۸ روش ساده و کاربردی برای افزایش کیفیت هوای خانه
این روزها در مورد آلودگی هوا و تاثیر آن روی سلامت افراد، زیاد می‌خوانید. آلودگی هوای بیرون از خانه تحت کنترل ما نیست ولی می‌توانیم با چند روش ساده، کیفیت هوای داخل خانه را افزایش دهیم. وقتی صحبت از آلودگی هوا می‌شود، بیشتر ما به آلودگی هوای بیرون از خانه فکر می‌کنیم و آلودگی هوای داخل منزل را نادیده می‌گیریم. در ادامه با دیجی‌کالا مگ همراه باشید تا در مورد آلودگی هوای خانه و روش‌هایی برای افزایش کیفیت هوای خانه بیشتر بخوانید.
آلودگی هوای خانه و تاثیرات مخرب آن بر سلامت
گاهی آلودگی هوای بیرون از خانه به‌قدری زیاد است که باعث نگرانی ما می‌شود. این شدت آلودگی باعث می‌شود که هوای داخل منزل را فراموش کنیم. اما هوای داخل منزل هم به‌اندازه‌ی هوای بیرون اهمیت دارد و ممکن است در اثر عوامل مختلف، آلوده و ناسالم شود.
شاید تعجب کنید ولی سطح آلودگی هوای داخل منزل گاهی اوقات می‌تواند ۱۰۰ برابر بیشتر از آلوده‌کننده‌های هوای بیرون باشد و می‌تواند تاثیرات مخربی روی سلامت بدن داشته باشد.
تاثیرات مخرب آلودگی هوای خانه به نوع آلاینده‌هایی بستگی دارد که در هوای خانه وجود دارند و معمولا شامل موارد زیر است:
- سرطان
- پنومونی
- آسم
- واکنش های آلرژیک
- بیماری قلبی
- وزن کم هنگام تولد
افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی یا قلبی و همچنین کودکان خردسال و بزرگسالان مسن‌تر، ممکن است در معرض خطر بیشتری از نظر ایجاد برخی نگرانی‌های سلامتی مرتبط با کیفیت پایین هوای داخل خانه باشند.
علائم تنفسی غیرقابل توضیح می‌تواند نشانه‌ای باشد که هشدار می‌دهد که زمان بررسی کیفیت هوا در محل زندگی شما فرا رسیده است. اما در مواقع دیگر، حتی آلاینده‌هایی با پتانسیل ایجاد آسیب، برای سال‌ها کاملاً ناشناخته می‌مانند.
انجام اقداماتی برای افزایش کیفیت هوای داخل خانه می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها کمک کند و حتی ممکن است کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد.
۸ روش برای افزایش کیفیت هوای خانه
در ادامه ۸ روش برای افزایش کیفیت هوای خانه را عنوان می‌کنیم. با توجه به شرایط خانه‌ی خود، روش مناسب را انتخاب کنید. حتی اگر برایتان امکان‌پذیر است می‌توانید از چندین روش به‌طور هم‌زمان استفاده کنید تا هوای سالم‌تری داخل خانه داشته باشد.
۱. کاهش آلاینده‌ها
اولین قدمی که باید برای کاهش آلودگی هوا بردارید، شناختن آلاینده‌ها و کاهش آنها در منزل است. باید منابع اصلی ایجاد آلاینده‌ها را بشناسید و آنها حذف کنید و اگر قابل حذف کردن نیستند، آلاینده‌های حاصل از آنها را کاهش دهید.
از رایج‌ترین آلاینده‌های هوای داخل خانه می‌توان به این موارد اشاره کرد:
رادون
رادون، یک گاز رادیواکتیو طبیعی است که می‌تواند از شکاف‌های زمین نفوذ کند و در خانه‌تان تجمع کند و منجر به مشکلات متعددی برای سلامت بدن از جمله سرطان ریه شود.
