان بیشتری را با هم طی می‌کنند، تاکو بیشتر درگیر زندگی ریکاکو می‌شود. این نزدیکی مشکلاتش را پیچیده‌تر، دلخراش‌تر و بیشتر می‌کند. «امواج اقیانوس» بر اساس مجموعه رمانی به نام «من می‌توانم دریا را بشنوم» (I Can Hear the Sea) اثر سائه‌کو هیمورو که بین سالهای ۱۹۹۰ و ۱۹۹۲ در مجله انیماژ منتشر می‌شد، ساخته شده است.
۶. ایده‌های «پوم پوکو» (Pom Poko) برگرفته از یک شعر است
- سال اکران: ۱۹۹۴
- کارگردان: ایسائو تاکاهاتا
- صداپیشگان: یوریکو ایشیدا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۷ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: گروهی از راکون‌هایی که به طور عجیبی می‌توانند ظاهر خود را تغییر دهند تلاش می‌کنند از نابودی جنگلی که در آن زندگی می‌کنند، جلوگیری کنند.
یکی نادیده‌گرفته‌شده‌ترین کارهای استودیو جیبلی «پوم پوکو» است که داستان قبیله‌ای از راکون‌ها را در جنگلی بیرون توکیو دنبال می‌کند. در این انیمه استودیو جیبلی، هرچه توکیو بزرگ‌تر می‌شود، تعداد کسانی که برای خانه‌سازی به سمت جنگل سرازیر می‌شوند، بیشتر می‌شود. راکون‌ها برای محافظت از خانه‌شان از تمام قدرت‌های جادویی‌شان از جمله توانایی تغییر ظاهر استفاده می‌کنند. می‌خواهند آدم‌ها را بترسانند تا دمشان را بگذارند روی کولشان و از جنگل فرار کنند. اما به زودی می‌فهمند که این کار چندان آسان نیست. عنوان این فیلم از شعری ژاپنی متعلق به سال ۱۹۱۹ برداشته شده است. در این شعر «پوم پوکو» نام‌آوایی است که در واقع صدای ضرب زدن تانوکی‌ها روی شکم‌هایشان است. به جز این و چند درون‌مایه کلی، شعر و فیلم شباهت دیگری به هم ندارند.
۷. «زمزمه قلب» (Whisper of the Heart) اقتباسی از یک مانگاست
- سال اکران: ۱۹۹۵
- کارگردان: یوشیفومی کوندو
- صداپیشگان: یوکو هونا، ایسی تاکاهاشی، شیگرو موروئی، شیگرو تسویوگوچی، کیجو کوبایاشی
- خلاصه داستان: دختری به نام شیزوکو که عاشق مطالعه کردن است، روزی متوجه شباهت عجیبی می‌شود. تمام کتاب‌هایی که برای مطالعه از کتابخانه گرفته، قبلاً توسط شخصی به نام سیجی آماساوا خوانده شده است. در نتیجه شیزوکو تصمیم می‌گیرد به دنبال این اسم برود و بعد از اتفاقاتی که می‌افتد او با پدربزرگ آماساوا آشنا می‌شود. این آشنایی سبب می‌شود شیزوکو هدف واقعی‌اش را از زندگی بشناسد. کشفی که زندگی او را به‌طور کامل تغییر خواهد داد.
«زمزمه قلب» داستان دختر جوانی را که به نوشتن علاقه دارد، روایت می‌کند. شیزوکو در حال بررس کتاب‌های کتابخانه‌اش متوجه می‌شود تمام کتاب‌ها را شخصی به نام سیجی آماساوا هم قرض گرفته است. دختر کنجکاو می‌شود این شخص را که با او علائق مشترک دارد بشناسد و تصمیم می‌گیرد پیدایش کند. یک روز بعد از دنبال کردن یک گربه، شیزوکو سر از یک فروشگاه عتیقه درمی‌آورد. خیلی زود می‌فهمد پسری که در این مغازه کار می‌کند، همان سیجی آماساوایی که او دنبالش است.
شیزوکو و سیجی به‌سرعت به هم نزدیک می‌شود و سفری را با هم شروع می‌کنند که زندگی‌هایشان را از این رو به آن رو می‌کند. در عین حال، مجبورشان می‌کند به آنچه از زندگی و عشق می‌خواهند بیندیشند. این انیمه استودیو جیبلی بر اساس مانگایی اثر آیویی هیراجی ساخته شده است. مجموعه‌اش سال ۱۹۸۹ از مجله‌ای به نام ریبون منتشر می‌شد.
