۱۱ راهکار برای جلوگیری از به تأخیر افتادن پریود
گاهی اوقات، ممکن است به دلایل مختلف به دنبال راهی برای سریع‌تر پریود شدن یا اصطلاحاً باز شدن پریود بگردید. شاید بخواهید قبل از تعطیلات یا یک مناسبت خاص دوره‌ی قاعدگی خود را به پایان برسانید. شاید چرخه‌ی قاعدگی شما نامنظم است و می‌خواهید پیش‌بینی‌پذیری بیشتری داشته باشد تا بتوانید برای بارداری برنامه‌ریزی کنید. این احتمال هم وجود دارد که به دلیل عقب افتادن پریودتان مضطرب و نگران شده باشید. در مقاله‌ی امروز دیجی‌کالا مگ قرار است در مورد دلایل به تأخیر افتادن پریود و راه‌های درمان آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
دلایل به تأخیر افتادن پریود
معمولاً چرخه‌ی قاعدگی ۲۱ تا ۳۵ روز در نظر گرفته می‌شود. به توقف یا فقدان قاعدگی در سال‌های باروری آمنوره می‌گویند. اگر خونریزی پریود در زنی که به‌طور منظم پریود می‌شود برای ۶ ماه قطع شود، احتمالاً این فرد به آمنوره مبتلا است. رایج‌ترین دلایل آمنوره عبارتند از:
- بارداری
- استرس
- کم یا زیاد بودن وزن بدن
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
- استفاده از داروهای ضدبارداری هورمونی
- بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا سلیاک
- بعضی از بیماری‌های حاد
- مشکلات تیروئید، مانند کم‌کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید
- مشکلات هورمونی، مانند اختلالات غدهی هیپوفیز یا هیپوتالاموس
- یائسگی
- تومورهای تخمدان یا غدهی هیپوفیز
دخترانی که تا سن ۱۵ سالگی یا پنج سال بعد از رشد اولیه‌ی سینه‌ها پریود خود را شروع نکرده‌اند، به آمنوره‌ی اولیه مبتلا هستند. دلایل احتمالی آمنوره‌ی اولیه شامل موارد زیر است:
- انسداد واژن یا عدم وجود واژن و دهانه‌ی رحم
- آسیب‌دیدگی اندام‌های تولید مثلی، مانند تنگی دهانه‌ی رحم
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
- افزایش هورمون محرک فولیکول (FSH)
- هیپرپرولاکتینمی (افزایش هورمون پرولاکتین)
- مشکلات غدهی هیپوفیز
روش‌های پزشکی برای درمان آمنوره
چون ممکن است بیماری‌های زمینه‌ای باعث قطع قاعدگی شده باشند، معمولاً اولین مرحله‌ی درمان تعیین علت است. وقتی علت زمینه‌ای برطرف شود، پریود شما به حالت عادی برمی‌گردد.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا PCOS، یک اختلال هورمونی است که باعث بزرگ شدن تخمدان‌ها و ایجاد کیست‌های کوچک می‌شود. اگر PCOS دلیل آمنوره باشد، پزشک یک یا چند مورد از درمان‌های زیر را توصیه می‌کند:
- داروهای ضدبارداری خوراکی یا ضدبارداری حاوی پروژسترون
- متفورمین (گلوکوفاژ) برای درمان مقاومت به انسولین و پیشگیری از دیابت
- کاهش وزن
- داروهایی به نام استاتین برای درمان کلسترول بالا یا پیشگیری از وقوع آن
- چگونه مقاومت به انسولین را با روش‌های طبیعی بهبود دهیم؟
مشکلات تیروئید
کم‌کاری تیروئید (کاهش هورمون‌های تیروئید) می‌تواند بر عملکردهای بدن شما از جمله متابولیسم تأثیر بگذارد و به افزایش وزن، خستگی و افسردگی منجر شود. یک اختلال خودایمنی به نام تیروئیدیت هاشیموتو شایع‌ترین علت کم‌کاری تیروئید است. برای درمان کم‌کاری تیروئید باید دارو مصرف کنید تا هورمون‌های تیروئید به سطح نرمال برگردند.
