۱۳ مورد از علائم کمبود ویتامین B12 که باید بشناسید

بدن انسان قادر به تولید «ویتامین B12» یا «کوبالامین» نیست. به همین دلیل است که باید این ماده‌ی مغذی را از طریق رژیم غذایی خود دریافت کنید. کوبالامین در ساخت DNA و گلبول‌های قرمز خون مشارکت داشته و به حفظ سلامت سیستم عصبی کمک می‌کند. بسیاری از علائم کمبود ویتامین B12 به دلیل کاهش تعداد سلول‌های خونی ایجاد می‌شوند. برای اینکه اندام‌های مختلف اکسیژن کافی دریافت کنند و سلامت آن‌ها حفظ شود، بدن به تعداد زیادی از این سلول‌ها نیاز دارد.

متأسفانه کمبود ویتامین B12 به‌ویژه در افراد سالمند شایع است. کمبود این ویتامین به بروز مشکلات جسمی و روانی متعددی منجر می‌شود. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ، ۱۳ علامت ناشی از کمبود این ویتامین را بررسی کرده و در مورد علل بروز این علائم و نحوه‌ی درمان‌ آ‌ن‌ها صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.

• انواع ویتامین‌های ضروری برای بدن را بشناسید

فواید ویتامین B12

وجود کوبالامین برای بسیاری از عملکردهای بدن مهم است، از جمله:

• عملکرد طبیعی مغز و سیستم عصبی
• عملکرد شناختی (توانایی تفکر)
• تولید گلبول‌های قرمز و پیشگیری از کم‌خونی
• کمک به ایجاد و تنظیم DNA
• پیشگیری از ناهنجاری‌های مادرزادی
• محافظت از چشم در برابر دژنراسیون ماکولا (تخریب لکه‌ی زرد در شبکیه‌ی چشم)
• تولید انرژی

تحقیقات در مورد ارتباط ویتامین B12 و لاغری نشان می‌دهد که این ویتامین روی چربی و متابولیسم بدن تأثیر دارد و با کاهش خطر چاقی در کودکان و بزرگسالان مرتبط است. با این حال، مشخص نیست که آیا افزایش دریافت کوبالامین در افرادی که به کمبود آن مبتلا نیستند می‌تواند به کاهش وزن کمک کند یا خیر.

چون بدن قادر به ساخت کوبالامین نیست، باید این ویتامین را از غذا یا مکمل دریافت کنید. کوبالامین تا پنج سال در کبد ذخیره می‌شود، اما اگر به‌طور منظم منابع آن را مصرف نکنید، در نهایت ممکن است دچار کمبود شوید.

وقتی بدن ویتامین B12 کافی نداشته باشد، تولید گلبول‌های قرمز کاهش می‌یابد. این وضعیت که به آن کم‌خونی می‌گویند، اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها را مختل می‌کند. کم‌خونی مگالوبلاستیک (Megaloblastic anemia)، مشکلی است که در اثر کمبود ویتامین B12 یا فولات (ویتامین B9) ایجاد می‌شود و در مبتلایان به آن گلبول‌های قرمز خون بزرگ‌تر از حد طبیعی هستند و نمی‌توانند به‌درستی عمل کنند.

میزان نیاز بدن به ویتامین B12

اینکه در طول روز به چقدر کوبالامین نیاز داشته باشید، به مواردی از جمله سن، عادات غذایی، شرایط پزشکی و داروهایی که مصرف می‌کنید، بستگی دارد. به‌طور کلی، مقادیر زیر برای گروه‌های سنی مختلف توصیه می‌شود:

• شیرخواران تا ۶ ماهگی: ۰/۴ میکروگرم در روز
• شیرخواران ۷ تا ۱۲ ماهه: ۰/۵ میکروگرم در روز
• کودکان ۱ تا ۳ ساله: ۰/۹ میکروگرم در روز
• کودکان ۴ تا ۸ ساله: ۱/۲ میکروگرم در روز
• کودکان ۹ تا ۱۳ ساله: ۱/۸ میکروگرم در روز
• نوجوانان ۱۴ تا ۱۸ ساله: ۲/۴ میکروگرم در روز (۲/۶ میکروگرم در صورت بارداری و ۲/۸ میکروگرم در صورت شیردهی)
• بزرگسالان: ۲/۴ میکروگرم در روز (۲/۶ میکروگرم در صورت بارداری و ۲/۸ میکروگرم در صورت شیردهی)

نحوه جذب ویتامین B12 در بدن

برای اینکه بدن شما کوبالامین را از غذایی که می‌خورید جذب کند، دو اتفاق باید بیفتد. ابتدا، اسید کلریدریک موجود در معده ویتامین B12 را از غذایی که در آن وجود داشته، جدا می‌کند. سپس ویتامین با چیزی به نام فاکتور داخلی، یعنی پروتئینی که توسط معده ساخته شده، ترکیب می‌شود. با طی کردن این مراحل است که کوبالامین می‌تواند توسط دستگاه‌ی گوارش جذب شود.

بعضی از افراد به یک بیماری به نام کم‌خونی پرنیشیوز (Pernicious anemia) مبتلا هستند؛ به این معنی که معده‌ی آن‌ها قادر به ساخت فاکتور داخلی نیست و به همین دلیل بدن نمی‌تواند کوبالامین را به‌خوبی جذب کند و این افراد دچار کمبود ویتامین B12 می‌شوند.

در مبتلایان به کم‌خونی پرنیشیوز، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های سازنده‌ی فاکتور داخلی در معده حمله کرده و درنتیجه جذب کوبالامین را مختل می‌کند. کم‌خونی پرنیشیوز یک بیماری خود‌ایمنی است که بیشتر افراد بالای ۵۰ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به نظر می‌رسد که زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آن قرار داشته باشند. این بیماری در مبتلایان به سایر مشکلات خودایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو و بیماری آدیسون شایع‌تر است.

• بیماری تیروئیدیت هاشیموتو؛ علل، علائم و رژیم غذایی مناسب

چگونه کمبود ویتامین B12 را جبران کنیم؛ ویتامین B12 در چه غذاهایی است؟

کوبالامین به‌طور طبیعی در بسیاری از محصولات حیوانی وجود دارد. اما معمولاً در غذاهای گیاهی یافت نمی‌شود و گیاه‌خواران باید آن را از طریق مکمل یا غذاهای غنی‌شده دریافت کنند. در پاسخ به این سوال که چگونه کمبود ویتامین B12 را جبران کنیم باید گفت منابع غذایی خوب ویتامین B12 عبارتند از:

• گوشت قرمز
• ماکیان
• ماهی
• محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست
• تخم‌مرغ

تولید‌کنندگان مواد غذایی بعضی از شیرهای گیاهی، نان‌ها و غلات صبحانه را با ویتامین B12 غنی می‌کنند. اگر از غذاهای حیوانی استفاده نمی‌کنید، باید منابع گیاهی کوبالامین را مصرف کنید.

علائم کمبود ویتامین B12

کمبود کوبالامین حدود ۱/۵ تا ۱۵ درصد مردم را تحت تأثیر قرار داده و طیف وسیعی از علائم را ایجاد می‌کند. با توجه به اینکه علائم و اثرات کمبود ویتامین B12 شباهت‌ زیادی به علائم سایر کمبودهای تغذیه‌ای و بیماری‌ها دارد، ممکن است متوجه‌ی بروز آن نشوید. آگاهی از این علائم می‌تواند به شما در تشخیص و درمان این مشکل کمک کند. در ادامه، مهم‌ترین علائم کمبود کوبالامین و علل بروز آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

۱. سوزن سوزن شدن دست‌ها یا پاها از عوارض کمبود ویتامین B12

کمبود ویتامین B12 ممکن است باعث سوزن سوزن شدن دست یا پا شود. این علامت به این دلیل ظاهر می‌شود که کوبالامین نقش مهمی در سیستم عصبی دارد و کمبود آن باعث آسیب‌دیدگی اعصاب می‌شود. در سیستم عصبی، این ویتامین به تولید ماده‌ای به نام «میلین» کمک می‌کند. میلین، یک غلاف محافظ است که از اعصاب محافظت کرده و به آن‌ها در انتقال پیام‌های حسی کمک می‌کند.

