فتحعلی اویسی، بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون ایران، درگذشت

فتحعلی اویسی بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون ایران صبح امروز سهشنبه 13 مهر 1400 در سن 76 سالگی بر اثر سکته مغزی درگذشت.
اویسی که اوایل دهه 1350 در آمریکا از رشته کارگردانی و بازیگری سینما فارغالتحصیل شده بود سال 1357 با حضور در فیلم «قدغن» از ساختههای علیرضا داوودنژاد فعالیتهای جدیتر سینماییاش را آغاز کرد.
سالهای آغازین پس از انقلاب برای اویسی با حضور در نقشهای نسبتا حاشیهای در چند اثر سینمایی و سریالهایی مثل «سردار جنگل» و «سربداران» سپری شد اما با رسیدن به اواسط دهه 1360 نقشهای نسبتا مهمتری را جلوی دوربین برد و با تعدادی از سینماگران برجسته ایرانی همکاری کرد.
او در «ناخدا خورشید» به کارگردانی ناصر تقوایی نقش سرهنگ تبعیدی را برعهده داشت، دو سال بعد در «سرب» کیمیایی حضور پیدا کرد و در «هامون» و «بانو» هر دو از داریوش مهرجویی هم به نقشآفرینی پرداخت.
بخشی از کارنامه فتحعلی اویسی که عموما از نظرها پنهان است کارنامه کارگردانی او است. اویسی البته از جمله کارگردانهای برجسته سینمای ایران نبود اما از سال 1354 دستی در ساخت مستندهای علمی داشت و طی دهههای 1360 و 1370 هم چهار فیلم بلند داستانی کارگردانی کرد.
این بازیگر در دهه هفتاد سینما را در کنار تلویزیون ادامه داد. در «دلشدگان» با علی حاتمی همکاری کرد و نقش سرهنگ سپهر را در «مومیایی 3» اجرا کرد. اویسی در دهههای بعدی از نظر سینمایی کمکار نبود اما نقشهایی که او را در آن سالها بیشتر مشهور و محبوب کردند از قاب تلویزیون پخش شدند.
از سریالهای تاریخی تا کمدی بدون شرح
فتحعلی اویسی با مهدی فخیمزاده در چند سریال تاریخی همچون «تنهاترین سردار» و «ولایت عشق» همکاری کرد. در یک قسمت سریال محبوب دهههفتادی مرضیه برومند یعنی «پراید تهران 11» حضور یافت و از بازیگران سریال «پس از باران» و فصل دوم مجموعه طنز «کاکتوس» بود.
اما شهرت اویسی و محبوبیت فراگیرش برمیگردد به تصویری متفاوت که از این بازیگر آثار اغلب جدی در سریال بدون شرح به کارگردانی مهدی مظلومی ساخته شد. اویسی در نقش کیومرث کاووسی درخشید، از خود تواناییهای کمیک سطحبالایی نشان داد و با اصطلاحات و زبان خاصش در اوایل دهه 1380 ستاره تلویزیون شد.
سال بعد نوبت «باغچه مینو» بود تا اویسی را 90 قسمت دیگر در نقش اصلی یک سریال طنز جلوی دوربین ببرد. او تیتراژ پایانی باغچه مینو را هم خواند و حتی بابت صدای دلنشینش مورد توجه قرار گرفت. دو سال بعد از شروع این روند، همین موفقیتها در یک سریال کمدی دیگر باز هم به کارگردانی مظلومی تکرار شد؛ «کمربندها را ببندیم» دوباره اویسی را در نقش آقای ملکی صاحب ملکی ایرلاین در کنار امیر جعفری و لاله صبوری قرار داد تا اویسی این سالها را تماما در اوج سپری کند.
سریال «زیرزمین» که ماه رمضان سال 1385 از تلویزیون ایران پخش شد از جمله آثار موفق دیگر اویسی در این رسانه بود اما در عین حال تقریبا یکی از آخرین سریالهای مطرح او بود و پس از آن او کمکارتر شد و کمتر هم دربارهاش شنیدیم.
اویسی با مجموعه کارنامه کاری متنوع و گستردهاش نشان داد هنرمندی واقعی و همهفنحریف است. بازیگری که میتوانست نقشهای منفی در فیلمهای تلخ و جدی را به کمال برساند و از طرف دیگر روزگاری هم به ستاره طنز آثار تلویزیونی تبدیل شد تا انعطاف مثالزدنیاش در ایفای نقشهای مختلف را به رخ بکشد.