کیت‌های تست خانگی یک راه ساده برای بررسی سطوح ناایمن رادون در خانه است. اگر این تست‌ها سطوح بالایی از رادون را در هوای خانه‌ی شما نشان داد، معمولاً می‌توانید رادون را با آب‌بندی فونداسیون خانه خود کاهش دهید تا گاز نتواند به فضای زندگی شما نشت کند.
دود دست دوم
دود دست دوم به دود سیگار بازدم شده اشاره دارد. هر فردی که در معرض آن قرار می‌گیرد ممکن است در معرض خطر بیشتری از نظر ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله انواع خاصی از سرطان باشد. دود سیگار که روی سطوحی مانند لباس یا مبلمانی که آن را جذب می‌کند، می‌نشیند هم برای سلامتی خطرناک است.
بهترین راه برای دور نگه داشتن دود دست دوم و دست سوم از محل زندگی این است که از سیگار کشیدن در داخل خانه خودداری کنید. در صورت امکان، سعی کنید سیگار کشیدن را ترک کنید یا آن را تا جایی که امکان دارد کاهش دهید. حتی دود سیگار روی لباس‌ها ممکن است بر فضای زندگی و کیفیت هوای آن تأثیر بگذارد.
فرمالدئید
فرمالدئید یک ترکیب آلی فرار رایج یا VOC است؛ یکی از انواع گازهای مضری که گاهی اوقات از وسایل خانگی معمولی هم ساطع می‌شود.
فرمالدئید که معمولا در چسب‌های مورد استفاده در چوب کامپوزیت و بسیاری از انواع مبلمان یافت می‌شود، می‌تواند به هوای داخل خانه نفوذ کند. قرار گرفتن بیش‌ازحد در معرض این گاز می‌تواند باعث مشکلات تنفسی، از جمله برونشیت شود.
می‌توانید اثرات فرمالدئید بر کیفیت هوای خانه را با روش‌های زیر کاهش دهید:
- انتخاب مبلمان مستعمل به جای نو – مبلمان به مرور زمان مقادیر کمتری فرمالدئید آزاد می‌کنند
- انتخاب مبلمان از چوب خالص به جای چوب کامپوزیت
محصولات شوینده
برخی از محصولات شوینده و پاک‌کننده حاوی مواد شیمیایی مضری هستند که ممکن است در هوا باقی بمانند، از جمله:
- شیشه پاک‌کن
- خوشبوکننده‌های هوا
- سفید کننده
- اسپری‌های تمیز کننده
انتخاب محصولات پاک‌کننده‌ی ایمن و غیرسمی می‌تواند به شما کمک کند که خانه خود را تمیز نگه دارید، بدون اینکه آلاینده‌های اضافی موجود در برخی از محصولات تمیز کننده را وارد هوای خانه‌ی خود کنید.
یکی از بهترین روش‌ها برای جایگزین کردن این محصولات، استفاده از شوینده‌ها و پاک‌کننده‌های خانگی است. با موادی مثل سرکه و جوش شیرین می‌توانید شوینده‌های خانگی بسازید. بیشتر آلودگی‌های خانه را می‌توانید با همین شوینده‌های خانگی تمیز کنید و نیازی به شوینده‌های شیمیایی نیست.
۲. تست کردن کیفیت هوای خانه
اگر در مورد کیفیت هوای خانه‌ی خود نگران هستید؛ اما مطمئن نیستید که چه تغییراتی می‌تواند بیشترین کمک را برای افزایش کیفیت هوای خانه کند، بهتر است که ابتدا کیفیت هوای خانه تست کنید.
برای تست کردن میزان آلودگی هوای خانه دو راه دارید؛ یکی اینکه از روش‌های خانگی استفاده کنید و دیگر اینکه از یک متخصص کمک بگیرید.