در افرادی که کمبود کوبالامین دارند، ممکن است میلین کافی برای پوشاندن اعصاب وجود نداشته و در نتیجه اعصاب دچار آسیب شوند. غالبا این مشکل در اعصاب دست و پا که به آن‌ها «اعصاب محیطی» می‌گویند، دیده می‌شود. آسیب اعصاب محیطی به سوزن سوزن شدن این بخش‌های بدن منجر می‌شود.

آسیب عصبی، یکی از عوارض جدی‌ است که از کمبود طولانی‌مدت کوبالامین ناشی می‌شود. با این حال، احساس سوزن سوزن شدن علامتی است که می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد. بنابراین، معمولا وجود این علامت به تنهایی نشانه‌ی کمبود کوبالامین نیست.

۲. رنگ‌پریدگی پوست از علائم کمبود ویتامین B12

پوست رنگ‌پریده یا زرد که «یرقان» نامیده می‌شود، یکی از علائم کمبود ویتامین B12 است. یرقان زمانی ایجاد می‌شود که بدن شما قادر نیست به اندازه‌ی کافی گلبول‌ قرمز تولید کند. گلبول‌های قرمز خون که در عروق زیر پوست در حال حرکت هستند، به ایجاد رنگ طبیعی پوست کمک می‌کنند. کمبود این سلول‌ها باعث می‌شود پوست رنگ‌پریده به نظر برسد.

به دلیل نقش کوبالامین در تولید گلبول‌های قرمز، کمبود این ویتامین باعث کاهش گلبول‌های قرمز خون یا کم‌خونی مگالوبلاستیک می‌شود. این نوع کم‌خونی به ضعیف شدن گلبول‌های قرمز منجر می‌شود. در نتیجه، بدن آ‌ن‌ها را با سرعت بیشتری تجزیه می‌کند. وقتی کبد گلبول‌های قرمز را تجزیه می‌کند، «بیلی‌روبین» ترشح می‌کند. بیلی‌روبین، یک ماده‌ی زرد مایل به قهوه‌ای است که باعث زرد شدن پوست می‌شود که یکی از مشخصه‌های ابتلا به یرقان است.

۳. ضعف و خستگی

کم‌خونی مگالوبلاستیک با احساس خستگی مرتبط است. کمبود گلبول‌های قرمز باعث می‌شود که بدن برای حمل اکسیژن به اندام‌های مختلف دچار مشکل شود که این موضوع به خستگی مفرط منجر می‌شود.

• ۷ ماده‌ی غذایی انرژی‌زا برای رفع خستگی بدن

۴. مشکل در راه رفتن از علائم کمبود ویتامین B12

با گذشت زمان، آسیب اعصاب محیطی که از کمبود ویتامین B12 ناشی می‌شود، شما را دچار مشکلات حرکتی می‌کند. در نتیجه نمی‌توانید بدون کمک و حمایت دیگران راه بروید. علاوه بر این، ممکن است به مشکلات دیگری مانند ضعف عضلانی دچار شده و قادر به حفظ تعادل خود نباشید. این مشکلات احتمال زمین خوردن شما را افزایش می‌دهند.

مشکل در راه رفتن و حفظ تعادل بیشتر در سالمندان دیده می‌شود. چون افراد بالای ۶۰ سال بیش از سایرین مستعد کمبود کوبالامین هستند. با این حال، این علامت ممکن است در جوانانی که به کمبود شدید این ویتامین مبتلا هستند هم وجود داشته باشد.