اگر به پرکاری تیروئید (افزایش بیش از حد هورمون‌های تیروئید) مبتلا باشید، مشکلاتی مثل کاهش وزن، اضطراب و ضربان قلب نامنظم را تجربه می‌کنید. گزینه‌هایی که برای درمان پرکاری تیروئید وجود دارند عبارتند از: دارو، ید رادیواکتیو یا جراحی.
افزایش هورمون پرولاکتین
هیپرپرولاکتینمی یا افزایش هورمون پرولاکتین، زمانی رخ می‌دهد که سطح پرولاکتین در خون بالا باشد. این هورمون توسط غدهی هیپوفیز تولید می‌شود و در دوران شیردهی به تولید شیر کمک می‌کند. مصرف بعضی از داروها نظیر داروهای ضدافسردگی و داروهای ضدفشار خون و ابتلا به بعضی از بیماری‌ها باعث افزایش پرولاکتین می‌شود. وجود تومور غیرسرطانی در غدهی هیپوفیز شایع‌ترین علت هیپرپرولاکتینمی است. گزینه‌های درمانی عبارتند از:
- تغییر دارو
- مصرف بروموکریپتین یا کابرگولین برای کاهش سطح پرولاکتین
- پرتودرمانی
- جراحی برای برداشتن تومور غدهی هیپوفیز
- هورمون‌درمانی تیروئید (اگر علت هیپرپرولاکتینمی کم‌کاری تیروئید باشد)
نارسایی تخمدان
نارسایی تخمدان زمانی رخ می‌دهد که تخمدان‌ها قبل از ۴۰ سالگی دست از فعالیت می‌کشند. این عارضه باروری را با مشکل روبه‌رو می‌کند و به بروز علائم یائسگی منجر می‌شود. برداشتن تخمدان‌ها، استفاده از درمان‌های مختلف برای بهبود سرطان و مشکلات غدهی هیپوفیز یا هیپوتالاموس در نارسایی تخمدان نقش دارند.
برای درمان نارسایی تخمدان معمولاً درمان جایگزینی هورمون (HRT) توصیه می‌شود. اگر به دلیل مشکلات غدهی هیپوفیز یا هیپوتالاموس عملکرد تخمدان‌های شما مختل شده باشد، ممکن است پزشک تغییر سبک زندگی و اصلاح رژیم غذایی یا هورمون‌درمانی را توصیه کند.
راهکارهای خانگی برای باز شدن پریود
علاوه بر روش‌های پزشکی، بعضی از راهکارهای طبیعی هم می‌توانند به پیش انداختن پریود کمک کنند:
۱. ویتامین C
بعضی از افراد بر این باورند که ویتامین C (اسید اسکوربیک) برای زودتر پریود شدن مفید است، اما شواهد علمی معتبری برای اثبات این ادعا وجود ندارد. تصور می‌شود که ویتامین C سطح استروژن را افزایش و سطح پروژسترون را کاهش می‌دهد که این امر باعث انقباض رحم و ریزش پوشش داخلی آن شده و به شروع قاعدگی منجر می‌شود.
برای امتحان این روش می‌توانید به سراغ مکمل‌های ویتامین C بروید یا مصرف غذاهای حاوی ویتامین C را افزایش دهید. مرکبات، انواع توت‌ها، کلم بروکلی، اسفناج، فلفل قرمز و سبز و گوجه‌فرنگی همگی منابع خوب ویتامین C هستند. اگر مکمل مصرف می‌کنید، مراقب باشید که میزان آن از حد مجاز بیشتر نشود. زیاده‌روی در مصرف ویتامین C خطرناک است.
۲. آناناس
آناناس غنی از بروملین است، آنزیمی که گفته می‌شود روی استروژن و سایر هورمون‌ها تأثیر می‌گذارد. نتایج یک مطالعه نشان داده است که بروملین به کاهش التهاب کمک کند. درنتیجه اگر نامنظم بودن پریود به دلیل التهاب باشد، می‌تواند آن را برطرف کند. با این حال، هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد مکمل‌های آناناس یا بروملین باعث باز شدن پریود شوند.
