۱۵ دلیل که باید لرزش دست را جدی بگیرید
آیا به‌تازگی متوجه شده‌اید که نمی‌توانید یک لیوان را با دست‌های خود ثابت نگه دارید؟ یا گاهی اوقات دست‌های شما به‌قدری می‌لرزند که برای انجام کارهای روزمره دچار مشکل می‌شوید؟ به حرکات غیرارادی دست «لرزش دست» می‌گویند. بروز این مشکل در سنین میانسالی و سالمندی شایع است و معمولا تهدید جدی محسوب نمی‌شود. اما گاهی ممکن است لرزش دست نشان از مشکلی جدی باشد یا فرد را برای انجام فعالیت‌هایی مانند غذا خوردن، لباس پوشیدن و رانندگی کردن دچار مشکل کند.
لرزش دست ممکن است هر چند وقت یک‌بار رخ دهد یا به‌طور مداوم مشاهده شود. معمولا لرزش به دو دسته‌ی کلی تقسیم می‌شود. لرزش در حالت استراحت در هنگام شل بودن عضلات، مانند زمانی که دست‌ها روی پاها قرار دارند، رخ می‌دهد. اما لرزش عملی هنگامی اتفاق می‌افتد که عضلات به دلیل حرکت ارادی منقبض می‌شوند. اگر شما هم با مشکل لرزش دست مواجه هستید، این مقاله از دیجی‌کالا مگ را تا انتها دنبال کنید تا با مهم‌ترین دلایل بروز این اختلال آشنا شوید.
رایج‌ترین دلایل لرزش دست
لرزش، یک حرکت ریتمیک ناخواسته است که معمولا به دلیل بروز مشکل در مناطقی از مغز که حرکات بدن را کنترل می‌کنند، رخ می‌دهد. لرزش دست ممکن است تنها علامتی باشد که فرد تجربه می‌کند یا با لرزش در سایر قسمت‌های بدن همراه باشد. با توجه به علت اصلی بروز لرزش، این مشکل می‌تواند خفیف یا شدید و همچنین موقتی یا مزمن باشد. در بیشتر افراد، یکی از علل زیر در بروز لرزش نقش دارد.
۱. لرزش اساسی
لرزش اساسی یا ترمور اسنشیال (Essential Tremor)، رایج‌ترین دلیلی است که باعث می‌شود لیوان چای یا قهوه در دست‌های شما بلرزد. زمانی که با دست‌های خود در حال انجام کاری هستید، لرزش شروع می‌شود، اما هنگامی که کاری انجام نمی‌دهد، از بین می‌رود. به‌عنوان مثال، زمانی که در حال نوشیدن یک لیوان آب، نوشتن یک مطلب یا استفاده از کامپیوتر هستید، لرزش بدتر شود.
هیچ دلیل مشخصی برای این اختلال وجود ندارد، اما در بعضی افراد تغییر یک ژن مشاهده می‌شود. اگر یکی از والدینتان به این مشکل مبتلا باشد، شما هم در معرض ابتلا به آن قرار دارید. معمولا لرزش اساسی برای سلامتی مضر نیست، اما می‌تواند با افزایش سن بدتر شود و انجام کارهای روزمره مانند غذا خوردن را دشوار کند. اگر علائم شما خفیف هستند، ممکن است به درمان نیاز نداشته باشید. اما اگر لرزش دست مانع انجام کارهای روزمره می‌شود یا شما را در محل کار با مشکل روبرو کرده، به دارو، کاردرمانی یا جراحی نیاز دارید.
۲. بیماری پارکینسون
غالبا بیماری پارکینسون اولین چیزی است که هنگام فکر کردن به دلایل لرزش دست به ذهن می‌رسد. هنگامی که به این بیماری مبتلا می‌شوید، به دلیل آسیب‌دیدگی آن دسته از سلول‌های مغز که حرکت عضلات را کنترل می‌کنند، دست شما می‌لرزد.
معمولا لرزش از یک دست شروع می‌شود، اما با گذشت زمان ممکن است سمت دیگر بدن را هم درگیر کند. علاوه بر لرزش دست، ممکن است با سرعت کمتری حرکت کنید، در حفظ تعادل مشکل داشته باشید یا متوجه شوید که دست‌ها و پاهایتان سفت شده‌اند. در مبتلایان به لرزش دست ناشی از پارکینسون از دارو و گاهی اوقات جراحی برای کنترل بهتر عضلات استفاده می‌شود.
