تیرامین چیست و آیا باید آن را از رژیم غذایی خود حذف کنیم؟
تیرامین از آمینواسید تیروزین تشکیل شده و در تنظیم فشار خون بدن نقش ایفا می‌کند. این ماده به طور طبیعی در بدن و انواع مختلف از غذاها یافت می‌شود. افرادی که میگرن دارند یا مستعد ابتلا به آن هستند یا افرادی که داروهای مهارکننده‌ی مونوآمین اکسیداز (MAOI، دسته‌ای از داروهای ضد افسردگی) مصرف می‌کنند، ممکن است که نیاز باشد مصرف غذاهایی که غنی از تیرامین هستند را محدود کنند. در این مطلب از دیجی‌کالا مگ قصد داریم شما را با تیرامین و عوارض جانبی آن بیشتر آشنا کنیم؛ با ما همراه باشید.
تیرامین چیست؟
تیرامین یک نوع آمینواسید است که به طور طبیعی از تجزیه‌ی آمینواسیدی به نام «تیروزین» تولید می‌شود. این ماده همچنین در برخی غذاها، گیاهان و حیوانات نیز یافت می‌شود.
مصرف تیرامین به طور کلی بی‌خطر است، اما با این حال اگر داروهای MAOI مصرف می‌کنید یا میگرن دارید، بهتر است مصرف آن را محدود کنید؛ زیرا تیرامین می‌تواند باعث سردردهای میگرنی شود یا زمانی که دارو مصرف می‌کنید در بدن تجمع پیدا کند. تجمع تدریجی و بیش از حد این ماده در بدن می‌تواند منجر به عوارض جانبی خطرناکی مثل فشار خون بالا شود.
تیرامین دقیقا چه کاری انجام می‌دهد؟
غده‌های آدرنال (فوق کلیوی) به طور کلی با ارسال کاتکولامین‌ها (انتقال دهنده‌هایی عصبی یا هورمون‌هایی که مسئول پاسخ جنگ یا گریز در بدن هستند) به جریان خون، به تیرامین پاسخ می‌دهند. این انتقال دهنده‌های عصبی شیمیایی عبارت‌اند از اپی نفرین، نور اپی نفرین و دوپامین.
کاتکولامین‌ها به شما انرژی می‌دهند و نوبه‌ی خود فشار خون و ضربان قلب را بالا می‌برند.
اکثر مردم غذاهای حاوی تیرامین را بدون تجربه کردن هیچ‌گونه عوارض جانبی منفی مصرف می‌کنند. با این حال، ترشح این هورمون‌ها می‌تواند باعث افزایش فشار خون مضر شود؛ به خصوص اگر تیرامین بیش از حد مصرف کنید.
عوارض جانبی تیرامین بالا
مصرف غذاهایی که غنی از تیرامین هستند در افرادی که داروهای MAOI مصرف می‌کنند می‌تواند باعث سردرد، تاری دید، درد قفسه سینه و تپش قلب (تغییر در نحوه‌ی ضربان قلب) شود که همه‌ی این موارد با فشار خون بالا، خونریزی داخل جمجمه و آسیب به میوکارد قلب همراه هستند.
میگرن و سردرد
آنزیم مونوآمین اکسیداز تیرامین را تجزیه می کند. افرادی که داروهای MAOI مصرف می‌کنند، فرآیند آنزیم متوقف می‌شود و به دنبال آن سطح تیرامین در خون افزایش می‌یابد.
تیرامین باعث می‌شود که سلول‌های عصبی، هورمون نور اپی نفرین ترشح کنند و سطوح شیمیایی در مغز را تغییر دهند؛ بنابراین درد ایجاد شده و شما دچار سردرد می‌شوید. اگر فرد میگرنی هستید، این ماده سردرد شما را بیشتر خواهد کرد.
فشار خون بالا
داروهای MAOI علائم مختلفی از جمله اختلال اضطراب، افسردگی و مراحل اولیه‌ی بیماری پارکینسون را درمان می‌کنند. سطوح بالای تیرامین می‌تواند باعث بحران فشار خون شود، در واقع این افزایش ناگهانی فشار خون یک فوریت پزشکی محسوب می‌شود. علائم این موضوع شامل موارد زیر می‌شود:
- تپش قلب
- اضطراب
- خون دماغ شدن
- حالت تهوع
- تنگی نفس
- سردرد
- سبکی سر
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید یا فشارخون شما ۱۸۰/۱۲۰ میلی‌متر جیوه بود، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید و مراقبت‌های لازم را انجام دهید.
