۲۳ غذای جنوبی بسیار محبوب و خوشمزه که باید بشناسید
شهرهای جنوب ایران، حال‌و‌هوای خاصی دارند که شما را اسیر خود می‌کنند. گرمای هوا با موسیقی شهرهای جنوبی ترکیب می‌شود و شما را مجذوب خود می‌کنند. همه‌ی شهرهای جنوب از جمله خوزستان، اهواز، بوشهر، هرمزگان و… پر از جاذبه‌های گردشگری فوق‌العاده هستند. هر ساله در فصل‌های سرد سال، مسافران زیادی به شهرهای جنوبی ایران سفر می‌کنند؛ زیرا در این اوقات سال، هوای جنوب خنک‌تر است و دیگر از تابش زیاد نور خورشید اذیت نخواهید شد. یکی از قسمت‌های لذت‌بخش سفر به جنوب ایران، خوردن غذای جنوبی است که واقعاً عطر و مزه‌ی انواع آن با دیگر غذاهای ایرانی فرق دارد.
برای درست کردن غذاهای جنوبی از مواد اولیه خاص به همراه ادویه‌های تند و خوشمزه استفاده می‌شود و به همین دلیل است که با خوردن هرکدام از غذاهای جنوبی، ذائقه‌ی شما با طعم جدیدی آشنا خواهد شد. در این نوشته می‌خواهیم ۲۳ مورد از معروف‌ترین غذاهای جنوبی را به شما معرفی کنیم تا بدانید که در سفر به جنوب ایران بهتر است کدام غذاها را اول امتحان کنید. اگر به کشف مزه‌ی غذاهای جنوبی علاقه دارید، با ما در این نوشته همراه باشید.
۱. فلافل
فلافل و سمبوسه از شناخته‌شده‌ترین غذاهای جنوب هستند که حالا در تمام شهرهای ایران نیز می‌توان آن را پیدا کرد؛ اما نباید از کنار فلافل داغ جنوب راحت بگذرید. نکته‌ی جالب اینجا است که فلافل با اینکه در جنوب بسیار محبوب است، اما شیوه‌ی پخت آن در هرکدام از شهرهای جنوب متفاوت است. یعنی بهتر است هم فلافل اهوازی را نوشِ جان کنید، هم فلافل خوزستانی و هم فلافل آبادانی. برای درست کردن فلافل جنوبی از نخود، سیب‌زمینی، پیاز، سیر، سبزیجات معطر به همراه مقدار زیادی ادویه‌های تند و شور استفاده می‌شود که باعث خوشمزگی این غذا می‌شوند. جنوبی‌ها فلافل را به همراه سس انبه و سس فلفل نوش جان می‌کنند تا تندی آن چندبرابر شود.
۲. سمبوسه
دومین غذای خوشمزه جنوب ایران، سمبوسه است که خوردنش حسِ بسیار خوبی دارد. گاز زدن نان سرخ‌شده سمبوسه و رسیدن به مواد داخل آن، اصلی‌ترین لذت خوردن سمبوسه است. برای درست کردن سمبوسه هم می‌توان از سیب‌زمینی استفاده کرد و هم می‌توان داخل آن را با گوشت و پیاز پر کرد. راز اصلی خوشمزه بودن سمبوسه های جنوبی، استفاده از ادویه‌های خاص و تند است که ما را به یاد غذاهای تند هندی و عربی می‌اندازند. برای درست کردن سمبوسه‌های جنوب از ادویه‌هایی مانند فلفل قرمز، تخم گشنیز، زیره‌ی سبز، فلفل سیاه، زنجبیل، زردچوبه، میخک و جوز هندی استفاده می‌شود. در نهایت هم سمبوسه را باید با فلفل قرمز تند میل کرد تا حسابی خوشمزه‌تر شود.