۸. «همسایه من یامادا» (My Neighbors the Yamadas) یک مانگای یونکومای محبوب بود
- سال اکران: ۱۹۹۹
- کارگردان: ایسائو تاکاهاتا
- صداپیشگان: هایاتو ایزوباتا، ماساکو آراکی، ناومی اونو، تورو ماسوکا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۵ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: داستان زندگی زیبای خانواده ژاپنی به نام یامادا که اتفاقات مختلفی برایشان رخ می‌دهد.
«همسایه من یامادا» داستان خانواده یامادا را روایت می‌کند. تاکاشی پدر، ماتسوکو مادر، پسر بزرگ نوبورو، دختر کوچک نونوکو و سگ خانواده پوچی. ما در این فیلم شاهد زندگی اعضای خانواده یامادا و بالا و پایین‌هایش هستیم. این انیمه استودیو جیبلی بر اساس یک نوع مانگا به نام یونوکوما نوشته هیسایچی ایشی ساخته شده است. شروع این مانگا از سال ۱۹۹۱ و عنوانش با عنوان فیلم یکی بود. اما سال ۱۹۹۷، نام این مجموعه به «نونو-چان» (Nono-chan) تغییر یافت تا نشان دهد از این پس قرار است بیشتر روی ماجرای دختر جوان خانواده تمرکز داشته باشد. به جز فیلم «همسایه من یامادا» چند انیمه اقتباسی دیگر هم بر اساس این مجموعه مانگا ساخته شده‌اند. خود مجموعه هم چندین بار چاپ دوباره داشته است.
۹. «بازگشت گربه» (The Cat Returns) بر اساس یک مجموعه مانگا ساخته شد
- سال اکران: ۲۰۰۲
- کارگردان: هیرویوکی موریتا
- صداپیشگان: چیزورو ایکه واکی، تتسو واتانابه، آکی مائدا، تتسورو تامبا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۲ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: دختر جوانی است یک گربه اسرارآمیز را از خطر نجات می‌دهد. پس از مدتی هدایایی از طرف پادشاه گربه‌ها دریافت می‌کند که خواستار ازدواج او با پسرش است.
«بازگشت گربه» با یکی از شخصیت‌های فرعی «زمزمه قلب» شکل گرفته است. هارو یوشیوکا، یک بچه‌دبیرستانی خجالتی است که گربه‌ای را از زیر شدن با کامیون نجات می‌دهد. بعد متوجه می‌شود که این گربه نه گربه‌ای عادی که لون، شاهزاده قلمرو گربه‌هاست. لون به هارو پیشنهاد ازدواج می‌دهد و هارو می‌پذیرد. بدین ترتیب وارد سرزمین گربه‌ها می‌شود. به محض آنکه قدم به آنجا می‌گذارد متوجه می‌شود که اگر خیلی سریع از آنجا فرار نکند، کاملاً به گربه تبدیل می‌شود. مثل «زمزمه قلب»، «بازگشت گربه» بر اساس انگایی از آئویی هیراجی ساخته شده است. این مانگا «بارون: بازگشت گربه» (Baron: The Cat Returns) سال ۲۰۰۲ منتشر شد.
۱۰. «قلعه متحرک هاول» (Howl’s Moving Castle) اقتباسی از یک رمان کودک مهم است
- سال اکران: ۲۰۰۴
- کارگردان: هایائو میازاکی
- صداپیشگان: چیکو بایشو، تاکویا کیمورا، آکیهیرو میوا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: وقتی بدن یک زن جوانی که اعتماد به نفس پایینی دارد، توسط یک جادوگر به بدن زنی پیر مبدل می‌شود، تنها شانسش برای از بین بردن این طلسم رفتن پیش جادوگری دیگر است.
«قلعه متحرک هاول» یکی از محبوبترین و شناخته‌شده‌ترین انیمه‌های استودیو جیبلی است. از بهترین کارهای هایائو میازاکی این انیمه استودیو جیبلی داستان دختر جوانی به نام صوفی را دنبال می‌کند. زندگی ساکت و آرام صوفی وقتی یک روز حین انجام امور روزانه‌اش با جادوگر جذابی به نام هاول آشنا می‌شود، دگرگون می‌شود. غافل از اینکه این شادی قرار است کوتاه‌مدت باشد. وقتی صوفی به خانه برمی‌گردد می‌بیند که جادوگر زباله‌ها منتظر اوست. او صوفی را طلسم و به پیرزنی نود ساله تبدیل می‌کند. صوفی ویران از این تغییر سفری را آغاز می‌کند تا طلسم را بشکند. صوفی بعد از پیدا کردن قلعه هاول با آتش اجاق خانه آشنا می‌شود که به او قول می‌دهد اگر به بهبود رابطه‌اش با هاول کمک کند، طلسمش را باطل کند. صوفی درجا می‌پذیرد. اما این فقط در حرف آسان است؛ در عمل تقریباً ناممکن به نظر می‌آید، مخصوصاً به این خاطر که جنگی خانمان‌سوز در منطقه در جریان است.