روشی که انتخاب می‌کنید به خودتان و نیازهای شما بستگی دارد. اگر این کار را خودتان انجام دهید معمولا هزینه‌ی کمتری دارد، اما کار با یک متخصص احتمالاً نتایج گسترده‌تر و اطلاعات شخصی‌شده‌تری به همراه خواهد داشت. این اطلاعات کمک می‌کند تا بتوانید آلاینده‌های اصلی هوای داخل خانه را کشف کنید و مانع تولید آنها شوید.
تست خانگی کیفیت هوا
می‌ٰتوانید انواع کیت‌های تست کیفیت هوا را به صورت آنلاین پیدا و خریداری کنید. برخی از این کیت‌ها به شما امکان می‌دهند تا وجود چند نوع آلاینده را بررسی کنید، در حالی که برخی دیگر فقط یک آلاینده مثلا رادون را تست می‌کنند.
از آنجاکه بسیاری از کیت‌های تست در خانه، کامل نیستند و تمام آلاینده‌ها را بررسی نمی‌کنند، اگر فقط به بررسی یک یا دو آلاینده‌ی خاص نیاز دارید، ممکن است انجام این تست‌ها در خانه منطقی‌تر باشد. اگر می‌خواهید یک گزارش کامل از نتایج داشته باشید، این کار با یک فرد متخصص بسپارید.
تست حرفه‌ای کیفیت هوا
استفاده کردن از راهنمایی‌ها و تست‌های یک متخصص احتمالاً هزینه‌ی بیشتری نسبت به استفاده از کیت تست خواهد داشت؛ اما بسیاری از متخصصان، خدمات اضافی را برای کمک به مدیریت هر گونه منبع آلودگی که در طول آزمایش یافت می‌شود ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، متخصصانی که آزمایش کیفیت هوا را ارائه می‌دهند ممکن است در پیشگیری و حذف کپک نیز تخصص داشته باشند.
۳. اقداماتی برای کنترل عوامل آلرژی‌زا
معمولاً در بسیاری از فضاهای داخلی مجموعه‌ای از آلرژن‌ها و محرک‌ها وجود دارند، از جمله:
- گرد و خاک
- کپک‌های قارچی
- شوره‌ی حیوانات خانگی
- کنه‌ی گردوغبار
دور نگه داشتن این مواد آلرژی‌زا معمولاً کیفیت کلی هوای خانه را بهبود می‌بخشد و احتمال ایجاد این علائم تنفسی را کاهش دهد:
- آبریزش بینی
- آبریزش از چشم
- گلو درد
- عطسه کردن
- بثورات پوستی
- خارش
کنترل کردن آلرژن‌ها در خانه، هم به پیشگیری و هم نیاز به مداومت دارد.
از جمله روش‌های پیشگیرانه برای کنترل آلرژن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- به طور منظم بدن حیوان خانگی خود را برس بکشید و آن را حمام کنید.
- شستن ملحفه‌ها در آب داغ دو بار در ماه برای از بین بردن کنه‌های گردوغبار، توصیه می‌شود.
- از بالش‌های ضدحساسیت و تشک‌های غیرقابل نفوذ برای دور کردن کنه‌های گردوغبار استفاده کنید.
همچنین می‌توانید مواد حساسیت‌زا را با این روش‌ها از هوای داخل خانه حذف کنید:
- جاروبرقی و گردگیری برای جلوگیری از تجمع شوره، گردوغبار و کنه‌های گردوغبار حیوانات خانگی
- شستن کپک‌های قارچی از سطوح غیرقابل نفوذ، مانند کاشی و فلز، با استفاده از محلول سفید‌کننده یا صابون
- حذف کردن و جایگزینی فرش، چوب، یا دیوار خشک از جایی که کپک در حال رشد است
۴. استفاده از دستگاه‌های تصفیه‌ی هوا
قرار دادن یک دستگاه تصفیه‌ی هوا در خانه یکی از راه‌های موثر برای افزایش کیفیت هوای خانه است. بهتر است که یک تصفیه‌کننده‌ی هوا با فیلتر جذب ذرات با راندمان بالا (HEPA) انتخاب کنید. این فیلترها بهترین عملکرد را در حذف ذرات مضر از هوا دارند.