۳. خورشت سبزی اهوازی
یکی از خوشمزه‌ترین مدل‌های قرمه سبزی را می‌توان در جنوب ایران امتحان کرد. خورشت سبزی اهوازی با گوشت، پیاز، لوبیا چشم بلبلی یا لوبیا قرمز، لیمو عمانی و سبزی‌هایی مانند تره، جعفری، گشنیز و شنبلیله درست می‌شود. خورشت سبزی اهوازی در شهر اهواز بسیار پرطرفدار است. اگر در سفر به جنوب دوست داشتید که یک طعم آشنا و لذیذ را تجربه کنید، به خوردن خورشت سبزی اهوازی فکر کنید.
۴. خرما پلو
یکی از غذاهای اصیل اهواز، خرما پلو است که غذایی بسیار مقوی و فوق‌العاده برای کودکان و بزرگسالان است. اهوازی‌ها این غذا را برای وعده‌ی سحری یا افطاری خود درست می‌کنند. خرما پلو از برنج، خرما، زعفران، کره، گوشت مرغ یا گوشت چرخ‌کرده و ادویه‌های مخصوص درست می‌شود. در نهایت هم روی این غذا با کشمش، زرشک، پیاز داغ، خلال بادام و پسته تزیین می‌شود. اگر در سفر به جنوب حسابی گرسنه شده‌اید و به دنبال یک غذای خوشمزه و مقوی هستید، خرما پلوی اهوازی را نوشِ جان کنید و از طعمِ لذیذِ این غذا غرق در لذت شوید.
۵. آش ارده یا ارده پلو
در خوزستان، غذایی به نام آش ارده وجود دارد که اصلاً شبیه به آش نیست. ارده پلو نام دیگر آش ارده است که از برنج، ماش، ارده کنجد، شیره خرما و نمک درست می‌شود. طبع این غذا به دلیل وجود ارده و شیره خرما بسیار گرم است و به همین دلیل، بیشتر در فصولِ سرد سال خورده می‌شود. مردم شهرستان دزفول این غذا را در روزهای سرد و بارانی درست می‌کنند تا بدنشان تقویت شود. شما می‌توانید ارده پلو را در سفر به جنوب امتحان کنید و از خواص فراوان این غذای خوشمزه بهره‌مند شوید.
۶. آش غلغل
در حلیم‌فروشی‌های جنوب ایران، می‌توانید یکی از غذاهای فوق‌العاده خوشمزه و اصیل جنوب یعنی آش غلغل را تهیه کنید. جالب است بدانید که قدمت و اصالت این غذا باعث شده است که آش غلغل به ثبت ملی برسد. برای درست کردن آش غلغل از برنج، گوشت قرمز، گندم، پیاز، لیمو عمانی، لوبیا قرمز، لوبیا چشم بلبلی، عدس، نخود و لپه باقالی به همراه ادویه‌هایی مانند زردچوبه، نمک و فلفل درست می‌شود. آش غلغل، غذایی سنگین و مقوی است که تا ساعت‌ها شما را سیر نگه می‌دارد.
هنگام درست کردن آش غلغل از مقدار زیادی زردچوبه استفاده می‌شود و دقیقاً به همین دلیل است که رنگ این آش، زرد است. آش غلغل بیشتر در ماه مبارک رمضان و روزهای سرد سال مصرف می‌شود تا بدن را گرم و پرانرژی نگه دارد. برای درست کردن این آش، باید زمان زیادی را صرف کرد و به همین دلیل است که مانند حلیم بافتی کش‌دار و سنگین دارد و به همراه کره یا روغن حیوانی میل می‌شود.