۳. مولتیپل اسکلروز (ام اس)
بیماری ام اس (MS) به پوشش روی اعصاب که «میلین» نام دارد، آسیب می‌زند. در هنگام ابتلا به این بیماری ممکن است لرزش در دست‌ها یا سایر قسمت‌های بدن را مشاهده کنید. استفاده از دارو، رایج‌ترین راهکار برای درمان MS محسوب می‌شود. علاوه بر این، فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر هم می‌تواند به شما در کنترل علائم بیماری کمک کند.
۴. پرکاری تیروئید
آیا به‌تازگی سطح هورمون تیروئید خود را بررسی کرده‌اید؟ لرزش دست می‌تواند نشانه‌ی ابتلا به پرکاری تیروئید (افزایش فعالیت غده‌ی تیروئید) باشد. اگر به این بیماری مبتلا باشید، ممکن است ضربان قلبتان بالا برود، به‌طور ناخواسته وزن کم کنید، به نور حساس باشید و در خوابیدن دچار مشکل شوید. ابتلا به پرکاری تیروئید با یک آزمایش خون ساده مشخص و با مصرف دارو درمان می‌شود.
۵. زیاده‌روی در مصرف کافئین
اگر عادت دارید که روز خود را با نوشیدن قهوه شروع کنید، بهتر است مصرف آن را به یک یا دو فنجان محدود کنید. کافئین یک ماده‌ی محرک است. بنابراین، همین ماده‌ی شیمیایی طبیعی که به شما کمک می‌کند از خواب بیدار شوید، در صورت مصرف بیش از حد، موجب افزایش ضربان قلب و لرزش دست می‌شود. قهوه تنها مقصر بروز این مشکل نیست. کافئین در داروهای سردرد بدون نسخه، شکلات و بعضی از نوشابه‌های گازدار هم وجود دارد.
۶. ترک الکل
اگر به نوشیدن الکل اعتیاد دارید، ممکن است در هنگام ترک آن علائمی مانند لرزش دست را تجربه کنید. معمولا لرزش دست از ۱۰ ساعت پس از مصرف آخرین نوشیدنی شروع می‌شود و می‌تواند چند هفته طول بکشد. در بعضی از برنامه‌های سم‌زدایی از دارو برای کمک به کنترل علائم ترک الکل استفاده می‌شود.
۷. کمبود خواب
اگر به ماشین بنزین نزنید، نمی‌توانید انتظار داشته باشید که حرکت کند. شما هم نمی‌توانید انتظار داشته باشید که مغزتان بدون خواب بتواند به تمام قسمت‌های بدن پیام بفرستد. کمبود خواب روی سیستم عصبی خودمختار (ANS) تأثیر دارد. ANS عملکرد اندام‌های داخلی بدن را کنترل می‌کند و در تنظیم ضربان قلب و فشار خون نقش دارد. اگر به اندازه‌ی کافی نخوابید، ممکن است مغز با ارسال پیام‌های اشتباه به دست‌ها سبب لرزیدن آن‌ها شود.
خوشبختانه، این مشکل با خواب و استراحت کافی برطرف می‌شود. در صورتی که به دلیل مشغله‌ی کاری دچار کم‌خوابی شده‌اید، در اولین فرصت میزان خواب خود را به حالت عادی برگردانید. اما اگر با مشکل مهم‌تری مثل بی‌خوابی مزمن روبرو هستید، برای رفع آن به پزشک مراجعه کنید.
۸. افت قند خون
اعصاب و عضلات شما به کمک قند خون فعالیت می‌کنند. بنابراین، اگر قند کافی در اختیار آن‌ها قرار نگیرد، دچار لرزش دست می‌شوید. قند خون پایین ممکن است از دیابت، مصرف بعضی داروها، مصرف زیاد الکل یا دریافت ناکافی غذا ناشی شود. پزشک می‌تواند به شما در مشخص شدن علت لرزش و کنترل آن کمک کند.
۹. استرس
وقتی چیزی شما را تحت فشار قرار می‌دهد، مانند سخنرانی کردن یا تماشای یک فیلم ترسناک، اعصابتان تحت تأثیر قرار می‌گیرد. درنتیجه، دست‌های شما می‌لرزند و قلبتان با سرعت بیشتری می‌تپد. هنگامی که استرس دارید، سیستم عصبی سمپاتیک که بخشی از سیستم عصبی خودمختار است، ماده‌ای به نام نوراپی نفرین ترشح می‌کند که ضربان قلب را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود که دست‌ها شروع به لرزیدن کنند. لرزش دست زمانی از بین خواهد رفت که استرس برطرف شود. در هنگام مواجهه با این مشکل، استفاده از تکنیک‌های کاهش استرس مانند تنفس عمیق یا مدیتیشن را امتحان کنید.