فیلترهای هپا می‌توانند بیش از ۹۹ درصد از ذرات مضر را از هوای خانه حذف کنند.
دستگاه‌های تصفیه‌ی هوا نمی‌توانند همه‌ی انواع آلودگی‌ها را از بین ببرند، بنابراین اگر می‌خواهید آلاینده‌های زیر را در هوای خانه کاهش دهید، از فیلترهای هوا هم استفاده کنید:
- VOCs
- دود
- هاگ‌های کپک
- دی‌اکسیدکربن اضافی
- مواد حساسیت‌زا مانند شوره حیوانات خانگی
جالب است بدانید که دستگاه تصفیه‌ی هوا با فیلتر HEPA حتی می‌تواند به حذف ذراتی مثل ویروس آنفولانزا از هوای خانه کمک کند.
۵. بهبود تهویه‌ی هوا در منزل
حفظ جریان هوا در خانه یک راه ساده (و احتمالاً بدون هزینه) برای بهبود کیفیت هوای خانه است. باز کردن پنجره‌ها و درها برای جریان پیدا کردن هوای بیرون در داخل خانه، یکی از راه‌های انجام این کار است البته تا زمانی که هوای بیرون، تمیز یا دارای کمترین آلاینده باشد.
به غیر از باز کردن در و پنجره برای جریان پیدا کردن هوا در خانه، می‌توانید از روش‌های زیر، تهویه‌ی هوا در منزل را بهبود ببخشید:
- به طور مرتب فیلترها را در سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی منزل تعویض کنید.
- اطمینان حاصل کنید که هر مجرای هوا در خانه‌ی شما تمیز و بدون مانع است، زیرا گردوغبار به مرور زمان می‌تواند راه‌های نفوذ هوا را ببندد.
- فیلترهای وسایلی که هوا را به داخل خانه‌ی شما می‌آورند بررسی کنید و اگر لازم است آنها را مطابق دستورالعمل سازنده، عوض کنید.
۶. کاهش نم و رطوبت
رطوبت در فضاهای داخلی می‌تواند به بسیاری از مشکلات خطرساز برای سلامتی از جمله رشد کپک منجر شود. رطوبت و نم زیاد نیز ممکن است باعث شود که VOC یا ترکیبات آلی فرار به هوای خانه‌ی شما نفوذ کنند.
محیط‌های مرطوب داخلی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:
- آب‌وهوای مرطوب
- لوله‌هایی که نشتی دارند
- مناطق دارای آب استخر
- تهویه کم در مناطق با بخار زیاد، مانند حمام و آشپزخانه
محیط مرطوب می‌تواند منجر به بسیاری از علائم تنفسی، از جمله سرفه، خس خس سینه و حملات آسم شود.
می‌توانید رطوبت محل زندگی خود را با این روش‌ها کاهش دهید:
- از رطوبت‌گیر استفاده کنید.
- هنگام دوش گرفتن یا آشپزی، فن را روشن کنید یا پنجره را باز کنید.
- نواحی تجمع آب یا رطوبت در خانه را پیدا کنید و آن را از بین ببرید.
۷. بررسی سیستم‌های گرمایشی
برخی از سیستم‌های گرمایشی می‌توانند تاثیر زیادی بر کیفیت هوا داشته باشند.
اجاق‌های هیزمی و شومینه‌ها می‌توانند مقادیر زیادی ذرات و گازهای مضر را در هوای داخل خانه آزاد کنند که ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های طولانی‌مدت مانند سرطان ریه را افزایش دهد.
دیگر وسایل گرمایشی با خطر بالاتر شامل سیستم‌های گرمایش با کوره‌های قدیمی‌تر و وسایل گرمایشی با سوخت گاز است.