«قلعه متحرک هاول» بر اساس رمان سال ۱۹۸۶ داینا وین جونز ساخته شده است. فیلم از چند جنبه با کتاب تفاوت‌هایی دارد. به طور ویژه، بسیاری از شخصیت‌های کتاب از نسخه فیلم حذف شده‌اند و همین‌طور چند خرده‌پیرنگ. در رمان جنگ هم محوریت ندارد. اما میازاکی چون می‌خواسته در اعتراض به حمله امریکا به عراق فیلمی ضد جنگ بسازد، اله‌مان جنگ را در فیلمش پررنگ‌تر کرده است.
۱۱. «حکایت دریای زمین» (Tales from Earthsea) متأثر از دو منبع مهم است
- سال اکران: ۲۰۰۶
- کارگردان: گورو میازاکی
- صداپیشگان: بونتا سوگاوارا، جون‌ایچی اوکادا، یوکو تاناکا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۶ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: آرن که پس از کشتن پدر خود و دزدیدن شمشیر او، آواره بیابان‌ها شده، مورد حمله گرگ‌ها قرار می‌گیرد. کیمیاگری به نام شاهین او را نجات می‌دهد و همراه خود به سفر می‌برد. آنها پس از مشاهده شهر هرت که در آن برده‌فروشی مرسوم است در منزل زنی پناه می‌گیرند. از سویی کیمیاگر خبیثی به نام تارتن که سابقه دشمنی با شاهین را دارد در صدد است راز زندگی ابدی را پیدا کرده و انتقام خود را از شاهین بگیرد. به همین دلیل زن و آرن را به گروگان گرفته و شاهین را با این ترفند به دام می‌اندازد.
«حکایت دریای زمین» داستان اسپاروهاک، جادوگری قدرتمند را روایت می‌کند که دارد سعی می‌کند بفهمد چرا قلمروشان گرفتار مصیبت و بلا شده است. او در این سفر با شاهزاده آرن آشنا می‌شود، وارث فراری تاج و تخت اینلد. رابطه‌ای عجیب و غریب بین این دو شکل می‌گیرد. این در حالی است که لرد کاب خبیث رابطه این دو را زیر نظر دارد و حالا آنها مجبورند برای بقای خودشان و آینده جهان مبارزه کنند.
«حکایت دریای زمین» عمدتاً از دو منبع الهام گرفته است. بخشی از آن بر اساس چهار کتاب اول مجموعه رمان‌های معروف «دریای زمین» نوشته ارسلا کی. لی گوئین است. و فیلم عنوانش را از یک مجموعه داستانهای کوتاه و مقالات نوشته لی کوئین به چاپ ۲۰۰۱ وام گرفته است. همچین این انیمه استودیو جیبلی از یکی از مانگاهای میازاکی محصول ۱۹۸۳ به نام «سفر شوانا» (Shuna’s Journey) هم الهام گرفته است.
۱۲. «دنیای مخفی آریتی» (The Secret World of Arrietty) اقتباسی از یک رمان کودک محبوب است
- سال اکران: ۲۰۱۰
- کارگردان: هیروماسا یونه‌بایاشی
- صداپیشگان: میرائی شیدا، ریونوسوکه کامیکی، شینوبو اوتاکه، کئیکو تاکشیتا، تاتسویا فوجیوارا، توموکازو میورا، کیرین کیکی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۵ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: آریتی، یک وام‌گیر جوان با شو، پسری با مشکل قلبی از زمان تولدش دوست می‌شود. شو با خاله بزرگ خود، ساداکو، زندگی می‌کند. وقتی خدمتکار ساداکو، هارو، نسبت به سر و صداهای تخته‌های خانه مشکوک می‌شود، آریتی و خانواده‌اش ناگزیر می‌شوند برای جلوگیری از پیدا شدن‌شان فرار کنند؛ حتی اگر این کار به معنی ترک خانه دوست‌داشتنی‌شان باشد.