۷. قیمه بوشهری
هر تصوری که درباره قیمه دارید را فراموش کنید و قیمه بوشهری را در جنوب ایران امتحان کنید تا مزه‌ی بی‌نظیر این خورشت خوشمزه در ذهنتان ماندگار شود. ظاهر قیمه بوشهری اصلاً شبیه به قیمه نیست؛ اما مواد اولیه آن دقیقاً همان مواد اولیه قیمه‌های معمولی یعنی گوشت، لپه، سیب‌زمینی، پیاز، گوجه‌فرنگی یا رب گوجه‌فرنگی است. بعد از پخته شدن گوشت و لپه، خوب آن را می‌کوبند و له می‌کنند و دقیقاً به همین دلیل است که قیمه بوشهری حالتی کش‌دار و خاص دارد. در نهایت مزه‌ی قیمه بوشهری کمی شور و کمی تند است. جنوبی‌ها این غذا را به همراه شکرپلو و ماست یا سبزی میل می‌کنند. شکر پلو، برنجی است که در هنگام پخته شدن آن، از زعفران و شکر و گلاب برای شیرین شدن آن استفاده می‌کنند. اگر دوست ندارید که خورشت قیمه بوشهری را به همراه پلوی شیرین میل کنید، این خورشت را به همراه برنج معمولی میل کنید.
۸. دمی لخ لخ
یکی از خوشمزه‌ترین غذاهایی که در سفر به جنوب ایران و مخصوصاً شهر بوشهر می‌توانید میل کنید، دمی لخ لخ بوشهری است. اسم این غذا، دقیقاً به اندازه‌ی طعم آن جالب است. در زبان عربی، «لخلخه» به معنی «بوی خوب و دلپذیر» است و به همین دلیل است که به این غذا دمی لخ لخ یا لخلاخ گفته می‌شود.
برای درست کردن دمی لخ لخ از برنج، ماهی، سیر، پیاز، تمر هندی، زعفران، آبلیمو، ادویه‌های خاص و سبزی‌های خوشبو مانند گشنیز، شنبلیله و شوید استفاده می‌شود. معمولاً برای درست کردن لخ لخ از ماهی سنگسر سفید، ماهی قباد یا ماهی‌هامور استفاده می‌شود. بوی خوب این غذا به دلیل وجود این سبزی‌های معطر است که واقعاً هوش و حواس را از سرتان می‌پراند.
۹. پلو عربی یا هواری
نزدیکی جنوب ایران با کشورهای عربی، باعث انتقال بعضی از غذاهای عربی به ایران شده است. پلو عربی یا مکبوس یا مچبوس، یک غذای کاملاً عربی است که در لبنان و عربستان، بسیار محبوب است و به عنوان یک غذای مجلسی خوشمزه طبخ می‌شود. در بوشهر و خوزستان و هرمزگان به این غذا، هواری گفته می‌شود. برای درست کردن پلو عربی از پیاز، گوشت، لپه، پوره d گوجه‌فرنگی و برنج استفاده می‌شود. البته مکبوس را می‌توان با مرغ، ماهی و میگو درست کرد. نکته‌ی مهم برای درست کردن پلو عربی یا مکبوس این است که از ادویه‌های مخصوص این غذا یعنی ادویه d کاری، تخم گشنیز، نمک، رازیانه، پودر زنجبیل، زردچوبه، فلفل قرمز، میخک، هل و دارچین استفاده کنید. عرب‌ها، مکبوس را با استفاده از بادام هندی تزیین می‌کنند و سپس به سر میز می‌آورند. در سفر به جنوب ایران حتماً هواری را امتحان کنید و از طعم بی‌نظیر این غذای خوشمزه لذت ببرید.
۱۰. ماهی مرکب
بعد از دیدن سریال کره‌ای بازی ماهی مرکب یا Squid Game، هر زمان اسم ماهی مرکب را بشنویم یاد این سریال و صحنه های ترسناک آن می‌افتیم. اما وقتی به جنوب ایران سفر کردید، خاطرات این سریال را فراموش کنید و خودتان را برای خوردن ماهی مرکب خوشمزه جنوب آماده کنید. ماهی مرکب، یکی از کمیاب‌ترین انواع ماهی‌ها در ایران است که در دریای جنوب وجود دارد. بیشتر ماهی‌های مرکب صید شده از دریای جنوب برای صادرات به کشورهای دیگر فرستاده می‌شود و حجم کمی از ماهی مرکب در بازار ایران وجود دارد. با این همه، می‌توان در سفر به جنوب و مخصوصاً هرمزگان، خودتان را به خوردن ماهی مرکب مهمان کنید.