۵. افزایش سرعت ضربان قلب از عوارض کمبود ویتامین B12

ضربان قلب سریع می‌تواند یکی از نشانه‌های کمبود ویتامین B12 باشد. چنانچه به کمبود این ماده‌ی مغذی مبتلا باشید، ممکن است ضربان قلب برای جبران کاهش تعداد گلبول‌های قرمز افزایش یابد. کم‌خونی قلب را وادار می‌کند تا حجم بیشتری از خون را به نواحی مختلف بدن برساند و این کار را با سرعت بیشتری انجام دهد. هدف بدن از این کار این است که مطمئن شود اکسیژن کافی در اختیار تمام اندام‌ها قرار بگیرد.

۶. تنگی نفس از علائم کمبود ویتامین B12

کم‌خونی ناشی از کمبود کوبالامین ممکن است شما را دچار تنگی نفس و سرگیجه کند. بروز این مشکل را می‌توان با کمبود گلبول‌های قرمز و افزایش سرعت ضربان قلب مرتبط دانست. تمام افرادی که به مشکلات تنفسی مبتلا می‌شوند، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنند.

۷. مشکلات بینایی

تاری دید یا اختلال بینایی، یکی از علائم کمبود ویتامین B12 است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که کمبود ویتامین درمان نشده و عصب بینایی که به چشم منتهی می‌شود، آسیب ببیند. این آسیب‌دیدگی روی انتقال پیام‌های عصبی که از چشم به مغز منتقل می‌شوند، تأثیر گذاشته و بینایی را مختل می‌کند. به این شرایط «نوروپاتی بینایی» می‌گویند. اگرچه نوروپاتی بینایی نگران‌کننده است، اما در اغلب مواقع برگشت‌پذیر و قابل درمان است.

• ۱۲ ویتامین و ماده‌ی مغذی برای تقویت بینایی و مراقبت از چشم‌ها

۸. زخم دهان از دیگر عوارض کمبود ویتامین B12

کوبالامین به حفظ سلامت دهان و دندان کمک می‌کند. در نتیجه کمبود آن می‌تواند به بروز مشکلات زیر منجر شود و نحوه‌ی غذا خوردن و صحبت کردن شما را تحت تأثیر قرار دهد؛

• گلوسیت (Glossitis) که باعث تورم، صاف شدن و قرمز شدن سطح زبان می‌شود
• زخم‌های دهانی
• احساس سوزش در دهان

علت بروز این علائم این است که کمبود ویتامین B12 باعث کاهش تولید گلبول‌های قرمز خون شده و در نتیجه اکسیژن کمتری به زبان می‌رسد. مطالعات نشان داده‌اند که تورم و التهاب زبان یکی از علائم اولیه‌ی کمبود کوبالامین هستند.

۹. مشکل در فکر کردن یا استدلال کردن

کمبود ویتامین B12 باعث بروز مشکلاتی در قدرت تفکر می‌شود که پزشکان از آن به‌عنوان «اختلال شناختی» یاد می‌کنند. این مشکلات شامل اختلال در فکر کردن یا استدلال کردن و از دست دادن حافظه می‌شوند. نتایج یک مطالعه نشان می‌دهد که کمبود کوبالامین احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر، زوال عقل عروقی و بیماری پارکینسون را افزایش می‌دهد. احتمالا کاهش اکسیژن‌رسانی به مغز در بروز مشکلات مرتبط با تفکر و استدلال نقش دارد.

۱۰. تغییر خلق و خو

کمبود کوبالامین می‌تواند روی روحیه‌ی شما تأثیر داشته و به افزایش تحریک‌پذیری یا ابتلا به افسردگی منجر شود. باید تحقیقات بیشتری درباره‌ی ارتباط بین این ویتامین با سلامت روان انجام شود. یک نظریه این است که کوبالامین به تجزیه‌ی یک ماده‌ی شیمیایی به نام «هموسیستئین» کمک می‌کند. افزایش بیش از حد این ماده در مغز ممکن است باعث بروز مشکلات روانی شود.