غذاهای غنی از تیرامین
برخی از غذاها به طور طبیعی تیرامین بالایی دارند. همچنین سطح تیرامین با افزایش سن یا تخمیر غذا نیز افزایش پیدا می‌کند. ممکن است لازم باشد که غذاهای پر تیرامین را حذف یا محدود کنید. مقدار مصرف شما از این غذاها به علائم، سابقه‌ی پزشکی و داروهای مصرفی‌تان بستگی دارد. برخی از غذاهای سرشار از تیرامین عبارتند از:
- پنیرهای کهنه (چدار، فتا، آبی، بری، سوئیسی، پارمزان، پروولون)
- الکل (شراب و آبجو)
- گوشت پخته شده و گوشت فرآوری شده (سالامی، سوسیس، کالباس، بیکن)
- غذاهای حاوی نیترات، سولفیت، آسپارتام، مونوسدیم گلوتامات (MSG) و مخمر غلیظ (مارمیت، وجمیت)
- قهوه
- شکلات
- سس سویا، سس تریاکی
- میسو (غذای ژاپنی)
- ترشی یا غذاهای خشک شده (ماهی شور)
- غذاهای تخمیر شده (کیمچی، توفو، کفیر)
- موز کهنه، آووکادو، انگور، مرکبات
غذاهایی که میزان تیرامین کمی دارند
سایر غذاها میزان تیرامین کمی دارند. توصیه می‌شود که همیشه غذاهای تازه مصرف کنید و از غذاهای مانده، فاسد و ترشیده شده بپرهیزید.
- میوه و سبزیجات
- لبنیات و جایگزین‌های غیرلبنی
- مرغ، ماهی، گوشت بوقلمون و گوشت قرمز تازه
- نشاسته (نان، برنج، ماکارونی و غلات دیگر)
- دانه‌ها و آجیل
- چربی و روغن‌های مخصوص پخت و پز (روغن زیتون، کره)
- حبوبات (به جز باقالی)
- آب، آب گازدار، نوشیدنی‌های بدون کافئین
یک نمونه برنامه‌ی غذایی با میزان تیرامین کم
صبحانه: غلات کامل یا جوی دوسر پرک با شیر کم‌چرب (یا جایگزین شیر)، انواع توت‌ها، دانه‌ی چیا یا شاهدانه و کمی دارچین
ناهار: سالاد مرغ کبابی با روغن زیتون و سیب‌زمینی کبابی
میان‌وعده: یک عدد سیب یا خیار و هویج
شام: ماهی قزل‌آلا گریل شده به همراه سبزیجات
میان‌وعده: کمی ماست یونانی کم‌چرب به همراه گیلاس یا توت‌فرنگی
آیا نیاز است که رژیم غذایی‌ام را محدود کنم؟
اگر از میگرن مزمن رنج می‌برید، نیاز است که مصرف غذاهای غنی از تیرامین را محدود یا حذف کنید؛ مخصوصا اگر متوجه شدید که با خوردن بعضی غذاهای خاص سردرد شما بیشتر می‌شود، حتما بیشتر به این موضوع توجه کنید. در مورد این موضوع با یک متخصص صحبت کنید تا در این باره شما را راهنمایی کند.
و در نهایت
تیرامین یک ترکیب طبیعی است که در انواع مختلفی از غذاها یافت می‌شود. سطوح بالای تیرامین با سردرد، میگرن و فشار خون بالا مرتبط است. افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند و مستعد ابتلا به میگرن هستند، ممکن است نیاز به پیروی از یک رژیم کم تیرامین داشته باشند.
غذاهایی مانند میوه‌ها و سبزیجات، لبنیات، مرغ تازه، آجیل و دانه‌ها گزینه‌های سالمی برای شما هستند. پنیرهای کهنه، شکلات، گوشت‌های پخته شده، غذاهای تخمیر شده و… از جمله غذاهای غنی از تیرامین هستند. در صورت نیاز حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
منابع: Stylecraze, Verywellhealth, Healthline