۳. زنجبیل
زنجبیل یک درمان سنتی برای باز شدن پریود است که گفته می‌شود باعث انقباضات رحمی می‌شود. با این حال، این موضوع در پژوهش‌های علمی ثابت نشده است.
زنجبیل خواص ضدالتهابی دارد و طبق تحقیقات می‌توان از آن برای درمان معده‌درد و تسکین درد قاعدگی استفاده کرد. محققان دریافته‌اند که زنجبیل ممکن است در درمان خونریزی شدید قاعدگی و کاهش درد قاعدگی مؤثر باشد.
خوردن زنجبیل به‌صورت خام ناخوشایند است، بنابراین ساده‌ترین راه برای مصرف آن تهیه‌ی چای زنجبیل است. برای استفاده از این روش، یک تکه زنجبیل تازه‌ی پوست‌کنده و ورقه‌شده را در یک ظرف آب به‌مدت پنج تا هفت دقیقه بجوشانید. در صورت نیاز، چای را قبل از نوشیدن صاف کرده و به آن کمی عسل یا شکر اضافه کنید.
۴. جعفری
جعفری به دلیل داشتن ویتامین C و آپیول (Apiol) می‌تواند به تحریک انقباضات رحمی کمک کند. با این حال، آپیول در مقادیر خاصی سمی است و به‌ویژه برای افراد باردار خطرناک است. اگر در دوران بارداری و شیردهی به‌سر می‌برید یا به مشکلات کلیوی مبتلا هستید، نباید چای جعفری بنوشید. برای تهیه‌ی چای جعفری، یک لیوان آب جوش را روی دو قاشق غذاخوری جعفری تازه بریزید و اجازه دهید حدود پنج دقیقه دم بکشد.
۵. زردچوبه
زردچوبه داروی سنتی دیگری است که بعضی افراد معتقدند به باز شدن پریود کمک می‌کند. گفته می‌شود که زردچوبه با تأثیر بر میزان استروژن و پروژسترون باعث پیش انداختن پریود می‌شود، اما تحقیقات علمی برای این ادعا وجود ندارد. برای گنجاندن زردچوبه در رژیم غذایی می‌توانید آن را داخل خورشت‌ها و سایر غذاهای خود بریزید یا آن را همراه با سایر ادویه‌ها و شیرین‌کننده‌ها به آب یا شیر اضافه کنید تا یک نوشیدنی گرم داشته باشید.
۶. دونگ کوئی
دونگ کوئی (Dong quai) که به نام جینسینگ زنانه یا آنجلیکا سیننسیس (Angelica sinensis) هم شناخته می‌شود، گیاهی بومی چین و یک داروی گیاهی محبوب است که صدها سال است برای تسکین علائم مرتبط با یائسگی و قاعدگی استفاده می‌شود.
دونگ کوئی با بهبود جریان خون در لگن و همچنین با تحریک عضلات رحم و تحریک انقباضات رحمی به پریود شدن کمک می‌کند. این گیاه به‌صورت چای و اغلب در ترکیب با سایر گیاهان فروخته می‌شود. مصرف دونگ کوئی در دوزهای بالا و همچنین برای زنان باردار و شیرده ممکن است بی‌خطر نباشد.
۷. کوهوش سیاه
کوهوش سیاه (Black cohosh) مکمل گیاهی دیگری است که می‌تواند به تنظیم چرخه‌ی قاعدگی کمک کند. گفته می‌شود که این گیاه باعث ریزش پوشش داخلی رحم می‌شود. با این حال، نتیجه‌ی تحقیقات در مورد تأثیر آن روی هورمون محرک فولیکول (FSH)، استروژن یا بافت‌های دستگاه‌ی تناسلی زنانه ضد و نقیض است و به همین دلیل باید مطالعات بیشتری انجام شود.
استفاده از کوهوش سیاه در کوتاه‌مدت بی‌خطر تلقی می‌شود، اما این گیاه با بسیاری از داروها تداخل دارد. توصیه می‌شود کسانی که از داروهای کاهنده‌ی فشار خون یا داروهای قلبی استفاده می‌کنند یا سابقه‌ی ابتلا به بیماری‌های کبدی را دارند، از کوهوش سیاه استفاده نکنند.