ماهی مرکب، گوشت سفید و بی‌استخوانی دارد و با استفاده از آن می‌توان خوراکی خوشمزه درست کرد. این غذا به انکاس نیز معروف است. برای درست کردن این غذا از پیاز، خرما، ماهی مرکب، رب گوجه‌فرنگی و ادویه‌های مخصوص استفاده می‌شود. اگر برای خوردن این غذا شک دارید، باید بگوییم که شک و تردید را کنار بگذارید و یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای جنوبی را امتحان کنید.
۱۱. پوکورا
بوشهری ها با استفاده از سبزیجات و آرد و ادویه‌های مخصوص، یک پیش‌غذای خوشمزه را درست می‌کنند که در دیگر شهرهای جنوب نیز طرفداران زیادی دارد. پوکورا، بسیار تند است و به همراه سس ماست و نعناع یا سس انبه خورده می‌شود. بافت پوکورا ترد و پفکی است و بهتر است بعد از سرخ شدن در روغن آن را میل کرد. بسیاری از مردم سیستان و بلوچستان و مردم بوشهر، پوکورا را برای افطار یا به‌عنوان میان وعده درست می‌کنند.
۱۲. کوکوی ماهی شیر
یکی از خوشمزه‌ترین ماهی‌های جنوب، ماهی شیر است که مزه‌ی بسیار خوبی دارد. مردم جنوب و مخصوصاً جزیره‌ی قشم، با استفاده از ماهی شیر، کوکویی بسیار خوشمزه و سبک را درست می‌کنند که خوردنش از کارهای واجب در سفر به جنوب است. برای درست کردن کوکوی ماهی شیر از سیب‌زمینی، آرد، سس مایونز، سیر، پیاز، ماهی شیر، تخم‌مرغ، سس فلفل قرمز تند، ادویه‌ها و آرد سوخاری استفاده می‌شود.
۱۳. قلیه ماهی
از معروف‌ترین غذاهای جنوب ایران، قلیه ماهی است که پیشنهاد می‌کنیم حتماً آن را از دستِ آشپزان ماهر جنوبی میل کنید تا با طعم واقعی و خوشمزه این غذا آشنا شوید. از بوشهر گرفته تا خوزستان و بلوچستان، قلیه ماهی توسط جنوبی‌ها درست می‌شود. قلیه میگو نیز به‌اندازه قلیه ماهی خوشمزه و لذیذ است. برای درست کردن قلیه ماهی به ماهی جنوب مانند میش ماهی یا ماهی شیر، تمر هندی، رب انار، ادویه‌های مخصوص و سبزی قلیه یعنی گشنیز و شنبلیله نیاز است و به همراه برنج سرو می‌شود. برای خوردن قلیه ماهی اصل جنوب به یکی از رستوران‌های محلی بروید و خودتان را به یکی از محبوب‌ترین غذاهای جنوب مهمان کنید.
۱۴. نافله خوزستانی
یکی از غذاهای سنتی خوزستان، نافله است که با استفاده از پیاز، گوشت چرخ‌کرده، آرد نخود، شکر، نمک، سرکه و فلفل درست می‌شود. طعم این غذا، ترش و شیرین است و به همین خاطر، طرفداران زیادی دارد. نافله از جمله غذاهای جنوبی است که پیشنهاد می‌کنیم حتماً آن را در سفر به جنوب امتحان کنید.