«دنیای مخفی آریتی» داستان شو پسر جوان اما بیماراحوالی را روایت می‌کند که تابستان را در خانه خاله بزرگش می‌گذراند. یک روز شو با یک دختر کوچولو مواجه می‌شود. دختر خودش را به نام آریتی معرفی می‌کند و می‌گوید که او و خانواده‌اش زیر تخته‌های کف خانه زندگی می‌کنند. آریتی برای شو تعریف می‌کند که او و خانواده‌اش به دنیای آدم‌ها آمده‌اند که زنده بمانند؛ چیزهایی را که لازم دارند از آنها قرض بگیرند، از شکر گرفته تا دستمال توالت.
شو و آریتی به سرعت با هم ارتباط برقرار می‌کنند. اما وقتی خانواده آریتی متوجه ارتباط آنها می‌شوند، مشکل ایجاد می‌شود. چرا که آنها معتقدند انسان‌ها هرگز نباید از وجودشان خبر داشته باشند. «دنیای مخفی آریتی» بر اساس یک کتاب کودک محبوب به نام «قرض‌گیران» (The Borrowers) اثر ماری نورتون که سال ۱۹۵۲ چاپ شد، ساخته شده است.
۱۳. «بر فراز تپه شقایق» (From Up on Poppy Hill) اقتباسی از یک مانگاست
- سال اکران: ۲۰۱۱
- کارگردان: گورو میازاکی
- صداپیشگان: ماسامی ناگاساوا، جون‌ایچی اوکادا، کئیکو تاکشیتا، یوریکو ایشیدا، جون فوبوکی، تاکاشی نائیتو، شونسوکه کازاما، نائو اوموری، ترویوکی کاگاوا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۰ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: دانش‌آموزان یک مدرسه شبانه‌روزی علیه خراب کردن یک کلوپ محلی با هم متحد می‌شوند.
«بر فراز تپه شقایق» داستان اوکی ماتسوزاکی دختر شانزده سالهای را روایت می‌کند که در یک مدرسه شبانه‌روزی قدیمی رو به بندر یوکوهاما زندگی می‌کند. مادر اومی در امریکا مشغول تحصیل است و اومی باید به تنهایی به امور خانه رسیدگی کند و در عین حال، از مادربزرگ و خواهر و برادر کوچک‌ترش مراقبت کند.
زندگی اومی وقتی خبر خراب کردن لاتین کوارتر، یک کلوپ محلی محبوب اعلام می‌شود، پیچیده‌تر می‌شود. این خبر باعث می‌شود او دیگر بچه‌های دبیرستان با هم متحد شوند تا جلو خرابی کلوپ را بگیرند. «بر فراز تپه شقایق» بر اساس یک مانگا نوشته تتسورو سایاما و با تصویرسازی شیزورو تاکاهاشی ساخته شده است. این مانگا سال ۱۹۷۹ از نشریه‌ای به نام ناکایوشی منتشر می‌شد.
۱۴. «باد برمی‌خیزد» (The Wind Rises) هم بر اساس یک زندگینامه ساخته شده است، هم آثار پیشین میازاکی
- سال اکران: ۲۰۱۳
- کارگردان: هایائو میازاکی
- صداپیشگان: هیدئاکی آنو، میوری تاکیموتو، هیده‌توشی نیشیجیما، ماساهیکو نیشیمورا، استیو آلپرت، میوری کازاما، کئیکو تاکشیتا، میرائی شیدا، جون کونیمورا، شینوبو اوتاکه، نومورا مانسائی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۵ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: این فیلم بر مبنای زندگی جیرو هوریکوشی طراح هواپیماهای جنگنده زیرو در جنگ جهانی دوم که در حمله به پرل هاربر استفاده شد، ساخته شده و بر دورانی متمرکز است که ژاپن با رکود اقتصادی، شیوع بیماری‌های مسری و بلایای طبیعی دست و پنجه نرم می‌کرد.
«باد برمی‌خیزد» یکی دیگر از آثار محبوب و شناخته‌شده هایائو میازاکی بر اساس کتاب زندگینامه نیمه‌داستانی نوشته ژیرو هوریکوشی، مهندسی که بسیاری از هواپیماهای جنگنده ژاپن از جمله جنگیده زیرو را طراحی کرد، ساخته شده است. فیلم داستان زندگی ژیرو را دنبال می‌کند که به توکیور می‌رود تا مهندسی هوانوردی بخواند اما درگیر ناآرامی‌های اجتماعی و سردرگمی سالهای آخر جنگ جهانی دوم می‌شود.