۸. ریلکسیشن
گاهی اوقات، استرس دلیل تأخیر یا عقب افتادن قاعدگی است. شواهد علمی نشان می‌دهد که استرس به دلیل افزایش هورمون کورتیزول می‌تواند نظم چرخه‌ی قاعدگی را از بین ببرد. در مدل‌های حیوانی مشخص شده که کورتیزول افزایش طبیعی سایر هورمون‌ها را قبل از تخمک‌گذاری به تأخیر می‌اندازد.
راهکارهای زیادی برای کاهش استرس و تقویت آرامش وجود دارد و آن روشی که بهترین نتیجه را به دنبال دارد، در افراد مختلف متفاوت است. از مؤثرترین روش‌های کنترل استرس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش حجم کار (در صورت امکان)
- وقت گذراندن با دوستان و اعضای خانواده
- یوگا و تکنیک‌های تنفس
- ورزش کردن
- سرگرم شدن با فعالیت‌های لذت‌بخش
- استفاده از تکنیک‌های مدیتیشن یا ذهن‌آگاهی
۹. کمپرس گرم یا حمام گرم
حمام آب گرم می‌تواند به شل شدن عضلات سفت و کاهش استرس عاطفی کمک کند. احتمالاً به همین دلیل بعضی از افراد این کار را در باز شدن پریود مؤثر می‌دانند. برای تأثیر بیشتر می‌توانید مقداری روغن معطر آرامش‌بخش به حمام اضافه کنید.
علاوه بر حمام آب گرم، قرار دادن کمپرس گرم روی شکم هم می‌تواند به پیش انداختن پریود کمک کند. گرما هم آرامش‌بخش است و هم با افزایش خون‌رسانی به ناحیه‌ی شکم باعث تسریع قاعدگی می‌شود.
۱۰. رابطه‌ی جنسی
در زنان متأهل، رابطه‌ی جنسی منظم می‌تواند اثرات استرس را کاهش دهد و به حفظ تعادل هورمون‌ها کمک کند.
۱۱. کاهش فعالیت ورزشی (اگر ورزشکار هستید)
کمبود انرژی، به‌خصوص در ورزشکاران نوجوان، باعث مختل شدن چرخه‌ی قاعدگی می‌شود. اگر انرژی دریافتی شما از انرژی‌ای که در حین ورزش می‌سوزانید کمتر باشد، ممکن است پریودتان قطع شود. افرادی که مصرف غذای خود را محدود می‌کنند و ورزش‌های شدید انجام می‌دهند، احتمالاً دچار آمنوره می‌شوند. اگر کمبود انرژی دلیل اختلالات قاعدگی شما است، بهتر است ورزش روزانه‌ی خود را کاهش دهید. در مورد مقدار ورزشی که می‌توانید در طول روز انجام دهید، با پزشک یا مربی خود مشورت کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
همیشه به یاد داشته باشید که آمنوره یا تأخیر در قاعدگی ممکن است علامت یک مشکل جدی باشد. در موارد زیر حتماً به پزشک مراجعه کنید:
- فکر می‌کنید که ممکن است باردار باشید.
- سه دوره پشت سر هم پریود نشده‌اید.
- پریودهای شما قبل از ۴۵ سالگی قطع شده‌اند.
- بعد از ۵۵ سالگی هنوز پریود می‌شوید.
- در فاصله‌ی بین دو قاعدگی یا بعد از رابطه‌ی جنسی دچار خونریزی می‌شوید.
- پریودهای شما به‌طور ناگهانی تغییر کرده، بسیار سنگین‌تر یا نامنظم‌تر شده است.
- پس از یائسگی خونریزی دارید.
- در حین درمان جایگزینی هورمونی، خونریزی دارید.
کلام پایانی
راهکارهایی که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم، به باز شدن پریودن کمک می‌کنند. اما اگر شک دارید که به دلیل بارداری پریودتان به تأخیر افتاده باشد، از امتحان کردن روش‌های فوق خودداری کرده و به پزشک مراجعه کنید.
منبع: healthline