۱۵. خوراک خرچنگ
از دریای جنوب، مقدار زیادی خرچنگ، میگو و ماهی صید می‌شود و به همین دلیل است که شما می‌توانید خوشمزه‌ترین غذاهای دریایی را در جنوب ایران بخورید. یکی از غذاهای خوشمزه جنوب، خوراک خرچنگ است که به شیوه‌ی خاصی پخته می‌شود. برای درست کردن این غذا، دور پوست خرچنگ با نخ بسته می‌شود تا شکل ظاهری خرچنگ حفظ شود. برای درست کردن این غذا از پیاز، فلفل سبز، ادویه‌ها و روغن نیز استفاده می‌شود. خرچنگ بافتی نرم و گوشتی دارد و طعم آن بسیار لذیذ است.
۱۶. کبه
یکی از محبوب‌ترین غذاهای عربی، کبه یا کپه است که اصالتش به کشورهای عربی و لبنان برمی‌گردد. مزه‌ی این غذا به سمبوسه‌ی گوشت شباهت زیادی دارد و به عنوان یک غذای مجلسی و بسیار مقوی در خوزستان و دیگر شهرهای جنوب پخته می‌شود. برای درست کردن کبه عربی ابتدا برنج را می پزند تا نرم شود. سپس پیاز را با گوشت چرخ‌کرده و سبزیجات معطر و سیب‌زمینی مخلوط می‌کنند. حالا به اندازه دو قاشق برنج را بردارید و داخل آن‌ها را با مخلوط گوشت پر کنید. سپس آن‌ها را داخل روغن سرخ کنید. بعضی از جنوبی‌ها، داخل کبه کشمش، مغز گردو یا خلال بادام می ریزند که این موضوع به سلیقه افراد بستگی دارد.
۱۷. نان چم چمو
در سفر به جنوب، هر جا که دیدید نان چم چمو می‌فروشند، به طرف آن مکان بروید و یکی از خوشمزه‌ترین و خوش‌عطرترین نان‌های جنوب ایران را نوشِ جان کنید. نان چم چمو بافتی شبیه به پنکیک دارد و به همراه چای واقعاً خوشمزه می‌شود. برای درست کردن نان چم چمو به تخم‌مرغ، شیر خشک، آرد، شکر، مایه خمیر، آب، هل و پودر رازیانه نیاز است. بعد از ترکیب کردن تمام این مواد، آن را داخل روغن سرخ می‌کنند و می‌فروشند. نان چم چمو به نان تخم‌مرغی نیز معروف است.
۱۸. کباب بز
اگر از جمله عاشقان کباب هستید، در سفر به جنوب می‌توانید کباب بز را امتحان کنید که واقعاً نرم و لذیذ است. یکی از غذاهای معروف جزیره قشم، کباب بز یا کباب کهره است که به همراه نان تنوری سرو می‌شود و طعمش تقریباً شبیه به کباب چنجه است.
۱۹. دوپیازه میگو
یکی از غذاهای سنتی بوشهر، دوپیازه میگو است که به جرات می‌توان گفت از خوشمزه‌ترین غذاهای جنوب ایران است. هر تجربه‌ای که درباره خوردن میگو دارید را فراموش کنید و دوپیازه میگو را در جنوب نوش جان کنید. این غذای خوشمزه از میگو، پیاز، سیب‌زمینی، سیر، سرکه، سس گوجه‌فرنگی، رب گوجه‌فرنگی، سس فلفل، زعفران و آبلیمو درست می‌شود. دوپیازه میگو بسیار مقوی و خوشمزه است و طعم تندی دارد. شما می‌توانید دوپیازه میگو را به همراه برنج یا نان میل کنید یا به تنهایی آن را نوشِ جان کنید.
۲۰. میگو پلو
در رستوران‌های سنتی جنوب، می‌توانید میگو پلو را نوشِ جان کنید و از مزه‌ی خوب این غذا لذت ببرید. مواد اصلی میگو پلو، برنج و میگو هستند که با رب گوجه‌فرنگی، تمر هندی، سیر، پیاز، زعفران، سبزی‌های معطر مانند گشنیز و شنبلیه ترکیب می‌شود. میگو پلو از جمله غذاهای تندِ جنوبی است زیرا برای تهیه‌ی آن از مقدار زیادی ادویه کاری و تخم گشنیز و پودر زنجبیل استفاده می‌شود.