«باد برمی‌خیزد» بر اساس مانگایی از میازاکی به همین نام ساخته شده است. این مانگا اولین بار سال ۱۰۰۹ در نشریه مدل گرافیکس منتشر شد. بخشی از مجموعه‌ای بود که در واقع دنباله مجموعه دیگری از میازاکی بود که پیش از همین مجله، «یادداشت‌های روازنه هایائو میازاکی» منتشر می‌شد. این انیمه استودیو جیبلی همچنین از کتاب خودزندگینامه‌ای ژیرو هوریکوشی به نام «عقاب‌های میتسوبیشی: داستان جنگنده زیرو» (Eagles of Mitsubishi: The Story of the Zero Fighter) الهام گرفته است؛ در واقع، برداشتی آزاد از دو اثر است.
۱۵. «افسانه شاهدخت کاگویا» (The Tale of the Princess Kaguya) بر اساس یک افسانه قدیمی است
- سال اکران: ۲۰۱۳
- کارگردان: ایسائو تاکاهاتا
- صداپیشگان: نوبوکو میاموتو، تاتسویا ناکادای، توموکو تاباتا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۰ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: در ساقه یک بامبو درخشان دخترکی پدیدار می‌شود که یک بامبوشکن آن را پیدا می‌کند. او و همسرش دخترک را نگهداری و بزرگ می‌کنند. او تبدیل به دختری زیبا می‌شود. اما در نهایت باید با سرنوشت خودش مواجه شود و بهای گناهش را بپردازد.
«افسانه شاهدخت کاگویا» داستان اوکینا را روایت می‌کند؛ مردی که کارش بامبوچینی است. یک روز در حال چیدن بامبو بچه‌ای را در یک ساقه بامبو پیدا می‌کند. او بچه را پیش همسرش می‌برد و این دو تصمیم می‌گیرد او را به عنوان بچه خودشان بزرگ کنند. اوکینا بر این باور است که این بچه هدیه‌ای الهی از آسمان برای آن‌هاست.
اما هرچه بچه بزرگ‌تر می‌شود، مشکلات زیادی برای این خانواده به وجود می‌آید. کم‌کم هویت بچه هویدا می‌شود. این انیمه استودیو جیبلی بر اساس یک قصه فولک به نام «قصه بامبوچین» (The Tale of the Bamboo Cutter) از دوران هی‌آن، که آخرین دوران باستان ژاپن پیش از ورود به عصر فئودالی به حساب می‌آید، ساخته شده است. نویسنده این داستان ناشناخته است اما در ژاپن به عنوان افسانه‌ای قدیمی جاافتاده است. اقتباس‌های بسیار زیادی از این قصه در مدیوم‌ها و قالب‌های مختلف هنری شده و در بسیاری از آثار دیگر به آن ارجاع داده شده است.
۱۶. «وقتی مارنی آنجا بود» (When Marnie Was There) بر اساس رمانی به همین نام ساخته شده است
- سال اکران: ۲۰۱۴
- کارگردان: هیروماسا یونه‌بایاشی
- صداپیشگان: سارا تاکاتسوکی
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۸ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: دختر جوانی به نام آنا به دلیل بیماری‌اش مجبور می‌شود به روستایی خارج از شهر برود. او در آنجا با دختری به نام مارنی آشنا می‌شود و با یکدیگر ماجراجویی‌های زیادی آغاز می‌کنند.
«وقتی مارنی آنجا بود» قصه آنا ساساکی دختری مبتلا به آسم را که خجالتی و گوشه‌نشین است، روایت می‌کند. پزشکی پیشنهاد می‌دهد که آنا مدت‌زمان بیشتری را در روستا بگذارند. او باور دارد که سرعت کمتر زندگی و هوای تمیز به وضعیتش کمک خواهد کرد. بنابراین، تصمیم گرفته می‌شود که آنا تابستان را با بستگانش در یک شهر کوچک ساحلی بگذراند.
آنا در پرسه زدن‌هایش در شهر متوجه وجود خانه مارش می‌شود. عمارتی ظاهراً رهاشده که مارنی یک دختر جوان عجیب و غریب در آن زندگی می‌کند. مارنی و آنا به‌سرعت با هم دوست می‌شوند، اما آنا به‌زودی می‌فهمد که شاید این دختر چیزی بیشتر از آنچه در ظاهر به نظر می‌آید، باشد. «وقتی مارنی آنجا بود» بر اساس رمانی به همین نام نوشته جون جی.رابینسون ساخته شده است. در فیلم مکان انگلیسی قصه به ژاپنی تغییر داده شده است.