۱۰. مصرف بعضی داروها
لرزش دست عارضه‌ی جانبی بسیاری از داروها محسوب می‌شود. از جمله رایج‌ترین این داروها می‌توان به داروهایی که برای خلق و خو، تشنج، میگرن، نوروپاتی (آسیب اعصاب) و آسم تجویز می‌شوند، اشاره کرد. بعضی آنتی هیستامین‌ها هم در بروز این مشکل نقش دارند. اگر به‌تازگی مصرف یک داروی جدید را شروع کرده‌اید و دچار لرزش دست شده‌اید، با پزشک درباره‌ی امکان جایگزین کردن دارو مشورت کنید.
۱۱. سیگار
اگرچه بعضی از افراد با هدف کاهش استرس اقدام به سیگار کشیدن می‌کنند، اما در حقیقت سیگار می‌تواند باعث اضطراب شود. نیکوتین، ماده‌ی اعتیادآور موجود در تنباکو، وارد جریان خون شما می‌شود و سرعت ضربان قلبتان را افزایش می‌دهد. این موضوع می‌تواند به ایجاد اضطراب و لرزش دست منجر شود. اگر سیگار می‌کشید، با پزشک درباره‌ی بهترین راه‌های ترک آن صحبت کنید.
۱۲. کمبود ویتامین B12
ویتامین B12 نقش مهمی در حفظ سلامت سیستم عصبی دارد. اگر گوشت یا تخم‌مرغ نمی‌خورید، شیر نمی‌نوشید یا از داروهای خاصی که با ویتامین B12 تداخل دارند استفاده می‌کنید، ممکن است به کمبود این ویتامین مبتلا شوید. کمبود ویتامین B12 باعث لرزش دست یا احساس بی‌حسی و سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاها می‌شود. در چنین شرایطی پزشک می‌تواند به شما بگوید که آیا به مصرف مکمل غذایی نیاز دارید یا خیر.
۱۳. فئوکروموسیتوم
فئوکروموسیتوم (Pheochromocytoma)، یک تومور نادر است که در غده‌ی فوق کلیوی رشد می‌کند. اگرچه این تومور معمولا خوش‌خیم است، اما فشار خون شما را تا حد زیادی بالا می‌برد. علاوه بر این، باعث لرزش، تعریق شدید، تنگی نفس و سردرد می‌شود. با توجه به اینکه تومور می‌تواند به بیماری قلبی و سکته‌ی مغزی منجر شود، بهتر است با جراحی آن را بردارید.
۱۴. اختلالات کبدی
لرزش می‌تواند علامت بعضی از اختلالات کبدی از جمله «بیماری ویلسون» باشد. در این بیماری ژنتیکی، تجمع مس در بدن به کبد و مغز شما آسیب می‌رساند و به بروز خستگی و یرقان (زرد شدن چشم‌ها و پوست) منجر می‌شود. پزشکان بیماری ویلسون را با دارو و تغییر رژیم غذایی درمان می‌کنند.
۱۵. اختلالات مغزی
اگر دچار سکته‌ی مغزی یا آسیب مغزی شده باشید، ممکن است عضلات دست شروع به لرزش کنند. از پزشک خود درباره‌ی استفاده از دارو یا کاردرمانی برای کنترل لرزش سؤال کنید. همچنین از مصرف کافئین، نیکوتین یا هر چیز دیگری که باعث بدتر شدن علائم می‌شود، دوری کنید.
کلام پایانی
لرزش دست مشکلی است که معمولا افراد میانسال و سالمند را درگیر می‌کند. استرس، زیاده‌روی در مصرف کافئین، ترک الکل، کم‌خوابی، بیماری پارکینسون، سیگار کشیدن و اختلالات کبدی از جمله رایج‌ترین دلایل بروز این مشکل محسوب می‌شوند.
در صورتی که مطمئن هستید لرزش دست شما از دلایل ساده‌ای مثل کم‌خوابی یا زیاده‌روی در مصرف کافئین ناشی می‌شود، خودتان به تنهایی می‌توانید آن را برطرف کنید. اما اگر لرزش ادامه پیدا کرد، به‌تدریج بدتر شد یا انجام فعالیت‌های روزانه را با مشکل روبه‌رو کرد، باید به پزشک مراجعه کنید.
منبع: webmd