در انتها برای تزیین میگو پلو از کشمش سرخ‌شده، زرشک تفت‌داده‌شده، زعفران دم‌کرده یا مغز گردو استفاده می‌شود. روش پخت این غذا در شهرهای مختلف جنوب ایران با هم فرق دارد، اما این غذا به هر روشی که پخته شود عالی است. جنوبی‌ها میگو پلو را به همراه ترشی تند انبه و فلفل میل می‌کنند که شاید خوردن این حجم از تندی برای شما قابل تحمل نباشد! به همین خاطر شما می‌توانید میگو پلو را با ماست، سالاد یا سبزی خوردن میل کنید.
۲۱. خورشت سرانگشتی جنوبی
یکی از سبک‌ترین و لذیذترین غذاهای جنوب ایران، خورشت سرانگشتی است که با گوشت چرخ‌کرده، پیاز، گوجه‌فرنگی، رب گوجه‌فرنگی، تخم‌مرغ، سیب‌زمینی و ادویه‌های جنوبی درست می‌شود و می‌توان آن را با نان یا برنج میل کرد.
۲۲. خورشت دال عدس
یکی دیگر از غذاهای تند جنوبی، خورشت دال عدس است که گزینه‌ای عالی برای گیاه‌خواران محسوب می‌شود. این غذا با استفاده از دال عدس، سیب‌زمینی، پیاز، سیر، تمر هندی و ادویه‌های تند درست شده و به همراه برنج یا دمی بلغور سرو می‌شود. به دلیل وجود دال عدس در این خورشت محلی، این غذا بسیار مقوی است و مقدار زیادی پروتئین گیاهی دارد. رنگ این غذا نیز به دلیل وجود دال عدس و فلفل قرمز، کاملاً قرمز است. این غذا برای وعده‌ی ناهار، شام و افطار بسیار مناسب است و تمام افراد می‌توانند آن را میل کنند و از مزه‌ی تند و خاص این خورشت لذت ببرند.
۲۳. پودینی کوسه
یکی از محبوب‌ترین غذاها در جزیره قشم و بندرعباس، پودینی کوسه است که برای آن از گوشت کوسه استفاده می‌کنند. پودینی کوسه غذایی گران‌قیمت است، زیرا با گوشت سفره ماهی یا کوسه ماهی درست می‌شود اما طعم و مزه‌ی این غذا به قدری خوب است که واقعاً به قیمتش می‌ارزد.
برای درست کردن پودینی کوسه ابتدا گوشت فیله‌ی کوسه ماهی یا ماهش شیر یا ماهی ساردین جدا می‌شود و به خوبی آب‌پز خواهد شد. سپس گوشت کوسه ریش‌ریش می‌شود و فشار داده می‌شود تا آب آن جدا شود. حالا باید گوشت کوسه را در روغن تفت داد و آن را با پیاز داغ، سیر سرخ شده و سبزیجات شنبلیله و گشنیز خرد شده ترکیب کرد. به این ترکیب پودر لیمو عمانی و رب گوجه‌فرنگی اضافه می‌شود. کمی بعد از یک قاشق غذاخوری ادویه ماهی و مقداری نمک، فلفل سیاه، فلفل قرمز و زردچوبه برای خوش طعم کردن پودینی کوسه استفاده می‌کنیم. بعد از ۱۰ الی ۱۵ دقیقه پودینی آماده می‌شود و می‌توان آن را با فلفل قرمز یا فلفل سبز تزیین کنید.
در پایان
در این نوشته با ۲۳ مورد از معروف‌ترین غذاهای جنوبی آشنا شدید. حالا می‌دانید که در سفر به شهرهای جنوبی ایران، بهتر است چه غذاهایی را نوشِ جان کنید. امیدواریم مطالب این نوشته برای شما کاربردی و مفید بوده باشد و حسابی هوس خوردن غذاهای تند و خاص جنوبی را کرده باشید.