۱۱. تهوع، استفراغ و اسهال

کمبود ویتامین B12 روی دستگاه‌ی گوارش تأثیر منفی دارد. کاهش تعداد گلبول‌های قرمز به این معنی است که اکسیژن کافی به روده نمی‌رسد که این موضوع باعث حالت تهوع، استفراغ و اسهال می‌شود. در عین حال مصرف برخی از انواع ویتامین B می‌تواند باعث درمان حالت تهوع شود.

• ۱۰ دلیل شایع استفراغ و نحوه‌ی درمان آن‌ها

۱۲. کاهش اشتها و کاهش وزن

بروز مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع باعث می‌شود که فرد مبتلا به کمبود کوبالامین اشتهای خود را از دست بدهد. کاهش اشتها در درازمدت به کاهش وزن منجر می‌شود.

۱۳. افزایش دمای بدن

افزایش دمای بدن، یکی از علائم نادر کمبود کوبالامین است. علت بروز این مشکل مشخص نیست. اما بعضی از پزشکان گاهی تب را در مبتلایان به کمبود کوبالامین گزارش کرده‌اند که پس از درمان به حالت عادی بازگشته است.

علت کمبود ویتامین B12

حتی اگر در رژیم غذایی شما به اندازه‌ی کافی ویتامین B12 وجود داشته باشد، بعضی از بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند جذب آن را در روده کاهش دهند، از جمله:

• بیماری کرون که از التهاب دستگاه‌ی گوارش ناشی می‌شود
• بیماری سلیاک که مبتلایان به آن نمی‌توانند گلوتن موجود در گندم، جو و چاودار را مصرف کنند
• گاستریت آتروفیک که در اثر التهاب مزمن معده و آسیب سلول‌های آن رخ می‌دهد
• کم‌خونی پرنیشیوز که به دلیل ناتوانی دستگاه‌ی گوارش در جذب کوبالامین اتفاق می‌افتد

همچنین عوامل زیر احتمال ابتلا به کمبود ویتامین B12 را افزایش می‌دهند:

• بالا رفتن سن، چون در دوران سالمندی توانایی بدن برای جذب کوبالامین کاهش پیدا می‌کند
• پیروی از رژیم گیاه‌خواری و حذف تمام غذاهای حیوانی
• داروهای مهارکننده‌ی پمپ پروتون که برای رفع سوزش سر دل استفاده می‌شوند، مثل لانزوپرازول، امپرازول، پنتوپرازول و رابپرازول
• آگونیست‌های گیرنده‌ی H2 که اغلب برای درمان زخم معده تجویز می‌شوند، مانند سایمتیدین، فاموتیدین، فاموتیدین و نیزاتیدین
• مصرف داروی متفورمین (گلوکوفاژ) توسط بیماران مبتلا به دیابت
• جراحی کاهش وزن یا سایر جراحی‌های معده که می‌توانند روی نحوه‌ی جذب کوبالامین توسط دستگاه‌ی گوارش تأثیر داشته باشند
• مصرف زیاد الکل که باعث کاهش جذب کوبالامین می‌شود

ممکن است سال‌ها طول بکشد تا علائم کمبود ویتامین B12 ظاهر شوند. علاوه بر این، تشخیص کمبود این ویتامین کمی پیچیده است و گاهی اوقات با کمبود فولات اشتباه گرفته می‌شود.

تشخیص کمبود ویتامین B12

تشخیص کمبود کوبالامین ممکن است سخت باشد. چون گاهی اوقات بدون علامت است و در بعضی موارد هم علائم آن شبیه‌ی سایر مشکلات پزشکی است. اگر هر یک از علائم ذکر شده در این مقاله را تجربه کردید، حتماً آن‌ها را با یک پزشک در میان بگذارید. مراجعه‌ به پزشک به‌خصوص برای افراد زیر بسیار مهم است:

• گیاه‌خواران
• سالمندان
• زنان باردار یا شیرده
• افرادی که بیماری آن‌ها می‌تواند باعث کمبود ویتامین B12 شود
• افرادی که از داروهای کاهنده‌ی جذب کوبالامین استفاده می‌کنند