سیستم‌های گرمایشی گازسوز این پتانسیل را دارند که مونوکسید کربن بیشتری را آزاد کنند؛ گازی بی‌بو که می‌تواند باعث خفگی و مرگ شود. برخی از کارشناسان توصیه می‌کنند که از وسایل گرمایشی با احتراق مستقیم استفاده کنید که از مخلوط شدن گاز با هوای داخل خانه جلوگیری می‌کند.
گزینه‌هایی مانند گرمایش خورشیدی و برقی می‌توانند هوای داخل خانه را بسیار تمیزتر از سایر سیستم‌های گرمایشی نگه دارند. اگر این گزینه را دارید، این وسایل معمولاً بهترین گزینه برای هوای پاک‌تر داخل منزل هستند.
۸. استفاده از گیاهان آپارتمانی داخل منزل
مردم معمولاً استفاده از گیاهان خانگی را برای کمک به پاکسازی هوای خانه توصیه می‌کنند؛ اگرچه تحقیقات در این مورد، نتایج متناقضی دارد.
یک بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۷ نشان داد که گیاهان آپارتمانی می‌توانند به کاهش آلاینده‌های خاص در هوای داخل خانه، از جمله VOCs و ذرات ریز کمک کنند؛ اما نتایج بسیاری از مطالعات در مورد تأثیر واقعی گیاهان داخلی متفاوت بود.
علاوه‌براین، نتایج یک منبع مورد اعتماد در سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که تهویه‌ی موجود در بیشتر ساختمان‌ها بسیار بیشتر از گیاهان آپارتمانی برای حذف VOCs از هوا موثر است.
اگر گیاهان آپارتمانی در محیط خانه به منبع کپک تبدیل شوند یا آلرژی شما را تحریک کنند، حتی ممکن است بیشتر از اینکه باعث افزایش کیفیت هوای خانه شوند، برای سلامتی شما مشکل ایجاد کنند.
یکی دیگر از عواملی که باید در نظر گرفت نوع گیاه است. وقتی صحبت از حذف آلاینده‌ها می‌شود، همه‌ی گیاهان تاثیرگذاری برابری ندارند.
شناخته‌شده‌ترین گیاهانی که در تمیز نگه داشتن هوای داخل خانه موثراند عبارتند از:
- دراسنا: یک گیاه محبوب از گیاهان آپارتمانی که اغلب دارای برگ‌های شمشیری شکل است که رنگ‌های مختلفی دارد.
- اسپاتیفیلوم: که به عنوان زنبق صلح نیز شناخته می‌شود
- مارپیچ هدرا یا پیچک معمولی
البته گیاهان آپارتمانی می‌توانند فواید زیادی برای بهبود کیفیت هوای منزل داشته باشند اما باید روش‌های درست نگهداری از آنها را یاد بگیرید و تعداد بیشتری از آنها را داخل خانه نگهداری کنید.
- راهنمای کامل نگهداری و تکثیر گیاه دراسنا در خانه
- راهنمای کامل نگهداری و تکثیر گل چمچه‌‌ای (اسپاتیفیلوم) در خانه
- راهنمای کامل نگهداری و تکثیر گیاه پاپیتال یا پیچک معمولی در خانه
جمع‌بندی
عوامل مختلفی می‌توانند بر کیفیت هوای خانه تأثیر بگذارند و می‌توانند به طیف وسیعی از اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت در سلامتی انسان منجر شوند. روش‌های متعددی برای افزایش کیفیت هوای خانه وجود دارد که بعضی از آنها کم‌هزینه و حتی بدون هزینه است.
اگر نگران آلودگی هوای داخل خانه هستید، آزمایش کیفیت هوای داخل خانه می‌تواند آرامش خاطر را به ارمغان بیاورد. بعد از بررسی کیفیت هوای داخل خانه، اقدامات لازم برای جلوگیری و کاهش آلاینده‌های مشکل‌ساز می‌تواند کمک کند تا کیفیت هوای خانه خود را به بیشترین مقدار برسانید و خطرات مربوط به سلامتی را به حداقل برسانید.
منبع: Healthline