۱۷. «ارویگ و جادوگر» (Earwig and the Witch) اقتباسی ادبی است
- سال اکران: ۲۰۲۰
- کارگردان: گورو میازاکی
- صداپیشگان: شینوبو تراجیما، اتسوشی تویوکاوا، گاکو هامادا
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۸ از ۱۰۰
- خلاصه داستان: ارویگ که در یک یتیم‌خانه در بریتانیا بزرگ شده، هیچ نمی‌دانسته که مادرش قدرت‌های جادویی داشته. وقتی یک زوج مرموز او را به فرزندی می‌پذیرند، زندگی او به‌شدت تغییر می‌کند و باید با یک جادوگر خودخواه روزگارش را بگذراند. دختر جوان وقتی می‌خواهد از اسرار سرپرستان جدیدش آگاه شود، دنیایی از طلسم‌ها و معجون‌ها، و آوازی را که ممکن است راهنمای او برای یافتن خانواده‌اش باشد، کشف می‌کند.
«ارویگ و جادوگر» داستان یتیمی به نام ارویگ را روایت می‌کند که در یتیم‌خانه سنت موروالد زندگی می‌کند. زندگی ارویگ وقتی بلا یاگا و مندریک قدم به این یتیم‌خانه می‌گذارند و او را به فرزندی می‌پذیرند، کاملاً تغییر می‌کند. ارویگ دوست ندارد از یتیم‌خانه برود. و بدتر از آن، بلا یاگا می‌گوید که اصلاً قصد ندارد مادر او باشد. او به ارویگ می‌گوید که جادوگر است و فقط به یک نفر احتیاج دارد که کار خانه را انجام دهد؛ به همین خاطر بچه به فرزندی پذیرفته‌اند.
ارویگ که طبعاً از این وضعیت خوشش نمی‌آید، به‌سرعت به دنبال راهی برای فرار از این موقعیت می‌گردد. اما در این مسیر با چند راز شگفت‌انگیز مواجه می‌شود. «ارویگ و جادوگر» ارتباط جالبی با «قلعه متحرک هاول» دارد. هر دو بر اساس رمان‌هایی از دایانا واین جونز ساخته شده‌اند. رمان مصور «ارویگ و جادوگر» سال ۲۰۱۱ منتشر شد.
۱۸. «پسرک و مرغ ماهی‌خوار» (The Boy and the Heron) از یک رمان ژاپنی الهام گرفته است
- سال اکران: ۲۰۲۳
- کارگردان: هایائو میازاکی
- صداپیشگان: سوما سانتوکی، ماساکی سودا، ایمیون، یوشینو کیمورا، شوهی هینو، کو شیباساکی، تاکویا کیمورا
- خلاصه داستان: فیلم پسری به نام ماهیتو ماکی در طول جنگ اقیانوس آرام را دنبال می‌کند که پس از مرگ مادرش، برج متروکه‌ای را در شهر جدیدش کشف می‌کند و با یک حواصیل خاکستری سخنگو وارد دنیایی خیال‌پردازانه می‌شود.
آخرین ساخته هایائو میازاکی تحسین تماشاگران و منتقدان را به یک اندازه برانگیخت. فیلم داستان ماهیتو ماکی را روایت می‌کند. پسر جوانی که با وحشت‌های جنگ جهانی دوم دست و پنجه نرم می‌کند. زندگی او زمانی بدتر می‌شود که مادرش در یک آتش‌سوزی تراژیک در بیمارستان جانش را از دست می‌دهد. این فاجعه ماهیتو را ویران می‌کند. در نهایت پدرش ماهیتو با خواهر مادرش ازدواج می‌کند و آنها به روستا نقل مکان می‌کنند. آنجا ماهیتو با یک مرغ ماهی‌خوار سخنگو مرموز آشنا می‌شود که به او می‌گوید مادرش نمرده و می‌تواند نجاتش دهد. داستان «پسرک و مرغ ماهی‌خوار» اورجینال است اما از رمان «چطور زندگی می‌کنی؟» (How Do You Live?) اثر گنزبورو یوشینو به چاپ ۱۹۳۷ الهامات زیادی گرفته است.
منبع: cbr