پزشک علاوه بر معاینه‌ی جسمی و بررسی علائم، سعی می‌کند با تجویز آزمایش خون کمبود کوبالامین را تأیید یا رد کند. این آزمایش‌ها عبارتند از:

• اندازه‌گیری میزان ویتامین B12
• اندازه‌گیری سطح فولات
• شمارش کامل خون (CBC)
• اندازه‌گیری متیل مالونیک اسید (MMA)
• اندازه‌گیری سطح هموسیستئین

بعضی علائم کمبود فولات شبیه‌ی علائم کمبود ویتامین B12 است. به همین دلیل، معمولاً پزشکان سطح هر دو ویتامین را در خون بررسی می‌کنند.

درمان کمبود ویتامین B12

درمان کمبود ویتامین B12 با مصرف مکمل امکان‌پذیر است. مکمل‌های کوبالامین به‌شکل قرص‌های خوراکی، قرص‌های زیرزبانی که در زیر زبان گذاشته شده و حل می‌شوند و آمپول در دسترس هستند. این نوع مکمل‌ها را می‌توان بدون نیاز به نسخه‌ی پزشک از داروخانه‌ها تهیه کرد، اما توصیه می‌شود در مورد نحوه مصرف ویتامین B12 خوراکی و تزریقی حتماً با پزشک مشورت شود. افرادی که در جذب کوبالامین مشکل دارند، بهتر است برای درمان کمبود این ویتامین از فرم تزریقی آن استفاده کنند.

بسته به علت کمبود، احتمال دارد بیمار فقط تا زمانی که سطح کوبالامین به حالت عادی برگردد تحت درمان قرار بگیرد یا ممکن است مجبور باشد تا پایان عمر خود از مکمل استفاده کند. اگر کمبود زود تشخیص داده شده و درمان شود، علائم در بیشتر افراد بهبود پیدا می‌کند.

درمان نکردن این مشکل می‌تواند عوارض جانبی جدی و پایداری را ایجاد کند که روی سیستم عصبی و مغز تأثیر می‌گذارند و خطر مرگ و میر را افزایش می‌دهند. شدیدترین عوارض کمبود ویتامین B12 عبارتند از:  نوروپاتی محیطی، فلج، بی‌اختیاری ادرار، افسردگی، هذیان و از دست دادن حافظه. بین ویتامین B12 و نعوظ هم ا رتباط وجود دارد و کمبود این ماده‌ی مغذی باعث اختلال نعوظ می‌شود.

آمپول برای درمان کمبود ویتامین B12

اگر کمبود ویتامین شدید باشد یا به کم‌خونی پرنیشیوز و مشکلات سوء جذب مبتلا باشید، پزشکان فرم تزریقی این ویتامین را تجویز می‌کنند. B12 موجود در این آمپول‌ها به شکل سیانوکوبالامین یا هیدروکسوکوبالامین است.

معمولاً توصیه می‌شود که یک روز در میان به مدت دو هفته یا تا زمانی که علائم بهبود یابد، تزریق ویتامین در عضله انجام شود. در ادامه‌ی درمان، ممکن است پزشک با توجه به دلیل کمبود ویتامین B12 و عوارضی که ایجاد کرده، توصیه کند که بیمار چند بار در سال آمپول آن را تزریق کند. دوز مصرفی آمپول ویتامین B12 برای کودکان و بزرگسالان متفاوت است.

تداخلات دارویی ویتامین B12

بعضی از داروها ممکن است میزان کوبالامین جذب شده از قرص یا غذا را کاهش دهند. بنابراین، بهتر است مصرف داروهای زیر را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید:

• متفورمین
• آنتی‌اسیدها مانند گاویسکون
• آگونیست‌های گیرنده‌ی H2 مانند رانیتیدین، سایمتیدین، فاموتیدین و نیزاتیدین
• مهارکننده‌های پمپ پروتون مانند لانزوپرازول، امپرازول، پنتوپرازول یا رابپرازول
• آنتی بیوتیک‌ها مانند کلرامفنیکل و نئومایسین
• داروهای ضدبارداری خوراکی

پیشگیری از کمبود ویتامین B12

بیشتر افراد می‌توانند کوبالامین مورد نیاز خود را از منابع غذایی دریافت کنند. گیاه‌خواران و سایر افرادی که ویتامین کافی در رژیم غذایی آن‌ها وجود ندارد، باید برای جلوگیری از کمبود غذاهای گیاهی غنی‌شده با ویتامین B12 را بخورند یا مکمل مصرف کنند. این امر به‌ویژه در دوران بارداری و شیردهی بسیار مهم است. کمبود ویتامین ب۱۲ در بارداری و شیردهی می‌تواند برای مادر و کودک مشکل‌ساز شود.

اجتناب از مصرف الکل کار دیگری است که باید برای پیشگیری از کمبود کوبالامین انجام دهید. الکل به دستگاه‌ی گوارش آسیب می‌زند و جذب ویتامین را برای بدن دشوار می‌کند. اگر از داروهایی استفاده می‌کنید که با کوبالامین تداخل دارند، با پزشک درباره‌ی بررسی دوره‌ای میزان آن در خون مشورت کنید و در صورت ابتلا به بیماری‌های گوارشی مانند بیماری کرون یا بیماری سلیاک دقیقاً طبق دستور پزشک عمل کنید تا بیماری شما به‌خوبی کنترل شود.

عوارض مصرف بیش از حد ویتامین B12

چون کوبالامین یک ویتامین محلول در آب است، مقدار اضافی آن از طریق ادرار دفع می‌شود. به همین دلیل، مصرف مکمل آن خاصیت سمی یا مضری را نشان نداده است. با این حال، تزریق هیدروکسوکوبالامین ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند، از جمله:

• درد، تورم یا خارش در محل تزریق
• حالت تهوع یا استفراغ
• سردرد
• سرگیجه
• گرگرفتگی

احتمال بروز عوارض جانبی جدی بسیار کم است. اما اگر پس از دریافت این ویتامین دچار تپش قلب یا علائم شوک آلرژیک (کهیر، مشکل در تنفس و تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو) شدید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. به‌طور کلی، توصیه می‌شود که قبل از شروع هرگونه مکمل جدید با پزشک صحبت کنید تا از بی‌خطر بودن آن مطمئن شوید.

کلام پایانی

بدن برای انجام بسیاری از عملکردهای ضروری خود از جمله ساخت گلبول‌های قرمز به کوبالامین نیاز دارد. کمبود این ویتامین باعث بروز علائم جسمی و روانی مثل مشکلات عصبی، خستگی و رنگ‌پریدگی می‌شود. اغلب این علائم به دلیل کمبود گلبول‌های قرمز رخ می‌دهند. کمبود این سلول‌های خونی باعث می‌شود که بدن اکسیژن کافی دریافت نکند. تأمین اکسیژن مورد نیاز اندام‌ها برای حفظ سلامت بدن بسیار مهم است.

همانند سایر مواد مغذی، در بیشتر افراد رژیم غذایی بهترین راه برای تأمین کوبالامین محسوب می‌شود و به همین دلیل دانستن اینکه ویتامین B12 در چه خوراکی هایی وجود دارد مهم است. اگر به هر دلیلی نمی‌توانید این ویتامین را از طریق رژیم غذایی معمول خود دریافت کنید، باید از غذاهای غنی‌شده یا مکمل غذایی استفاده کنید.

در بیشتر موارد، پزشکان می‌توانند کمبود ویتامین B12 را درمان کنند. با این حال، افرادی که به مدت طولانی دچار کمبود این ماده‌ی مغذی می‌شوند، ممکن است عوارض جانبی مزمن مثل آسیب عصبی را تجربه کنند. هر چقدر کمبود این ویتامین زودتر تشخیص داده شود، درمان موفق‌تر و احتمال بروز عوارض جانبی کمتر خواهد بود.

منابع: medicalnewstoday, healthline, medicalnewstoday, webmd, my.clevelandclinic